Πλιάτσικο, ναρκωτικά & κατρακύλα της λίρας: Απειλές για τη τουρκική στρατηγική στη Συρία

Με την οικονομία της Τουρκίας να βρίσκεται σε συνεχή αναταραχή, τίθεται το ερώτημα εάν η Άγκυρα μπορεί να διατηρήσει τον έλεγχο στις περιοχές που βρίσκονται κάτω από την συριακή αντιπολίτευση, εκεί που η τουρκική λίρα είναι πλέον το ντε φάκτο νόμισμα.

Σύμφωνα με ανάλυση του Fehim Taştekin στο «Al-Monitor», η κατάρρευση της τουρκικής λίρας έχει εντείνει τις εσωτερικές αντιπαλότητες για τους οικονομικούς πόρους μεταξύ των ένοπλων ομάδων της αντιπολίτευσης και έχει τροφοδοτήσει τη δημόσια δυσαρέσκεια στις περιοχές που ελέγχονται από την αντιπολίτευση. Η αναταραχή απειλεί να διαβρώσει τον έλεγχο των ομάδων που υποστηρίζονται από την Τουρκία σε περιοχές όπως την αλ-Μπαμπ, την Τζαραμπλούς, το Αζάζ, το Αφρίν, το Τελ Αμπιάντ και το Ρας αλ-Αϊν.

Νομισματική κρίση και ο έλεγχος της Hayat Tahrir al-Sham

Ομοίως, η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης μπορεί να υπονομεύσει την εξουσία της Hayat Tahrir al-Sham (HTS), της κυρίαρχης ομάδας τζιχαντιστών στο Ιντλίμπ, όπου η βαριά στρατιωτική ανάπτυξη της Τουρκίας στον στρατηγικής σημασίας αυτοκινητόδρομο M4 χρησιμεύει ως ασπίδα κατά των συριακών κυβερνητικών δυνάμεων.

Η HTS φαίνεται τώρα να μετανιώνει για την απόφασή της να χρησιμοποιήσει την τουρκική λίρα στην περιοχή που βρίσκεται υπό τον έλεγχό του, καθώς οι τιμές του πετρελαίου και ορισμένων βασικών ειδών διατροφής, συμπεριλαμβανομένου του ψωμιού, έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Η τιμή για ένα καρβέλι ψωμί διπλασιάστηκε σε 5 λίρες, παρά τη δέσμευση του αρχηγού του HTS Abu Mohammad al-Jolani να το επιδοτήσει. Η Watad Petroleum, μια εταιρεία πετρελαίου που συνδέεται με το HTS, έχει εν τω μεταξύ αναπροσαρμόσει τις τιμές της σε αμερικανικό δολάριο, εγκαταλείποντας την τουρκική λίρα.

Εσωτερικές ρήξεις στον SNA

Στις περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο της αντιπολίτευσης, που στηρίζεται από την Τουρκία, οι εσωτερικές ρήξεις μεταξύ των διαφόρων ομάδων που υπάρχουν κάτω από το λααρο του Συριακού Εθνικού Στρατού (SNA) αυξάνονται εν μέσω οικονομικών αναταράξεων. Ο εσωτερικός ανταγωνισμός για τα έσοδα δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά μπορεί να έφτασε σε ένα σημείο που να αμφισβητείται ο έλεγχος που έχει η Άγκυρα πάνω σε αυτές τις ομάδες.

Το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ της Ahrar al-Sharqiyah και τις Ταξιαρχίας Al-Mutasim, που και οι δύο στηρίζονται από την Τουρκία, οδήγησαν στη λήξη της συνεργασίας μεταξύ των δύο ομάδων. Η Al-Mutasim ανακοίνωσε στις 17 Δεκεμβρίου όταν δεν θα συνεργάζεται με την άλλη στις περιοχές που έγιναν οι επιχειρήσεις Ασπίδα του Ευφράτη, Πηγή της Ειρήνης και Κλάδος Ελαίας.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν επέβαλε κυρώσεις κατά της Ahrar al-Sharqiyah τον Ιούλιο, κατηγορώντας την ομάδα για σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά αμάχων. Η ομάδα, ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία του SNA με περίπου 2500 μαχητές, φέρεται να αποτελείται από ομάδες της αντιπολίτευσης που εδρεύουν στο Ντάιρ εζ-Ζορ. Οι ανεξέλεγκτες ενέργειες της Ahrar al-Sharqiyah και οι προσπάθειες της να περιθωριοποιήσει άλλες ομάδες με στόχο να μονοπωλήσει την εξουσία, ιδιαίτερα στο Ρας αλ-Αίν και στο Τελ Αμπιάντ, απειλεί τις άλλες ένοπλες ομάδες που υποστηρίζονται από τον τουρκικό στρατό.

Τουρκική λίρα, έλεγχος και πλιάτσικο στο κουρδικό Αφρίν

Εν μέσω αυτής της αναταραχής, ορισμένοι υποστήριξαν ακόμη και ότι η Άγκυρα έχασε τον έλεγχό της επί των ενόπλων ομάδων λόγω των οικονομικών δυσκολιών που χειροτέρεψαν από τον καιρό του πολέμου κατά των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων, που βρίσκονταν υπό την ηγεσία των Κούρδων. Αυτό, με τη σειρά του, φέρεται να διεύρυνε και το χάσμα μεταξύ των υποστηριζόμενων από την Τουρκία ομάδων. Οι μαχητές τους πληρώνονται σε τουρκικές λίρες αξίας $70 έως $100 ανάλογα με την περιοχή. Η αγοραστική τους δύναμη συρρικνώθηκε δραστικά λόγω της βουτιάς της λίρας.

Οι ένοπλες ομάδες εποφθαλμιούσαν μια νέα τουρκική εισβολή κατά των κουρδικών συριακών ομάδων. Όμως, η Άγκυρα έβαλε το σχέδιο στο ράφι, αφού δεν πήρε πράσινο φως ούτε από τη Ρωσία ούτε από τις ΗΠΑ, καταστρέφοντας τις προοπτικές για νέες ροές εσόδων και πολεμικών λαφύρων.

Το Αφρίν, το οποίο καταλήφθηκε το 2018, έχει γίνει μια σημαντική πηγή εισοδήματος για τις ομάδες που υποστηρίζονται από την Τουρκία. Εκτός από τα σπίτια που εκκενώθηκαν από τους Κούρδους που γλίτωσαν από την τουρκική προέλαση, οι ελαιώνες, τα φυτά ελαιολάδου και σαπουνιού μαζί με ιστορικά αντικείμενα αποτελούν στόχο οργανωμένων εκστρατειών λεηλασίας για τέσσερα χρόνια. Πιο πρόσφατα, το Ρας αλ-Αίν και το Τελ Αμπιάντ, που καταλήφθηκαν τον Οκτώβριο του 2019, έζησαν παρόμοιες εκστρατείες.

Ανταγωνισμός για έσοδα και οργανωμένο έγκλημα

Ο ανταγωνισμός για τα έσοδα, και το έγκλημα που πάει πακέτο, έχουν εκ νέου κλιμακωθεί στο Αφρίν παρά τις διαβεβαιώσεις των τουρκικών αρχών ότι δεν θα υπήρχε ανοχή για λεηλασία και πλιάτσικο. Ο Mohammed Jassem, ηγέτης της Ταξιαρχίας Sultan Suleiman Shah με την οποία η Άγκυρα συνεργάστηκε στενά για τη μεταφορά πολιτοφυλακών στη Λιβύη και το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, κατηγορείται εδώ και καιρό για εκβιασμό, δολοφονίες, απαγωγές, βασανιστήρια, λεηλασίες, κλοπές, ναρκωτικά και λαθρεμπόριο όπλων.

Μερικοί ανταγωνιστές της Suleiman Shah που συνδέονται επίσης με τον SNA απείλησαν πρόσφατα τον Jassem, που είναι επίσης γνωστός και ως Abu Amsha, για να τον εξαναγκάσουν να παραδώσει τα αδέλφια του στις αρχές για διερεύνηση διαφόρων εγκλημάτων. Η ένταση μεταξύ των δύο στρατοπέδων κλιμακώθηκε επικίνδυνα μετά που ο Abu Amsha απέρριψε το αίτημα και με τις δύο πλευρές να αναπτύσσονται στη βορειοδυτική πόλη Shaykh al-Hadid κοντά στο Αφρί. Ο Amsha αναγκάστηκε στο τέλος να παραδώσει έναν από τους συγγενείς του στις αρχές για να αποφύγει μεγάλης κλίμακας ένοπλες συγκρούσεις.

Σε μια σειρά από βίντεο που κυκλοφόρησαν, και που φαίνεται να κινηματογραφήθηκαν από συγγενείς του Abu Amsha, εμπλέκοντάς τον σε λαθρεμπόριο ναρκωτικών και όπλων, αποκαλύφθηκε η έκταση των εσωτερικών μέσα στη Suleiman Shah.

Ρωγμές στην Αίθουσα Επιχειρήσεων Azm

Ανταποκρινόμενος στους ισχυρισμούς, ένας διοικητής της Αίθουσας Επιχειρήσεων Azm, ένα μικτό κέντρο επιχειρήσεων διαφόρων ομάδων, ανέφερε στις 20 Δεκεμβρίου ότι οι δυνάμεις της αντιπολίτευσης έχουν «μεγάλη ευθύνη να σώσουν την επανάστασή μας από το κακό εγκληματιών και ληστών», αναφερόμενος στον Abu Amsha. Μετά από αυτή την ανακοίνωση, οι δυνάμεις που συνδέονται με το κέντρο επιχειρήσεων εισέβαλαν σε ένα άντρο ναρκωτικών που φέρεται να διευθυνόταν από ένα σύμμαχο του Abu Amsha. Η αντίδραση των τουρκικών υπηρεσιών πληροφοριών, που φαίνεται να συνεργάστηκαν με τον Abu Amsha για τη μεταφορά Σύριων παραστρατιωτικών σε ξένες εμπόλεμες ζώνες, σε αυτή την εξέλιξη δεν είναι ακόμη γνωστή. Το μικτό κέντρο επιχειρήσεων Amz δημιουργήθηκε με τουρκική υποστήριξη των Ιούλιο, αλλά μαστίζεται από εσωτερικές διαφωνίες.

Είναι γνωστό ότι μια από τις ηγετικές ομάδες του κέντρο Azm, η Ταξιαρχία Sultan Murad, διατηρεί στενούς δεσμούς με την Άγκυρα. Η Suleiman Shah, της οποίας ηγείται ο Abu Amsha, είχε επίσης ενταχθεί στο κέντρο, αλλά αργότερα αποσύρθηκε, ανακοινώνονται ότι εντάχθηκε σε ένα «Συριακό Απελευθερωτικό Μέτωπο». Οι τουρκικές υπηρεσίες πληροφοριών φέρεται να διαδραμάτισαν ρόλο και σε αυτή τη συμμαχία.

Αν και η Ahrar al-Sharqiyah ξεχωρίζει ως η πιο διαβόητη ομάδα, τα ποινικά μητρώα των άλλων ομάδων ελάχιστα διαφέρουν. Ένοπλες ομάδες συμπεριλαμβανομένων των Sultan Murad, Al-Hamza, Faylaq al-Sham και Jabhat al-Shamiyah έχουν επίσης κατηγορηθεί για λεηλασία ελαιώνων, κλοπές φυτών και κλοπές από ιστορικές τοποθεσίες. Αυτές οι ενέργειες με τη σειρά τους τροφοδοτούν περισσότερο τη δημόσια δυσαρέσκεια.

Η συρρίκνωση των οικονομικών πόρων εν μέσω αναταρχής πιθανότατα θα κλιμακώσει τον ανταγωνισμό, μαζί με τη δυσαρέσκεια των ντόπιων που ζουν σε περιοχές που ελέγχονται από την αντιπολίτευση, περιπλέκοντας περαιτέρω τις προσπάθειες διοίκησης και ελέγχου της Άγκυρας στις ένοπλες ομάδες. Οι κλιμακούμενες εσωτερικές συγκρούσεις, ιδιαίτερα στο Αφρίν, ενδέχεται να οδηγήσουν σε ένα παρόμοιο σενάριο που εμφανίστηκε στην Ιντλίμπ, όπου το ριζοσπαστικό HTS συνέτριψε όλες τις άλλες ομάδες, για να ανακηρύξει την δική του κυβέρνηση.