Εκκωφαντικές οι κραυγές του πλανήτη… Ακούει κανείς;

Καθόλου ευοίωνο το μέλλον του πλανήτη, εξαιτίας, φυσικά, της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ο άνθρωπος δεν εκτίμησε όσα του πρόσφερε ο πλανήτης που τον φιλοξενεί, αλλά και τον κίνδυνο των δράσεών του. Στον βωμό της βιομηχανοποίησης των πάντων και της οικονομικής ανάπτυξης, θυσίασε το πολυτιμότερο δώρο που του έχει δοθεί, αυτό της ίδιας της ζωής. Δυστυχώς όμως δεν υπολόγισε ότι λογάριασε χωρίς τον ξενοδόχο - κυριολεκτικά! Οι ανυπολόγιστες ζημιές στο ίδιο του το σπίτι, δεν μπορούν να μπουν καν στην ίδια λίστα με όσα κέρδη αποκόμισε τόσα χρόνια από την αλόγιστη εκμετάλλευσή του.

Η μνημειώδης έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) που χτυπά κόκκινο συναγερμό – όπως κάνει τα τελευταία χρόνια - είναι απλώς η πιστοποίηση όσων παρατηρούμε οι ίδιοι τον τελευταίο καιρό. Παρατεταμένοι καύσωνες και ζέστη που λιώνει ακόμη και την άσφαλτο, πυκνές βροχοπτώσεις ακόμη και σε περιοχές που παραδοσιακά δεν συναντούσαν αυτό το φαινόμενο, πλημμύρες που σαρώνουν τα πάντα στο πέρασμά τους, πυρκαγιές, βλάστηση σε ερημικές περιοχές, αύξηση της θερμοκρασίας, λιώσιμο των πάγων, άνοδος της στάθμης της θάλασσας, καταστροφές, ζημιές… θάνατος!

Αγνοήσαμε τις προειδοποιήσεις

Η έκθεση εκπέμπει SOS για τον πλανήτη. Οι προβλέψεις μόνο δυσοίωνες μπορούν να χαρακτηριστούν και μάλιστα πολλές από τις συνέπειες των όσων συμβαίνουν είναι άγνωστες. Η κλιματική κρίση είναι παρούσα και παρουσιάζεται αναλυτικά στην έκθεση των 3000 και πλέον σελίδων. Μια έκθεση που συντάχθηκε από 234 επιστήμονες από περισσότερες από 60 χώρες, με τη βοήθεια ακόμη 517 επιστημόνων και 14.000 επιστημονικών μελετών από όλο τον πλανήτη.

Η αντιπρόεδρος της IPCC, Κo Barett, επισήμανε σε δηλώσεις της μετά τη δημοσίευση της έκθεσης ότι «γνωρίζαμε εδώ και δεκαετίες ότι ο πλανήτης υπερθερμαίνεται, αλλά αυτή η έκθεση δείχνει ότι οι πρόσφατες αλλαγές στο κλίμα είναι εκτενείς, ραγδαίες και εντεινόμενες, χωρίς μάλιστα προηγούμενο, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες προκαλούν ακραία κλιματικά γεγονότα σε μεγαλύτερη συχνότητα, όπως είναι τα κύματα καύσωνα, οι βαριές βροχοπτώσεις και η ξηρασία. Το συμπέρασμα είναι ότι, αν δεν υπάρξουν άμεσες, γρήγορες και μεγάλης κλίμακας μειώσεις στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, ο περιορισμός της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου δεν θα είναι εφικτός».

Οι προβλέψεις είναι αδύνατες

Τα διαφορετικά σενάρια που περιλαμβάνονται στην έκθεση, παραμένουν ως τέτοια, εφόσον κανείς δεν μπορεί με ακρίβεια να προβλέψει τι θα γίνει στον πλανήτη. Ο Μπομπ Κοπ, ως μέλος της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, ανέφερε ότι «ανεξάρτητα από το πόσο γρήγορα θα μειώσουμε τις εκπομπές αερίων, πιθανότατα η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει κατά 15 με 30 εκατοστά».

Σύμφωνα με την έκθεση, η άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη μπορεί να φτάσει το όριο του +1,5 βαθμούς Κελσίου γύρω στο 2030, δηλαδή δέκα χρόνια νωρίτερα από τις εκτιμήσεις, με τις απειλές για νέες πρωτοφανείς καταστροφές να πλησιάζουν την υλοποίηση. Οι προσπάθειες εντείνονται, ώστε η θερμοκρασία να διατηρηθεί στο +1,5 βαθμούς Κελσίου, ωστόσο αυτό το όριο αναμένεται να ξεπεραστεί γύρω στο 2050, ανεξαρτήτως των μέτρων που θα ληφθούν για τη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος.

Οι ειδικοί διαβεβαιώνουν πλέον ότι αυτό που ζει ο πλανήτης φέτος θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια. Η κλιματική αλλαγή έχει αλλάξει δραματικά την κίνηση των αέριων μαζών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Σιβηρία, έκταση της οποίας μετατρέπεται σε πράσινο έδαφος με χαμηλή βλάστηση.

Χειρότερος εφιάλτης οι πυρκαγιές

Ο ίδιος ο πλανήτης μάς υπενθυμίζει τις δράσεις που αργήσαμε να αναλάβουμε. Οι πυρκαγιές σε όλο τον πλανήτη δημιουργούν τον κίνδυνο ενός φαύλου κύκλου, καθώς τα αέρια που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και που παράγονται κατά κόρον κατά τη διάρκεια μιας δασικής πυρκαγιάς, αλλά και από άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, θα προκαλέσουν άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας τα επόμενα χρόνια, που με τη σειρά της θα δημιουργεί συνθήκες ξηρασίας και, κατ’ επέκταση, πολλαπλασιασμό των δασικών πυρκαγιών.

Οι συνέπειες είναι ολέθριες. Ο Διευθυντής του Τμήματος Μετεωρολογίας, Κλεάνθης Νικολαΐδης, μιλώντας στη «Σημερινή» ανέφερε ότι αυτήν τη στιγμή στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου είναι ενεργές περισσότερες από 11 χιλιάδες εστίες πυρκαγιάς. «Είναι ένας εξαιρετικά αυξημένος αριθμός για τον περιορισμένο αριθμό των χωρών που υπάρχουν. Ιδιαίτερα όμως για την βαλκανική περιοχή, την περιοχή της Ελλάδας, αλλά και του Λιβάνου και του Ισραήλ, τα φαινόμενα είναι πολύ πιο έντονα, αφού οι πυρκαγιές είναι αποτέλεσμα μιας μακράς περιόδου ανομβρίας ή υψηλών θερμοκρασιών. Βρισκόμαστε σε μια πολύ άσχημη κατάσταση όσον αφορά την κλιματική αλλαγή. Φάνηκε η αδυναμία των πολιτικών σε παγκόσμιο επίπεδο, να οριοθετήσουν τις δράσεις, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο».

Στην Κύπρο ξεπεράσαμε το όριο τού +1,5ο

Όσον αφορά στον τόπο μας, η κλιματική αλλαγή είναι φανερή εδώ και 15 περίπου χρόνια, όπως ανέφερε ο κ. Νικολαΐδης. «Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ήδη έχει φτάσει τον 1,5 βαθμό Κελσίου πιο πάνω, από την περίοδο 1960 μέχρι το 2020. Η θερμοκρασία έχει ήδη ανέβει, μπορεί και περισσότερο. Πιο θερμά και σαφέστατα πιο άνομβρα».

Αν και οι εκθέσεις που δημοσιεύονται από επιστήμονες από όλον τον κόσμο προειδοποιούσαν εδώ και χρόνια για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, εντούτοις οι δυνάμεις του πλανήτη δεν έλαβαν άμεσα σημαντικές δράσεις, ώστε να αποτρέψουν τα δυσάρεστα. «Φτάνουμε σιγά σιγά στο μέσο του 21ου αιώνα και δεν βλέπουμε σημαντικές αλλαγές, ώστε να περιοριστεί η χρήση των ορυκτών καυσίμων και να αρχίσει επιτέλους η εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, να εφαρμόζεται η κυκλική οικονομία, η ανακύκλωση κ.λπ.».

Ερημοποίηση του πλανήτη;

Οι συνέπειες από την κλιματική αλλαγή είναι ολέθριες. Ο κόσμος πρέπει να προετοιμαστεί για το χειρότερο που έρχεται, σύμφωνα πάντα με την έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την κλιματική αλλαγή. Κάποιοι μάλιστα κάνουν λόγο για κίνδυνο ερημοποίησης μεγάλων εκτάσεων του πλανήτη, αποτέλεσμα των πυρκαγιών που θα αναπτύσσονται κάθε καλοκαίρι. Ο κ. Νικολαΐδης ανέφερε ότι τα φαινόμενα πλέον θα γίνονται πιο βίαια. «Οι περίοδοι ξηρασίας, αντί μια κάθε 50 χρόνια, θα είναι κάθε 10 χρόνια. Αυτό ήδη το ζούμε μαζί με τις υψηλές θερμοκρασίες. Έχουμε ένα εξαιρετικά θερμό καλοκαίρι και ταυτόχρονα ξηρό σε όλη τη ζώνη της Μεσογείου, ιδιαίτερα στην περιοχή των Βαλκανίων».

Ο ίδιος ανέφερε ότι από τον περασμένο Απρίλιο γνώριζαν ότι το φετινό καλοκαίρι θα ήταν πολύ δύσκολο, ιδιαίτερα στη βαλκανική περιοχή. «Αυτό ήταν προβλέψιμο από τον Απρίλιο. Στις διατμηματικές συνεδρίες τις οποίες κάναμε μαζί με το τμήμα Δασών και άλλους εμπλεκόμενους φορείς, γινόταν ουσιαστική αναφορά στο γεγονός ότι τα Βαλκάνια φέτος θα είχαν να αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα».

Οι δράσεις σε παγκόσμιο επίπεδο πρέπει να αναληφθούν άμεσα, έστω και αν πολλά φαινόμενα, όπως το λιώσιμο των πάγων, παρουσιάζονται μη αναστρέψιμα πια. «Θα πρέπει να προωθηθεί η ανακύκλωση, η χρήση ΑΠΕ και η κυκλική οικονομία. Ωστόσο, αυτές οι ενέργειες θα πρέπει να γίνουν σε παγκόσμιο επίπεδο και όχι μεμονωμένα. Να σκεφτείτε ότι και να σταματήσει η εκπομπή ρύπων σήμερα και να φτάσει στο απόλυτο μηδέν, η ατμόσφαιρα θα επανέλθει στην προβιομηχανική της κατάσταση μετά από 50 ή 60 ακόμη χρόνια».