Εκστρατεία για δύο κράτη με φόντο την αναγνώριση

Οι Τούρκοι κλείνουν το παράθυρο της Πενταμερούς και του έντιμου συμβιβασμού, καθώς και της δικής τους προηγούμενης θέσης για διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία και προχωρούν πλέον σε μία εκστρατεία σε όλα τα επίπεδα για εμπέδωση της λύσης των δύο κρατών ως προηγούμενο στάδιο της πλήρους τουρκοποίησης. Όπως διπλωματικές πηγές αναφέρουν, δεν αποκλείεται στο επόμενο στάδιο να επιδιωχθεί αναγνώριση του ψευδοκράτους από κάποια ισλαμικά κράτη, τα οποία διαθέτουν καλές σχέσεις με την Τουρκία, καθώς και η προκλήσεις εντός της ΑΟΖ και η δημιουργία νέων τετελεσμένων στην Αμμόχωστο και αλλού. Η ιδέα της αναγνώρισης καλλιεργείται ως μοχλός πίεσης και από Βρετανούς πολιτικούς, οι οποίοι ήδη προχώρησαν με δηλώσεις τους προς αυτήν την κατεύθυνση. Ταυτοχρόνως, διά της Γενεύης επιδιώκεται η παγίδευση του Προέδρου και της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ.

Πώς οι Τούρκοι οικοδομούν την παρθενογένεση

Πώς σχεδιάζουν το πρόσθετο Πρωτόκολλο ένταξης και τι σημαίνει αυτό

Το βέτο του Προέδρου και η αλλαγή βάσης των συνομιλιών

Η στάση του ΓΓ του ΟΗΕ

Από τα έγγραφα που κατέθεσαν οι Τούρκοι στην Πενταμερή είναι σαφέστατο ότι αξιώνουν αλλαγή της βάσης των συνομιλιών στο πλαίσιο της πολιτικής ισότητας, την οποία ερμηνεύουν ως ισότιμη κυριαρχία. Και ζητούν κάτι τέτοιο να γίνει αποδεκτό από τη διεθνή κοινότητα και ειδικότερα από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Αληθές είναι ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ είπε κατ’ ιδίαν -αυτό διέρρευσε- ότι δεν έχει μία τέτοια εξουσιοδότηση. Δημόσια, όμως, κατά τη δήλωσή του, με την οποία επισφράγισε την αποτυχία της Πενταμερούς, που ο ίδιος συγκάλεσε, αναφέρθηκε απλώς στις απόψεις που εξέφρασαν οι δύο πλευρές και θεώρησε ότι κάτι τέτοιο ήταν εποικοδομητικό προκειμένου να εξευρεθεί κοινό έδαφος. Τι ζήτησε, λοιπόν, η Τουρκία; Αφού έχει κατοχυρώσει την προηγούμενη δική της θέση -όπως τα βρετανικά έγγραφα αποκαλύπτουν από το 1996- για την αποκεντρωμένη ομοσπονδία, την οποία υιοθετεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, τώρα αξιώνει από το Συμβούλιο Ασφαλείας να αποφασίσει ότι τα δύο κράτη στην Κύπρο είναι ισότιμα και κυριαρχικά και άλλως πως και ότι, στο πλαίσιο αυτής της νομικής και πολιτικής λογικής, θα αρχίσει διαπραγμάτευση για την εγκαθίδρυση του νέου συνεταιρισμού, δηλαδή μιας συνομοσπονδίας που θα ρυθμίσει ζητήματα εξουσιών, εδάφους και περιουσιών.

Τι σημαίνει κατάργηση ψηφισμάτων

Αυτά είναι τα επίχειρα της απουσίας σχεδίου Β και των ψευδαισθήσεων, αφού όταν η Τουρκία μάς προειδοποιούσε ότι θα θέσει θέμα δύο κρατών, εμείς περίπου σφυρίζαμε αδιάφορα. Στο τέλος της ημέρας, εφόσον κανένα αρνητικό σχόλιο δεν έχει γίνει από τον ΓΓ του ΟΗΕ επί των τουρκικών θέσεων, η πολιτική των δύο κρατών είναι συνέχεια των δύο συνιστώντων κρατών. Όταν, δε, ο ΓΓ του ΟΗΕ πρότεινε τον διορισμό ειδικού αντιπροσώπου για επανέναρξη των συνομιλιών, η απάντηση του Ερσίν Τατάρ ήταν αρνητική. Γιατί; Διότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί η Τουρκία επανέναρξη των συνομιλιών και νέο ειδικό απεσταλμένο εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν υιοθετήσει τη δική της λογική περί των δύο κρατών. Γίνεται αντιληπτό ότι δεν είναι καθόλου τυχαία η αξίωση της Άγκυρας για την κατάργηση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας που αφορούν το Κυπριακό κάτω από τον ισχυρισμό ότι αυτά είναι ξεπερασμένα. Και ότι ανήκουν σε άλλη εποχή. Τι επιδιώκει η Τουρκία, με την κατάργηση των ψηφισμάτων 186, 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας; Το μεν πρώτο αναφέρει ρητώς, και έχει εκδοθεί από το 1964, ότι το μοναδικό κράτος που αναγνωρίζουν τα Ην. Έθνη είναι αυτό της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τα άλλα δύο τονίζουν ότι η ανακήρυξη του ψευδοκράτους στις 15 Νοεμβρίου του 1983 δεν μπορεί να αναγνωριστεί διεθνώς, διότι αποτελεί προϊόν της χρήσης και της βίας των όπλων, γεγονότα που αντίκεινται στο άρθρο 2 παράγραφος 4 του Χάρτη των Ην Εθνών.

Λύση εκ του μηδενός

Υπό αυτές τις συνθήκες, η Τουρκία προωθεί ένα νέο νομικό πλαίσιο, που θα διαλύει την Κυπριακή Δημοκρατία και ταυτοχρόνως θα ανοίγει τον δρόμο για την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Επιδιώκει, δηλαδή, μία διαδικασία λύσης εκ του μηδενός. Θέλει, με άλλα λόγια, παρθενογένεση για να μπορεί να παράγει πρωτογενές δίκαιο. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι με τη συνδρομή της Βρετανίας απέκλεισε από την Πενταμερή την ΕΕ. Η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας επί τη βάσει του πρωτοκόλλου 10, καθώς και η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, που καλεί την Τουρκία να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία εάν θέλει να συνεχίσει την ενταξιακή της διαδικασία, στηρίζονται στα ψηφίσματα του Οργανισμού Ην. Εθνών και στο άρθρο 2, παράγραφος 4. Το επόμενο βήμα της Άγκυρας είναι η έξοδος της Κυπριακής Δημοκρατίας από την ΕΕ και η υπογραφή ενός πρόσθετου Πρωτοκόλλου, που θα συμπληρώνει το προηγούμενο, δηλαδή το 10, και θα την εντάσσει στην ΕΕ ως συνομοσπονδία κρατών όπως αυτή θα προκύψει με τη σφραγίδα των Ην Εθνών που έχουν υπό την αιγίδα τους τις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού και τα χωριστά δημοψηφίσματα, τα οποία η Τουρκία ερμηνεύει στη βάση των χωριστών αυτοδιαθέσεων. Και αυτήν της την αντίληψη στηρίζει στη συμφωνία μεταξύ Αναστασιάδη - Έρογλου, όπου αναφέρεται ότι οι εξουσίες του νέου πολιτειακού συστήματος θα πηγάζουν εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, χωρίς να γίνεται αναφορά σε έναν και ενιαίο λαό. Έτσι, η τουρκική πλευρά έχει την ευκαιρία να ισχυρίζεται ότι υπάρχουν δύο λαοί και δύο κυριαρχίες. Διότι, με βάση το άρθρο 1, παράγραφος 2 του Χάρτη των Ην Εθνών, μόνο οι λαοί και όχι οι Κοινότητες έχουν δικαιώματα αυτοδιάθεσης, αυθύπαρκτης εξουσίας και κυριαρχίας.

Τι σημαίνει παραδίδει την εντολή;

Έχουμε πλέον μιαν αλλαγή της βάσης των συνομιλιών και της μορφής της λύσης. Τι, λοιπόν, θα συζητήσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μαζί με την κυρία Λουτ και τον κατοχικό ηγέτη; Εάν θα παντρέψουν όπως θα ήθελαν οι Βρετανοί τα δύο κράτη σε μιαν αποκεντρωμένη ομοσπονδία; Δηλαδή θα αλλάξουν την ονοματολογία για να επισφραγίσουν την ουσία της διχοτόμησης; Ο ΓΓ του ΟΗΕ προέβη σε σκέψεις, όπως ελέχθη, να παραδώσει την εντολή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας. Τι σημαίνει μια τέτοια κίνηση και ποιον ωφελεί; Ασφαλώς και είναι εκβιασμός προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Και ασφαλώς θα τρίβει τα χέρια της η Τουρκία αν συμβεί κάτι τέτοιο. Διότι, είναι ως ο Γκουτέρες να παραδέχεται αυτό το οποίο η Άγκυρα ισχυρίζεται. Ότι το υφιστάμενο πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού έχει αποτύχει, άρα για να επαναρχίσουν τις προσπάθειες χρειάζομαι νέα εντολή, γεγονός που ανοίγει τις πύλες για τις νέες τουρκικές ιδέες περί λύσης δύο ανεξάρτητων χωριστών κρατών. Εάν παραμείνει η διαδικασία παγωμένη, τότε βολεύει αφάνταστα την Τουρκία, διότι θα της επιτρέψει χωρίς κυρώσεις και χωρίς προβλήματα να προχωρήσει σε νέα τετελεσμένα στην Αμμόχωστο και αλλού, όπως είναι η Κυπριακή ΑΟΖ. Και τότε τι θα πράξει ο Πρόεδρος και η πολιτική ηγεσία που ισχυρίζονταν ότι η απουσία επαρκών Ενόπλων Δυνάμεων και στόλου απέτρεπε δήθεν την κρίση; Ποια ξένη εταιρεία θα τολμήσει να προσεγγίσει τα κυπριακά οικόπεδα, με τον τουρκικό στόλο να τα έχει ήδη θέσει υπό τη δική του επιτήρηση και παράνομη κτήση;

Επιλογές του Προέδρου…

Ο Πρόεδρος εκτίμησε ότι οι Τούρκοι θα οδηγούσαν τα πράγματα εδώ που τα οδήγησαν για να έχουν μία ευκαιρία στη σύνοδο της ΕΕ. Τον προσεχή Ιούνιο θα επιδιώξουν να θέσουν σε κίνηση τη διαδικασία για αναβάθμιση της τελωνειακής τους ένωσης. Ισχυρίστηκε, δε, ότι αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα στην Πενταμερή και αν υπάρξουν προκλήσεις, θα ασκήσει βέτο. Εφόσον η Πενταμερής οδηγήθηκε στην ουσία σε ναυάγιο, από το οποίο επιπλέει η τουρκική αξίωση των δύο κρατών, ο Πρόεδρος πρέπει να θέσει βέτο στην αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας, αλλά ταυτοχρόνως οφείλει:

1. Να αξιώσει την εφαρμογή της υφιστάμενης τελωνειακής ένωσης, την οποία παραβιάζει η Τουρκία εφόσον, αφενός, επιβάλλει εμπάργκο σε πλοία και αεροσκάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας και, αφετέρου, εφόσον απαγορεύει την εισαγωγή κυπριακών προϊόντων εντός του τουρκικού εδάφους, την ίδια στιγμή κατά την οποία τουρκικά προϊόντα εισάγονται εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας από χώρες της ΕΕ. Υπάρχει, δηλαδή, αθέμιτος ανταγωνισμός, για τον οποίον δεν ευθύνεται μόνο η Τουρκία αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία είναι υπόχρεη να παρακολουθεί κατά πόσον τα συμφωνηθέντα με Τρίτες χώρες εφαρμόζονται ή όχι. Συνεπώς, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει νομικά και πολιτικά επιχειρήματα, επί τη βάσει των οποίων δύναται να στηρίξει το βέτο του σε βάρος οποιασδήποτε προσπάθειας γίνει για την έναρξη διαδικασιών αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας.
2. Να αξιώσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού για την επιβολή κυρώσεων επί της Τουρκίας, διότι απέδειξε ότι βρίσκεται εκτός πλαισίου λύσης και ότι στόχος της είναι η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, κράτους μέλους της ΕΕ. Δεν μπορεί οι Βρυξέλλες να τιμωρούν τη Ρωσία διότι εισέβαλε στην Κριμαία, την οποίαν κατέχει, αλλά ταυτοχρόνως να κλείνουν τα μάτια στην προκλητική επεκτατική τουρκική πολιτική και την κατοχή της Κύπρου.
3. Να αξιώσει την επιβολή εμπάργκο όπλων από τα κράτη μέλη της ΕΕ σε βάρος της Τουρκίας, διότι υπάρχει κατοχή και να ζητήσει από τώρα την ενεργοποίηση του άρθρου 47, παράγραφος 2, εις περίπτωσιν που η Τουρκία πραγματοποιήσει τις απειλές της και βγάλει εκ νέου τον στόλο της εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Το άρθρο 47, παράγραφος 2 σημαίνει την υποχρέωση των κρατών μελών να στηρίξουν ακόμη και με στρατιωτικά μέσα κράτος μέλος που δέχεται επίθεση.
4. Να διευκρινίσει άπαξ και διά παντός ότι, εάν θέλει η Τουρκία να προχωρήσει η ενταξιακή της διαδικασία, θα πρέπει να αποσύρει τις θέσεις της για λύση δύο κρατών και να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία όπως το πρωτόκολλο 10 καθορίζει, καθώς και η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005.
5. Να αξιώσει όπως, οποιοδήποτε τρίτο κράτος αποτολμήσει να αναγνωρίσει το ψευδοκράτος, που συνιστά κατεχόμενο έδαφος κράτους-μέλους της ΕΕ και της ίδιας της Ένωσης, να υποστεί κυρώσεις.

Καλά και άγια…

Καλά και άγια τα ανωτέρω, αντιμετωπίζουν όμως ένα σοβαρό πρόβλημα. Πώς θα πειστούν οι εταίροι μας στην ΕΕ να υλοποιήσουν αυτές τις θέσεις, όταν έχουν υπόψη τους ότι συνεχίζεται η Πενταμερής και ότι στο τραπέζι υπάρχουν οι δύο τουρκικές θέσεις, η μία της αποκεντρωμένης ομοσπονδίας και η άλλη των δύο κρατών; Γιατί οι εταίροι μας να εμφανιστούν βασιλικότεροι του βασιλέως; Αποδεικνύεται, λοιπόν, ότι η Πενταμερής ήταν ένα νέο ναρκοπέδιο, το οποίο δεν παγίδεψε μόνο τις διαδικασίες της Γενεύης, αλλά και αυτές της ΕΕ. Και ότι εάν δεν υπάρξει αλλαγή πολιτικής και προσώπων, κάθε νέο λάθος που γίνεται θα είναι χειρότερο του προηγούμενου. Εμείς είχαμε προειδοποιήσει τον Πρόεδρο για ό,τι θα συνέβαινε στη Γενεύη. Τώρα είναι η ώρα να αναλάβει ο καθείς τις ευθύνες του. Ή αλλάζει η πολιτική και η στρατηγική μας και υπερασπιζόμαστε το υφιστάμενο κράτος αναλαμβάνοντας αποτρεπτικές κινήσεις και επιθετική διπλωματία ή θα χαθεί και το κράτος και το φυσικό αέριο. Και σταδιακά ο Ελληνισμός της Κύπρου θα χαθεί και είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο θα μετατραπεί το νησί σε επαρχία της νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων