Al-Monitor: Κινδυνεύει με καταστροφή η Αγία Σοφία

Τον περασμένο Απρίλιο, η Τουρκική Ένωση Ιστορίας της Τέχνης δημοσίευσε φωτογραφίες, όπου διακρίνονται ζημιές σε μια από τις θύρες του ναού. Ο επικεφαλής της Ένωσης, μάλιστα, σχολίασε ότι το συγκεκριμένο φαινόμενο αποτελεί ένδειξη του επερχόμενου κινδύνου. Προειδοποίησε δε ότι «ο θόλος της Αγίας Σοφίας μπορεί να γκρεμιστεί πάνω στους προσκυνητές μέχρι το 2050» αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.

Ο Arie Amaya-Akkermans, συγγραφέας και κριτικός που διαμένει στην Κωνσταντινούπολη, εξήγησε ότι μέρος του προβλήματος οφείλεται στις αλλαγές που έγιναν όταν η διαχείριση της Αγίας Σοφίας πέρασε από το υπουργείο Πολιτισμού στο Υπουργείο Θρησκευτικών Υποθέσεων. «Δεν το λέω για να επαινέσω το Υπουργείο Πολιτισμού και τους υπευθύνους του, αλλά για να τονίσω τη διαφορά που υπάρχει όταν υπεύθυνο για τις αρχαιότητες είναι ένα επαγγελματικό τμήμα», δήλωσε, σημειώνοντας ότι δεν αξιολογούνται σωστά οι παράγοντες κινδύνου που αφορούν σε επίπεδο οικοδομής και περιβάλλοντος.

Σε δηλώσεις της στην Al-Monitor η Tugba Tanyeri-Erdemir, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής, απέδωσε τον κίνδυνο καταστροφής του οικοδομήματος στη βιαστική (εντός 14 ημερών) μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τέμενος, χωρίς να ζητηθεί η άποψη ειδικών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μην εκπονηθεί ένα πλάνο έρευνας και μακρόχρονης εκτίμησης της βιωσιμότητάς του. Συμπλήρωσε: «Όταν η Αγία Σοφία απώλεσε το μουσειακό της καθεστώς, το εξαιρετικά εκπαιδευμένο προσωπικό, που ερευνούσε καθημερινά τον χώρο για σημάδια φθοράς, απομακρύνθηκε.

Στην ίδια σελίδα φιλοξενούνται δηλώσεις του Νικόλα Μπακιρτζή, αναπληρωτή Καθηγητής Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Κέντρο Αρχαιολογικής Έρευνας στο Ινστιτούτο Κύπρου, σχετικά με τη σημασία συντήρησης της Αγίας Σοφίας: «Το οικοδόμημα έχει τεράστια σημασία για τον παγκόσμιο πολιτισμό και η συντήρησή του αποτελεί διεθνή προτεραιότητα. Η UNESCO περιλαμβάνει την Αγία Σοφία στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς, αναγνωρίζοντας τη σημασία και την αξία της ως οικουμενικού κληροδοτήματος. Συνεπώς, η αρχαιολογική, καλλιτεχνική και γενικότερη ιστορική ακεραιότητα του οικοδομήματος πρέπει να προστατευθεί και να διατηρηθεί με προσοχή. Το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε για τις επόμενες γενιές είναι να προστατεύσουμε αυτό το πολύτιμο μνημείο και να διασφαλίσουμε ότι η πολιτισμική του αξία θα παραμείνει άθιχτη».

Σημειώνεται ότι το 2021, η UNESCO ζήτησε έκθεση όπου να τεκμηριώνεται η κατάσταση του οικοδομήματος. Η Τουρκία τήρησε αρνητική στάση, χαρακτηρίζοντας την ενέργεια του Οργανισμού ως πολιτική κίνηση «βασισμένη σε προκαταλήψεις».

Πηγή: «Experts warn Istanbul's iconic Hagia Sophia at risk as ancient gate damaged», Al-Monitor, 13 Μαΐου 2022.