Πενταμερής με κανονιές Αττίλα και διχοτομικό κάδρο

Ενώ αυτήν την εβδομάδα ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες επιδιώκει στο πλαίσιο της Πενταμερούς να εξακριβώσει κατά πόσον υπάρχει κοινό έδαφος στο Κυπριακό μετά από 46 χρόνια, οι Τούρκοι υποδέχονται τη νέα διαδικασία με σειρά στρατιωτικών ασκήσεων και κανονιές στη γραμμή αντιπαράταξης και στα πεδία βολής. Το τελευταίο δεκαήμερο πραγματοποιούν σειρά ασκήσεων σε όλη σχεδόν τη γραμμή αντιπαράταξης για ετοιμότητα και με καθαρά επιθετικές διατάξεις ως ακόμη μία σαφή απειλή σε βάρος των ελεύθερων περιοχών της Κυπριακής Δημοκρατίας και των πολιτών της. Πρόκειται για συνομιλίες με το πιστόλι στον κρόταφο.

Τι είναι έτοιμος να θέσει επί τάπητος ο Πρόεδρος

Χαλαρή ομοσπονδία και άλλες συνώνυμες τουρκικές φόρμουλες

Ποια μπορεί να είναι η εναλλακτική της διχοτομικής ομοσπονδίας πρόταση

Περιοχές ασκήσεων

Οι τουρκικές ασκήσεις κάλυπταν και θα καλύπτουν και αυτήν την εβδομάδα, όταν δηλαδή θα πραγματοποιείται η Πενταμερής, τις εξής περιοχές:

1. Μόρφου, με τη συμμετοχή μηχανοκίνητων μονάδων και μονάδων πυροβολικού. H Μόρφου είναι μια από τις περιοχές που αποτελεί από όλους πρόκριμα επί του εδαφικού για να υπογραφεί η τελική λύση. Από στρατιωτικής πλευράς το μήνυμα είναι ότι η Μόρφου δεν πρόκειται να επιστραφεί. Ταυτοχρόνως έχουν γίνει επενδύσεις με εντολές του ίδιου του Ταγίπ Ερντογάν, στις οποίες εμπλέκονται και μέλη της οικογένειάς του μέσω εταιρειών.
2. Πλησίον της Αγίας Μαρίνας Σκυλλούρας διενεργούνται ασκήσεις πεζικού και αρμάτων μάχης (Μ48 - Α5 Τ2), καθώς και πυροβολικού (155 χιλιοστών), καθώς και όλμων 120 χιλιοστών.
3. Κυθρέα - Πέκιογιου, πλησίον του Παλαικύθρου απέναντι από το Σοπάζ, δεξιά του λεγόμενου "premix", όπου εδρεύουν τουρκικά άρματα μάχης επί μακρόν. Η εν λόγω άσκηση τελεί υπό τη διοίκηση της 14ης Ταξιαρχίας, η οποία εδρεύει στην Κυθρέα.

Αλλάζουν την ατζέντα

Σημειώνουμε ότι ανάλογες στρατιωτικές δραστηριότητες διεξήχθησαν την περασμένη εβδομάδα στη θάλασσα, ανοιχτά της Καρπασίας, με πραγματικά πυρά από το τουρκικό ναυτικό. Είναι μάλιστα αντιληπτό ότι οι Τούρκοι δεν έχουν πρόθεση να αποχωρήσουν στρατιωτικά από την Κύπρο. Για να αποφύγουν τις πιέσεις επί του συγκεκριμένου θέματος ανατρέπουν το Κραν Μοντανά και τη διαδικασία από εκεί που έχει μείνει. Δηλαδή από τα θέματα της ασφάλειας, προβάλλοντας το θέμα της ισότιμης κυριαρχίας που σφραγίζει την αναγνώριση του ψευδοκράτους στο πλαίσιο της λύσης. Έτσι, στη χειρότερη περίπτωση θα μπορούν να επιτύχουν μέσω της Πενταμερούς την προηγούμενη δική τους θέση περί της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας και στην καλύτερη γι’ αυτούς επιλογή τη λύση της συνομοσπονδίας και των δύο ανεξάρτητων κρατών. Οι Τούρκοι τραβούν τη διαδικασία και τις θέσεις τους στα άκρα για να έχουν διαπραγματευτικό βάθος και για να είναι ευέλικτοι χωρίς να χάνουν. Ακόμη και αυτήν τη δική τους θέση περί διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, η οποία έχει καταστεί σημαία της ελληνοκυπριακής πλευράς επειδή γίνεται πλέον ζήτημα δύο κρατών. Όπως δηλαδή κι αν έρθουν τα πράγματα, η Άγκυρα θέλει να είναι κερδισμένη. Επιχειρεί στη συγκεκριμένη περίπτωση να ταπεινώσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι ήταν δική του ιδέα η λύση των δύο κρατών ή ότι είναι έτοιμος να την συζητήσει είτε εντός είτε εκτός του πλαισίου της λεγόμενης χαλαρής –αποκεντρωμένης ομοσπονδίας. Και δημιουργεί έτσι πρόβλημα εντός της ελληνοκυπριακής πλευράς. Αυτό είναι προφανές από τη στάση του ΑΚΕΛ, που τον κατηγορεί περί τούτου. Και ο Πρόεδρος απαντά ότι το ΑΚΕΛ δίνει εκ περιτροπής Προεδρία και φυσικό αέριο χωρίς διαπραγμάτευση.

Αέριο, αναγνώριση και ισότιμη κυριαρχία

Η Άγκυρα, ανεξαρτήτως αποτελέσματος Πενταμερούς, έχει ήδη ανακοινώσει νέες έρευνες εντός της κυπριακής ΑΟΖ. Έχει, δε, δύο πάγιες θέσεις επί του θέματος: Η πρώτη αφορά στην κοινή επιτροπή για τη συνδιαχείριση του φυσικού αερίου. Όπως παραδέχεται και ο ίδιος ο Πρόεδρος, κάτι τέτοιο θα αποτελεί βήμα αναγνώρισης του ψευδοκράτους, διότι σε μία τέτοια κοινή επιτροπή θα πρέπει να συμμετέχουν οι παράνομοι θεσμοί του. Οπότε ανοίγει ο δρόμος για την αναγνώρισή του και την ισότιμη κυριαρχία διά της κατάργησης των ψηφισμάτων 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας, που αναφέρουν ότι το ψευδοκράτος δεν μπορεί να αναγνωριστεί διότι είναι προϊόν χρήσης βίας και όπλων. Και, ως εκ τούτου, καταστρατηγείται το άρθρο 2, παράγραφος 4, του Χάρτη των Ην. Εθνών. Η δεύτερη αφορά την ανακατανομή της υφιστάμενης Κυπριακής ΑΟΖ. Επί τη βάσει αυτής της πρότασης, η Τουρκία διατηρεί, όπως ισχυρίζεται, με βάση τη δική της υφαλοκρηπίδα, το 69%, παραχωρώντας ταυτόχρονα το 25% στα γειτονικά κράτη, όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ, ο Λίβανος και η Συρία. Υπάρχει και μία τρίτη τουρκική αξίωση, όπως ο αγωγός φυσικού αερίου περάσει μέσω δικών της εδαφών, για να τινάξει στον αέρα τον αγωγό East - Μed και την προοπτική ενός στρατηγικού αμυντικού βραχίονα αποτρεπτικού χαρακτήρα, που θα ήταν δυνατόν να περιορίσει την τουρκική απειλή και αυθάδεια.

Καλύφθηκε έδαφος για χωριστή κυριαρχία

Η Πενταμερής εκ των πραγμάτων δεν αποτελεί συνέχεια του Κραν Μοντανά, εφόσον επισήμως πλέον ο ΟΗΕ έχει διευκρινίσει ότι σκοπός του είναι να ακούσει τις δύο πλευρές και άλλους εμπλεκομένους, όπως οι Βρετανοί και να διαπιστώσει κατά πόσον και σε ποια σημεία υπάρχει κοινό έδαφος για τη συνέχεια της διαδικασίας. Ενώ στο Κραν Μοντανά το τελευταίο θέμα συζήτησης ήταν η ασφάλεια και η πλήρης αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, στην Πενταμερή η Άγκυρα θέτει ζήτημα πολιτικής ισότητας, το οποίο συνδέει με την ισότιμη κυριαρχία στη λογική της συνομοσπονδίας και των δύο κρατών, εφόσον έχει ήδη εξασφαλίσει την προηγούμενη δική της θέση περί διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Είναι πρόδηλον ότι από αυτά που δημόσια αναφέρει ο ΟΗΕ, μετά από 46 χρόνια συνομιλιών ψάχνουμε σήμερα για κοινό έδαφος. Δεν υπάρχει, δηλαδή, κοινή βάση συζήτησης. Επί τάπητος στην πραγματικότητα θα τεθεί η προηγούμενη τουρκική θέση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας στη βάση της χαλαρής Ομοσπονδίας, όπως την είχαν καθορίσει το 1996 οι Τούρκοι επί Προεδρίας Γλαύκου Κληρίδη, καθώς και η συνομοσπονδία των δύο κρατών. Είναι δε εντυπωσιακό το γεγονός ότι ο κατοχικός ηγέτης προβάλλει ως εναλλακτική επιλογή και δική του υποχώρηση τη λύση της συνομοσπονδίας, που είναι συνώνυμη με αυτήν των δύο κρατών. Εν ολίγοις οι επιλογές που τίθενται επί τάπητος από την ομοσπονδία μέχρι τη λύση δύο κρατών δεν είναι απλώς τουρκικές, αλλά και άκρως διχοτομικές, που δεν επανενώνουν την Κύπρο αλλά νομιμοποιούν τα τετελεσμένα της εισβολής, δηλαδή τον διοικητικό, γεωγραφικό και πληθυσμιακό διαχωρισμό του νησιού, με το βόρειο τμήμα να είναι εσαεί τουρκικό, αφού όπως καθορίζει το κεκτημένο των συνομιλιών, οι Ελληνοκύπριοι που θα επιστρέψουν στη βάση ποσοστώσεων δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου σε εθνικές εκλογές. Στην πραγματικότητα έχει ήδη καλυφθεί απόσταση στη βάση της ισότιμης κυριαρχίας μέσω της αφαίρεσης του δικαιώματος της ψήφου στους Ελληνοκύπριους στον βορρά καθώς και μέσω του καταλοίπου εξουσίας, που σημαίνει ότι όσες εξουσίες και αρμοδιότητες δεν ανήκουν στην κεντρική Κυβέρνηση, θα ανήκουν πρωτογενώς και κυριαρχικά, σε χωριστά ισότιμα συνιστώντα κράτη.

Πρόεδρος και παγίδα

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν θα πρέπει να πέσει στην τουρκική παγίδα και, ως εκ τούτου, οφείλει να προτάξει το θέμα της ασφάλειας και της πλήρους αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων, καθώς και της κατάργησης των εγγυήσεων, για να φέρει σε δύσκολη θέση την τουρκική πλευρά. Ουδόλως θα πρέπει να παγιδευτεί στην τουρκική στρατηγική της ισότιμης κυριαρχίας και των δύο κρατών. Ταυτοχρόνως, θα πρέπει να υποδείξει ότι δεν μπορεί να διεξάγονται συνομιλίες υπό την απειλή όπλων και στρατιωτικών ασκήσεων σε κατεχόμενο έδαφος κράτους μέλους του ΟΗΕ και της ΕΕ. Διότι κάτι τέτοιο αποδεικνύει ότι η τουρκική πλευρά απειλεί και δεν έχει καλή πρόθεση λύσης. Ο ισχυρισμός αυτός ενισχύεται από τις τουρκικές τοποθετήσεις περί αναπτυξιακών έργων στην περιοχή της Αμμοχώστου μέχρι το Μπογάζι και την Καρπασία, ανεξαρτήτως εάν επιτύχει ή όχι η Πενταμερής.

Αποδοχή κρυφών βέτο

Θα ήταν αφελές να πιστεύει κάποιος ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες θέλει να δει τη νέα του προσπάθεια να καταλήγει σε απόλυτο ναυάγιο. Ακόμη και αν αποτύχει, θα επιδιώξει συγκάλυψη μέσω κοινού ανακοινωθέντος, στο οποίο θα προσφέρει ερμηνείες κατά το δοκούν, καθώς και μέσω των ΜΟΕ και μιας διαδικασίας με τη συμμετοχή των διαπραγματευτών, προκειμένου να γεφυρωθούν ακόμη περισσότερο οι όποιες διαφορές, ώστε να οικοδομηθεί ένα νέο Κραν Μοντανά. Σε ό,τι αφορά τα ΜΟΕ, ο Πρόεδρος μπορεί να συζητήσει άνοιγμα του αεροδρομίου της Τύμπου με την επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου και άνοιγμα του λιμανιού της με άρση του εμπάργκο, το οποίο η Τουρκία επιβάλλει επί των πλοίων και των αεροσκαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας και των εμπορικών κυπριακών προϊόντων. Το πρόβλημα είναι ότι η Άγκυρα συνδέει την Τύμπου με την πολιτική ισότητα και ισότιμη χωριστή κυριαρχία. Ο Πρόεδρος, πάντως, είναι έτοιμος να δεχθεί στο κοινό ανακοινωθέν την πολιτική ισότητα στη βάση του ψηφίσματος 716 και της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, παρότι κάτι τέτοιο προνοεί και τα κρυφά βέτο μέσω της λήψης αποτελεσματικών αποφάσεων για θέματα που αφορούν ζωτικά συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων.

Οι κινήσεις Αναστασιάδη

Υπό αυτές τις συνθήκες, για να διαφυλαχθεί η αξιοπιστία του κράτους μας και για να είναι συνεπής ο Πρόεδρος με τη λαϊκή εντολή, θα πρέπει να υιοθετήσει αυτό που φορτικά καταγράφουμε επί μακρόν. Να καλέσει τον ΓΓ του ΟΗΕ να στραφεί προς την Τουρκία για να ξεκαθαρίσει κατά πόσον αναγνωρίζει ή όχι την Κυπριακή Δημοκρατία. Εάν η απάντηση είναι αρνητική, τότε είναι πρόδηλον ότι δεν υπάρχει πρόθεση λύσης αλλά διάλυσης του υφιστάμενου κράτους και αναγνώρισης του ψευδοκράτους. Ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν είναι εντεταλμένος για μια τέτοια διαδικασία από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Συνεπώς, θα πρέπει να καταγράψει τα τεκταινόμενα στην αναφορά του, ενώ ταυτοχρόνως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης νομιμοποιείται πλέον να ενημερώσει επισήμως την ΕΕ και να ζητήσει ενεργοποίηση κυρώσεων, αντί της προώθησης της τελωνειακής ένωσης. Και αυτό διότι η Τουρκία δεν σέβεται κράτος μέλος της ΕΕ και το κεκτημένο και είναι υπεύθυνη για την αδυναμία εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό, γεγονός που προκαλεί προβλήματα στις σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ, προλαμβάνοντας τις απειλές ότι εάν δεν αποδεχτούμε τις αξιώσεις της, θα βγάλει τον στόλο εκ νέου στην κυπριακή ΑΟΖ και θα προκαλέσει ακόμη και κρίση.

Η μορφή της δημοκρατικής λύσης

Ουδόλως πλέον θα πρέπει να ζει οποιοσδήποτε με ψευδαισθήσεις ότι η ομοσπονδιακή λύση είναι βιώσιμη και επανενώνει την Κύπρο. Πίσω από την ομοσπονδία αποκρύβεται η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και όλων των δικαιωμάτων των πολιτών της, δημιουργώντας ένα ρατσιστικό καθεστώς υποτελές στην Άγκυρα. Επειδή οι στήλες αυτές δεν ήταν ποτέ απορριπτικές, πέραν των ανωτέρω, η θέση του Προέδρου θα πρέπει να είναι σαφής: Αυτό το οποίο έχει ήδη δεσμευτεί θα πρέπει να πράξει. Δηλαδή τη βελτίωση των κακώς εχόντων του συντάγματος της Ζυρίχης, που οδήγησαν σε περιπέτειες και όχι τη δημιουργία ενός νέου πολιτειακού συστήματος, που θα προκαλέσει χειρότερα δεινά από αυτά της Ζυρίχης. Και η συνταγή είναι γραμμένη στους δημοκρατικούς κανόνες της ΕΕ και του ΟΗΕ. Εάν αυτά είναι ουτοπία, τότε επιβεβαιώνεται η λογική ότι, για να εξευρεθεί λύση, θα υποκύψουμε στις τουρκικές θέσεις και ότι η λύση θα είναι όπως ο φασίστας Ερντογάν την επιδιώκει. Και όχι όπως οι αρχές και αξίες της ΕΕ την καθορίζουν και της οποίας είμαστε κράτος-μέλος.

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων