Δρ Χάρης Αρμεύτης: «Το βασικό πρόβλημα του ΓεΣΥ δεν είναι οι λίγοι που το κλέβουν, αλλά αυτοί που τους κάνουν πλάτες»

Το μεγάλο όνειρο όλων των πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας γίνεται επιτέλους πραγματικότητα. Γενικό Σχέδιο Υγείας με σάρκα και οστά… Τι κρύβεται όμως πίσω από διάφορους χειρισμούς που έγιναν, τα κενά, τις παραλείψεις και τις σκανδαλώδεις καταχρήσεις που αγγίζουν τα όρια του παραλόγου και γιατί μέχρι σήμερα κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να θέσει τέρμα σε αυτό;

Κάποιος θα μπορούσε επίσης να διερωτηθεί γιατί φάρμακα όπως καινοτόμα ή ακόμα και μια συνηθισμένη ασπιρίνη είναι εκτός ΓεΣΥ; Γιατί για πάρα πολλά άλλα φάρμακα επιβάλλεται μεγάλη συμπληρωμή ή ακόμα εναλλακτικό σκεύασμα; Γιατί γίνεται τώρα πια διάγνωση από τηλεφώνου; Γιατί οι λίστες αναμονής παραμένουν και σε κάποιες περιπτώσεις είναι μεγαλύτερες; Και ένα σωρό άλλα γιατί, για τα οποία δεν δίνεται καμιά απάντηση.

Ο επιστήμονας Χάρης Αρμεύτης, ο οποίος διετέλεσε Εκπρόσωπος Τύπου του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου (ΠΙΣ), Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ιδιωτών Ιατρών Κύπρου και φυσικά πρόκειται για ένα από τα πλέον γνωστά άτομα στην ιατρική κοινότητα με τεράστιες επιτυχίες στο ενεργητικό του στον τομέα της Πνευμονολογίας, με δεδομένη και τη συμβολή του στην πανδημία του κορωνοϊού, απαντά στη «Σημερινή» για όλους και όλα που «κλέβουν» το σύστημα, αλλά προτείνει και λύσεις για να σώσουμε την τωρινή κατάσταση.

«Κρύβονται πίσω από ασυλία που τους προσφέρουν πολιτικοί»

Τρία χρόνια μετά τη δημιουργία του ΓεΣΥ, βλέποντας κενά, παραλείψεις, υπερ-χρεώσεις του συστήματος υγείας, που αγγίζουν τα όρια του παραλόγου, ως πρώην εκπρόσωπος Τύπου του ΠΙΣ και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ιδιωτών Ιατρών Κύπρου, αισθάνεστε δικαιωμένος για τα όσα βλέπουν το φως της δημοσιότητας τους τελευταίους μήνες, με δεδομένες τις προειδοποιήσεις που κάνατε χωρίς να εισακουστείτε και εφόσον μάλιστα δεν έχετε συμβληθεί με αυτό;

Αισθάνομαι απογοητευμένος γιατί ακόμη μια φορά, παρά τις προειδοποιήσεις και τις εισηγήσεις μας, επιβεβαιώνονται όλα όσα φοβόμασταν. Όταν προειδοποιούσαμε, μας χαρακτήριζαν ως πολέμιους του ΓεΣΥ γιατί ζητούσαμε αλλαγές για να γίνει καλύτερο. Θέλουμε το ΓεΣΥ και να μείνει και να πετύχει. Εισηγηθήκαμε αλλαγές για να υπάρχουν ποιοτικά κριτήρια, αυστηρός έλεγχος για όλους για να γίνεται ορθολογιστική χρήση των εισφορών του κόσμου. Δυστυχώς, το ΓεΣΥ με την ανοχή και τις πλάτες κομμάτων, πολιτικών και άλλων κέντρων εξουσίας κατήντησε ένα πάρτι καταχρήσεων. Το εκμεταλλεύονται οι λίγοι εις βάρος της πλειοψηφίας, αλλά αυτοί οι λίγοι είναι ικανοί να το εκτροχιάσουν. Μετατρέψαμε την ιατρική πράξη σε παραπεμπτικά εξετάσεων διά τηλεφώνου και αντιγραφή συνταγών με αντάλλαγμα πολύ υψηλές αμοιβές. Είναι δυνατόν να ανεχόμαστε μια ολόκληρη κοινωνία τις δικαιολογίες του ΟΑΥ για τις καταχρήσεις εκατομμυρίων και να μην αντιδρούμε; Το βασικό πρόβλημα του ΓεΣΥ δεν είναι οι λίγοι που το κλέβουν, αλλά αυτοί που τους ανέχονται και τους κάνουν πλάτες. Δεν μπορώ ως πολίτης να δικαιολογήσω σε καμία περίπτωση την ανοχή του ΟΑΥ στις καταχρήσεις στο ΓεΣΥ. Είναι αποτέλεσμα αδιαφορίας; Ανικανότητας; Διαπλοκής; Είχαν μια και μόνο σημαντική αποστολή: Nα διαχειριστούν τις εισφορές των πολιτών και επιμένουν να αρνούνται να το πράξουν, προβάλλοντας συνεχώς δικαιολογίες και άλλοθι. Εδώ και χρόνια κρύβονται πίσω από την ασυλία που τους παρέχουν πολιτικοί και κέντρα εξουσίας και, σε συνδυασμό με τις εξουσίες που τους δίνει ο νόμος του ΓεΣΥ, που καθιστά τον ΟΑΥ κράτος εν κράτει, δεν λαμβάνουν υπόψη κανέναν αδιαφορώντας για τις θέσεις και απόψεις της Γενικής Εισαγγελίας, του Γενικού Ελεγκτή, των Υπουργών της Κυβέρνησης αλλά και των πολιτών που διαμαρτύρονται. Το ότι ασκούμε κριτική στον ΟΑΥ είναι γιατί θέλουμε να πετύχει το ΓεΣΥ, που δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να έχει την τύχη των Κυπριακών Αερογραμμών, της Λαϊκής Τράπεζας και του Συνεργατισμού (να θυμίσουμε ότι πριν από την κατάρρευση αυτών των Οργανισμών υπήρχαν ανάλογες αλαζονικές συμπεριφορές και διαβεβαιώσεις ότι δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα). Θέλουμε το ΓεΣΥ να πετύχει για να μπορούμε να συμμετέχουμε με αξιοπρέπεια και παράλληλα να έχουμε ποιοτική φροντίδα υγείας ως πολίτες όταν το χρειαστούμε.

«Θα λογοδοτήσουμε γιατί δεν αυτονομήσαμε τα κρατικά νοσηλευτήρια πριν από το ΓεΣΥ»

Πού πιστεύετε ότι θα οδηγηθούμε; Η κατάσταση είναι οριακή. Υπάρχει κίνδυνος για τους πολίτες την ώρα που φορολογούνται να μην έχουν υγειονομική περίθαλψη;

Το πρόβλημα θα κορυφωθεί στα αμέσως επόμενα χρόνια, όταν θα πρέπει να λογοδοτήσουμε γιατί δεν αυτονομήσαμε τα δημόσια νοσηλευτήρια. Με λίγα λόγια Κύπρος, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία, θα πρέπει να σταματήσει να χρηματοδοτεί τα κρατικά νοσηλευτήρια από τον κρατικό προϋπολογισμό και να συνεχίσουν να αυτοχρηματοδοτούνται απ’ ό,τι εισπράττουν στο ΓεΣΥ. Η νομοθεσία έλεγε οικονομική αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων πριν από την έναρξη του ΓεΣΥ. Εμείς, δυστυχώς, επαναλάβαμε ως χώρα τον κακό μας εαυτό. Ρίξαμε το πρόβλημα κάτω από το χαλί και προχωρήσαμε, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Σήμερα το βασικό πρόβλημα είναι ότι αυτοί που έχουν σοβαρό πρόβλημα υγείας, δηλαδή οι χρόνιοι πάσχοντες, δεν εξυπηρετούνται άμεσα, γιατί δημιουργήθηκαν λίστες αναμονής από αχρείαστα ραντεβού, αχρείαστες εξετάσεις και αχρείαστα ή επιλεγμένα χειρουργεία (είναι κοινό μυστικό ότι ορισμένοι επιλέγουν επεμβάσεις με χαμηλό δείκτη δυσκολίας και υψηλή αμοιβή). Η λέξη κλειδί στα προβλήματα του ΓεΣΥ είναι η λέξη αχρείαστο-μη αναγκαίο. Η συντριπτική πλειοψηφία των ιατρών προσπαθούν με καλές προθέσεις ν’ αντεπεξέλθουν. Υπάρχει όμως μια μειοψηφία, που συνειδητά εντάχθηκε για να κλέψει το σύστημα. Το παραδέχονται οι ίδιοι ότι τα χρήματα που εισπράττουν δεν τα έχουν δει ούτε στα πιο τρελά τους όνειρα. Εκμεταλλεύτηκαν όλες τις αδυναμίες του σχεδιασμού και μπήκαν στο σύστημα για να εισπράξουν όσα πιο πολλά μπορούν, κάνοντας αχρείαστες εξετάσεις και ιατρικές πράξεις με μοναδικό σκοπό το κέρδος. Πουθενά στον πλανήτη δεν έγιναν τόσες ιατρικές πράξεις σε αναλογία πληθυσμού. Ας δώσει ο ΟΑΥ στη δημοσιότητα πόσες επεμβάσεις καταρράκτη, και άλλες επεμβάσεις ή εξετάσεις έγιναν στην Κύπρο, για να γίνει σύγκριση με άλλες χώρες, και θα δείτε το μέγεθος της καταχρήσεων.

Κάνουν πλάτες σε όσους πράττουν ποινικά αδικήματα

Τι απαντάτε σε αυτούς που σας κατηγορούν ότι θέλετε να αλλάξετε τη φιλοσοφία του συστήματος;

Το τραγικό στην υπόθεση του ΓεΣΥ είναι πως όταν επισημαίνει κάποιος τις παρανομίες και τις ατασθαλίες που γίνονται ξεκινά το αφήγημα από συγκεκριμένους κύκλους ότι όποιος κάνει κριτική είναι εχθρός του συστήματος και προσπαθεί να αλλάξει τη φιλοσοφία του ΓεΣΥ. Το ερώτημα που πρέπει να μας απαντήσουν όλοι αυτοί είναι αν είναι γι’ αυτούς φιλοσοφία ΓεΣΥ οι αχρείαστες εξετάσεις, οι καταχρήσεις και ο αθέμιτος πλουτισμός. Να μας απαντήσουν αν φιλοσοφία του ΓεΣΥ είναι να καλύπτει ο ΟΑΥ τους καταχραστές και να κάνει πλάτες σε άτομα που έχουν διαπράξει ποινικά αδικήματα. Μήπως όλοι αυτοί που θέλουν να μην αλλάξει κάτι, έχουν κάποια συμφέροντα από την παρούσα κατάσταση; Η πραγματική φιλοσοφία του ΓεΣΥ είναι να εξυπηρετεί άμεσα τον πάσχοντα συνάνθρωπο να μη γίνονται διακρίσεις και να σέβονται οι πάροχοι τις εισφορές του κόσμου. Φιλοσοφία του ΓεΣΥ είναι να βρίσκω όταν έχω ανάγκη κρεβάτι σε νοσοκομείο, να έχω ποιοτική εξυπηρέτηση και να μη χρειάζεται να διατηρώ και ιδιωτική ασφάλεια από ανασφάλεια ότι, σε περίπτωση προβλήματος υγείας, θα μείνω εκτεθειμένος. Φιλοσοφία του ΓεΣΥ είναι να βρίσκω διαθέσιμο ραντεβού άμεσα και όχι σε μήνες, αλλά και ούτε να με δέχεται ο ιατρός ή το Ακτινολογικό Κέντρο την ίδια μέρα μόνο αν πληρώσω ιδιωτικά (κάτι που είναι παράνομο). Φιλοσοφία του ΓεΣΥ είναι όσοι παραβιάζουν τη νομοθεσία να τιμωρούνται και όσοι τους καλύπτουν να πάνε σπίτι τους. Το συμπέρασμα είναι ότι όσοι ασκούν κριτική ενδιαφέρονται πολύ περισσότερο για το ΓεΣΥ από τους υπερασπιστές την δήθεν φιλοσοφίας του. Θέλουμε να πετύχει και να γίνουμε μέρος αυτού του συστήματος, που αποτελεί κοινωνική κατάκτηση.

Τηρείται η νομοθεσία του ΓεΣΥ;

Υπάρχει γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, που απαγορεύει ως παράνομη την άσκηση ή λειτουργία ιδιωτικής ιατρικής από μη συμβεβλημένους με το ΓεΣΥ γιατρούς σε νοσηλευτήριο που είναι εντός ΓεΣΥ. Θεωρείτε ότι πρέπει να αλλάξει η νομοθεσία;

Η νομοθεσία θα πρέπει ή να αλλάξει ή να εφαρμοστεί. Όχι με κανονισμούς αλλά με αλλαγή του νόμου. Την ευθύνη την έχει η Βουλή, που ψήφισε τον νόμο. Οπότε οι βουλευτές να μελετήσουν και να αποφασίσουν. Διαφωνούμε να λέει άλλα ο νόμος και άλλα να εφαρμόζονται. Αν αλλάξει ο νόμος, τότε αυτό πρέπει να γίνει για όλους τους παρόχους και το ΓεΣΥ μετατρέπεται από μονοασφαλιστικό σε μεικτό σύστημα υγείας, δηλαδή θα μπορεί οποιοσδήποτε να νοσηλευτεί ιδιωτικά στο οποιοδήποτε νοσηλευτήριο του ΓεΣΥ και το αντίθετο.

Πώς θα σώσουμε την «υγεία» μας!

Τι μπορεί να γίνει για να υπάρξει θεραπεία στο Σύστημα Υγείας και φυσικά βελτιώσεις προς όφελος των ασθενών;

Η όλη κατάσταση διορθώνεται με απλές κινήσεις:

Α) Δημιουργία ανεξάρτητης επιτροπής έλεγχου του ΓεΣΥ, στην οποία θα συμμετέχουν ελεγκτές του συστήματος (ελεγκτές ιατροί, ελεγκτική υπηρεσία, κ.λπ) που θα ελέγχουν τους πάντες, συμπεριλαμβανομένου και του ΟΑΥ. Η οποιαδήποτε προγραμματισμένη χειρουργική πράξη θα πρέπει να τυγχάνει προέγκρισης με τα απαραίτητα δικαιολογητικά.

Β) Καθορισμός στους πολίτες τι δικαιούνται από το σύστημα. Διαφημίστηκε λανθασμένα το ΓεΣΥ πριν από την έναρξή του ότι ο καθένας θα κάνει ό,τι θέλει, θα ζητά ό,τι θέλει χωρίς έλεγχο και αυτή είναι η βασική πηγή σπάταλης. Το σύστημα πρέπει να καθορίσει το ποσό που δικαιούται ο καθένας από το σύστημα ανά έτος, π.χ. αν είσαι πολίτης χωρίς προβλήματα υγείας δικαιούσαι Χ ευρώ τον χρόνο, αν είσαι χρόνιος πάσχων δικαιούσαι 3Χ ευρώ. Αν κάποιος ξεπεράσει το ποσό που δικαιούται, τότε να πληρώνει από την τσέπη του. Ο πολίτης θα σκέφτεται διπλά να ζητά περιττές εξετάσεις, γιατί θα έχει ο ίδιος οικονομικό κόστος. Όσοι δεν κάνουν χρήση του ποσού που δικαιούνται, να τους γίνεται μια φοροαπαλλαγή. Αν δεν μπει η συμπληρωμή, δεν μπορούν να ελεγχθούν οι σπατάλες. Σε ειδικές περιπτώσεις μια επιτροπή θα αποφασίζει για κάποιες εξαιρέσεις.

Γ) Δημιουργία πλαφόν στις αμοιβές των γιατρών. Δεν δικαιολογείται καμία αμοιβή, για παράδειγμα, σε παθολογική ειδικότητα στο πλαίσιο ποιοτικής κατανομής του χρόνου άνω των 16-17 χιλιάδων ευρώ μηνιαίως. Είναι παράλογο σε σύστημα υγείας, που τον ασθενή σού τον παρέχει και σου τον πληρώνει το Δημόσιο, να γίνονται μη αναγκαίες εξετάσεις και ιατρικές πράξεις και να λαμβάνουν αστρονομικά ποσά κάποιοι με τη δικαιολογία ότι τα δούλεψαν (το κακό είναι ότι και οι διευθυντές του ΟΑΥ δημόσια εξέφρασαν την ίδια δικαιολογία)! Αμοιβή ανά επίσκεψη για τους προσωπικούς ιατρούς και όχι προκαθορισμένη αμοιβή βάσει των δικαιούχων που είναι εγγεγραμμένοι στη λίστα. Δεν είναι λογικό γιατροί να γράφουν παραπεμπτικά και συνταγές από το τηλέφωνο και να λαμβάνουν 20 χιλιάδες αμοιβή τον μήνα είτε εξετάσουν ασθενείς είτε όχι!

Δ) Καθορισμός ηλικιακών ορίων συμμετοχής στο σύστημα. Δεν μπορεί ένας ηλικιωμένος 75-80 ετών ιατρός ν’ αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του συστήματος. Αν πιστεύουν ότι κάποιοι μπορούν, τότε να καταργηθεί η σύνταξη για όλον τον κόσμο στη δημόσια υπηρεσία. Επιβάλλεται να νοιαστούμε και για τους νέους ιατρούς, που τελειώνουν την ειδικότητά τους και θα μένουν άνεργοι, γιατί τις θέσεις στο σύστημα τις κατέχουν ηλικιωμένοι ή συνταξιούχοι ή εισαγόμενοι ιατροί, που βρήκαν ευκαιρία για νέα καριέρα.

Ε) Όταν το σύστημα αδυνατεί να εξυπηρετήσει τον πολίτη, να υποχρεούται το ΓεΣΥ να καλύψει μέρος των εξόδων αν ο πολίτης αποταθεί ιδιωτικά. Αν ο δικαιούχος αναγκάζεται να αποταθεί στον ιδιωτικό τομέα για να εξυπηρετηθεί, τότε το ΓεΣΥ να αποζημιώνει τον δικαιούχο τουλάχιστον το ποσό που θα διέθετε αν νοσηλευόταν ο δικαιούχος σε νοσηλευτήριο ενταγμένο στο ΓεΣΥ. Από τη στιγμή που συνεισφέρω στο ΓεΣΥ και δεν με εξυπηρετεί άμεσα, όπως έχει υποχρέωση, τότε να καλύψει τουλάχιστον το ποσό που θα κόστιζε η νοσηλεία μου στο σύστημα και όχι να με αναγκάζει να πληρώνω διπλά για να βρω λύση στο πρόβλημα υγείας που έχω.

Πανδημία: Λόγος για εξωφρενικό αριθμό τεστ

Πώς αξιολογείτε τους χειρισμούς της Κυβέρνησης για την πανδημία, ως άτομο της πρώτης γραμμής;

Με τα λάθη και τις αδυναμίες μας ως κράτος πιστεύω τα πήγαμε καλά. Έγιναν προσπάθειες απ’ όλους για να προστατευτεί όσο καλύτερα ο κόσμος. Περάσαμε δύσκολα αλλά αντέξαμε, γιατί έβαλαν πλάτες οι πάντες και ο δημόσιος αλλά και ο ιδιωτικός τομέας. Η διαφωνία μου είναι με την εκμετάλλευση που γίνεται το τελευταίο χρονικό διάστημα ως προς τον εξωφρενικό αριθμό των τεστ που πραγματοποιούνται. Στο όνομα της πανδημίας και της δήθεν προστασίας της δημόσιας υγείας κάποιοι θέλουν να συντηρούν μια κατάσταση για να κερδίζουν εκατομμύρια. Αν υπάρχει όμως επιστημονική εξήγηση γιατί η Κύπρος πραγματοποιεί κατά πολύ μεγαλύτερο αριθμό τεστ αυτήν την περίοδο απ’ όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα ήθελα να την μάθουμε για να καταλάβουμε επιτέλους τι είναι αυτό που μας κάνει τόσο διαφορετικούς από τους υπόλοιπους. Αν η Κύπρος τους τελευταίους 2 μήνες έκανε στοχευμένο αριθμό εξετάσεων (rapid και pcr), όπως κάνουν οι χώρες της Ευρωπαϊκή Ένωσης, θα μπορούσε με τα χρήματα που θα εξοικονομούσε να δημιουργούσε ένα νοσοκομείο λοιμωδών νοσημάτων, που θα βοηθούσε σημαντικά όχι μόνο στην αντιμετώπιση της πανδημίας αλλά και στην ανάπτυξη της ιατρικής στον τόπο μας. Μόνο το αποτέλεσμα των πράξεων επιβεβαιώνει την ορθότητα των αποφάσεων και δεν μπορούμε να είμαστε για πολύ τόσο ανεκτικοί με ό,τι υποτιμά τη νοημοσύνη μας.