Ανασκόπηση 2020: Το κοινοβουλευτικό έργο στην περίοδο 2020: Βουλή με πανδημία, σκάνδαλα και παραιτήσεις

Πολύμορφη και ιδιαιτέρως σημαντική ήταν η κοινοβουλευτική δραστηριότητα για το 2020, με πληθώρα προτάσεων νόμου και νομοσχεδίων να παίρνουν τον δρόμο της ψήφισης.

Μια περίοδος η οποία σημαδεύτηκε από δύο καίριας σημασίας γεγονότα: την πανδημία του covid-19, η οποία δυσχέρανε και επέβαλε την ανάγκη αναπροσαρμογής του κοινοβουλευτικού έργου, και το σκάνδαλο των «χρυσών διαβατηρίων», που ανάγκασε τόσο τον Πρόεδρο του Σώματος, Δημήτρη Συλλούρη, όσο και τον βουλευτή του ΑΚΕΛ, Χριστάκη Τζιοβάννη, να παραιτηθούν, εμβάλλοντας τον ίδιο τον θεσμό σε μια βαθιά κρίση αξιοπιστίας.

Επίσης, ένα άλλο μείζον ζήτημα που απασχόλησε τη Βουλή – και το οποίο αναδείχθηκε σε αντικείμενο παρατεταμένης κοινοβουλευτικής και πολιτικής αντιπαράθεσης, ήταν η δημοσιοποίηση της «περιβόητης» λίστας Γιωρκάτζη, όσον αφορά τα Δάνεια Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων.

Ωστόσο, παρά τις όποιες «παρασπονδίες» και τα προβλήματα, η Βουλή ενάσκησε, καθηκόντως, με πνεύμα ευθύνης, το πολυσχιδές έργο της, διεκπεραιώνοντας μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά με θετικά αποτελέσματα.

Η κοινοβουλευτικό δραστηριότητα εξακτινώθηκε, και φέτος, σε δύο βασικούς άξονες: Την παραγωγή νομοθετικού έργο και την άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου, ενώ επεκτάθηκε και σε σειρά άλλων σημαντικών δράσεων, όπως τα ευρωπαϊκά θέματα, η κοινοβουλευτική διπλωματία, με επίκεντρο το Κυπριακό, κ.ά. Παράλληλα, η Βουλή ανέλαβε πρωτοβουλία για την διοργάνωση πληθώρας εκδηλώσεων, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στον τομέα των εκδόσεων και της έρευνας. Εξαιρετικά σημαντική θεωρείται, επίσης, η δημιουργία του θεσμού της Παράλληλης Βουλής, μέσω του οποίου δίδεται στους πολίτες η ευκαιρία εμπλοκής στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για τα θέματα που τους αφορούν.

Συνολικά, η Ολομέλεια ψήφισε 175 νομοσχέδια και 52 προτάσεις νόμου και ενέκρινε 75 κανονισμούς.

Εξάλλου, λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών που επέβαλε η πανδημία, το Σώμα προέβη στη θέσπιση σωρείας έκτακτων νομοθετικών μέτρων και ρυθμίσεων για την αντιμετώπιση της επιδημιολογικής κρίσης, αλλά και των αρνητικών οικονομικών συνεπειών της για τον χώρο της εργασίας και των επιχειρήσεων.

Ειδικότερα, παραχωρήθηκαν μεταξύ άλλων εξουσίες στον Υπουργό Υγείας να εκδίδει διατάγματα βάσει ειδικής διάταξης στον περί Λοιμοκάθαρσης Νόμο, καθώς και στην Υπουργό Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων να λαμβάνει αποφάσεις για ορισμένα θέματα, όπως το επίδομα ασθενείας, κ.ά.

ΤΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΕΡΓΟ

Κατωτέρω, καταγράφονται, ανά μήνα, οι σημαντικότερες νομοθετικές πράξεις της Βουλής, έως και τον μήνα Νοέμβριο:

Ολομέλεια 17, 24/1/20 – Ο περί ενοικιοστασίου νόμος

17/1/2002: Ο περί Προστασίας του Απορρήτου της Ιδιωτικής Επικοινωνίας (Παρακολούθηση Συνδιαλέξεων και Πρόσβαση σε Καταγεγραμμένο Περιεχόμενο Ιδιωτικής Επικοινωνίας) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2017. (Αρ. Φακ. 23.01.058.159-2017).

Απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων για έγκριση κυβερνητικής εγγύησης προς την εταιρεία «Alfa Mediterranean Enterprises Ltd» ύψους €60.185.628 για χρηματοδότηση έργου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στα πλαίσια του ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού προγράμματος NER300 (έργα επίδειξης καινοτόμων τεχνολογιών ενέργειας). (Αρ. Φακ. 23.07.004.001).

24/1/2020: Ο περί Ενοικιοστασίου (Τροποποιητικός) Νόμος του 2018. (Πρόταση νόμου των κ. Γεώργιου Γεωργίου, Ευθύμιου Δίπλαρου και Μάριου Μαυρίδη εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού). (Αρ. Φακ. 23.02.059.060-2018).

Αντί 1 και 2 μήνες που ίσχυε, ψηφίστηκε οι 90 ημέρες να είναι η ελάχιστη περίοδος έξωσης για κακοπληρωτές ενοικιαστές. Όσον αφορά για επιχειρήσεις, η περίοδος θα είναι για 60 ημέρες. Αξίζει να αναφερθεί πως η εν λόγω πρόταση νόμου αφορά όσα υποστατικά εμπίπτουν κάτω από το νόμο του ενοικιοστασίου, δηλαδή όσα υποστατικά έχουν ανεγερθεί πριν από το 2000 και για δημαρχούμενες περιοχές. Για τα άλλα υποστατικά που έχουν ανεγερθεί μετά το 2000 ακολούθησε άλλη πρόταση.

Ολομέλεια 7/2/20 – Δημιουργία Υφυπουργείου Καινοτομίας

Ο περί της Ίδρυσης Υφυπουργείου Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής και Διορισμού Υφυπουργού παρά τω Προέδρω σε θέματα Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής και Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2019. (Αρ. Φακ. 23.01.060.167-2019).

Ολομέλεια 29/3 -3/4 – Κυβερνητικές Εγγυήσεις για την πανδημία

Ο περί της Έκδοσης Κυβερνητικών Εγγυήσεων προς Πιστωτικά Ιδρύματα για την Παραχώρηση Δανείων σε Επιχειρήσεις και Αυτοτελώς Εργαζομένους και την Μερική Επιδότηση Επιτοκίων σε Εξυπηρετούμενα Δάνεια Φυσικών Προσώπων, Επιχειρήσεων και Αυτοτελώς Εργαζομένων Νόμος του 2020. (Αρ.Φακ. 23.01.061.038-2020).

Ο περί της Λήψης Εκτάκτων Μέτρων από Χρηματοοικονομικούς Οργανισμούς και Εποπτικές Αρχές Νόμος του 2020. (Αρ.Φακ. 23.01.061.039-2020).

Ο περί της Έκδοσης Κυβερνητικών Εγγυήσεων προς Πιστωτικά Ιδρύματα για την Παραχώρηση Δανείων σε Επιχειρήσεις και Αυτοτελώς Εργαζομένους και την Μερική Επιδότηση Επιτοκίων σε Εξυπηρετούμενα Δάνεια Φυσικών Προσώπων, Επιχειρήσεων και Αυτοτελώς Εργαζομένων Νόμος του 2020. (Αρ.Φακ. 23.01.061.038-2020.).

Δια της ρύθμισης αυτής, ο Υπουργός Οικονομικών, αφού λάβει υπόψη τις διατάξεις του παρόντος Νόμου και τις Aνακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εφαρμογή των Κανόνων περί Κρατικών Ενισχύσεων στα μέτρα που λήφθηκαν για ενίσχυση της οικονομίας, λόγω των επιπτώσεων από την εξάπλωση του Κορωνοϊού, δύναται να προβαίνει στην έκδοση κυβερνητικών εγγυήσεων συνολικού ποσού μέχρι δύο δισεκατομμυρίων ευρώ (€ 2.000.000.000), σε πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία έχουν συσταθεί στηΔημοκρατία και έλαβαν άδεια λειτουργίας από την Κεντρική Τράπεζα, συμπεριλαμβανομένων των θυγατρικών ξένων πιστωτικών ιδρυμάτων κράτη-μέλη, με σκοπό την παραχώρηση δανείων με χαμηλό κόστος σε επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζομένους, καθώς και την επιδότηση μέρους του επιτοκίου υφιστάμενων εξυπηρετούμενων δανείων φυσικών προσώπων, Αυτοτελώς Εργαζομένων και Επιχειρήσεων. (2) Ποσό μέχρι ενός δισεκατομμυρίου επτακοσίων πενήντα εκατομμυρίων ευρώ (€1.750.000.000) θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για την έκδοση νέων δανείων προς Επιχειρήσεις και Αυτοτελώς Εργαζόμενους:

3) Διακόσια πενήντα εκατομμύρια ευρώ (€ 250.000.000) για την επιδότηση μέρους του επιτοκίου εξυπηρετούμενων δανείων σε φυσικά πρόσωπα, Αυτοτελώς Εργαζομένους και Επιχειρήσεις στην βάση κριτηρίων που θα καθορίζονται με Διάταγμα του Υπουργού Οικονομικών σύμφωνα με το άρθρο 13 του παρόντος Νόμου.

14/5 – Απόφαση Βουλής για συνεδριάσεις εκτός του κτιρίου

Απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων περί της δυνατότητας σύγκλησης συνεδριών της ολομέλειας του σώματος και των κοινοβουλευτικών επιτροπών σε χώρο ή τόπο εκτός του κτιρίου της Βουλής.

Αποφασίστηκε όπως οι Συνεδριάσεις πραγματοποιούνται στο Συνεδριακό Κέντρο Λευκωσίας.

22/5 – Περί ενοικιοστασίου

Ο περί Ενοικιοστασίου (Προσωρινές Διατάξεις) (Τροποποιητικός) Νόμος του 2020. (Πρόταση νόμου των κ. Γιώργου Λουκαΐδη εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ Αριστερά-Νέες Δυνάμεις, Χριστιάνας Ερωτοκρίτου εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Κόμματος και Κωστή Ευσταθίου εκ μέρους του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ). (Αρ. Φακ. 23.02.061.045-2020).

Επειδή κατέστη αναγκαία η λήψη ορισμένων νομοθετικών μέτρων προσωρινής φύσεως για την προστασία ενοικιαστών από το ενδεχόμενο έξωσής τους συνεπεία της κατάστασης που διαμορφώθηκε, λόγω της λήψεως από την 24η Μαρτίου 2020 περιοριστικών μέτρων στη διακίνηση των πολιτών βάσει του περί Λοιμοκαθάρσεως (Καθορισμός Μέτρων για Παρεμπόδιση της Εξάπλωσης του Κορωνοϊού COVID-19) Διατάγματος (Αρ. 9) του 2020, Η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε όπως, κάθε διαδικασία προς ανάκτηση κατοχής δυνάμει της παραγράφου (α) του εδαφίου (1) του άρθρου 11 αυτού, σε οποιοδήποτε στάδιο και εάν ευρίσκεται, αναστέλλεται μέχρι και την 31η Μαΐου 2020 και ουδεμία απόφαση ή διάταγμα ανάκτησης κατοχής θα εκδίδεται από το Δικαστήριο δυνάμει τοιαύτης διαδικασίας μέχρι την 31η Μαΐου 2020. Ειδικές διατάξεις. 4. Οι διατάξεις του άρθρου 3 του παρόντος Νόμου δεν εφαρμόζονται σε περίπτωση που οποιοδήποτε νομίμως οφειλόμενο ενοίκιο δεν έχει καταβληθεί μέχρι και την 29η Φεβρουαρίου 2020.

Ο περί της Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης και της Ίδρυσης και Λειτουργίας Φορέα για Συναφή Θέματα (Τροποποιητικός) Νόμος του 2020. (Πρόταση νόμου του Κυριάκου Χατζηγιάννη, βουλευτή εκλογικής περιφέρειας Αμμοχώστου). (Αρ. Φακ. 23.02.061.050-2020).

19/6 – Τροποποιήσεις στον Περί Λοιμοκάθαρσης

Ο περί Λοιμοκάθαρσης (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2020. (Αρ. Φακ. 23.01.061.086-2020).

Ο περί Πώλησης Οινοπνευματωδών Ποτών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2016. (Πρόταση νόμου των κ. Χαράλαμπου Θεοπέμπτου εκ μέρους του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών και Μιχάλη Γιωργάλλα εκ μέρους της Αλληλεγγύης). (Αρ. Φακ. 23.02.057.081-2016).

3/7 – Ψήφισμα για το Πυρόι και Κόκκινα

Σχέδιο ψηφίσματος της Βουλής των Αντιπροσώπων όσον αφορά αίτημα για τη διάνοιξη των διόδων στα Κόκκινα και στο Πυρόι. (Σχέδιο ψηφίσματος του Γιώργου Περδίκη εκ μέρους του Κινήματος Οικολόγων-Συνεργασία Πολιτών). (Αρ. Φακ. 23.10.001.33)

17/7 – Αγία Σοφία, Λίστα Γιωρκάτζη

Απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων για δημοσιοποίηση ή μη της λεγόμενης «Λίστας Γιωρκάτζη» βάσει εισήγησης της Αd Hoc Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για τη Διερεύνηση Θεμάτων που Αφορούν σε Δάνεια Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων.

Ο περί της Διακυβερνητικής Συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας, του Κράτους του Ισραήλ, της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας αναφορικά με σύστημα αγωγών για τη μεταφορά Φυσικού Αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στις Ευρωπαϊκές Αγορές (Κυρωτικός) Νόμος του 2020. (Αρ. Φακ. 23.01.061.092-2020).

Σχέδιο ψηφίσματος της Βουλής των Αντιπροσώπων για τους σχεδιασμούς της Τουρκικής Κυβέρνησης να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. 8 (Σχέδιο ψηφίσματος του κ. Νίκου Τορναρίτη εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού). (Αρ. Φακ. 23.10.001).

18/9 – Τροποποιήσεις στο Μεταναστευτικό

Ο περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως (Τροποποιητικός) (Αρ. 3) Νόμος του 2020. (Αρ. Φακ. 23.01.061.084-2020).

Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Διοικητικού Δικαστηρίου Διεθνούς Προστασίας (Τροποποιητικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2020. (Αρ. Φακ. 23.01.061.083-2020).

23/10 – Διάλυση Βουλής

Ο Προεδρεύων της Βουλής των Αντιπροσώπων ανακοινώνει στα αξιότιμα μέλη ότι η συνεδρία της ολομέλειας του σώματος για τη διαβεβαίωση των νέων βουλευτών και την εκλογή νέου Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, 23 Οκτωβρίου 2020, στις 11.00 π.μ. Νέος Πρόεδρος του Σώματος εκλέγεται σχεδόν παμψηφεί ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αδάμος Αδάμου, ενώ η Βουλή αποφασίζει τη μη διάλυση του Σώματος.

Νέα μέλη της Βουλής, προς αντικατάσταση των παραιτηθέντων Δ. Συλλούρη και Χρ. Τζιοβάννη, από πλευράς Αλληλεγγύης η Ρούλα Γεωργιάδου, και από πλευράς ΑΚΕΛ ο Γιαννάκης Γαβριήλ, καθώς ο πρώτος επιλαχών του κόμματος στην επαρχία Αμμοχώστου, Τουμάζος Τσελεπής, δεν αποδέχθηκε την έδρα..

Της ψήφισης για μη διάλυση της Βουλής προηγήθηκε έντονο παρασκήνιο και μακρά συζήτηση με τους αρχηγούς και τους εκπροσώπους των κομμάτων να εξηγούν τους λόγους που τάχθηκαν υπέρ ή κατά της αυτοδιάλυσης της Βουλής.

Τη σχετική πρόταση για αυτοδιάλυση της Βουλής κατέθεσαν οι Βουλευτές Γιώργος Περδίκης και Άννα Θεολόγου, η οποία, με 26 ψήφους υπέρ και 30 κατά απορρίφθηκε από την Ολομέλεια της Βουλής.

12/11 Πιστωτικά Ιδρύματα

Ο περί Εξυγίανσης Πιστωτικών Ιδρυμάτων και Επενδυτικών Εταιρειών (Τροποποιητικός) Νόμος του 2019. (Αρ. Φακ. 23.01.060.181-2019).

19/11 Καταπολέμηση σεξισμού

Ο περί της Καταπολέμησης Ορισμένων Μορφών και Εκδηλώσεων Σεξισμού κατά των Γυναικών Νόμος του 2020. (Πρόταση νόμου της κ. Σκεύης Κούτρα Κουκουμά εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ΑΚΕΛ-ΑριστεράΝέες Δυνάμεις). (Αρ. Φακ. 23.02.061.060-2020).

Ο περί της Καταπολέμησης του Σεξισμού και των Σεξιστικών Συμπεριφορών κατά των Γυναικών μέσω του Ποινικού Δικαίου και περί Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2020. (Πρόταση νόμου της κ. Αννίτας Δημητρίου εκ μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας του Δημοκρατικού Συναγερμού).

18/12 Καταψήφιση Προϋπολογισμού

Ενώπιον νέων προκλήσεων, αυτή τη φορά οικονομικών και πολιτικών, βρέθηκε η Κύπρος μετά την ιστορική καταψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού από τους βουλευτές των κομμάτων. Στη συζήτηση στη Βουλή, η διαδικασία κρεμόταν από την ΕΔΕΚ αφού με τους βουλευτές της η υπερψήφιση θα ήταν ένα υπαρκτό σενάριο, ωστόσο άργησε να ανοίξει τα χαρτιά της με τον πρόεδρο του κόμματος, Μαρίνο Σιζόπουλο λίγο πριν την ψήφιση του προϋπολογισμού να δηλώνει ότι το κόμμα του θα καταψηφίσει.

Συγκεκριμένα, ο κρατικός προϋπολογισμός για το 2021 καταψηφίστηκε με 29 ψήφους κατά και 24 υπέρ.

Υπέρ τάχθηκαν οι 18 βουλευτές του Δημοκρατικού Συναγερμού, οι δύο βουλευτές της Αλληλεγγύης, οι δύο βουλευτές των Δημοκρατικών Δυνάμεων και οι δύο βουλευτές του ΕΛΑΜ.

Εναντίον τάχθηκαν οι 16 βουλευτές του ΑΚΕΛ, οι έξι βουλευτές του ΔΗΚΟ, οι τρεις βουλευτές της ΕΔΕΚ, δυο βουλευτές των Οικολόγων, ένας βουλευτής της Συμμαχίας και η Ανεξάρτητη βουλευτής Άννα Θεολόγου.

Όπως ήταν φυσικό η καταψήφιση του προϋπολογισμού έφερε την έντονη αντίδραση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη ο οποίος σε γραπτή του δήλωση ανέφερε μεταξύ άλλων πως ««Θέλω να διαβεβαιώσω ότι η κυβέρνηση δεν θα επιτρέψει οι πολίτες να πληρώσουν το κόστος από τους εκβιασμούς ενός κόμματος. Τις επόμενες των ημερών θα συνεχίσουμε τον δημιουργικό διάλογο με τις υπόλοιπες των πολιτικών δυνάμεων προκειμένου το συντομότερο να πετύχουμε την ψήφιση του προϋπολογισμού».

Έντονη ήταν η αντίδραση και του υπουργού Οικονομικών, Κωνσταντίνου Πετρίδη, ο οποίος δήλωσε πως «η καταψήφιση του προϋπολογισμού σημαίνει καταψήφιση 2,91 δις Ευρώ κοινωνικών παροχών, σημαίνει καταψήφιση 1,1 δις Ευρώ για θέματα υγείας».