Οι πυρηνικές απειλές κτυπούν την ελεύθερη αγορά και ο φαύλος κύκλος της ευρωπαϊκής οικονομίας

Η ευρωπαϊκή οικονομία τελεί υπό καθεστώς φαύλου κύκλου. Ο μέσος όρος πληθωρισμού καλπάζει. Και είναι κοντά στο 10%. Η αύξηση του επιτοκίου ως κλασική μέθοδος καταπολέμησης του πληθωρισμού, ώστε να πέσει στο 2%, όπως τονίζει η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, τίθεται υπό αμφισβήτηση, διότι η ελεύθερη αγορά δεν λειτουργεί κανονικά λόγω του πολέμου και των τακτικών στρατηγικών χειρισμών του Πούτιν.

Ευρωπαϊκή αγορά και ο Πούτιν

Πώς λοιπόν ο Ρώσος Πρόεδρος ρυθμίζει ή, κατά άλλους, απορρυθμίζει τους κανόνες της αγοράς, που είναι εγκλωβισμένοι στα δικά του στρατηγικά δίκτυα; Για τον σκοπό αυτό χρησιμοποιεί:

1. Τις κάνουλες των αγωγών. 2. Τη συμβατική και δη την πυρηνική απειλή. 3. Την πολιτική αστάθεια και την αβεβαιότητα.

Ακόμη και αν οι κυρώσεις που επιβάλλουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ προκαλούν κόστος στη ρωσική οικονομία, δύσκολα μπορούν να την γκρεμίσουν. Και το επικίνδυνο είναι το εξής: Ότι εάν, όπως λένε οι Δυτικοί, ρίξουν τον Τσάρο από τον θρόνο, προτού πέσει, αν θα πέσει, θα τους πάρει μαζί του με τακτικά ή στρατηγικά πυρηνικά. Αυτό είναι το μήνυμά του: Μετά από μένα το χάος! Εξ ου και η λεγόμενη αποτρεπτική ή επιθετική ταυτόχρονα πυρηνική αποτροπή. Τι προσθέτει στα ανωτέρω ο Πούτιν; «Εσείς», τονίζει στους Δυτικούς, «ισχυρίζεστε ότι θα κερδίσετε ό,τι και αν γίνει στην Ουκρανία, για να με ρίξετε. Και εγώ σας απαντώ ότι, αν χάσω αυτόν τον πόλεμο, δεν θα διστάσω να οδηγήσω την κατάσταση στα άκρα». Εάν θα φτάσει ή όχι στα άκρα είναι σοβαρό ζήτημα. Απευχόμεθα.

Ανεξαρτήτως εάν θα φτάσει ή όχι ο Πούτιν στα άκρα, η κατατριβή δεν κτυπά μόνο τη Ρωσία αλλά και τη Δύση. Κυρίως την ΕΕ και τα κράτη μέλη της.

Διότι:

Πρώτον, η αύξηση των επιτοκίων μαζεύει το χρήμα από την αγορά, αλλά δεν είναι αυτό το βασικό πρόβλημα. Ποιο είναι; Η ενεργειακή εξάρτηση από τη Μόσχα, η αδυναμία άμεσης ενεργειακής απεξάρτησης και οι τακτικές κινήσεις του Πούτιν, που δεν επιτρέπουν στην αγορά να λειτουργεί ομαλά. Παίζει με την ψυχολογία και τα χρηματιστήρια, και τα χρηματιστήρια μαζί με άλλους δρώντες προωθούν την αισχροκέρδεια. Και έτσι η Μόσχα αναστατώνει τη Δυτική αγορά.

Δεύτερον, η αύξηση των επιτοκίων περιορίζει την ανάπτυξη εφόσον μειώνει τον δανεισμό και ταυτοχρόνως την πρόθεση για νέες επενδύσεις. Μπορεί να περιορίζει τον πληθωρισμό, αλλά πώς; Με τη συρρίκνωση της αγοράς και της ζήτησης επειδή οι πολίτες είναι ήδη φτωχότεροι. Άρα, στο επόμενο διάστημα η καταπολέμηση του πληθωρισμού θα είναι συναφής με τον φτωχότερο στην πράξη πολίτη και με τη μειωμένη ανάπτυξη, που είναι πιθανό να οδηγήσει και σε ύφεση. Ήδη Αμερικανοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι μπορεί οι αριθμοί να μη δείχνουν ύφεση, αλλά υπάρχει στην πράξη!

Πέραν των ανωτέρω εγείρεται το εξής ερώτημα: Τι θα γίνει με τις επιχειρήσεις; Πώς θα αποπληρώσουν δάνεια με την κρίση και τι θα γίνει με την απώλεια θέσεων εργασίας; Πώς θα μειωθεί το κόστος παραγωγής όταν ο ηλεκτρισμός είναι συνδεδεμένος με το φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου αφενός ελέγχεται από τις τακτικές και στρατηγικές κινήσεις του Πούτιν και αφετέρου από τα παιχνίδια του κάθε τυχοδιώκτη εντός και εκτός του χρηματιστηρίου, εφόσον η αγορά δεν λειτουργεί με βάση τους δικούς της ελεύθερους κανόνες αλλά με εκείνους του υφιστάμενου πολέμου σε ενεργειακό, οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο.

Το πρόβλημα του πληθωρισμού και το επιτόκιο

Η αύξηση του κόστους παραγωγής και η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ

Η απουσία μοντέλου ανάπτυξης και οι επιπτώσεις

Τα οπλικά συστήματα των ΗΠΑ και το κράτος του ΝΑΤΟ χωρίς ψήφο

Πολίτης, επιχειρήσεις και τράπεζες…

Το πρόβλημα με τους οικονομολόγους είναι ότι δεν υπολογίζουν επαρκώς τις μεταβλητές του πολέμου και τον παράγοντα Πούτιν. Εννοούμε, κυρίως, τους Ευρωπαίους, διότι η υφιστάμενη κρίση βοηθά αφάνταστα τις ΗΠΑ, αφού: Α) Όσο αυξάνεται η ρωσική συμβατική και πυρηνική απειλή, τόσο περισσότερο αυξάνεται η στρατιωτική εξάρτηση της Ευρώπης από τις ΗΠΑ μέσω ΝΑΤΟ και αλλιώς. Β) Η υποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου αναγκάζει τα κράτη της ΕΕ να αγοράζουν τα καύσιμα πιο ακριβά εφόσον το νόμισμα πληρωμής είναι το δολάριο. Ως εκ τούτου, υπάρχει αύξηση κόστους παραγωγής και ακρίβεια που μειώνει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων. Και έτσι το λεγόμενο πλεονέκτημα της υποτίμησης του ευρώ, που σημαίνει πιο φτηνά προϊόντα άρα αύξηση των εξαγωγών, χάνεται. Διότι, λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής και του πληθωρισμού σε διεθνές επίπεδο, δεν ισχύει το πλεονέκτημα της υποτίμησης του νομίσματος. Συνεπώς, αύξηση του επιτοκίου είναι πιθανό να μη βοηθήσει ούτε την αποπληρωμή των δανείων, αλλά να οδηγήσει σε αύξηση των κόκκινων δανείων. Και αυτό δεν θα αφορά μόνο στις επιχειρήσεις, αλλά και στα νοικοκυριά και στους ιδιώτες. Ακόμη και αν πέσει ο πληθωρισμός, εφόσον δεν θα υπάρχει ανάπτυξη αλλά συρρίκνωση της οικονομίας, θα εξακολουθήσουν να αντιμετωπίζουν καθημερινά προβλήματα. Διότι, πόσο εύκολη θα είναι η αποπληρωμή των δανείων τους; Ως εκ τούτου, εκτός από τους πολίτες και τις εταιρείες, θα έχουν πρόβλημα και οι τράπεζες λόγω αύξησης κόκκινων δανείων. Θα ήταν, δε, επικίνδυνο να χρειασθεί ανακεφαλαιοποίηση για να υπάρχει κεφαλαιακή επάρκεια.

Zero sum game

Οι σχέσεις Δύσης και Ρωσίας είναι στη λογική του zero sum game. Το κόστος του ενός είναι όφελος για τον άλλο. Δεν υπάρχουν γέφυρες συνεννόησης. Και το επόμενο στάδιο, όπως πληροφορίες αναφέρουν, θα είναι από πλευράς Πούτιν η κήρυξη πολέμου. Ως σήμερα η εισβολή στην Ουκρανία ονομαζόταν Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση. Μετά τα παράνομα δημοψηφίσματα, η Ρωσία θεωρεί ότι εδάφη τής Ουκρανίας είναι δικά της. Ως εκ τούτου, η αντεπίθεση των Ουκρανών για την απελευθέρωση των εδαφών τους θα θεωρηθεί ως επίθεση σε βάρος εδαφών της Ρωσίας! Αυτό τι σημαίνει; Ότι ο πόλεμος θα είναι συνεχής και θα επηρεάζει αρνητικά την οικονομία. Η επιστράτευση των 300 χιλιάδων στοχεύει: 1. Αναπλήρωση δυνάμεων. 2. Αγκίστρωση. 3. Νέα επίθεση. Συνέχεια του πολέμου και οικονομικών προβλημάτων.

Ενεργειακά παιχνίδια και κήρυξη πολέμου

Μέσα σε αυτό το σκηνικό βρίσκεται και η Κύπρος και η Ελλάδα και η Τουρκία. Οι μεν Αθήνα και Λευκωσία ζουν τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία διότι είναι κράτη μέλη της ΕΕ και της Ευρωζώνης, η δε Άγκυρα ζει τις επιπτώσεις των λανθασμένων επιλογών της πολιτικής Ερντογάν, που έφερε μαζί με τις διεθνείς αρνητικές συγκυρίες τον πληθωρισμό στο 85%! Και επειδή ο Ερντογάν δεν μπορεί να προβάλει το οικονομικό επιχείρημα της ανθηρής οικονομίας, όπως έπραττε παλιά, στρέφεται εναντίον του αιώνιου εχθρού. Κλιμακώνει την πολεμική του ρητορική σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας. Και εφαρμόζει το μοντέλο της ΑΟΖ του ψευδοκράτους στην περίπτωση της Λιβύης. Δηλαδή, όπως το ψευδοκράτος υπέγραψε το 2011 την παράνομη συμφωνία με την Τουρκία και δη με την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου για να ενεργεί εντός της λεγόμενης ΑΟΖ του, το ίδιο έπραξε με την Κυβέρνηση της Λιβύης, η οποία έχει αναλάβει τη διαχείριση της χώρας με τη σύμφωνη γνώμη του διεθνούς παράγοντα, χωρίς, όμως, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ διευκρινίζουν, να δικαιούται να συνομολογεί συμφωνίες επί τη βάσει των οποίων να δεσμεύεται το κράτος. Πρόκειται για Κυβέρνηση «περιορισμένης ευθύνης», της οποίας τις συμφωνίες δεν εγκρίνει και δεν επικυρώνει η Βουλή, η οποία είναι η μόνη εξουσία της Λιβύης που έχει λάβει την ψήφο του λαού, δηλαδή ασκεί υπέρ του και γι’ αυτόν κυριαρχία! Ανοίγει μέτωπα παντού. Και δρα με την ισχύ της. Από τη Λιβύη μέσω Κρήτης, Ρόδου Καστελορίζου ώς την Κύπρο, όπου, σύμφωνα με τον Χουλουσί Ακάρ, ο τουρκικός στρατός βρίσκεται με το χέρι στη σκανδάλη για να υπερασπιστεί, κατά τον ισχυρισμό του, τους Τουρκοκυπρίους και βεβαίως τα συμφέροντα του τουρκικού έθνους. Πάντως, η στρατηγική της Μόσχας και της Άγκυρας είναι στην ίδια λογική. Από επιτιθέμενες που είναι, εμφανίζονται ως αμυνόμενες, παρότι οι περιπτώσεις δεν είναι ακριβώς οι ίδιες.

Κερδίζει πόντους

Ο Ερντογάν κερδίζει πόντους στις εκλογές με τις πολεμικές κραυγές αφού υπάρχουν δημοσκοπήσεις, που τον δείχνουν ώς και 8 με 10 μονάδες πιο ψηλά απ’ ό,τι πριν από τρεις μήνες, κοντά στο 45% με 46%. Άρα, η στρατηγική του πιάνει τόπο, διότι, εκτός των άλλων, η αντιπολίτευση δεν έχει αποφασίσει ακόμη ποιος θα είναι ο δικός της ένας υποψήφιος ή εάν θα έχει τελικά ένα, δυο ή τρεις υποψηφίους. Όπως ο Ερντογάν, έτσι και ο Πούτιν θα φτάσουν στα άκρα μόνον όταν αισθανθούν ότι χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους. Ο ένας Τσάρος και ο άλλος Σουλτάνος. Κι εμείς βρεθήκαμε στη μέση, ειδικά ως Κύπρος, της οποίας οι ΗΠΑ ανοίγουν παράθυρο στρατιωτικής συνεργασίας υπό την προϋπόθεση ότι θα είμαστε στην ίδια πολιτική γραμμή με την Ουάσιγκτον. Δηλαδή θα είμαστε μια χώρα του ΝΑΤΟ χωρίς ψήφο. Αυτό και μόνο εκνευρίζει την Τουρκία, που μας θέλει κάτω από τη δική της ασφάλεια, με το επιχείρημα ότι αυτή είναι η χώρα του ΝΑΤΟ στην περιοχή που κάνει κουμάντο. Αυτή η Κυβέρνηση δεν μπορεί να λάβει στρατηγικές αποφάσεις. Φεύγει. Είναι ζητήματα της επόμενης, που είναι συνδεδεμένα με το Κυπριακό, την ενέργεια, τους αγωγούς, την οικονομία, εντός και εκτός της ΕΕ.

Το κίβδηλο άλλοθι της ΕΕ και η απόδραση…

Υπό αυτές τις συνθήκες και δη τις οικονομικές, που είναι και θα συνεχίσουν να είναι συναφείς με τον πόλεμο στην Ουκρανία, η Κύπρος θα πρέπει να αποδράσει από:

1. Το κίβδηλο άλλοθι που αποτυπώνεται στην ΕΕ. Ότι δηλαδή εφόσον τα κάνει θάλασσα η ΕΕ πληρώνουμε εμείς. Αυτή είναι μερική αλήθεια. Διότι, κάθε χώρα εντός της ΕΕ εξυπηρετεί τα συμφέροντά της και οφείλει να δρα όπως νομίζει καλύτερα στα του οίκου της. Ερώτημα: Ποιο είναι το δικό μας μοντέλο ανάπτυξης; Ποιους τομείς καλύπτει; Ποια είναι η στρατηγική υλοποίησης; 2. Τα σύνδρομα του παρελθόντος και να δει πώς οικοδομεί τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ σε ενεργειακό, διπλωματικό, στρατιωτικό και στρατηγικό επίπεδο και κατά πόσον θέλει να αγοράσει όπλα από τις ΗΠΑ και αν ναι, για ποιο σκοπό. Άρα θα πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα: Θέλει ή όχι αποτροπή; Τι να την κάνει την αποτροπή; Μίζες για οπλικά συστήματα ή για την οικοδόμηση μιας νέας εξωτερικής πολιτικής, με σχέδιο Β και Γ και λύση επί των δημοκρατικών αρχών και όχι επί των κανόνων των τουρκικών τανκς και της ομοσπονδίας των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών, που αφού οι Τούρκοι την κατοχύρωσαν στις συνομιλίες τώρα αξιώνουν τα δύο κράτη στη λογική της ισότιμης κυριαρχίας που είναι προϊόν της πολιτικής ισότητας;

Δεν είναι καθόλου εύκολο το έργο της νέας Κυβέρνησης. Ελπίζουμε ότι οι υποψήφιοι Πρόεδροι αντιλαμβάνονται τις δυσκολίες που τους περιμένουν. Πώς, όμως, δείχνουν ότι αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα, όταν ακόμη δεν έχουν παρουσιάσει σχέδιο Β και είναι ακόμη εγκλωβισμένοι στο σχέδιο Α; Ίδωμεν…

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων