Πολιτισμός

ART AERI: Ευριπίδης

Ο Ευριπίδης γεννήθηκε το 480 π.Χ. και πέθανε το 406 π.Χ. Ήταν Έλληνας τραγικός ποιητής και ένας από τους τρεις μεγάλους διδασκάλους του αττικού δράματος στο αρχαίο ελληνικό θέατρο.

Καταγόμενος από τη Φλύα, δήμο της Κεκρωπίας, λέγεται ότι γεννήθηκε στη Σαλαμίνα την ημέρα της ναυμαχίας, όταν ο Αισχύλος αγωνιζόταν ως πρόμαχος άνδρας, ο δε Σοφοκλής ως έφηβος που έσερνε τον χορό των επί τω τροπαίω επινικίων. Γονείς του φέρονται ο Μνήσαρχος και η Κλειτώ, την οποία ο Αριστοφάνης σκώπτει ως λαχανοπώλη. Ο Ευριπίδης έζησε τα νιάτα του σε εποχή ακμάζουσα, τον χρυσό αιώνα του Περικλέους, αλλά γέρασε στα χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου, όπου έχασε έναν από τους γιους του.

Το έργο των σοφιστών και γενικότερα οι νέες ιδέες και τα καινούρια προβλήματα συνυπάρχουν στα έργα του Ευριπίδη, αντικατοπτρίζοντας την αμφισβήτηση και τις πνευματικές έριδες της εποχής του. Κατά τον Φιλόχορο, ο ποιητής έτυχε επιμελημένης αγωγής, σε συμμετοχή του σε εορτές του δήμου του, έγινε πυρφόρος τού εκεί λατρευομένου Ζωστηρίου Απόλλωνα, σε δε αγώνες έλαβε μέρος στο παγκράτιο και στην πυγμή, όπου και νίκησε ακόμη και στους Παναθήναιους γυμνικούς αγώνες. Γρήγορα, όμως, απαρνήθηκε τον αθλητισμό και μίσησε τους αθλητές.

Ασχολήθηκε και με τη ζωγραφική, τα δε έργα του παρουσιάστηκαν στα Μέγαρα, την δε επ' αυτού ιδιοφυΐα μαρτυρούν και πλείστες εικόνες στις τραγωδίες του. Για λίγο ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία και την ποίηση, αλλά και τη μουσική. Ήταν πρωτοφανής η αγάπη του για τη θάλασσα, η οποία σφράγισε οριστικώς και το όλο έργο του Ευριπίδη. Ο Ευριπίδης ήταν τύπος αντικοινωνικός, εσωστρεφής, μελαγχολικός και δυσπρόσιτος, δεν ενδιαφέρθηκε για τα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα της εποχής του, ενώ αντιθέτως ασχολήθηκε ενεργά με το πνευματικό κίνημα του θεωρούμενου αρχαίου «διαφωτισμού».

Με την πολιτική δεν ασχολήθηκε όπως οι άλλοι τραγικοί, αλλά τη δική του θέση, γνώμη και θεωρία τις παρουσίαζε μέσα από τα έργα του, κρίνοντας την άκρατη οχλοκρατία αλλά και κατακρίνοντας με σφοδρότητα τους δημαγωγούς που με ιταμότητα παρέσερναν στον όλεθρο τα πλήθη.

Ήταν σύγχρονος των σοφιστών και γι' αυτόν τον λόγο, άλλωστε, πολλές από τις απόψεις τους είτε δεν τις δεχόταν, είτε τις παραποιούσε σύμφωνα με την δική του σκέψη. Ο Ευριπίδης με τις τραγωδίες του προβληματίζει τους πάντες, ακόμη και σήμερα. Η τραγωδία του "Ελένη" παρουσιάζει στοιχεία πρωτοφανή για την εποχή εκείνη, καθώς ο Ευριπίδης δίνει λόγο σε ρόλους έως τότε "βωβούς", όπως στον ρόλο του δούλου. Αρκετές φορές μέσα από τα έργα του αμφισβητεί τα πάντα, ακόμη και την ύπαρξη των θεών, χωρίς ωστόσο να είναι άθεος.

Ο Ευριπίδης το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής του το πέρασε στην Αθήνα, αλλά τα τελευταία χρόνια τα έζησε στη Μακεδονία, προσκεκλημένος στην βασιλική αυλή της Πέλλας από τον ίδιο τον φιλόμουσο Βασιλιά Αρχέλαο, που συνήθιζε να συγκεντρώνει μεγάλους καλλιτέχνες και να στηρίζει τη δραστηριότητά τους. Σύμφωνα με ιστορικές μαρτυρίες, ο Ευριπίδης ετάφη στην αρχαία μακεδονική πόλη της Αρέθουσας, η ακριβής τοποθεσία της οποίας δεν έχει βρεθεί μέχρι σήμερα.

Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτε στο www.artaeri.com.

Μακαρίου 71, Λ/σία