Ο τομέας των υπηρεσιών καλείται ν’ αναδιαρθρωθεί
Τα επενδυτικά ταμεία ή οι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων αποτελούν σημαντικό μέρος της παγκόσμιας αγοράς χρηματοοικονομικών μέσων. Προσελκύουν μεγάλο όγκο επενδύσεων, διότι διαθέτουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, όπως η διασπορά του κινδύνου και η δυνατότητα επένδυσης σε έργα ή χρηματοοικονομικά μέσα στα οποία ο επενδυτής από μόνος του δεν θα είχε πρόσβαση
Ένας από τους τομείς που διαχρονικά επιδεικνύει προσαρμοστικότητα και ανθεκτικότητα είναι αυτός των επαγγελματικών υπηρεσιών, ο οποίος καλείται και πάλι να αναδιαρθρωθεί, ώστε ν’ αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις που δημιουργούνται. Οι φήμες γι’ αυστηρές κυρώσεις, στο υπό συζήτηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκτο πακέτο, όσον αφορά την παροχή τέτοιων υπηρεσιών σε Ρώσους υπηκόους, δημιουργεί ανησυχίες στον κλάδο.
H αναδιάρθρωση ενδεχομένως να είναι πιο έντονη από άλλες φορές και ενδεχομένως να δούμε διασπάσεις ή και συγχωνεύσεις παρόχων, μείωση του διοικητικού κόστους, ανάπτυξη νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων και αναζήτηση νέων αγορών, κάτι που βλέπουμε τα τελευταία χρόνια.
Την ίδια στιγμή αναπτύσσεται, πλέον, σε παγκόσμιο επίπεδο, η συζήτηση για τις υπηρεσίες που μπορεί να προσφέρει ένας οργανισμός, αν δηλαδή υπάρχουν κίνδυνοι στην ποιότητα της εργασίας όταν παρέχονται τόσο ελεγκτικές αλλά και διοικητικές / συμβουλευτικές υπηρεσίες από τον ίδιο οργανισμό. Η τάση που υπάρχει αυτήν τη στιγμή είναι προς την εξειδίκευση αντί στην αύξηση των υπηρεσιών που παρέχονται από έναν οργανισμό.
Παραδοσιακά ο τομέας συνεισφέρει σημαντικά στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας, είναι ένας από του μεγαλύτερους εργοδότες του νησιού, με ικανοποιητικές απολαβές για όσους εργοδοτούνται σε αυτόν, και αποδείχτηκε ιδιαίτερα ανθεκτικός ειδικά κατά την περίοδο της προηγούμενης χρηματοοικονομικής κρίσης.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της εξάπλωσης του κορωνοϊού, προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα και μέσα από τεχνολογικά αναβαθμισμένα εργαλεία συνέχισε να στηρίζει την οικονομία, τις επιχειρήσεις αλλά και την κοινωνία γενικότερα. Η τεχνολογική αναβάθμιση αναμένεται να συνεχιστεί, ώστε να επιτευχθεί η μείωση του κόστους.
Οι πολιτικές και ακόμη περισσότερο οι πολεμικές συγκρούσεις, οι οποίες πέρα από τα ζητήματα κυριαρχίας τροφοδοτούνται και από οικονομικές πολιτικές και συμφέροντα, προκαλούν αβεβαιότητα στην παγκόσμια οικονομία. Το φαινόμενο, όπως είναι φυσικό, είναι ακόμη εντονότερο στις περιπτώσεις όπου οι στρατιωτικές αλλά γενικότερα οι συγκρούσεις αφορούν μεγάλες οικονομίες, που διαδραματίζουν ισχυρό ρόλο στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη.
Η αβεβαιότητα επηρεάζει την ψυχολογία των επενδυτών, των καταναλωτών και γενικότερα την κοινωνία, με επενδύσεις να αναβάλλονται και τη ζήτηση να περιορίζεται. Την ίδια στιγμή οι κυρώσεις και τα μέτρα που αφορούν τους περιορισμούς κεφαλαίων δρουν αρνητικά στον τομέα.
Μπορεί οι ρωσικές καταθέσεις να έχουν μειωθεί σημαντικά στο τραπεζικό σύστημα τα τελευταία χρόνια, όμως στο νησί δραστηριοποιούνται αρκετές εταιρείες αλλά και άτομα που έχουν σημαντικές επιχειρηματικές σχέσεις με τη ρωσική οικονομία. Ως συνέπεια των περιορισμών στις τραπεζικές συναλλαγές, είτε λόγω των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είτε λόγω των διαταγμάτων της ρωσικής κυβέρνησης, οι δραστηριότητες τέτοιων εταιρειών παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες.
Την ίδια ώρα, πολλοί ρωσικοί όμιλοι αναδιαρθρώνουν την εταιρική τους δομή, αποφεύγοντας τη δραστηριοποίησή τους σε «εχθρικές χώρες» σύμφωνα με το διάταγμα που εξέδωσε η ρωσική κυβέρνηση. Όπως είναι φυσικό τέτοιες αναδιαρθρώσεις θα επηρεάσουν και τον τομέα των υπηρεσιών, ενώ χώρες όπως η Αρμενία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα φαίνεται να επωφελούνται.
Είναι ξεκάθαρον ότι η Κύπρος, όπως έκανε μέχρι σήμερα, θα εφαρμόσει κατά γράμμα τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και τις κυρώσεις που επιβάλλονται, κάτι που ενδεχομένως να επηρεάσει ασύμμετρα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες την οικονομία της. Το ζητούμενο είναι πόσο γρήγορα και αν είναι δυνατή η αναχαίτιση των αρνητικών συνεπειών σε σύντομο χρονικό διάστημα και η αναπλήρωση του χαμένου εδάφους.
Νέες αγορές
Ο τομέας καλείται να εντείνει τις προσπάθειές του για αναζήτηση νέων αγορών, όπως και άλλοι τομείς που συνδέονται με τις διεθνείς επενδύσεις. Τα τελευταία χρόνια, για παράδειγμα, υπάρχει έντονη δραστηριότητα επιχειρηματιών από το Ισραήλ αλλά και από χώρες της Ευρώπης στη χώρα μας, καθώς και ανάπτυξη νέων χρηματοοικονομικών προϊόντων, όπως είναι τα επενδυτικά ταμεία.
Φυσικά αυτήν τη στιγμή δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια ο αντίκτυπος της επέμβασης της Ρωσίας στην Ουκρανία, στον τομέα, αλλά μια παρατεταμένη περίοδος εχθροπραξιών θα επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την παγκόσμια οικονομία. Το σίγουρο είναι ότι η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη και ο παγκόσμιος πολιτικός και οικονομικός χάρτης αλλάζει.
Αν το επόμενο πακέτο κυρώσεων αναφέρεται συγκεκριμένα στις επαγγελματικές υπηρεσίες, τα πράγματα θα είναι ακόμη πιο αρνητικά (στην Κύπρο δραστηριοποιούνται και οργανισμοί μέλη διεθνών δικτύων, που ενδεχομένως, τροφοδοτούμενοι από τις πιέσεις των ΗΠΑ για αυστηρότερες κυρώσεις, να πάρουν θέση αυστηρότερη και από αυτήν της Ευρωπαϊκής Επιτροπής).
Την ίδια στιγμή ο τομέας καλείται να στηρίξει τις κυπριακές επιχειρήσεις, οι οποίες ενδεχομένως να επηρεαστούν αρνητικά από τις εξελίξεις. Για παράδειγμα, γίνεται αναφορά στον τομέα του τουρισμού και τη σημαντική μείωση των αφίξεων. Ο πληθωρισμός επηρεάζει την κατανάλωση και την οικονομική δραστηριότητα, ενώ το φαινόμενο του στασιμοπληθωρισμού αρχίζει σταδιακά να επιβεβαιώνεται. Γίνεται αντιληπτό ότι τα επιχειρηματικά μοντέλα θα πρέπει να τροποποιηθούν με βάση τις νέες συνθήκες και οι καταστάσεις ταμειακών ροών και χρηματοδότησης να αναπροσαρμοστούν.
Ο τομέας των επενδυτικών ταμείων ή οργανισμών συλλογικών επενδύσεων, μέρος του τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών, ενισχύθηκε σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με τον αριθμό των αδειοδοτημένων οργανισμών, αλλά και των διαχειριστών τους, καθώς και του ενεργητικού τους, να παρουσιάζουν σημαντική αυξητική πορεία.
Η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου θεσμικού πλαισίου για την αδειοδότηση και λειτουργία των συγκεκριμένων οργανισμών, λαμβάνοντας υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές που υιοθετήθηκαν από άλλα χρηματοοικονομικά κέντρα, ανταγωνιστικά προς την Κύπρο, βοήθησαν σημαντικά στην ανάπτυξη του τομέα.
Τα επενδυτικά ταμεία ή οι οργανισμοί συλλογικών επενδύσεων αποτελούν σημαντικό μέρος της παγκόσμιας αγοράς χρηματοοικονομικών μέσων. Προσελκύουν μεγάλο όγκο επενδύσεων, διότι διαθέτουν συγκεκριμένα πλεονεκτήματα, όπως η διασπορά του κινδύνου και η δυνατότητα επένδυσης σε έργα ή χρηματοοικονομικά μέσα, στα οποία ο επενδυτής από μόνος του δεν θα είχε πρόσβαση.
Οι επενδύσεις των συγκεκριμένων οργανισμών μπορεί να είναι είτε σε κινητές αξίες όπως μετοχές, ομόλογα, χρηματοπιστωτικές διευκολύνσεις και παράγωγα ή σε ακίνητα, έργα υποδομής ή ακόμα και σε πολύτιμα μέταλλα ή άλλα αντικείμενα αξίας.
Ένας άλλος μηχανισμός, ο οποίος ενισχύθηκε την τελευταία περίοδο, κυρίως λόγω της μεταβλητότητας, είναι οι οργανισμοί διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας. Η προστασία των περιουσιακών στοιχείων, τα οποία θα πρέπει να προστατεύονται από τους αυξημένους κινδύνους της επιχειρηματικής και επενδυτικής δραστηριότητας προς όφελος της οικονομικής ευημερίας της οικογένειας, επιβάλλει την υιοθέτηση και την εφαρμογή στρατηγικής υψηλού σχεδιασμού, ώστε να αποφεύγεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο απειλή τους από πιθανές μελλοντικές αξιώσεις τρίτων.
Είναι σημαντικό οι φορείς του τομέα των επαγγελματικών υπηρεσιών να επαγρυπνούν και ν’ αξιολογούν τις εξελίξεις στο διεθνές περιβάλλον, την ίδια στιγμή που η Κυβέρνηση καλείται να πάρει τέτοια θέση για το επόμενο πακέτο κυρώσεων, αφού, όπως και η ίδια ανέφερε, «οι κυρώσεις δεν πρέπει να κάνουν περισσότερη ζημιά σε αυτούς που τις επιβάλλουν, παρά σε αυτούς στους οποίους έχουν επιβληθεί».
