Το Ουκρανικό φέρνει αύξηση και στα σιτηρά

Δεν μένει ανεπηρέαστη μόνο η Ε.Ε. αλλά και τρίτες χώρες από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι ρωσικές ενέργειες δεν προκάλεσαν μόνο πόνο, αιματοχυσία και διπλωματικά επεισόδια, αλλά και επιπτώσεις στον τουρισμό, προσφυγοποίηση, καθώς και οικονομικά ζητήματα σε πολλές χώρες. Σημαντικές επιπτώσεις φαίνεται ότι θα έχει και η Κύπρος κατά τη διάρκεια της παρούσας φάσης αλλά και στη συνέχεια, αφού, λόγω του πολέμου, ενδέχεται να αυξηθεί η τιμή καυσίμων, άρα και του ρεύματος -και όχι μόνο. Την ίδια στιγμή η κρίση εδραιώνεται καθώς τα ουκρανικά λιμάνια εξακολουθούν να είναι αποκλεισμένα, ενώ παρατηρείται σημαντική ζήτηση στα σιτηρά. Οι τιμές του σίτου άλεσης και του αραβοσίτου σημείωσαν την 1η Μαρτίου νέο ρεκόρ στην ευρωπαϊκή αγορά, αφού ανήλθαν αντιστοίχως σε 351,25 και 340 ευρώ ανά τόνο για την προθεσμία του Μαρτίου 2022, επηρεαζόμενες από τη ρωσο-ουκρανική κρίση. Οι τιμές των σιτηρών συνέχισαν την άνοδό τους, ενώ «η κρίση εδραιώνεται» και οι αγοραστές αναζητούν λύσεις.

Τίποτα δεν εξάγεται πια από τη Μαύρη Θάλασσα. Τα λιμάνια στις βόρειες ακτές της, όπου πραγματοποιείται το σύνολο σχεδόν των εξαγωγών σιταριού και καλαμποκιού από την Ουκρανία και τη Ρωσία, έχουν αποκλειστεί. Την ίδια ώρα, οι περισσότερες χώρες θεωρούν επίφοβη την αποστολή σκαφών στη Μαύρη Θάλασσα για μεταφορά εμπορευμάτων, καθώς σημειώθηκαν ήδη ζημιές σε ορισμένα πλοία από πυραυλικές επιθέσεις. Με τη σύγκρουση Ρωσίας - Ουκρανίας να κλιμακώνεται, ουδείς γνωρίζει πότε θα μπορέσει να εξαχθεί από την Ουκρανία το πρώτο φορτίο με σιτάρι. «Η Κίνα περίμενε 4 έως 5 εκατομμύρια τόνους ουκρανικού αραβοσίτου και προσπαθεί τώρα να προμηθευτεί από αλλού», λέει ο Νταμιάν Βερσάμπρ, μεσίτης της εταιρείας Inter-Courtage.

Φέρνει αυξήσεις στα γεωργικά προϊόντα η ρωσο-ουκρανική κρίση

Είναι σαφές, πλέον, ότι εκτός από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, πολλοί τομείς επηρεάζονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Μεταξύ αυτών και ο αγροτικός τομέας. Οι τιμές του σιταριού και του καλαμποκιού έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ στην Ευρώπη. Σε ιστορικά υψηλά έφτασαν, επίσης, η σόγια και το φοινικέλαιο, σε μια αγορά γεωργικών προϊόντων που κλυδωνίζεται από τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο. Η σύγκρουση έχει άμεσες συνέπειες στα δημητριακά, αφού η Ρωσία και η Ουκρανία βρίσκονται αντίστοιχα στην πρώτη και στην τέταρτη θέση των εξαγωγέων σιτηρών στον κόσμο, καθώς και στην έκτη και τέταρτη στις εξαγωγές καλαμποκιού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Υπουργείου Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USDA).

Οι επιπτώσεις ξεπερνούν κατά πολύ το σιτάρι και το καλαμπόκι, ειδικά επειδή η Ουκρανία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και εξαγωγέας ηλιελαίου στον κόσμο, το οποίο επηρεάζει ολόκληρη την αγορά φυτικών ελαίων. Στο Χρηματιστήριο του Σικάγο, το σογιέλαιο έφτασε τα 76,90 σεντς ανά λίβρα (περίπου 450 γραμμάρια), ενώ στο Χρηματιστήριο της Κουάλα Λουμπούρ, ένας τόνος φοινικέλαιου ανέβηκε στα 1.616 δολάρια. Από τα μέσα Δεκεμβρίου, το σογιέλαιο έχει αυξηθεί κατά 50%.

Έκτακτο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας για αντιμετώπιση της κρίσης

Λόγω των ραγδαίων εξελίξεων, την Τετάρτη, 2 Μαρτίου 2022, οι Υπουργοί Γεωργίας της Ε.Ε. συνεδρίασαν μέσω τηλεδιάσκεψης ώστε να συζητήσουν τα τεκταινόμενα και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες στη γεωργοκτηνοτροφία μετά τη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Εξάλλου οι κυρώσεις που ήδη επιβλήθηκαν στη Ρωσία από την Ε.Ε. έχουν συνέπειες σε αγρότες και καταναλωτές, ενώ είναι θέμα χρόνου οι τιμές σιτηρών να εκτιναχθούν στα ύψη εφόσον η Ρωσία και η Ουκρανία εξήγαγαν περίπου το 30% του σιταριού και του κριθαριού, 20% του καλαμποκιού και 50% των ηλιελαίων και των σπόρων.

Κατά την άτυπη σύσκεψη, η Κομισιόν εξέφρασε την ετοιμότητά της να προσφέρει βοήθεια σε όλα τα κράτη μέλη της στον τομέα των αγροτικών αγορών ενόψει και της κατάστασης στην Ουκρανία. Επίσης, η Κομισιόν έκανε λόγο και για διατάραξη της παγκόσμιας αγοράς γεωργικών προϊόντων και εμπορευμάτων για γεωργική παραγωγή, όπως είναι λιπάσματα, πρώτες ύλες αλλά και καύσιμα, τα οποία θα επηρεαστούν από την κρίση. Παράλληλα, από την αρχή των συγκρούσεων στην Ουκρανία έχει σημειωθεί ραγδαία αύξηση τιμών ανά το παγκόσμιο, ενώ η αγορά είναι αντιμέτωπη με τις ήδη αυξημένες τιμές σε πολλά προϊόντα για βασικά εμπορεύματα.

Η Κύπρος αντιμετωπίζει ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε., αφού εισάγει το 90% των ζωοτροφών της και το 95% των λιπασμάτων από κράτη μέλη, ενώ η Ρωσία και η Ουκρανία είναι οι σημαντικότεροι εξαγωγείς της παγκόσμιας αγοράς σιτηρών και ελαιοειδών σπόρων. Τα δεδομένα αυτά τόνισε ο Υπουργός Γεωργίας, Κώστας Καδής, στη σύσκεψη με τους Ευρωπαίους ομολόγους του, ενώ αναφέρθηκε και στις δύσκολες καταστάσεις που βιώνει τον τελευταίο καιρό ο αγροτικός τομέας του νησιού. Σημείωσε, επίσης, την ενδεχόμενη περαιτέρω επιβάρυνση του αγροτικού και του κτηνοτροφικού τομέα, εφόσον εξαρτώνται πλήρως από τις εξαγωγές.

Ο κ. Καδής κάλεσε την Κομισιόν να λάβει άμεσα μέτρα στήριξης των πληγέντων κλάδων, ενώ τόνισε πως «στο πλαίσιο αυτό κρίνεται αναγκαία η διασφάλιση της επάρκειας πρώτων υλών σε όλη την επικράτεια της Ε.Ε. και ιδιαιτέρως σε νησιωτικά κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν εντονότερες δυσκολίες στην αλυσίδα εφοδιασμού. Ειδικά σε σχέση με την προμήθεια σιτηρών, θα πρέπει να εξετάσουμε συλλογικά εναλλακτικές αγορές, ώστε να περιοριστεί η εξάρτησή μας από την εμπόλεμη περιοχή. Πρέπει να διασφαλιστεί ότι σε περίπτωση παράτασης της κρίσης όλες οι χώρες θα έχουν πρόσβαση σε πρώτες ύλες, ώστε καμία γεωργική ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση να μην στερηθεί τις ποσότητες που είναι απαραίτητες για να διατηρηθεί βιώσιμη».

Ο Υπουργός Γεωργίας τόνισε πως η ΕΕ θα μπορούσε να στραφεί σε νέες αγορές για τις ζωοτροφές, κάτι που θα σήμαινε, όμως, παράλληλη αύξηση χρόνου και κόστους μεταφοράς εφόσον, με βάση την τρέχουσα νομοθεσία της Ε.Ε. για τα τρόφιμα και τις ζωοτροφές, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να προμηθεύονται από κάποιες χώρες, λόγω του ότι τα προϊόντα τους δεν τηρούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Συνεχίζοντας, ο κ. Καδής τόνισε πως η Ε.Ε. θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις σημαντικές προκλήσεις και να διαχειριστεί την κατάσταση με βάση τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί, βρίσκοντας λύσεις στα προβλήματα εφοδιασμού.

Από τη σύσκεψη των Ευρωπαίων Υπουργών αποδείχθηκε ότι θα πρέπει να γίνει συλλογική προσπάθεια για επίλυση του προβλήματος που σχετίζεται με την επάρκεια προμήθειας σιτηρών για ανθρώπινη κατανάλωση, αλλά και πρώτων υλών για τις ζωοτροφές, ιδιαίτερα για τις νότιες χώρες της Ε.Ε. και ακόμα περισσότερο για ένα νησί όπως η Κύπρος. Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί και να ληφθούν αποφάσεις για στήριξη στο επόμενο συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα διεξαχθεί την 21η Μαρτίου.

Υπάρχουν αποθέματα σιτηρών στην Κύπρο;

Μιλώντας στην εκπομπή του ΣΙΓΜΑ «Μεσημέρι και Κάτι» την 1η Μαρτίου, ο πρόεδρος της Παγκύπριας Οργάνωσης Σιτηροπαραγωγών, Κυριάκος Καϊλάς, παραδέχθηκε πως τα πράγματα είναι λίγο δύσκολα, αλλά καταβάλλονται προσπάθειες για βελτίωση της κατάστασης.

«Το πρόβλημα που υπάρχει αφορά στα κτηνοτροφικά σιτηρά. Έχουμε αποθέματα μέχρι το τέλος Μαρτίου, ενώ μέχρι τη νέα καλλιεργητική περίοδο -θερισμό- στα μέσα Μαΐου υπάρχει ένας μήνας κενός. Εκείνο είναι το κενό για το οποίο ψάχνουμε λύσεις», δήλωσε.

Σημείωσε, επίσης, πως «τα αποθέματα, τα οποία είναι υποχρεωμένοι οι έμποροι να έχουν, το 4% των εισαγωγών τους δηλαδή, τα έχουν. Εκεί δεν υπάρχει κίνδυνος, νοουμένου ότι θα φέρουμε κάποια που έχουν ήδη τροχοδρομηθεί. Αυτό στο οποίο εστιάζουν είναι ο ένας μήνας πριν από τον θερισμό».