Τουρκική προπαγάνδα, fake news & πληροφορίες στον υβριδικό πόλεμο (Podcast)

Συζήτηση γύρω από τα θέματα του πληροφοριακού πολέμου, των fake news, της προπαγάνδας, του ρόλου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στις Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά και της τουρκικής σημειολογίας έγινε στο «Defence Redefined Podcast» την Τετάρτη, 03 Μαρτίου 2021.

Οικοδεσπότης του Podcast ήταν ο Ανδρέας Πογιατζής της κυπριακής ιστοσελίδας «DefenceRedefined.com.cy», που ειδικεύεται σε θέματα άμυνας, ασφάλειας και διεθνών σχέσεων, με προσκεκλημένους τους Μάριος Πούλλαδο, Διευθυντή Σύνταξης του «SigmaLive» και ραδιοφωνικό παραγωγό στο «Ράδιο Πρώτο», Μάριο Πούλλαδο και τον Δρ. Λάμπρο Καούλλα, ειδικό σε θέματα Ασφάλειας, συνεργάτη στην εφημερίδα «Σημερινή» και εκπαιδευτικό προσωπικό στις Αστυνομικές Σπουδές του Ανοικτού Πανεπιστήμιου Κύπρου.

Κυπριακό & τουρκική σημειολογία

Η συζήτηση ξεκίνησε με μια σύντομη ανασκόπηση του Μάριου Πούλλαδου, γύρω από τα θέματα των γεωπολιτικών εξελίξεων και συγκεκριμένα για την νέα προσπάθεια στο Κυπριακό με σκοπό να προσδιοριστεί αν υπάρχει κοινό έδαφος για διαπραγματεύσεις για μια διαρκή λύση του κυπριακού προβλήματος. Εξήγησε ότι, αυτό που διαφοροποιεί την νέα προσπάθεια είναι οι νέες αξιώσεις της Τουρκίας για λύση δύο κρατών στο Κυπριακό. Ο κ. Πούλλαδος στάθηκε στον ρόλο των επαφών που θα έχουν τα συμβαλλόμενα μέρη που θα συμμετέχουν στην Πενταμερή, υποστηρίζοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, κατάφερει έστω και επικοινωνιακά να αναβαθμίσει την εικόνα της, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έχει πολλαπλασιάσει τους συντελεστές ισχύος της.

Ακολούθως, ο Δρ. Λάμπρος Καούλλας, αναφέρθηκε στην τουρκική σημειολογία, μια πρακτική που εφαρμόζεται από την Τουρκία τόσο προς το εσωτερικό ακροατήριο όσο και προς το εξωτερικό. Η αναφορά της Κύπρου από την Τουρκία ως “πράσινο νησί” όπως και η αναφορά του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου ως “Γαλάζια Πατρίδα”, σύμφωνα με τον κ. Καούλλα υποκρύπτουν σκοπιμότητες και τον τρόπο που αντιμετωπίζει η Τουρκία την Ελλάδα και την Κύπρο, ως “η μεγάλη Τουρκία και η μικρή Ελλάδα”. Όπως εξήγησε ο κ. Καούλλας, η πρακτική αυτή χρησιμοποιείται από την Τουρκία ούτως ώστε τόσο ο κυπριακός όσο και ο ελλαδικός πληθυσμός να εμπεδώσουν ότι αυτά τα εδάφη ανήκουν στην Τουρκία, μέσω κάποιας ιστορικής συνέχειας.

Πληροφοριακός πόλεμος: Επακούμβηση & κροτίδες σε τζαμί

Στην συνέχεια της συζήτησης, ο κ. Καούλλας ανάλυσε τον ορισμό του πληροφοριακού πολέμου, εξηγόντας αρχικά ότι ο πόλεμος της πληροφορίας διεξάγεται από την αρχή του ανθρώπινου είδους. Η αποδοχή μιας πληροφορίας δύναται να μετατοπίσει και να αποπροσανατολίσει τον τρόπο σκέψης, συμπεριφοράς και νοοτροπίας ενός ατόμου. Ο όρος αυτός είναι πολύ κοντινός με τους όρους της προπαγάνδας και του ψυχολογικού πολέμου και χρησιμοποιείται σε διάφορα επίπεδα. Ο κ. Καούλλας, κατέταξε τον πληροφοριακό πόλεμο στον 21ο αιώνα ως ένα από τα εργαλεία του υβριδικού πολέμου.

Όσον αφορά τα fake news, ο κ. Πούλλαδος αναφέρθηκε στο περιστατικό «επακούμβησης» της φρεγάτας Λήμνος με την τουρκική φρεγάτα Kemal Reis τον περασμένο Αύγουστο και την συντονισμένη προσπάθεια από τουρκικούς λογαριασμούς οι οποίοι προωθούσαν fake news, να διαστρεβλώσουν τα γεγονότα. Εξήγησε ότι πολλές φορές αυτά τα κατευθυνόμενα fake news υιοθετούνται και από ελληνικά μέσα ενημέρωσης.

Οι δύο καλεσμένοι, αναφέρθηκαν σε διάφορα περιστατικά, τα οποία η Άγκυρα προσπάθησε να εκμεταλλευτεί για το πολιτικό της συμφέρον, όπως την “επίθεση” του Μαρτίου του 2020 σε τζαμί στην Λεμεσό, αλλά και παλαιότερων γεγονότων τα οποία η Άγκυρα χρησιμοποίησε για να δημιουργήσει κακές εντυπώσεις εναντίων των Ελλήνων της Κύπρου.

Ακολούθως, η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από την ελευθερία του Τύπου σε Τουρκία αλλά και στην Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Πούλλαδος χαρακτήρισε ως παράδοξο το γεγονός ότι τα δυτικά μέσα ενημέρωσης δεν κάνουν διερευνητικά ρεπορτάζ για την ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία.

Αντιμετώπιση υβριδικού πολέμου

Η συνέχεια της συζήτησης εστίασε στον ρόλο των κοινωνικών δικτύων (social media) στις Ένοπλες Δυνάμεις και όπως ανέφερε ο κ. Καούλλας, οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις και η Εθνική Φρουρά έχουν βελτιωθεί σε αυτόν τον τομέα, ωστόσο υπάρχει περιθώριο προόδου. Εξήγησε ότι δεν πρέπει να υπάρχει φοβία για αυτά τα πράγματα και πως δεν υπάρχει περιθώριο πλέον, οι Ένοπλες Δυνάμεις αλλά και τα Σώματα Ασφαλείας, να αγνοούν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

Κατά την συζήτηση, ειπώθηκαν πολλές επιμέρους πτυχές του πληροφοριακού και υβριδικού πολέμου, της τουρκικής προπαγάνδας αλλά και τις αδυναμίες του Κυπριακού Κράτους να αντιμετωπίσει αυτές τις νέες απειλές. Οι δύο καλεσμένοι, κατέθεσαν τις απόψεις τους για συντονισμένες δράσεις από το κράτος και τις υπηρεσίες ούτως ώστε η Κύπρος να μην είναι εκτεθειμένη σε προπαγάνδα από τρίτες χώρες και τα διεθνή μέσα.