Ιδού η πραγματική μεταρρύθμιση της Τ.Α.

Η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης μπαίνει σε νέες περιπέτειες. Η ψήφιση του νομοσχεδίου για τη μεταρρύθμιση δεν έλυσε το πρόβλημα, όπως πίστεψαν τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων. Θεώρησαν ότι με τις πολύχρονες προσπάθειες και το συναινετικό πνεύμα που επέδειξαν, έδωσαν τέλος στον μαραθώνιο της μεταρρύθμισης. Λογάριαζαν, όμως, χωρίς τον ξενοδόχο. Ο ΠτΔ έπρεπε να υπογράψει τον νόμο.

Άλλες όμως οι βουλές της Βουλής και άλλη η βούληση του ΠτΔ. Ικανοποίησε την Αραδίππου, που δεν ήθελε συνένωσή της με τον Δήμο Λάρνακας. Κανόνισε την Αγία Νάπα, με το brand name, να παραμείνει ως ένας από τους Δήμους της ελεύθερης Αμμοχώστου και να περιμένει τον νυν υπουργό του να επανέλθει στον δημαρχιακό θώκο. Τώρα έπρεπε να ικανοποιήσει και τους κατοίκους του Ακάμα και κάποια μεγάλα συμφέροντα. Ανέπεμψε τον νόμο για τη μεταρρύθμιση της Τ.Α. στηρίζοντας την αναπομπή σε διάφορους κοινωνικούς και γεωγραφικούς λόγους, αλλά και με το σκεπτικό ότι η Νομοθετική Εξουσία δεν έχει δικαίωμα να συνενώνει, να καταργεί ή να δημιουργεί νέους δήμους. Όλην τη σοβαρότητα του αναγνωρισμένου λαϊκισμού του. Έρχονται και εκλογές, βλέπετε. Και το κόμμα του έχει δύο υποψηφίους.

Την ώρα που το σημαιοστολισμένο πλοίο της μεταρρύθμισης έμπαινε νωχελικά στο λιμάνι, στολισμένο με πολλές μεταμφιέσεις που του έδιναν καρναβαλίστικη όψη, ο ΠτΔ αμόλησε την τορπίλη του, κτυπώντας το στα ύφαλα. Έκαμε αναπομπή του νόμου με κύριο επιχείρημα ότι η κατάργηση, η συνένωση και η δημιουργία νέων δήμων είναι αρμοδιότητα της εκτελεστικής και όχι της νομοθετικής εξουσίας, σύμφωνα με το Σύνταγμα.

Ο ΠτΔ άνοιξε έτσι τον ασκό του Αιόλου. Την ώρα που γράφεται αυτό το άρθρο, δεν ξέρω ποια θα είναι η απόφαση της Βουλής. Αν η Βουλή απορρίψει ή απέρριψε την παραπομπή του και εμμένει στον νόμο που ψήφισε, ο ΠτΔ κανονικά θα πρέπει να κάμει αναφορά στο Ανώτατο Δικαστήριο. Ακόμα και αν το Ανώτατο δικαιώσει τη Βουλή, ανοίγει ένα μεγάλο θέμα αμφισβήτησης της μεταρρύθμισης δήμων και κοινοτήτων. Ενθαρρύνει παράγοντες ή τοπικές κομματικές ομάδες που διαφωνούν, να προσφύγουν στα δικαστήρια και να απαιτούν τις αλλαγές που πιστεύουν ότι τους δικαιώνουν. Αν το Ανώτατο δικαιώσει τον ΠτΔ,, όλοι αντιλαμβάνονται ότι η αμφισβήτηση των προνοιών του νόμου θα είναι καταιγιστική. Στην ουσία, θα ματαιώσει τη μεταρρύθμιση.

Προσωπικά βλέπω δύο διαφορετικούς τομείς στον νόμο. Το τεχνοκρατικό μέρος, που περιλαμβάνει όλες τις πρόνοιες για τη μεταρρύθμιση, που έχουν σχέση με τις εξουσίες, τις αρμοδιότητες, τις πηγές εσόδων, την οικονομική βιωσιμότητα και άλλες πρόνοιες που έχουν σχέση με τη λειτουργία των Δήμων. Το δεύτερο μέρος είναι το πολιτικό ή ακριβέστερα το κομματικό ή το πελατειακό. Αυτό περιλαμβάνει τη συνένωση και τη δημιουργία δήμων, τη διοικητική δομή και την εκλογή δημάρχων, αντιδημάρχων και δημοτικών συμβούλων. Στον τομέα αυτό έγινε το μεγάλο παζάρι και το «ένα σου, ένα μου» των κομμάτων. Το κριτήριο ήταν η ικανοποίηση των κομματικών, τοπικών στελεχών και η διατήρηση της πελατειακής σχέσης.

Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω και τη λαϊκίστικη αναφορά του ΠτΔ για ικανοποίηση τοπικών παραγόντων και συμφερόντων, εισηγούμαι μια ριζική αλλαγή του δεύτερου τομέα, που θα τερματίσει οριστικά το πρόβλημα που προξένησε η αναπομπή είτε η Βουλή την κάνει (ή την έκανε) αποδεκτή, είτε την απορρίψει (ή την απέρριψε) και ο ΠτΔ κάνει αναφορά στο Ανώτατο. Η Βουλή να κάμει η ίδια μια τροποποίηση, που θα αποτρέψει όσους προτίθενται να χρησιμοποιήσουν νομικά μέσα για να καταργήσουν πρόνοιες του νόμου. Η τροποποίηση θα είναι και απάντηση στην αναπομπή του ΠτΔ.

Η εισήγησή μου είναι η εξής: Η τροποποίηση να προνοεί ότι δεν θα δημιουργηθούν νέοι δήμοι, αλλά όλοι οι υφιστάμενοι να συνενωθούν σε πέντε επαρχιακούς δήμους. Αυτή άλλωστε ήταν η αρχική εισήγηση της πρώτης μελέτης που εκπόνησε ειδική επιτροπή, στην οποία ανέθεσε το θέμα της μεταρρύθμισης η Κυβέρνηση. Να καταργηθούν οι αντιδήμαρχοι, αλλά να διατηρηθούν τα δημοτικά διαμερίσματα. Όσες κοινότητες επιθυμούν, να οργανώσουν δημοψήφισμα για την ένταξή τους σε επαρχιακό Δήμο. Η τροποποίηση αυτή να τεθεί υπό επικύρωση από τον λαό με παγκύπριο δημοψήφισμα.

Μόνον έτσι θα λυθεί οριστικά το θέμα της μεταρρύθμισης της Τ.Α., αλλά, το κυριότερο, θα είναι μια πραγματική μεταρρύθμιση και όχι μια μεταμφίεσή της.

Ιδού η ουσία του προβλήματος, ιδού και η λύση, πάντα κατά τη δική μου άποψη.