Αναλύσεις

Στο ψυγείο ο σχεδιασμός εξοπλισμών αποτροπής και ασφάλειας

Ψήνονται στον «φούρνο» οι κυρώσεις σε βάρος της Άγκυρας, ενώ το ΝΑΤΟ παίζει με τις τεχνικές επιτροπές - Η ΕΦ έχει διαχρονικό κατάλογο αγοράς εξοπλισμών, αλλά βρίσκεται στο σημείο, που απλώς κάνει συντήρηση πλην της εξαίρεσης των «Έξοσετ», που θα έρθουν το 2023

Η πολιτική των εκάστοτε Κυβερνήσεων, να κρατούν στον πάγο τον στρατηγικό σχεδιασμό των εξοπλιστικών προγραμμάτων της Εθνικής Φρουράς, καταδικάζει την Κύπρο να παραμένει στρατιωτικά αθωράκιστη και η αχίλλειος πτέρνα του Ελληνισμού. Το γεγονός αυτό διεφάνη κατά την τελευταία κρίση, η οποία ακόμη να λήξει. Είναι, δε, πρόδηλον ότι αποτελεί αντικείμενο συζήτησης εντός της ΕΕ, με το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων στη Σύνοδο της ΕΕ, που θα πραγματοποιηθεί για την Τουρκία στις 24 και 25 του μήνα. Όπως τονίζει χαριτολογώντας ξένος διπλωμάτης: «Μαγειρεύονται… Είναι στον φούρνο της Επιτροπής και ψήνονται οι κυρώσεις. Αν όμως χρειαστεί, μπορούν ακόμη και να καούν…».

Κατάλογος όπλων αξιόπιστης αποτροπής
Γιατί οι Κυβερνήσεις δεν επένδυσαν στην άμυνα
Γιατί βρίσκεται σε κακή κατάσταση η ΕΦ και οι επιπτώσεις
Ανάπτυξη τεχνολογίας και τα αμυντικά προγράμματα της ΕΕ

Σχεδιασμός εξοπλισμών

Οι εισηγήσεις της ΕΦ για τους εξοπλισμούς ήταν συνεχείς, χωρίς να υπάρχει όμως ανταπόκριση από την πολιτική ηγεσία, άλλοτε επειδή η λύση του Κυπριακού ήταν, όπως ελέγετο, κοντά και δεν θα έπρεπε να πετούσε το κράτος χρήματα στην άμυνα, και άλλοτε επειδή υπήρχε κρίση και τα ποσά που συγκεντρώνονταν από τον φορολογούμενο πολίτη για την άμυνα μεταφέρονταν σε άλλα ταμεία και ανάγκες, για να καλυφθούν τρύπες λόγω διαφόρων αιτιών, όπως η κακοδιαχείριση. Στην πραγματικότητα υπήρχε έλλειψη πολιτικής βούλησης για τη δημιουργία αξιόπιστης αποτροπής. Το γεγονός ότι θα μπορούσε να υπάρχει αποτροπή και αξιόπιστη άμυνα, που να προκαλεί κόστος στον Αττίλα σε περίπτωση κρίσης, προκύπτει από τον στρατηγικό σχεδιασμό της Εθνικής Φρουράς, ακόμη και αυτήν τη στιγμή, που μένει όμως παγωμένος και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την αγορά:

  1. Αντιαεροπορικών οπλικών συστημάτων μεγάλου βεληνεκούς. Ακόμη και αυτοί οι ρωσικοί Buk δεν μπορούν να καλύψουν ολόκληρη την Κύπρο. Η υπόθεση των S-300 δεν αποτελεί φιάσκο μόνο επειδή οι αντιαεροπορικοί πύραυλοι κατέληξαν στην Κρήτη, αλλά επειδή αργότερα δεν επετράπη, αλλά αφέθηκε από τους ξένους, η ανάπτυξη των Buk, καθώς και επιθετικών εκτοξευτήρων. Αξιόπιστα αντιαεροπορικά αντιπυραυλικά συστήματα διαθέτει και η Γαλλία προς πώληση. Άλλωστε, ένας από τους λόγους των κακών της σχέσεων με την Τουρκία οφείλεται στο γεγονός ότι η Άγκυρα προτίμησε τους ρωσικούς S-400 αντί τους Aster-30.
  2. Πυραυλικά συστήματα μαζικών πυρών, δηλαδή εκτοξευτών πυραύλων, με βεληνεκές ώς και 40 χιλιομέτρων, καθώς και πέραν αυτού.
  3. Αντιαρματικά μακρού βεληνεκούς.
  4. Άρματα μάχης.
  5. Νέες μονάδες πυροβολικού.
  6. Νέα συστήματα εγκαίρου προειδοποιήσεως θαλάσσης, εδάφους και αέρος. Επί του εδάφους έχει γίνει πρόοδος μέσω των καμερών στη γραμμή αντιπαράταξης. Η συμφωνία, έστω και αργοπορημένα, έχει κλείσει και αναμένεται η υλοποίηση.
  7. Κυβερνοπόλεμος.

Στον σχεδιασμό αυτό περιλαμβάνεται και η αγορά των νέων γαλλικών πυραύλων «Έξοσετ Μπλοκ 3», για να μπορεί η ΕΦ να καλύψει την ΑΟΖ σε ακτίνα 200 χιλιομέτρων. Η ολοκλήρωση του προγράμματος αναμένεται να πραγματοποιηθεί ώς το 2023.

Άσχημη κατάσταση

Το υλικό της ΕΦ είναι παλαιό, χωρίς ουσιαστικές αγορές και χωρίς σοβαρούς εκσυγχρονισμούς. Ως εκ τούτου, οι σχεδιασμοί αναπροσαρμόζονται, απλώς, για να καλύπτονται τα στοιχειώδη. Ακόμη όμως και στον τομέα αυτό υπάρχει πρόβλημα. Για την απουσία ασφάλειας και αποτροπής υπάρχει εκ των πραγμάτων πολιτική ευθύνη, διότι μια από τις βασικές υποχρεώσεις κάθε Κυβέρνησης είναι η δυνατότητα υπεράσπισης των πολιτών της στο εσωτερικό, καθώς και των εξωτερικών της συνόρων. Πόσω μάλλον σε ένα κράτος που τελεί υπό κατοχήν. Άλλωστε, η παρούσα κρίση με την Τουρκία φέρνει στην επιφάνεια αυτό που οι συνομιλίες έκρυβαν κάτω από το χαλί. Ότι, δηλαδή, η αχίλλειος πτέρνα του Ελληνισμού είναι η Κύπρος. Αυτό δεν το γνωρίζουν μόνο οι σύμμαχοί μας, αλλά και οι Τούρκοι. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η Άγκυρα δεν υποχωρεί, διότι μπορεί να μας βάζει το πιστόλι στον κρόταφο…

Διπλωματία και κυρώσεις

Υπό αυτές τις συνθήκες, εξελίσσεται διπλωματικό παρασκήνιο στα εξής επίπεδα:

Πρώτο, τεχνικός διάλογος μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, για τη δημιουργία κανόνων αποφυγής εντάσεων και κρίσεων.

Δεύτερο, προσπάθεια της ΕΕ να δημιουργηθούν συνθήκες διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η Αθήνα θέτει ως προϋπόθεση την απομάκρυνση των τουρκικών πολεμικών πλοίων. Η Άγκυρα πάει σε διάλογο, αλλά θέτει ως όρο ότι θα είναι όλα στο τραπέζι, από την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου ώς την κοινή εκμετάλλευση των πηγών φυσικού αερίου.

Τρίτο, η ΕΕ προσπαθεί να οργανώσει μια διεθνή διάσκεψη με τις μεσογειακές χώρες. Επί τούτου θέτει όρους η Τουρκία: Την ισότιμη συμμετοχή των Τ/κ, ζητώντας στην ουσία από την Ελλάδα, την Κύπρο και την ΕΕ να προσφέρουν αποδοχή στο ψευδοκράτος. Η θέση της Άγκυρας είναι απάντηση σε αυτήν της Λευκωσίας για μεταξύ τους διάλογο προκειμένου να καθοριστούν οι μεταξύ τους ΑΟΖ.

Τέταρτο, οι κυρώσεις από την ΕΕ επί της Τουρκίας βρίσκονται στο μαγείρεμα. Ένα κλικ της Άγκυρας μπορεί να τη σώσει από την επιβολή τους, ανεξαρτήτως ποιες θα είναι οι κυρώσεις αυτές. Και θα συμβεί αυτό διότι μια νέα κίνηση τακτικής της Άγκυρας, που θα εκληφθεί ως καλής θελήσεως, θα δώσει άλλοθι για τη μη επιβολή κυρώσεων, αφού θα αρχίσει ένας διάλογος, υπό τη σκιά όμως της συνεχούς τουρκικής απειλής. Άλλωστε, η Τουρκία το λέει ξεκάθαρα: Ακόμη και αν αρχίσει διάλογος, δεν υποχωρεί από τις βασικές της θέσεις. Ταυτοχρόνως θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής: 1. Η μεν Ελλάδα θα πρέπει να αναμένει τι είδους κυρώσεις θα εισηγηθεί η Επιτροπή και αν… Γίνεται λόγος για κυρώσεις κατά τομείς. 2. Η Κύπρος έχει ήδη στα χέρια της το νομικό πλαίσιο για τις κυρώσεις και μπορεί, αν το επιθυμεί, να ζητήσει νέες επί της Άγκυρας κυρώσεις, αφού πρώτα εφαρμοστούν οι ήδη εγκριθείσες από τον Ιούνιο. Άλλωστε, το «Ορούτς Ρέις» μπορεί μεν να έχει αποσυρθεί επί του παρόντος, όμως το «Γιαβούζ» βρίσκεται στο οικόπεδο 6 και το «Μπαρμπαρός» στα ανοικτά της Αμμοχώστου. Οι Γερμανοί όπως και άλλοι δεν επιδιώκουν τις κυρώσεις αλλά τον διάλογο, ο οποίος είναι και θέση της Ελλάδας, διότι η Αθήνα είναι αυτή που ζήτησε τη διαμεσολάβηση του Βερολίνου. Αληθές είναι ότι υπάρχουν κράτη μέλη που επιθυμούν την αποφυγή της επιβολής κυρώσεων επί της Τουρκίας, διότι δεν έχουν λόγο να έρθουν σε αντιπαράθεση μαζί της. Από την άλλη, η Ελλάδα φορτώνει την ευθύνη της επιβολής ή όχι κυρώσεων στην Επιτροπή, για να μπορεί να ενεργήσει αναλόγως και εσωτερικά και διεθνώς.

Χρήματα και εξοπλισμοί

Οι Αμερικανοί είναι στο παιχνίδι, αλλά με τον δικό τους τρόπο. Εκείνο που τους ενδιαφέρει είναι η αποφυγή περαιτέρω προβλημάτων εντός τους ΝΑΤΟ. Και δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να δουν την ΕΕ να είναι διχασμένη, λόγω κυρώσεων, επί της Τουρκίας. Όσο, δε, για τη Μόσχα, μάλλον αφήνει τους Δυτικούς να παίζουν μποξ μεταξύ τους είτε σε επίπεδο ΝΑΤΟ είτε σε αυτό της ΕΕ. Η ίδια η Μόσχα είναι εκτός του ρινγκ… Η Γαλλία είναι η χώρα εκείνη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ που έχει συμφέροντα να στηρίζει την Ελλάδα και την Κύπρο. Αφενός είναι τα θέματα της ενέργειας, αφετέρου είναι και ο ίδιος ο Ερντογάν, ο οποίος στρέφει τον Μακρόν εναντίον της Άγκυρας, λόγω των ύβρεων και προσβολών που εκτοξεύει σε βάρος του. Η ενίσχυση της στρατιωτικής συνεργασίας της Κύπρου με τη Γαλλία δίνει στη Λευκωσία την ευκαιρία να προχωρήσει σε αγορές οπλικών συστημάτων εάν η απόφασή της είναι όπως υιοθετήσει αποτρεπτική στρατηγική, καθώς και η επίσπευση της συμφωνίας για τη μόνιμη παρουσία των γαλλικών «Ραφάλ» στην Πάφο. Η αγορά οπλικών συστημάτων θέλει χρήματα, αλλά δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι έχουμε κρίση. Και αυτό είναι κατανοητό. Δεν είναι όμως κατανοητό ότι διασπαθίστηκαν τα μισά από τα 8,5 δις ευρώ για την άμυνα για σκοπούς άλλους πέραν αυτών της ασφάλειας του κράτους και των πολιτών του. Εν πάση περιπτώσει, είμαστε εδώ. Και δεν είμαστε της άποψης ότι λεφτά υπάρχουν. Μπορεί όμως να βρεθούν. Αφενός ο λαός μπορεί να προσφέρει, αφετέρου το κράτος θα πρέπει να δίνει τα χρήματα του πολίτη για την άμυνα και όχι για άλλους σκοπούς. Συν του ότι θα πρέπει να γίνει στροφή ως προς την εκμετάλλευση των πανεπιστημίων για να συμμετέχουν σε αμυντικά προγράμματα στην European Defence Agency PESCO. Πέραν τούτων, υπάρχει και ο απόδημος Ελληνισμός. Μπορεί και αυτός να επιστρατευθεί. Όπως και οι κάτοχοι των χρυσών διαβατηρίων… Ταυτοχρόνως, η Κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει στην εγκαθίδρυση του Ινστιτούτου Τεχνολογίας και Ανάπτυξης της ΕΦ για συνεργασία μαζί με την Ελλάδα, το Ισραήλ και τη Γαλλία σε τομείς της πολεμικής βιομηχανίας, που σταδιακά θα χαμηλώνουν το κόστος και θα το μετατρέπουν σε επένδυση.

Αριστερή 100 καρατίων

Η αγορά νέων οπλικών συστημάτων στέλνει το μήνυμα στις όποιες συμμαχίες είτε με τη Γαλλία είτε με το Ισραήλ ότι έχουμε πρόθεση να υπερασπιστούμε τον εαυτό μας και ότι μπορούμε να είμαστε αξιόπιστος σύμμαχος και όχι κακομαθημένος συνεργάτης, που περιμένει από τους άλλους να τον σώσουν, ενώ ο ίδιος κάθεται άνετος στον καναπέ αρνούμενος να επενδύσει στους εξοπλισμούς, δηλαδή στην ασφάλειά του. Οι εξοπλισμοί δεν είναι για να κάνουμε πόλεμο, αλλά για να τον αποτρέψουμε. Άλλωστε, και η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, απαντώντας στο CNN όταν ρωτήθηκε στο Καστελόριζο όπου βρισκόταν την περασμένη Κυριακή, εάν οι νέοι εξοπλισμοί της Ελλάδας μπορούν να εκληφθούν ως πρόκληση σε βάρος της Τουρκίας, είπε τα εξής: «Εάν θέλεις ειρήνη, ετοιμάζεσαι για πόλεμο»! Και ας μην τολμήσει κάποιος να ισχυριστεί ότι είναι εθνικίστρια. Αριστερή είναι, 100 καρατίων. Απλώς, δεν ζει σε κατάσταση ιδεοληψίας.

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων