«Καταγραφή»: Μια κριτική αποτίμηση

Με αισθήματα βαθύτατης συγκίνησης, ιστορικού προβληματισμού αλλά και εθνικού άλγους μελετήσαμε πολλές και άγνωστες πτυχές του κυπριακού δράματος μέσω των σελίδων του εσχάτως εκδοθέντος βιβλίου «ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ» του αγνού αγωνιστή των δημοκρατικών ιδεωδών, τέως Προέδρου της ΕΔΕΚ, και πρώην Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Γιαννάκη Ομήρου.

Η Ιστορία, ως η εξόχως Παιδαγωγική των λαών Επιστήμη, αποτελεί την πιο πολύτιμη πηγή για τη γνώση και την αξιολόγηση των ιστορικών γεγονότων και των πρωταγωνιστών αυτής, ώστε με πνεύμα νηφάλιο να εξάγουμε τα ιστορικά μας διδάγματα. Όσο πιο αντικειμενική είναι, τόσο πιο πολύ βοηθά τους μελετητές της να γίνουν σοφότεροι και ωριμότεροι στην κριτική τους αποτίμηση. Τόσο πιο πολύ αποβαίνει μια αείροος πηγή φρονηματισμού, που θα μας βοηθήσει να χαράξουμε την πορεία του ιστορικού μας μέλλοντος με επιτυχία.

Συνεπώς, αν για τον λαό μας αποτελεί χρέος η μελέτη της, χρέος ακόμη πιο ιερό και επιτακτικό αποτελεί η συγγραφή αυτής, για κείνους που πρωταγωνίστησαν, με πνεύμα, πρωτίστως, αντικειμενικό, νηφάλιο και τεκμηριωμένο, ώστε να διαλάμπει πάντοτε η ιστορική αλήθεια, η οποία ως φάρος τηλαυγής θα μας φρονηματίζει και θα μας φωτίζει στην περαιτέρω πορεία μας.

Ο Γιαννάκης Ομήρου υπήρξε από τα νεανικά του χρόνια ένας τέτοιος πρωταγωνιστής στο ιστορικό γίγνεσθαι της νεότερης ιστορίας της πατρίδας μας. Τέκνο της ευάνδρου Πάφου ανατράφηκε από πνευματικά καλλιεργημένους και «σωστούς γονείς, με ιδιαίτερη στοργή και φροντίδα για τα παιδιά τους» (σελ. 13).
«Η ατμόσφαιρα της εποχής - μάς αναφέρει - η αίσθηση της καταπίεσης από την αποικιοκρατία, ο απελευθερωτικός Αγώνας, η εγκαθίδρυση της Δημοκρατίας και τα όσα ακολούθησαν επηρέασαν καθοριστικά τη μετέπειτα διαδρομή μου» (σελ. 14).

Μελετώντας κανείς το ιστορικά τεκμηριωμένο βιβλίο του Γιαννάκη Ομήρου «ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ» βιώνει μαζί με τον συγγραφέα την αγάπη και τις αγωνίες του για την πατρίδα μας, και τους συνεχείς αγώνες του πλησίον του μαχητικού ιδεολόγου Βάσου Λυσσαρίδη, και δίπλα στον μεγάλο μας Ηγέτη Αρχιεπίσκοπο Μακάριο ενάντια στους ποικιλώνυμους εχθρούς για τη σωτηρία της Κύπρου μας.

Μετά την εκδήλωση του προδοτικού πραξικοπήματος, ο Γιαννάκης μαζί με άλλους αγωνιστές ευρίσκεται στην πρώτη γραμμή για την καταστολή του. Χωρίς να λογαριάσει τη ζωή του αναλαμβάνει εκφωνητής στον «ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΡΑΔΙΟΣΤΑΘΜΟ ΤΗΣ ΠΑΦΟΥ», «το ταπεινό αυτό οχυρό της ελευθερίας» (σελ. 37), καλώντας τον κυπριακό λαό να αντισταθεί παντοιοτρόπως στο επαίσχυντο πραξικόπημα της Χούντας. Για τη δράση του αυτή συνελήφθη, ανακρίθηκε, χτυπήθηκε «αλλά αρνήθηκε να δώσει οποιαδήποτε στοιχεία, παρά το ότι οι περισσότεροι συντελεστές του σταθμού, με πρώτο τον Νίκο Νικολαΐδη, είχαν συλληφθεί, ανακριθεί και κακοποιηθεί» (σελ. 45).

Το αγωνιστικό σθένος και η φιλοπατρία του Γιαννάκη Ομήρου φαίνονται ολοκάθαρα στις γενναίες θέσεις του ως Υπουργού Άμυνας στην κυβέρνηση Γλαύκου Κληρίδη.

«Προβληματίστηκα έντονα - γράφει - βασανιστικά και επί μακρόν κατά πόσον θα κατέθετα δημοσίως τα όσα διαδραματίστηκαν σε ό,τι αφορά τη γνωστή και ταλαιπωρημένη υπόθεση της παραγγελίας και της θλιβερής κατάληξης του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-300» (σελ. 82). Τελικά κατέληξε στη δημοσίευση με τη σκέψη: Τα όσα παρατίθενται… έχουν τη μορφή αφήγησης των γεγονότων και λιγότερο κρίσεων γι’ αυτά. Όπου ο κανόνας αυτός παραβιάζεται, ο αναγνώστης έχει το ελεύθερον της δικής του κρίσης και αξιολόγησης των γεγονότων» (σελ. 83). Μέσα από τη λεπτή αυτή προτροπή διαφαίνεται, πλήρως, ο πνευματικά, δημοκρατικά και πολιτικά καλλιεργημένος χαρακτήρας του συγγραφέως. Μας το υπέδειξε αιώνες προηγουμένως ο Μένανδρος «Ανδρό χαρακήρ εκ λόγου γνωρίζεται». (Μένανδρος, Απόσπ. 66).

Οι πύραυλοι S-300

Η έκθεση των γεγονότων που σχετίζονται με το θέμα των πυραύλων S-300 αναπτύσσεται από τις σελίδες 95 μέχρι 145. Είναι αδύνατο να μελετήσει κανείς τις σελίδες αυτές χωρίς να βιώσει τις θλίψεις, τις αγωνίες, την πατριδολατρική και αγωνιστική ψυχή του Υπουργού Άμυνας κ. Γιαννάκη Ομήρου για την εκπλήρωση αυτού του χρέους προς την πατρίδα μας.

Οι πατριωτικές του θέσεις όπως διατυπώθηκαν στην αθηναϊκή εφημερίδα το «ΒΗΜΑ», με τίτλο «ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΣΤΡΟΦΕΙΣ ΤΟΥ», στις 22 Αυγούστου 1998, φανερώνουν Υπουργό με υψηλό αίσθημα ευθύνης, που τιμά και το όνομά του και τη θέση του. Το κείμενο καταλήγει με την εθνοπρεπή θέση: «Με επίγνωση του εθνικού μας χρέους και με γνώμονα την προοπτική και το μέλλον του Ελληνισμού, οφείλουμε να ανταποκριθούμε με σωφροσύνη, αλλά και με αποφασιστικότητα στις εθνικές μας ευθύνες» (σελ. 112).

Στη συνέχεια μελετούμε απνευστί τους δραματικούς διαλόγους της σύσκεψης της 27ης Νοεμβρίου 1998, στην οποία η πολιτική Ηγεσία της Ελλάδας προσπαθεί απεγνωσμένως και μεθοδικά να πείσει τη δική μας πλευρά ότι είναι επιζήμια και αδύνατη η έλευση των πυραύλων στην Κύπρο. Η μετά παρρησίας λεπτομερής αγόρευση του Γιαννάκη Ομήρου για τη δυνατότητα της εγκαταστάσεως των πυραύλων στην Κύπρο «ήταν προφανές ότι τόσο η ανατροπή του επιχειρήματος [του Σημίτη], περί αδυναμίας μεταφοράς των πυραύλων εντός Κύπρου όσο και η παράθεση των αντιαεροπορικών δυνατοτήτων της Εθνικής Φρουράς είχαν ενοχλήσει» την πολιτική Ηγεσία της Ελλάδας. Στο παγερό εκείνο κλίμα της σύσκεψης πήρε τον λόγο ο Πάγκαλος και μας απηύθυνε την ανεπίτρεπτα τραγική του προτροπή: «Ξεχάστε, επιτέλους, την υπόθεση των πυραύλων»… «Ήταν σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση είχε πλέον εδραιώσει την άποψη για ματαίωση της εγκατάστασης στην Κύπρο του ρωσικού πυραυλικού συστήματος, προκρίνοντας τη λύση της Κρήτης» (σελ. 132).

Η κατάληξη αυτή δεν άφηνε πλέον στον ευθύ χαρακτήρα του Γιαννάκη κανένα περιθώριο παραμονής του στο Υπουργείο Άμυνας. Διά τούτο και υπέβαλε ευθαρσώς την παραίτησή του.

Ο αγνός και αγωνιστικός χαρακτήρας του Γιαννάκη Ομήρου διαλάμπει κρυστάλλινος μέσα από τα διαχρονικά και ιστορικά κείμενά του που απηύθυνε προς τον διάδοχό του, και προς τους αξιωματικούς και οπλίτες της Εθνικής Φρουράς. Είναι κείμενα ελληνοπρεπή που γεμίζουν την ψυχή σου με θαυμασμό, γιατί αίρεται υπεράνω των προσωπικών του θλίψεων που δοκίμασε, και ταυτίζεται με τις διαχρονικές έννοιες της πολυφίλητης πατρίδας μας, της ελευθερίας της και του Ελληνισμού. Με πατριδολατρικά αισθήματα προτρέπει: «Στον δικό σας τομέα ευθύνης εμπίπτει το χρέος να υλοποιείτε συνεχώς και να αναβαθμίζετε το Δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδας και Κύπρου, ως κορυφαία επιλογή του Ελληνισμού και ως θεμελιακό πυλώνα της εθνικής μας στρατηγικής. Μην επιτρέψετε ποτέ να εμφιλοχωρήσει η αμφιβολία και η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τις αστείρευτες δυνάμεις του λαού μας και του συνόλου του Ελληνισμού. Να στηρίξετε με κάθε θυσία, έναντι παντός τιμήματος και ως κόρην οφθαλμού, έναντι παντός τιμήματος την εθνική ομοψυχία και την άρρηκτη ενότητα Ελλάδας και Κύπρου… είναι η παρακαταθήκη των ηρώων και μαρτύρων του λαού μας… να αγωνιστούμε για μια ενωμένη και ελεύθερη Κύπρο». (σελ. 147).

Σίγουρα η συγγραφή του βιβλίου του Γιαννάκη Ομήρου «ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ» αποτελεί μια ειλικρινή κατάθεση της πατριδολατρικής του ψυχής και ένα ιστορικό χρέος τόσο για την παρούσα γενεά όσο και για τις επιγιγνόμενες.

Ως εκ τούτου, επιβάλλεται να μελετηθεί επισταμένως από τον κάθε πολίτη, γιατί η γνώση της ιστορίας μας συντελεί πάρα πολύ στην πνευματική και εθνική μας ωρίμαση. Μας βοηθά, μέσω των ιστορικών μας επιτευγμάτων, να αντλούμε ηθικές δυνάμεις για τις δυνατότητες της Φυλής μας και, κυρίως, να μην επαναλαμβάνουμε τα λάθη του παρελθόντος, στα οποία, δυστυχώς, εμείς οι Έλληνες συνεχώς περιπίπτουμε.

Η ενδελεχής μελέτη του βιβλίου του Γιαννάκη Ομήρου «ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ» θα μας βοηθήσει πάρα πολύ να συνειδητοποιήσουμε το «ΧΡΕΟΣ» μας απέναντι στην τλήμονα Πατρίδα μας, όπως σαφέστατα το προδιέγραψε ο ίδιος στο ιστορικό εκείνο κείμενό του:

«200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση - φωτεινή επέτειος»

«Χρέος μας σε αυτήν την ιστορική επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση να δώσουμε το μήνυμα ότι ο Κυπριακός Ελληνισμός δεν θα γονατίσει. Ναι, με σωφροσύνη. Ασφαλώς με υπευθυνότητα. Αλλά και με απόρριψη της λογικής της αποδοχής της υπέρτερης δύναμης του κατακτητή. Και με άρνηση συνεχών υποχωρήσεων στις πιέσεις ξένων που, αντί να στρέφονται προς την πλευρά του κατακτητή και παραβάτη του διεθνούς δικαίου, εξακολουθούν, υιοθετώντας κυνικά πολιτική δύο μέτρων και δύο σταθμών, να ανατρέπουν καθημερινά κάθε έννοια ηθικής και δικαιοσύνης.

»Το καθήκον μας σήμερα απέναντι στην ιστορία και τον πολιτισμό μας είναι η με κάθε κόπο και κάθε θυσία αποτροπή των κινδύνων που απεργάζονται στην πατρίδα μας οι εχθροί της ελευθερίας. Θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι δεν είμαστε διατεθειμένοι να ξεγράψουμε δικαιώματα και να ξεχάσουμε δίκαια. Κανένας εκβιασμός, καμιά απειλή, καμιά δυσκολία και καμιά πίεση δεν πρέπει να μας οδηγήσουν στην ταπεινωτική συνθηκολόγηση, που δεν θα διασφαλίζει μακροχρόνια τη φυσική και εθνική επιβίωση του Ελληνισμού στην Κύπρο και την αρμονική συμβίωση με τους Τ/κ συμπατριώτες μας.

»Να επιμένουμε στην κατοχύρωση των δικαίων ολόκληρου του κυπριακού λαού, την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και των εποίκων, τη διασφάλιση της εύρυθμης και αποτελεσματικής λειτουργίας της πολιτείας, την ευημερία και πρόοδο ολόκληρου του λαού της Κύπρου».