ART AERI: Αθανάσιος Διάκος
Ο Αθανάσιος Διάκος γεννήθηκε το 1788 και δολοφονήθηκε στις 24 Απριλίου 1821. Ήταν ένας από τους Έλληνες πρωταγωνιστές ήρωες - οπλαρχηγούς του πρώτου έτους της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, ο οποίος έδρασε στη Στερεά Ελλάδα. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία το 1818 και το 1820 έγινε αρματολός στη Λιβαδειά. Τον Απρίλιο του 1821, σε συνεργασία με άλλους οπλαρχηγούς, κατέλαβε το φρούριο της Λιβαδειάς και, χρησιμοποιώντας το ως ορμητήριο, έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες. Κατέλαβε τη γέφυρα της Αλαμάνας και στις 23 Απριλίου 1821 έδωσε μάχη με τα στρατεύματα του Ομέρ Βρυώνη. Στη μάχη αυτή συνελήφθη και αφού μεταφέρθηκε στη Λαμία δολοφονήθηκε από τους Τούρκους στις 24 Απριλίου 1821. Ο Ελληνικός Στρατός τού απένειμε τιμητικά τον βαθμό του Στρατηγού.
Η Λιβαδειά, χάρις στον Αθανάσιο Διάκο και τα παλληκάρια του, ελεύθερη πλέον, σήκωσε την ελληνική σημαία στις 4 Απριλίου στο κάστρο και τη θέση Ώρα.
Στις 4 Απριλίου 1821 ο Διάκος και το απόσπασμά του ανέλαβαν την προστασία της γέφυρας της Αλαμάνας. Για μέρες παλεύει ηρωικά και τελικά τραυματίζεται σοβαρά στον δεξί του ώμο και συλλαμβάνεται από τους Τούρκους. Ενώ μεταφέρεται στην Λαμία, ο Ομέρ Βρυώνης μυστικά στον δρόμο τον ερωτά: «Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, την πίστη σου να αλλάξεις, να προσκυνήσεις στο τζαμί, την εκκλησιά να αφήσεις;». Και εκείνος αποκρίθηκε στρίβοντας το μουστάκι: «Πάτε κι εσείς και η πίστη σας μουρτάτες να χαθείτε. Εγώ γραικός γεννήθηκα, γραικός θε να πεθάνω». Έτσι την επόμενη μέρα ανασκολοπίστηκε. Ο Διάκος αντιμετώπισε τον μαρτυρικό του θάνατο με θάρρος. Μόνο ένα παράπονο βγήκε απ' τα χείλη του, προβλέποντας την ανάσταση του Ελληνισμού: «Για δες καιρό που διάλεξε ο Χάρος να με πάρει, τώρα που ανθίζουν τα κλαδιά και βγάζει η γης χορτάρι». Κατά τον Φιλήμονα ο Διάκος στράφηκε προς τους Αλβανούς και είπε: «Δεν βρίσκεται από σας κανένα παλληκάρι να με σκοτώσει με πιστόλα και να με γλιτώσει από τους Χαλδούπηδες;». Η φοβερή αυτή θανατική ποινή εκτελέστηκε στο Ζητούνι (Λαμία) στις 24 Απριλίου, την επομένη της μάχης στην Αλαμάνα. Μετά τον θάνατό του, οι Τούρκοι πέταξαν το λείψανό του σε κοντινό χαντάκι. Οι Χριστιανοί, όμως, βγήκαν κρυφά τη νύχτα και έθαψαν το σώμα του, στον χώρο όπου αρχίζει σήμερα η οδός Ησαΐα. Ο χώρος της ταφής του είχε λησμονηθεί και ανακαλύφθηκε από τον αντισυνταγματάρχη Ρούβαλη, το 1881. Το 1886 έγινε το πρώτο μνημόσυνό του και τοποθετήθηκε η σημερινή προτομή. Η επιτροπή εκδουλεύσεων, προηγουμένως, τον αναγνώρισε ως ανώτατο αξιωματικό πρώτης τάξης και επεδίκασε μηνιαία σύνταξη στην αδερφή του ως τον θάνατό της, το 1873.
Το 2015, ο ποιητής Δημήτρης Μπρούχος εμπνεύστηκε, έγραψε και εξέδωσε το έργο: «Αθανάσιος Διάκος - Αδούλωτος σταυραετός, Ηρωικό ορατόριο».
Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτε στο www.artaeri.com.
Μακαρίου 71, Λ/σία
