Περί πολιτικής ευθιξίας και πολιτικής δεοντολογίας ο λόγος

Πολιτική ευθιξία είναι η πολύ ευαίσθητη αντιμετώπιση ενός συμβάντος, που οδηγεί κάποιο πολιτικό πρόσωπο σε παραίτηση για κάποιο συμβάν ή γεγονός, για το οποίο δεν έχει άμεση ευθύνη ή φταίξιμο. Απλώς με την παραίτησή του από ευθιξία αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη για συμβάν που έχει σχέση με το υπουργείο του οποίου προΐσταται, χωρίς ο ίδιος να ευθύνεται προσωπικά ή να έχει επιδείξει κάποιαν αμέλεια. Αυτήν την πολιτική ευθιξία έδειξε ο κ. Κύπρος Χρυσοστομίδης με την παραίτησή του, όταν δραπέτευσε ο Κίτας. Ο ίδιος δεν έφερε καμιά ευθύνη, ούτε έδειξε κάποιαν αμέλεια. Όμως η ηθική δεοντολογία της πολιτικής ευθιξίας τού υπέβαλε ότι έπρεπε να παραιτηθεί, αναλαμβάνοντας την ευθύνη ως Υπουργός Δικαιοσύνης.

Αυτή η ευθιξία είναι σχεδόν ανύπαρκτη στην Κύπρο. Πολιτικά πρόσωπα ευθύνονται για γεγονότα και συμβάντα, τους αποδίδονται πολιτικές και ποινικές ευθύνες από αρμόδια όργανα και αυτοί αρκούνται να δηλώσουν ότι δεν φταίνε ή, στην καλύτερη περίπτωση, δηλώνουν ότι αναλαμβάνουν την ευθύνη, μόνο λεκτικά, χωρίς παραίτηση, μέχρι να ξεχαστεί η ευθύνη τους. Η πολιτική δεοντολογία της παραίτησης από ευθιξία είναι ανύπαρκτη στην Κύπρο.

Όμως η πολιτική δεοντολογία ισχύει και πρέπει να ισχύει σε κάθε πολιτική δραστηριότητα ή πολιτική εκδήλωση ή γεγονός. Η πολιτική δεοντολογία συνίσταται από άγραφους κανόνες, που τους καθορίζει η κοινή λογική και που πρέπει να ακολουθεί κάθε πολιτικό πρόσωπο. Δυστυχώς, στην Κύπρο έχουμε σωρεία ενεργειών και πράξεων πολιτικών προσώπων, όπου η πολιτική δεοντολογία είναι κατηργημένη. Έχει μάλιστα τόσο πολύ παρακαμφθεί, που και ο μέσος πολίτης δεν την αναγνωρίζει ή την θεωρεί ρομαντική γραφικότητα ή χειρότερα αγνοεί ότι υπάρχει αυτή η δεοντολογία.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έχει από χρόνια γράψει την πολιτική δεοντολογία στα παλιά του τα παπούτσια. Κάνει ενέργειες, που η πολιτική δεοντολογία τις θεωρεί απαράδεκτες, αλλά αυτός τις χρησιμοποιεί για να πλήξει αντίπαλα κόμματα και εξευτελίζοντας στελέχη κομμάτων, τα οποία απολαμβάνουν αυτές τις ενέργειες, που τις θεωρούν καταξίωση και επιτυχία. Υπάρχουν αρκετά τέτοια παραδείγματα, που διάφορα πρόσωπα απολαμβάνουν θέσεις και αξιώματα στο Προεδρικό και αλλού, ως αποτέλεσμα καταπάτησης της πολιτικής δεοντολογίας.

Κλασικό παράδειγμα καταπάτησης της πολιτικής δεοντολογίας είναι ο για μέρες τεκταινόμενος διορισμός του κ. Αδάμου στο Υπουργείο Υγείας. Σύμφωνα με την πολιτική δεοντολογία:

- Ο ΠτΔ δεν έπρεπε ούτε να σκεφτεί να προτείνει διορισμό στον κ. Αδάμου, που μέχρι προχθές και για είκοσι χρόνια ήταν πρωτοκλασάτο στέλεχος κόμματος της αντιπολίτευσης, με θητεία ευρωβουλευτή, βουλευτή και ΠτΒ.

- Ο κ. Αδάμου θα έπρεπε να απορρίψει αμέσως την πρόταση και μάλιστα να νιώσει θιγμένος, επειδή ο ΠτΔ αποπειράτο να χρησιμοποιήσει τη γενική αναγνώρισή του για να πλήξει το κόμμα με το οποίο συνεργαζόταν για 20 χρόνια.

- Το ΑΚΕΛ έπρεπε να εκφράσει την απαρέσκειά του για την ενέργεια του ΠτΔ, που αποτελούσε καταπάτηση της πολιτικής δεοντολογίας. Η ενέργεια αυτή θα ήταν πολιτικά ορθότερη από τη δήλωση του κ. Κυπριανού, που θεωρήθηκε ως προειδοποίηση προς τον κ. Αδάμου.

Όσοι κρίνουν την πρόταση πολιτικά δεοντολογική και ως αξιοποίηση των ικανοτήτων του κ. Αδάμου, ας σκεφτούν τα εξής:

Ολόκληρος ο ΔΗΣΥ ή ολόκληρη η παράταξη, όπως αρέσκεται να την αποκαλεί ο κ. Νεοφύτου, δεν διαθέτει πρόσωπο με ανάλογες ικανότητες; Αν θεωρεί ότι μόνο ο κ. Αδάμου έχει αυτές τις ικανότητες, είναι πολύ προσβλητικό και για τον ΔΗΣΥ και για τα στελέχη του.

Μήπως η πρόθεση του ΠτΔ ήταν ο διεμβολισμός του ΑΚΕΛ και η μετεγγραφή ενός σημαντικού στελέχους του στην Κυβέρνηση, στην οποία αρνήθηκε να συμμετάσχει;

Όσες ικανότητες και αν έχει ο κ. Αδάμου, που δεν έχει κανένας άλλος, τι μπορεί να κάμει σε δεκαοκτώ μήνες;

Αν η πρόθεση του ΠτΔ ήταν απλώς η αξιοποίηση του κ. Αδάμου και των μοναδικών ικανοτήτων του, γιατί δεν τον διορίζει πρόεδρο του Δ.Σ. του Ο.Κ.Υπ.Υ.; Άλλωστε ο καθ’ ύλην αρμόδιος για τη διάσωση των δημόσιων νοσηλευτηρίων είναι ο Ο.Κ.Υπ.Υ. και τα στελέχη του και όχι ο Υπουργός Υγείας. Μάλιστα ο διορισμός του κ. Αδάμου στη θέση του προέδρου του Ο.Κ.Υπ.Υ. δεν θα ενοχλούσε κανέναν, δεν θα υπήρχε πρόβλημα πολιτικής δεοντολογίας και θα παρείχε αρκετό χρόνο στον κ. Αδάμου για να επιτελέσει έργο της αρμοδιότητας και των ικανοτήτων του, απαλλαγμένος από πολιτικά βαρίδια.

Φαίνεται όμως ότι ο ΠτΔ άλλα είχε στον νου όταν παραβίαζε την πολιτική δεοντολογία.