Έτοιμη η νέα «φουρνιά» φοιτητών

Τα αποτελέσματα των παγκύπριων εξετάσεων έχουν ανακοινωθεί και οι υποψήφιοι που είτε εξασφάλισαν μια θέση στα δημόσια πανεπιστήμια, είτε όχι, μελετούν τις επόμενές τους κινήσεις. Η γενική εικόνα μετά τον διαχωρισμό των παγκύπριων εξετάσεων σε εξετάσεις απόλυσης και εξετάσεις πρόσβασης, σχολιάζεται ως θετική από τους εμπλεκομένους, εφόσον οι μέσοι όροι βαθμολογιών έχουν ανεβεί - έστω και λίγο. Ο Σύμβουλος Σπουδών, Χαράλαμπος Παπαγιάννης, σχολίασε στη «Σημερινή» τα αποτελέσματα των φετινών παγκύπριων εξετάσεων, εξήγησε γιατί η ιατρική παραμένει στην κορυφή των προτιμήσεων και ανέφερε ποιες αλλαγές σε επιλογές σπουδών αναμένουμε να δούμε στο μέλλον.

Το «παιχνίδι» της αναγωγής

Η γενική εκτίμηση, σύμφωνα με τον κ. Παπαγιάννη, είναι πως οι μέσοι όροι των βαθμολογιών σε πολλά μαθήματα έχουν ανέβει, γεγονός που προσδίδει θετικό πρόσημο στην απόφαση για διαχωρισμό των τελικών παγκύπριων εξετάσεων. «Έχουν μεν ανέβει οι μέσοι όροι, αλλά, από την άλλη, να έχουμε υπόψη την στατιστική επεξεργασία που γίνεται. Είναι η λεγόμενη αναγωγή, η οποία φέρνει τους υποψηφίους στην ίδια λογική να κυνηγούν πολύ ψηλές βαθμολογίες σε αντικείμενα πολύ ανταγωνιστικά, όπως είναι η ιατρική, τα λογιστικά, χρηματοοικονομικά, η ψυχολογία, η πληροφορική, η νομική».

Με αυτήν τη λογική τα 20άρια δεν είναι ποτέ καθαρά 20άρια, όπως εξήγησε ο κ. Παπαγιάννης. «Σε κάθε πλαίσιο πρόσβασης η πιο ψηλή βαθμολογία μετατρέπεται σε 20. Και έτσι ξεκινά η κατάταξη. Για παράδειγμα, το 1 μπορεί να γίνει 8, το 4 να γίνει 10 ή 11. Έτσι λειτουργεί η αναγωγή». Πολλοί μαθητές ή γονείς ελπίζουν πως θα «πέσουν» οι βάσεις για κάποια μαθήματα, όμως αυτό δεν μπορεί να ισχύει. «Δεν θα δούμε την ιατρική να πέφτει στο 18,5, όπως κάποιοι ελπίζουν. Ήδη, αν δούμε τα φετινά αποτελέσματα, θα δούμε ότι είναι πιο ψηλά από τα περσινά. Δεν μπορούμε να έχουμε αυταπάτες και τα παιδιά θα πρέπει να βλέπουν τα πραγματικά δεδομένα για να εξασφαλίσουν θέση».

Η ιατρική πρώτη στις προτιμήσεις

Αν και ποικίλες οι επιλογές σπουδών πια στα δημόσια πανεπιστήμιά μας, εντούτοις κάποιες προτιμήσεις παραμένουν σταθερές αξίες. Όπως, για παράδειγμα, η ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου, η οποία κατέχει τα ηνία των προτιμήσεων των νέων μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παρέθεσε ο κ. Παπαγιάννης, 597 άτομα διεκδικούσαν μια θέση στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου. «Από αυτά, μόνον 70 εξασφάλισαν θέση. Αντιλαμβάνεστε ότι τα υπόλοιπα 527 άτομα, που θα είναι επίσης εξαίρετοι μαθητές, θα επιλέξουν άλλο δρόμο που ενδεχομένως να τους οδηγήσει στον δρόμο της ιατρικής».

Όσον αφορά τα υπόλοιπα ανταγωνιστικά τμήματα, αυτά δεν είναι άλλα από το τμήμα λογιστικής και χρηματοοικονομικών του Πανεπιστημίου Κύπρου, το τμήμα ψυχολογίας, της πληροφορικής και της νομικής. Μάλιστα, 454 υποψήφιοι διεκδίκησαν μια θέση στα τμήματα λογιστικής, αλλά μόνον 75 εξασφάλισαν θέση.

«Και όχι μόνον αυτά, ακολουθούν τα τμήματα της Διοίκησης Επιχειρήσεων, της λογοθεραπείας, της νοσηλευτικής, της βιολογίας κ.ά. Αρκετά από αυτά είναι εφαρμοσμένα και έχουν επαγγελματική αποκατάσταση. Είναι τα λεγόμενα παραϊατρικά επαγγέλματα που έχουν αρκετή ζήτηση. Είναι σημαντικό να τονιστεί, όμως, ότι, επειδή έχουν ζήτηση, δεν σημαίνει ότι πρέπει να το επιλέξουν, αν δεν το αγαπούν, απλά και μόνο για να βρουν δουλειά».

Τμήματα με «κλειστές» πόρτες

Μπορεί να υπάρχει μεγάλος ανταγωνισμός σε τμήματα που φαίνεται να εξασφαλίζουν την επαγγελματική αποκατάσταση, ωστόσο το παράδοξο είναι πως μεγάλη μερίδα υποψηφίων επιλέγουν σπουδές που οδηγούν σε αδιέξοδο. «Υπάρχουν τμήματα που έχουν αρκετή ζήτηση, αλλά χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Δεν μπορούν πια να προσφέρουν επαγγελματική αποκατάσταση. Ένα παράδειγμα είναι οι επιστήμες αγωγής. Το ιδιαίτερο της υπόθεσης δεν είναι ότι γεμίζουν οι θέσεις στο δημόσιο πανεπιστήμιο, αλλά το ότι υπάρχουν τμήματα στα ιδιωτικά πανεπιστήμια Επιστημών Αγωγής δημοτικής εκπαίδευσης. Είναι πραγματικά άξιον απορίας. Παλιά επέλεγαν αυτόν τον δρόμο, εφόσον διορίζονταν αμέσως. Τώρα όμως δεν ισχύει αυτό. Από την άλλη, έχουν κατέβει οι βάσεις πολύ. Κάποιος κέρδιζε θέση με 19 και πάνω. Σήμερα στο Πανεπιστήμιο Κύπρου έχουν εξασφαλίσει θέση 80 άτομα με τον τελευταίο να μπαίνει με 16,6».

Καλή μελέτη πριν από την απόφαση

Μπορεί οι πληροφορίες να είναι προσβάσιμες με ιδιαίτερη ευκολία για κάθε επάγγελμα, κάθε σπουδή, κάθε τμήμα σε κάθε πανεπιστήμιο, ωστόσο δεν είναι λίγοι αυτοί που στέκονται σε όσα ακούν ή σε όσα τυχαία μαθαίνουν και δεν αναζητούν αυτό που θα τους ταιριάζει απόλυτα. Φαίνεται πως αρκετοί ακόμη συμβιβάζονται με τα τετριμμένα και δεν βλέπουν πέραν από όσα τους δίδονται ως «δεδομένα». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί να συμπληρώνουν τυχαία ένα μηχανογραφικό, απλώς για να εξασφαλίσουν μια θέση, και, όταν εξασφαλίσουν μια θέση, να μην έχουν ιδέα πού έχουν μπει και τι θα κάνουν εκεί.

Ο κ. Παπαγιάννης ανέφερε πως είναι μεγάλος ο αριθμός των ατόμων που σπουδάζει σε προγράμματα για τα οποία δεν γνωρίζει τίποτα και δεν ξέρει πώς να βγει μετά από κει. «Είναι σημαντικό να γίνεται μια καλή έρευνα από πριν, ώστε να γνωρίζει ο κάθε μαθητής ποιες επιλογές έχει μπροστά του και να ξεχωρίσει τι του αρέσει, σε τι θα ήταν καλός και πού θα αφοσιωθεί».

Για τις σπουδές στην ψυχολογία έκανε λόγο ο κ. Παπαγιάννης, ο οποίος ανέφερε ότι, ενώ βρίσκεται ανάμεσα στα ανταγωνιστικά τμήματα, εντούτοις υπάρχουν υποψήφιοι που δεν γνωρίζουν τις απαιτήσεις των σπουδών αυτών και του μετέπειτα επαγγέλματος. «Για να γίνει κάποιος ψυχολόγος δεν αρκεί το πτυχίο, αλλά χρειάζεται το εφαρμοσμένο μεταπτυχιακό για να μπορέσει κάποιος να δουλέψει ως εγγεγραμμένος ψυχολόγος. Οι πλείστοι δεν το γνωρίζουν. Χρειάζονται 3 με 4 χρόνια σπουδών και ακολούθως μεταπτυχιακό με πάνω από 1200 ώρες πρακτικής άσκησης, κάτι το οποίο μεταφράζεται στα δυόμισι χρόνια περίπου για να μπορέσει κάποιος να εξειδικευτεί και να εγγραφεί και να εργάζεται ως ψυχολόγος».

Σήμερα αυτά, αύριο άλλα

Όσον αφορά τις μελλοντικές αλλαγές στις προτιμήσεις των νέων υποψηφίων, ο κ. Παπαγιάννης ανέφερε ότι οι αλλαγές πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν, αφού καθορίζονται από τη ζήτηση και αγορά εργασίας, αλλά και τις τεχνολογικές εξελίξεις. «Πριν από 20 χρόνια, κάποια επαγγέλματα που υπάρχουν σήμερα, δεν υπήρχαν τότε. Είμαστε σε μια εποχή που η τεχνολογία έχει πραγματικά φτάσει σε άλλο επίπεδο. Οι επιστήμες, οι νευροεπιστήμες, η ρομποτική, η ιατρική έχουν προχωρήσει πάρα πολύ. Έχουμε, για παράδειγμα, 43 ειδικότητες στην ιατρική αναγνωρισμένες, ενώ δεν γνωρίζαμε πριν κάποιες εξ αυτών. Για παράδειγμα, οι κυτταρολόγοι σήμερα στην Κύπρο είναι εφτά. Πριν από λίγα χρόνια σίγουρα δεν υπήρχε ούτε και ένας. Οι νευροεπιστήμες επίσης, οι ψυχονευρογλωσσολογίες κ.λπ. Δεν υπάρχουν προβλέψεις για το μέλλον, άρα ενδεχομένως κάποια επαγγέλματα που υπάρχουν σήμερα, να μην υπάρχουν στο μέλλον».

Ανατροπές ενδεχομένως να υπάρχουν όταν η τεχνολογία προχωρήσει σε τέτοιο επίπεδο, ώστε να αντικαταστήσει εργασίες που μπορεί να κάνει ένας νομικός ή ένας λογιστής. «Δεν θα πω ότι δεν θα υπάρχουν νομικοί ή λογιστές, αλλά με τα προγράμματα τα λογισμικά και την τεχνική νοημοσύνη και όλα αυτά, πολύ πιθανόν να βάζεις σε λογισμικά προγράμματα τα ερωτήματά σου ή οτιδήποτε άλλο και να παίρνεις πίσω τις απαντήσεις ή τις νομικές γνωματεύσεις τυποποιημένα κ.λπ. Σίγουρα ο ανθρώπινος παράγοντας είναι πολύ σημαντικός, αλλά η τεχνολογία κινείται με ραγδαίους ρυθμούς».

Εξασφάλιση θέσεων ακόμη και κάτω από τη βάση

Οι θέσεις έχουν προσφερθεί στους υποψηφίους που ρίχθηκαν στη μάχη για να εξασφαλίσουν ένα μέλλον σπουδών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως σε κάποια τμήματα, στα οποία κάποτε ο μέσος όρος των επιτυχόντων κυμαινόταν σε πιο ψηλά επίπεδα, σήμερα εξασφάλισαν θέσεις ακόμη και όσοι κατέκτησαν τη βάση ή λίγο κάτω από αυτή.

Συγκεκριμένα:

- Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Πανεπιστημίου Κύπρου: 1ος με βαθμολογία 19,18 – 26ος με βαθμολογία 9,9,

- Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Κύπρου: 1ος με βαθμολογία 20- 57ος με βαθμολογία 8,

- Τμήμα Κλασικών Σπουδών και Φιλοσοφίας Πανεπιστημίου Κύπρου (Κλασικές σπουδές): 1ος με βαθμολογία 19,6 – 33ος με βαθμολογία 10,3

- Τμήμα Επιστημών Αγωγής (Δημοτική Εκπαίδευση) Πανεπιστημίου Κύπρου: 1ος με βαθμολογία 19,48 – 80ος με βαθμολογία 16,6,

- Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Κύπρου: 1ος με βαθμολογία 19,7 – 70ος με βαθμολογία 15,29,

- Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Πανεπιστημίου Κύπρου: 1ος με βαθμολογία 19,65 -60ος με βαθμολογία 15,93,

- Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Γεωπληροφορικής Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου: 1ος με βαθμολογία 18,1 – 50ος με βαθμολογία 13,58.

Αυξάνεται η ζήτηση των πανεπιστημίων μας

Ολοένα και περισσότεροι στρέφουν το βλέμμα τους στα πανεπιστήμια του νησιού, αφού, σύμφωνα με τη χαρτογράφηση του εκπαιδευτικού πεδίου της Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κύπρου, στην οποία προχώρησε η Διεύθυνση Ανώτερης Εκπαίδευσης του ΥΠΠΑΝ, αύξηση παρατηρήθηκε τόσο στον συνολικό αριθμό των φοιτητών, όσο και στον αριθμό των φοιτητών που έρχονταν από άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τρίτες Χώρες.

Σύμφωνα με τη χαρτογράφηση αυτή, που αφορούσε το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021, λειτούργησαν εννέα Πανεπιστήμια (τρία Δημόσια και έξι Ιδιωτικά) και πενήντα Σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης (πέντε Δημόσιες και 45 Ιδιωτικές). Ο συνολικός αριθμός των φοιτητών/ φοιτητριών που φοιτoύσε σε Ιδρύματα Ανώτερης Εκπαίδευσης της Κύπρου ανερχόταν στους 54 235, εκ των οποίων 42 519 (78%) φοιτούσαν σε Πανεπιστήμια και 11 716 (22%) σε Σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Σε σύγκριση με το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος (2019-2020) σημειώθηκε μικρή αύξηση (2%) στον συνολικό αριθμό των φοιτητών/φοιτητριών. Σε σχέση με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των φοιτητών/φοιτητριών που φοιτούσαν στα ΙΑΕ, 46% ήταν άνδρες και 54% ήταν γυναίκες. Οι χώρες από τις οποίες προέρχονταν οι φοιτητές/φοιτήτριες χωρίστηκαν σε τρεις κατηγορίες: Κύπρος, Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και Τρίτες Χώρες. Με βάση τα δεδομένα που συλλέχθηκαν για το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021, 44% ήταν Κύπριοι πολίτες, 40% ήταν πολίτες χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 16% ήταν πολίτες Τρίτων Χωρών.