ART AERI: Μενέλαος

Στην ελληνική μυθολογία ο Μενέλαος ήταν αδελφός του Αγαμέμνονα και σύζυγος της Ωραίας Ελένης. Κατά την κυρίαρχη εκδοχή ήταν γιος του Ατρέα και της Αερόπης. Διαγωνιζόμενος με άλλους μνηστήρες, ο Μενέλαος πήρε ως σύζυγο την Ωραία Ελένη, κόρη του Τυνδάρεω ή του Δία. Ο Τυνδάρεως έδωσε το βασίλειό του στον Μενέλαο και την Ελένη.

Ενώ βρισκόταν στην Κρήτη, ο Μενέλαος πληροφορήθηκε από την Ίριδα ότι ο Πάρις είχε αρπάξει την Ωραία Ελένη και είχε φύγει. Τότε επέστρεψε αμέσως στη Σπάρτη και ζήτησε τη βοήθεια άλλων βασιλιάδων της Ελλάδας, με πρώτο τον Νέστορα. Μετά πήγε στους Δελφούς για οδηγίες. Εκεί διατάχθηκε να προσφέρει στην «Αθηνά Πρόνοια» το περιδέραιο που είχε κάποτε προσφέρει η Αφροδίτη στην Ελένη. Ακολούθησε η εκστρατεία των Ελλήνων στην Τροία για την Ωραία Ελένη, που οδήγησε στον Τρωικό Πόλεμο.

Ο ίδιος ο Μενέλαος πήρε μέρος στην εκστρατεία με εξήντα πλοία, αλλά δεν έγινε ο γενικός αρχηγός της εξαιτίας του ήπιου χαρακτήρα του, οπότε η αρχηγία πέρασε στον βίαιο αδελφό του, τον Αγαμέμνονα.

Μόλις οι Έλληνες αποβιβάσθηκαν στην Τροία, ο Μενέλαος και ο Οδυσσέας πήγαν πρώτα στην πόλη για να ζητήσουν πίσω την Ελένη, αλλά και τους θησαυρούς που είχε αρπάξει ο Πάρις από το ανάκτορο του Μενελάου, ώστε η διαφορά να διακανονιστεί ειρηνικά. Τους υποδέχθηκε ο Αντήνορας και τους παρουσίασε στην τρωική συνέλευση. Ο Πάρις όμως με την παράταξή του αρνήθηκε τις προτάσεις τους. Ο Μενέλαος μονομάχησε με τον Πάριν και τον τραυμάτισε σοβαρά, αλλά τραυματίσθηκε και ο ίδιος ελαφρά από τον Πάνδαρο.

Ο Μενέλαος ήταν ένας από εκείνους που κρύφτηκαν μέσα στον Δούρειο Ίππο. Στην άλωση της Τροίας έτρεξε στο σπίτι του Δηιφόβου, όπου βρισκόταν η Ελένη, σκότωσε τον Δηίφοβο και έσυρε την Ελένη από τα μαλλιά μέχρι τα ελληνικά πλοία. Σύμφωνα όμως με άλλη παράδοση, η Ελένη κατέφυγε στον οικιακό βωμό και, ενώ ο Μενέλαος ήθελε αρχικά να την σκοτώσει, συμφιλιώθηκε τελικά μαζί της με τη βοήθεια των θεών.

Επιστρέφοντας από την Τροία μετά το τέλος του πολέμου, ο Μενέλαος έφθασε στο Σούνιο και μετά στο ακρωτήριο Μαλέας. Μια τρικυμία όμως εκεί τον παρέσυρε στην Κρήτη, σε βραχώδη ακτή της οποίας καταστράφηκαν τα περισσότερα πλοία του. Μετά την Κρήτη βρέθηκε στην Αίγυπτο, όπου, κατά την Οδύσσεια, παρέμεινε 5 χρόνια και έκανε περιουσία. Επιθυμούσε πάντα να επιστρέψει στη Σπάρτη, αλλά εμποδιζόταν συνεχώς από κακοκαιρίες, που έπαψαν μόνον όταν θυσίασε στους θεούς με συμβουλή του Πρωτέως. Μετά, ο Μενέλαος και η Ελένη έφθασαν καλά στη Σπάρτη, 18 χρόνια μετά την αρπαγή της Ελένης από τον Πάρη. Ο Μενέλαος ήταν ο πρώτος βασιλιάς τον οποίο επισκέφθηκε ο Τηλέμαχος όταν αναζητούσε να μάθει νέα για τον πατέρα του, Οδυσσέα.

Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στην εποχή του σωζόταν ακόμα στη Σπάρτη ο οίκος του Μενέλαου. Υπήρχε ναός προς τιμήν του Μενέλαου στη Θεράπνη, όπου σύμφωνα με τοπική παράδοση ήταν ενταφιασμένος με τη σύζυγό του.

Για περισσότερες πληροφορίες αποταθείτε στο www.artaeri.com.

Μακαρίου 71, Λ/σία