Ενώπιον διλημμάτων η Λευκωσία

Η συναίνεση της Κυπριακής Δημοκρατίας, έστω με ρητή επιφύλαξη στην περίπτωση που η Τουρκία το εργαλειοποιήσει, στην απαγόρευση των ρωσικών πτήσεων πάνω από τον ευρωπαϊκό εναέριο χώρο, εκ των πραγμάτων, δημιουργεί αλυσιδωτές συνέπειες, που επεκτείνονται και αγγίζουν την προσπάθεια της Τουρκίας να αναβαθμίσει σταδιακά την πολιτική και οικονομική ύπαρξη του ψευδοκράτους. Η συζήτηση, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να επεκταθεί το μέτρο και στα λιμάνια, με τη Λευκωσία να «προλαβαίνει» τους εταίρους και να αποκλείει ανεφοδιασμό ρωσικών πολεμικών πλοίων στη Λεμεσό, θέτει ακόμη ένα «όπλο» στη φαρέτρα της κατοχικής Τουρκίας, να αξιώσει προνομιακή μεταχείριση από τη Ρωσία.

Ήδη, η δήλωση του Ρώσου Υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, στην οποία ανέφερε την «ΤΔΒΚ» χωρίς το ούτω καλούμενη, πέραν του διπλωματικού συγκείμενου που είχε για την ουκρανορωσική κρίση, εκτιμάται από πολλούς πως «έκλεινε το μάτι στην Τουρκία».

Στα θετικά η κυβερνητική προσπάθεια επαναφοράς -έστω ρητορική- της γεωπολιτικής αξίας του EastMed, μετά και τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Προηγήθηκε η δήλωση του Ισραηλινού ΥΠΕΞ, Όρεν Άνολικ, σε συνέντευξή του αποκλειστικά στο «Σίγμα», όπου κληθείς να σχολιάσει σχετικά, ανέφερε πως τόσο οι εξελίξεις στην Ουκρανία, όσο και οι σχέσεις Ε.Ε. - Ρωσίας, δύνανται να επηρεάσουν τους σχεδιασμούς

Κρίσιμα διλήμματα και «κακό» προηγούμενο

Η συναίνεση της Λευκωσίας με τις αποφάσεις της Ε.Ε., για κυρώσεις κατά της Ρωσίας, φέρνουν την Κυβέρνηση ενώπιον διλημμάτων, που αφορούν στην ανάγκη εξεύρεσης της χρυσής τομής, η οποία θα διασφαλίζει αφενός τα εθνικά και οικονομικά συμφέροντα του κυπριακού κράτους και, αφετέρου, θα ταυτίζεται με το διεθνές δίκαιο, αποφεύγοντας «διπλωματικούς τριγμούς», που θέτουν τη χώρα στο περιθώριο. Στη δύσκολη εξίσωση δεν μπορεί να μην περιλαμβάνεται το άλυτο εθνικό ζήτημα και η προσπάθεια της κατοχικής Τουρκίας να θέσει εαυτόν, αλλά και το ψευδοκράτος, ως αντισταθμιστικό παράγοντα που θα μετριάζει τις ρωσικές κυρώσεις.

Η διαχρονική πολιτική του «καλού παιδιού», που επεδείκνυε η Κυπριακή Δημοκρατία στα ευρωπαϊκά φόρα, σε συνδυασμό με την κατευναστική πολιτική έναντι της Τουρκίας, αποτελεί ένα κακό διπλωματικό προηγούμενο. Το οποίο μετατρέπει την όποια προσπάθεια χάραξης εθνικής πολιτικής, σε μια τόσο κρίσιμη διεθνή σύρραξη, σε έρμαιο της ευρωπαϊκής «εταιρικής» βουλιμίας και ασυδοσίας, φανερώνοντας την αδυναμίας της Λευκωσίας να επανατοποθετηθεί στο διεθνές διπλωματικό στερέωμα ως κράτος που, όντας ημικατεχόμενο, σέβεται τον εαυτό του και προσκολλάται στο διεθνές δίκαιο. Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των κρατών-μελών, που ερμηνεύουν το διεθνές δίκαιο κατά το δοκούν.

Απαγόρευση πτήσεων και μερική απαγόρευση ελλιμενισμών

Το ότι η Λευκωσία, την Παρασκευή, προέτρεξε και απέτρεψε τον ελλιμενισμό ρωσικών πολεμικών πλοίων για ανεφοδιασμό, αγνοώντας τη συμφωνία Ρωσίας - Κυπριακής Δημοκρατίας (2015) για παροχή διευκολύνσεων, πριν καν η Ε.Ε. αποφασίσει κάτι τέτοιο, είναι ενδεικτικό, όμως, των προθέσεων και του τι θα ακολουθήσει. Αναλυτές, μιλώντας στη «Σημερινή», δεν έκρυψαν την ανησυχία τους για τα πιθανά «αντίμετρα» της Ρωσίας, που μπορεί να αφορούν σειρά ζητημάτων. Διπλωματικές πηγές αναφέρουν πως η εν λόγω απόφαση δεν ακυρώνει τη Διακρατική Συμφωνία, αλλά αφορά αποκλειστικά τη συγκεκριμένη περίπτωση, «δεδομένης της αναζωπύρωσης της κατάστασης στην Ουκρανία, αλλά και της γαλλικής (Charles De Gaulle) και αμερικανικής (USS COLE) ναυτικής παρουσίας στο λιμάνι Λεμεσού τις προηγούμενες μέρες». Η κοινή τους παρουσία στη Λεμεσό, εκτιμάται πως θα έθετε σε αμηχανία τόσο τη Λευκωσία, όσο και τις ναυτικές δυνάμεις. Αξίζει να σημειωθεί πως το Charle De Gaulle αποχώρησε τελικά την Τετάρτη, αντί την Παρασκευή, όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο.

Κινητοποιείται το ψευδοκράτος και η Τουρκία

Έντονη κινητικότητα παρατηρείται από τους κατοχικούς «αξιωματούχους», όπως μεταδίδεται από τον τουρκοκυπριακό Τύπο, ως προς την προσπάθεια να εργαλειοποιηθεί προς όφελός τους, η απαγόρευση των πτήσεων ρωσικών αεροπλάνων στον εναέριο χώρο της Δημοκρατίας. Δηλαδή, το ψευδοκράτος, να αποκομίσει οικονομικά οφέλη, επιδιώκοντας προσέλκυση Ρώσων τουριστών, αξιώνοντας παράλληλα ψήγματα αναγνώρισης και, ως εκ τούτου, πολιτική αναβάθμισή του.

Όπως διαφαίνεται, στο ψευδοκράτος:

- Εγκαινιάζονται επαφές για προσέλκυση Ρώσων και Αζέρων τουριστών. Πιθανή και η διεξαγωγή τουριστικής έκθεσης στη Μόσχα, μέσα Μαρτίου.

- Γίνονται εκκλήσεις από «επίσημα» ταξιδιωτικά όργανα για απευθείας πτήσεις από Ρωσία.

- Διεξάγονται επαφές για δημιουργία «εθνικού» αερομεταφορέα.

- Επιχειρείται να ενταχθεί το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου, ως εσωτερική πτήση Τουρκίας, για αποφυγή φόρων.

- Ανακοίνωση δημιουργίας «Γραφείου Ανάπτυξης Επενδύσεων», με έμφαση σε ακίνητα και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, καθώς και ανέγερση μαρίνων.

Η Λευκωσία αναμένει «πρακτικές» συνέπειες και δεν αξιολογεί τις εν λόγω κινήσεις ως κατεπείγουσες. Ως εκ τούτου, η όποια χρήση της αρχικής επιφύλαξης, που τέθηκε προς την Ε.Ε., αναβάλλεται για μετέπειτα.

Το σερβικό παράδειγμα

Οι αυτόματοι συνειρμοί με το παράδειγμα Σερβίας – Κοσόβου, και το πώς η ουκρανορωσική σύρραξη εκτείνεται στα Βαλκάνια, που επίσης ταλανίζονται από εθνοτικές κρίσεις και αποσχιστικά παράνομα καθεστώτα, είναι έκδηλοι. Ο Σέρβος Πρόεδρος, όπως δηλώνει, ακολουθεί γραμμή διαφύλαξης της εθνικής κυριαρχίας της χώρας του, καθώς απέφευγε ακόμη και να καταδικάσει την ρωσική εισβολή. Αν και η Σερβία, πλέον, καταδίκασε επίσημα, εντούτοις, αρνείται επίμονα να επιβάλει κυρώσεις, παρά τις πιέσεις από ΗΠΑ και Ε.Ε. Κύριος λόγος είναι οι φόβοι για διεύρυνση της αναγνώρισης του Κοσόβου, εάν χαθεί το ρωσικό βέτο από το Σ.Α. του ΟΗΕ και καταργηθεί το ψήφισμα 1244, με το οποίο το Κόσοβο αναγνωρίζεται ως αναπόσπαστο τμήμα της Σερβίας. Από την άλλη, «αξιωματούχοι» του Κοσόβου ζητούν δημοσίως την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, λόγω του ότι «η γειτονική χώρα διατηρεί ισχυρούς δεσμούς με τη Ρωσία». Η μια δημόσια δήλωση έγινε από την Άγκυρα, συναντώντας τη στήριξη του Ερντογάν.

H κρίση στην Ουκρανία πυροδοτεί αύξηση της έντασης και στο πολιτικό μόρφωμα/πείραμα της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, μέσω των ετερόκλητων δεσμών των εθνοτικών κοινοτήτων που απαρτίζουν το κράτος, με διαφορετικές χώρες αναφοράς και διαφορετικές σφαίρες επιρροής. Η φιλική στάση των Σερβο-βόσνιων προς Πούτιν και Ρωσία, σε αντίθεση με τους μουσουλμάνους Βόσνιους, ξύνει πληγές και δεν μπορεί να μη συνυπολογίζεται στην από καιρού εκφρασμένη αποσχιστική διάθεση των πρώτων, που απειλεί τη σταθερότητα στη χώρα. Η Ε.Ε., ως απάντηση, αποφάσισε ν’ αυξήσει την ειρηνευτική της αποστολή στη Βοσνία.