Επανέρχεται ο εφιάλτης της δημογραφικής υπερχείλισης των ελεύθερων περιοχών

Ξαναμπαίνει δυναμικά στην ημερήσια διάταξη το ζήτημα της λαθρομετανάστευσης στις ελεύθερες περιοχές, αφού τον τελευταίο χρόνο παρουσιάστηκε και πάλι έξαρση του φαινομένου.

Την ίδια στιγμή που οι μεταναστευτικές ροές προς Πολωνία μέσω Λιθουανίας χαρακτηρίζονται ως «υβριδικός πόλεμος» από την ΕΕ, η κυπριακή Κυβέρνηση κτυπά με δύναμη τις καμπάνες σε όλους τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για το ίδιο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, με δράστιδα όμως την Τουρκία. Η Κύπρος δυσκολεύεται να διαχειριστεί την κατάσταση και λόγω μεγέθους, και λόγω πολιτικών ιδιαιτεροτήτων που έχουν να κάνουν με το Κυπριακό.

Πολωνία-Λευκορωσία & υβριδικός πόλεμος

Πρόσφατα, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, μετά από συνάντηση με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Joe Biden, χαρακτήρισε την προσπάθεια λαθρομεταναστών να περάσουν στη Πολωνία ως «υβριδική επίθεση» από πλευράς Λευκορωσίας. Όπως ανέφερε το «Euronews» (11/11/2021), η ΕΕ κατηγόρησε τη Λευκορωσία πως οργανώνει τη μεταφορά ανθρώπων από χώρες της Μέσης Ανατολής, εξαπατώντας τους πως θα μεταβούν στην Ευρώπη. Αυτό το χαρακτήρισε ως εκστρατεία δημιουργίας αστάθειας. Οι μετανάστες κατασκηνώνουν στα σύνορα με την Πολωνία, με την τελευταία να αναπτύσσει στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις για την απώθησή τους. Ο Πρωθυπουργός της Πολωνίας Mateusz Morawiecki, μετά από συνάντησή του με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel στη Βαρσοβία, κατηγόρησε τη Λευκορωσία για «κρατική τρομοκρατία» και για «διακριτική εκδίκηση» λόγω της στήριξης που παρείχε στο παρελθόν στη λευκορωσική αντιπολίτευση κατά του Προέδρου Alexander Lukashenko.

Δημογραφική υπερχείλιση μέσω κατεχομένων

Πληροφορίες από το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρουν στη «Σημερινή» πως η Κυπριακή Δημοκρατία αποτελεί για 5η συνεχόμενη χρονιά το κράτος μέλος της ΕΕ που δέχεται τις μεγαλύτερες μεταναστευτικές ροές. Συγκεκριμένα, κατά το 2021 έχουν υποβληθεί 10.868 νέες αιτήσεις ασύλου, με τις 2.063 εξ αυτών να έχουν υποβληθεί μόνο τον Οκτώβριο.

Σημειώνεται ακόμα πως, από τις 10.868 αιτήσεις του 2021, οι 9.206 αποτελούν παράτυπες διελεύσεις από τη Γραμμή Κατάπαυσης του Πυρός (λεγόμενη «Πράσινη Γραμμή» ή «Γραμμή Αττίλα»), δηλαδή ένα ποσοστό πέραν του 85%.

Οι αφίξεις από αυτά τα σημεία παραμένουν το σοβαρότερο πρόβλημα, με αυτές να κυμαίνονται, όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, κατά μέσον όρο από 60-100 ημερησίως και οι οποίες συμποσούνται μόνο για τον μήνα Οκτώβριο σε 2.063.

Τα στατιστικά αναφέρουν πως οι κανονικές αφίξεις μεταναστών μεταξύ Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2021 ήταν 2.022, ενώ οι παράτυπες ήταν 8.061, σε σύνολο 10.083.

Οι «ταρίφες των δουλεμπόρων»

Στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής «Πουρνάρα» στην Κοκκινοτριμιθιά το πρόβλημα έχει καταστεί πιο οξύ, αφού ασφυκτιά κυριολεκτικά από τον υπερπληθυσμό. Αρμόδια πηγή στο ΥΠΕΣ αναφέρει πως όλες οι υποδομές φιλοξενίας της χώρας έχουν ξεπεράσει τα όριά τους και συγκεκριμένα για το «Πουρνάρα», οι φιλοξενούμενοι σήμερα ανέρχονται σε 2.600, με την πληρότητά του να ξεπερνά το 325%.

Νέες μαρτυρίες μεταναστών στον Μιχάλη Κυβιδιώτη («Τομές στα Γεγονότα», «Σίγμα», 10/11/2021), αναφέρουν πως ο τρόπος διακίνησης γίνεται μέσω του παράνομου αεροδρομίου στα κατεχόμενα, με τις «ταρίφες των δουλεμπόρων» να αγγίζουν τα €7.000 για μεταφορά στις ελεύθερες περιοχές. Οι διακινητές εκμεταλλεύονται επίσης γυναικόπαιδα που αναζητούν ένα καλύτερο μέλλον.

Ένας λαθρομετανάστης ανέφερε πως δεν του επιστρέφεται το διαβατήριο, γιατί αυτός που το κατακρατεί ζητά €500. Άλλος ένοικος του «Πουρνάρα» δήλωσε πως χωρίς λεφτά δεν του επιστρέφεται το διαβατήριο και πως ο διακινητής του, που είναι Τούρκος, βρίσκεται «στην άλλη πλευρά», εννοώντας τα κατεχόμενα.

Επί ποδός το κυπριακό Κράτος

Το ζήτημα της λαθρομετανάστευσης και του κινδύνου δημογραφικής υπερχείλισης των ελεύθερων περιοχών ξαναμπαίνει δυναμικά στην ατζέντα, αφού, παρά τις προσπάθειες του Υπουργείου Εσωτερικών σε όλα τα επίπεδα, κυρίως στο ευρωπαϊκό, αυτό διογκώνεται και αυξάνεται.

Στις 11 Νοεμβρίου 2021, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης προήδρευσε στο Προεδρικό Μέγαρο ευρείας σύσκεψης σε σχέση με την κρίση που δημιουργήθηκε από τις διογκούμενες μεταναστευτικές ροές.

Όπως ανέφερε η «Σημερινή Online» (10/11/2021), αρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες κατέθεσαν σχετικά στοιχεία «που καταδεικνύουν τον κίνδυνο δημογραφικής αλλοίωσης, αλλά και τις οξύτατες κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις της μεταναστευτικής κρίσης με τις οποίες είναι αντιμέτωπη η χώρα».

Σε δηλώσεις του για το θέμα ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος, Μάριος Πελεκάνος, έδωσε αριθμούς: «Για τους πρώτους 10 μήνες του 2021 καταγράφονται παράτυπες ροές 10.868 προσώπων, από τις οποίες οι 9.270 έχουν διέλθει παράνομα από την Πράσινη Γραμμή σε μια ξεκάθαρη πολιτική εργαλειοποίησης του ανθρώπινου πόνου από την Τουρκία, με βάση μια προδιαγεγραμμένη και συνειδητή πολιτική».

Πιο συγκεκριμένα, από τα στοιχεία που κατατέθηκαν και ανακοινώθηκαν (ΓΤΠ, 10/11/2021) καταδεικνύεται πως:

1. Για τους πρώτους δέκα μήνες του 2021 καταγράφονται παράτυπες ροές 10.868 προσώπων, από τις οποίες οι 9.270 έχουν διέλθει παράνομα από την Πράσινη Γραμμή σε μια ξεκάθαρη πολιτική εργαλειοποίησης του ανθρώπινου πόνου από την Τουρκία, με βάση μια προδιαγεγραμμένη και συνειδητή πολιτική, αφού η συντριπτική πλειοψηφία των ροών προέρχεται από την εν λόγω χώρα, με πιο σημαντικό το γεγονός πως το 70% των εν λόγω ροών αφορά μονήρεις άντρες ηλικίας 25 έως 40 ετών.
2. Για σκοπούς σύγκρισης, φέτος οι ροές είναι ήδη κατά 38% αυξημένες σε σχέση με τον αντίστοιχο αριθμό για ολόκληρο το 2020.
3. Σημειώνεται πως, παρά το γεγονός ότι με την εφαρμογή της νέας διαδικασίας ταχύρρυθμης εξέτασης των αιτήσεων έχουν ήδη απορριφθεί 8.671 αιτήσεις, οι σημερινές ροές προστίθενται στις πέραν των 33.000 περιπτώσεων παράνομα διαμενόντων ατόμων στη Δημοκρατία.
4. Να σημειωθεί, επίσης, ότι το ποσοστό των αιτητών πολιτικού ασύλου υπερβαίνει το 4% του πληθυσμού των ελεγχόμενων από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχών, όταν στις υπόλοιπες χώρες πρώτης γραμμής της ΕΕ δεν υπερβαίνει το 1%, με κοινή παραδοχή των ευρωπαϊκών θεσμών πως η Κύπρος αποτελεί την πρώτη χώρα σε αιτητές πολιτικού ασύλου.
5. Το πιο σημαντικό που αποδεικνύει την κρισιμότητα του προβλήματος είναι τα στοιχεία που αφορούν τους μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία. Συγκεκριμένα, στην προδημοτική εκπαίδευση ο αριθμός των εν λόγω μαθητών υπερβαίνει το 30% του συνόλου, ενώ στη δημοτική εκπαίδευση ανέρχεται στο 16%.
6. Πρόσθετα και ιδιαίτερα ανησυχητικά είναι και τα όσα κατατέθηκαν για την αύξηση της εγκληματικότητας και το ποσοστό συμμετοχής των παράτυπων και παράνομων μεταναστών σε σοβαρά εγκλήματα που, με βάση τα σχετικά στοιχεία, υπερβαίνει το 43%.
7. Μια πρόσθετη διαπίστωση είναι πως, πέραν της γκετοποίησης σε αστικές περιοχές, σε αρκετές κοινότητες έχει επέλθει σημαντικότατη δημογραφική αλλοίωση.
8. Ένα άλλο στοιχείο που επίσης προβληματίζει είναι οι οικονομικές επιπτώσεις σε βάρος των Κύπριων φορολογουμένων, αφού, πέραν των 178 εκατομμυρίων ευρώ που διατέθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ των ετών 2014-2020, οι Κύπριοι πολίτες έχουν επιβαρυνθεί με ποσό ύψους 178 εκατομμυρίων ευρώ για καταβολή επιδομάτων και δημιουργία υποδομών. Αρκεί να αναφερθεί πως ένεκα της επιδείνωσης της κατάστασης μόνο για τη φετινή χρονιά, το Υφυπουργείο Πρόνοιας χρειάστηκε να καταβάλει πρόσθετες δαπάνες ύψους 38 εκατομμυρίων ευρώ από τον εθνικό προϋπολογισμό σε επιδόματα σίτισης και στέγασης.

Προτάσεις μέτρων για αντιμετώπιση του προβλήματος

Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου & Πληροφοριών, προς αντιμετώπιση των πιο πάνω άκρως ανησυχητικών στοιχείων έχει αποφασιστεί η άμεση εισήγηση στο Υπουργικό Συμβούλιο για:

1. Σύσταση διυπουργικής επιτροπής αποτελούμενης από τους Υπουργούς Άμυνας, Εσωτερικών και Δικαιοσύνης, η οποία θα εισηγηθεί συγκεκριμένα μέτρα αντιμετώπισης και διαχείρισης της έκτακτης ανάγκης που δημιουργείται ως αποτέλεσμα της κρίσης λόγω των αυξημένων μεταναστευτικών ροών.
2. Σύσταση μονάδας διαχείρισης με επιχειρησιακές δυνατότητες υπό την εποπτεία του Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης, η οποία θα εφαρμόζει τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου.
3. Άμεση ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιδείνωση της κατάστασης, την αναγκαιότητα για λήψη έκτακτων μέτρων αλλά και επείγουσα αρωγή στην αντιμετώπιση του προβλήματος κατ’ αναλογίαν με τις αποφάσεις που λήφθηκαν για τη Λιθουανία και την Πολωνία.
4. Στη βάση του άρθρου 78(3) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της ΕΕ, θα υποβληθεί αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη λήψη μέτρων υπέρ της Κυπριακής Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της παραχώρησης του δικαιώματος αναστολής της υποβολής αιτήσεων χορήγησης ασύλου από άτομα που εισέρχονται στη χώρα παράνομα.
5. Στο πλαίσιο της προσδοκώμενης αλληλεγγύης από την ΕΕ, διεκδίκηση άμεσης μετεγκατάστασης στα κράτη μέλη αριθμού αιτητών ασύλου, αλλά και η επαναπροώθηση αιτητών ασύλου στις χώρες προέλευσής τους.

Η Κυβέρνηση, αναφέρεται, «αναλαμβάνει πρόσθετες δράσεις στη βάση μιας συγκροτημένης ολιστικής διαχείρισης του μεταναστευτικού με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και την αναγκαιότητα διαφύλαξης της ασφάλειας και των συμφερόντων του συνόλου των νομίμων πολιτών της χώρας».

Αλλαγή στη φυσιογνωμία των ροών

Αξίζει να υπογραμμιστεί η αλλαγή που παρουσιάζεται στη «φυσιογνωμία» των μεταναστευτικών ροών προς τις ελεύθερες περιοχές. Όπως αναφέρει η ίδια αρμόδια πηγή στο ΥΠΕΣ, για πρώτη φορά μέσα στο 2021, σε σύνολο 10.868 αιτήσεων οι 6.750 αφορούν Αφρικανούς προερχόμενους από τις υποσαχάριες χώρες όπως Κονγκό, Νιγηρία, Καμερούν και Σομαλία. Αυτό αποτελεί ποσοστό πέραν του 60% του συνόλου των αιτήσεων, σε σχέση με τη μέχρι πρότινος υπερίσχυση των ασιατικών εθνικοτήτων, όπως Ινδίας, Πακιστάν, Μπανγκλαντές, Νεπάλ και άλλες.

Φαίνεται πως αυτή η αλλαγή στη φυσιογνωμία των ροών, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, είναι συνέπεια των πρακτικών της Τουρκίας αφού οι υποσαχάριες χώρες διατηρούν αεροπορικές συνδέσεις με την Τουρκία. Από εκεί, αεροπορικώς μέσω Κωνσταντινούπολης ή μέσω του λιμανιού της Μερσίνας, φτάνουν και στα κατεχόμενα, στα οποία αφικνούνται ως δήθεν φοιτητές.

Για σκοπούς σύγκρισης, σημειώνεται πως οι νέοι αιτητές ασύλου για το 2015 ήταν 2.253, για το 2016 ήταν 2.936 (+30%), για το 2017 ήταν 4.582 (+56%), για το 2018 ήταν 7.761 (+69%) και για το 2019 ήταν 13.648 (+76%). Το 2020, έτος που κτύπησε ο κορωνοϊός, αλλά αυξήθηκαν επίσης και τα μέτρα, έπεσε στους 7.094 (-48%).

Για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2021 έγιναν 10.082 νέες αιτήσεις ασύλου. Οι 10 χώρες από τις οποίες προέρχονται οι αιτούντες είναι: Συρία, 2.489· Νιγηρία, 1.,067· Κονγκό, 1.053· Ινδία, 854· Πακιστάν, 832· Μπανγκλαντές, 617· Καμερούν, 544· Νεπάλ, 491· Σομαλία, 485· Σιέρρα Λεόνε, 336· Άλλες, 1.314.

Μικρές επιτυχίες μέσα στον εφιάλτη

Από την 1η Ιανουαρίου 2021 το ΥΠΕΣ έβαλε σε εφαρμογή τη νέα μεταναστευτική πολιτική της Δημοκρατίας. Πληροφορίες του Υπουργείου αναφέρουν ότι μέχρι σήμερα κατέστη δυνατό:

- Να εκδοθούν έως το τέλος Οκτωβρίου 8.600 απορριπτικές αποφάσεις από την Υπηρεσία Ασύλου.

- Να τερματιστεί η άφιξη νέων εικονικών φοιτητών από την ακαδημαϊκή χρονιά 2021-2022.

- Να περιοριστούν δραστικά οι περιπτώσεις εικονικών γάμων (17 την τρέχουσα χρονιά) και να ανακληθούν παράλληλα 1.500 άδειες παραμονής, προϊόν εικονικών γάμων.

- Η συμφωνία με τον Λίβανο περιόρισε τα μέγιστα τις θαλάσσιες αφίξεις σε 562 για το 2021.

(δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής», 14/11/2021, στήλη «Άμυνας & Ασφάλειας Αφηγήματα»)