Περιορισμό στο σεξ… λόγω ευλογιάς των πιθήκων

Τον Μάιο μιλούσαμε για 35 περίπου περιστατικά. Σήμερα έχουν φτάσει τις 18.000 σε 78 χώρες, με το 70% των περιστατικών να εντοπίζονται στην Ευρώπη, έστω κι αν η ευλογιά των πιθήκων δεν είναι ενδημική εδώ. Όσο για το εμβόλιο, μέχρι στιγμής μόνο ένα έχει εγκριθεί προς χρήση σε Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδά και Ευρωπαϊκή Ένωση, αν και πολλοί επιστήμονες εκτιμούν ότι δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την αποτελεσματικότητά του και δεν γνωρίζουν με σιγουριά την ποσότητα των δόσεων που θα θεωρούνται αρκετές για την προστασία των ανθρώπων.

Κι ενώ σε πολλές χώρες της Ευρώπης αναμένεται η λήψη των εμβολίων, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι ο εμβολιασμός θα πρέπει να είναι στοχευμένος και όχι μαζικός. Εμβόλιο θα πρέπει να κάνουν οι ομάδες του πληθυσμού με τον μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης στον ιό, όπως είναι οι εργαζόμενοι στον τομέα της Υγείας και οι ομοφυλόφιλοι με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους.

Όπλα μας είναι η ενημέρωση και η προφύλαξη. Όπως δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντρος Γκεμπρεγεσούς, «είναι μια επιδημία που μπορεί να ανακοπεί αν οι χώρες, οι κοινότητες και τα άτομα ενημερωθούν, λάβουν σοβαρά υπόψη τους τούς κινδύνους και προβούν στα απαραίτητα βήματα για να ανακόψουν τη μετάδοση και να προστατεύσουν τις ευάλωτες ομάδες».

98% των κρουσμάτων ομοφυλόφιλοι άνδρες

Τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα και δείχνουν την τάση διασποράς του ιού. Περίπου το 98% των κρουσμάτων που έχουν ανιχνευτεί αφορούν σε ομοφυλόφιλους άνδρες με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους. Ο επιδημιολόγος Δρ Μιχάλης Βωνιάτης μιλώντας στη «Σημερινή» εξήγησε πως δεν πρέπει να μας ανησυχεί η ευλογιά των πιθήκων, αλλά σίγουρα θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί.

«Φαίνεται ότι προσβάλλει κυρίως νεαρούς άνδρες με μέσο όρο ηλικίας περίπου στα 38 έτη. Ξεκίνησε από άνδρες που έχουν σεξουαλικές σχέσεις με άλλους άνδρες». Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες, μέσω σωματικών υγρών ή και μολυσμένων αντικειμένων, όπως π.χ. τα κλινοσκεπάσματα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση.

«Δεν είναι κάτι το οποίο μπορείς να κολλήσεις με την απλή κοινωνική επαφή, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τον κορωνοϊό. Από την άλλη, θα πρέπει να εξηγήσουμε στον κόσμο ότι δεν είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενο νόσημα. Ο ιός μεταφέρεται μέσω σταγονιδίων και με την επαφή του δέρματος».

Κρούσματα και σε παιδιά

Ανησυχία προκάλεσε το γεγονός ότι επιβεβαιώθηκαν τα πρώτα κρούσματα σε παιδιά στις ΗΠΑ. Η ευλογιά των πιθήκων είναι μια ιογενής λοίμωξη, της οποίας τα συμπτώματα μοιάζουν με τη γρίπη αλλά προκαλεί δερματικά εξανθήματα.

Καμία έκπληξη από το γεγονός, εφόσον φαίνεται να πρόκειται για ενδοοικογενειακές λοιμώξεις. Ο Δρ Βωνιάτης εξήγησε ότι είναι εύκολο να μολυνθεί κάποιος μέσα σε οικογενειακό περιβάλλον. «Τα παιδιά μολύνονται από το οικογενειακό περιβάλλον. Δεν μολύνονται μεταξύ τους, γιατί αυτήν τη στιγμή δεν υπάρχουν κρούσματα ανάμεσα σε παιδιά μέσα σε σχολεία. Μπορεί τα παιδιά να είναι πιο ευάλωτη ομάδα, ωστόσο δεν διαφαίνεται κάποιος κίνδυνος αυτήν τη στιγμή».

Μεγαλύτερος ο κίνδυνος για όσους δεν προσέχουν στις σεξουαλικές τους επαφές.

Κανείς δεν μπορεί να ελέγξει το τι κάνει ο καθένας, όπως εξήγησε ο Δρ Βωνιάτης. «Έχουμε αρκετό τουρισμό από χώρες που ήδη έχουν αρκετά κρούσματα. Εκείνο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι όσοι δεν προσέχουν στις σεξουαλικές τους επαφές, αυτοί κινδυνεύουν περισσότερο». Μάλιστα ο ΠΟΥ συνέστησε στα άτομα που ανήκουν σε αυτήν την ευάλωτη ομάδα, να περιορίσουν τη σεξουαλική τους δραστηριότητα και να διευκολύνουν την ιχνηλάτηση μέσω ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των συντρόφων για προηγούμενες επαφές.

Σημειώνεται ότι εδώ και μερικά 24ωρα εντοπίστηκε και στην Κύπρο το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων που αφορά άνδρα ηλικίας 40 ετών με ιστορικό ταξιδιού με κλινική συμπτωματολογία συμβατή με το νόσημα ευλογιάς των πιθήκων.

Η Ελλάδα μετρά ήδη 32 κρούσματα, από την έναρξη της επιδημιολογικής επιτήρησης. Πρόκειται για άνδρες με διάμεση ηλικία τα 38 έτη, εκ των οποίων οι 12 ανέφεραν ταξίδι στο εξωτερικό κατά την περίοδο επώασης της νόσου.

Στην Κύπρο εξετάστηκαν μέχρι στιγμής δέκα ύποπτα περιστατικά με αρνητικό αποτέλεσμα, ενώ τα νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ δηλώνουν έτοιμα να διαχειριστούν πιθανά κρούσματα στο νησί.

Όσο για τα εμβόλια, τα οποία αναμένονται περί τα τέλη Αυγούστου στην Κύπρο, ο Δρ Βωνιάτης ανέφερε ότι αυτά προστατεύουν σε αρκετά καλό βαθμό. «Πρόκειται για εμβόλια κατά της ευλογιάς γενικότερα και όχι ειδικά των πιθήκων, αλλά φαίνεται να παρέχουν προστασία. Παρατηρείται ένα κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ των ιών της ευλογιάς, υπάρχει καλή κοινή ανοσία μεταξύ των ιών αυτών. Σίγουρα δεν πρέπει να εμβολιαστεί όλος ο κόσμος, αλλά οι επαγγελματίες υγείας που θα έρθουν ενδεχομένως αντιμέτωποι με τέτοια κρούσματα και τα άτομα που έχουν έρθει σε άμεση επαφή και μέσα σε 4-5 ημέρες δημιουργείται η ανοσία».

Τι άλλο πια θα έρθει;

Σε επαγρύπνηση οι ειδικοί για τις ασθένειες του παρελθόντος, που επιστρέφουν στο παρόν και στο μέλλον μας. Ο Δρ Βωνιάτης, ερωτηθείς σχετικά με άλλες ασθένειες που προκαλούν επαγρύπνηση, ανέφερε χαρακτηριστικά τη φυματίωση, τη νόσο του Πυρετού του Δυτικού Νείλου, τον ιό Ζίκα και τον Έμπολα, που δεν αποκλείεται να μας απειλήσουν και πάλι.

«Ένα νόσημα που δεν έχει εξαλειφθεί και επικρατεί ανά το παγκόσμιο με 10 εκατομμύρια κρούσματα τον χρόνο και 1,5 εκατομμύριο θανάτους ετησίως είναι η φυματίωση. Στην Κύπρο έχουμε αυξημένα κρούσματα λόγω της αύξησης των μεταναστών στα καταφύγια. Επίσης παρακολουθούμε τη νόσο του Δυτικού Νείλου, τον ιό Ζίκα και τον Έμπολα».

Σύμφωνα με τον Δρα Βωνιάτη ο ιός Έμπολα μπορεί να θεωρηθεί «επικίνδυνος» εφόσον πρόκειται για θανατηφόρα νόσο. «Υπάρχει όμως το εμβόλιο, το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως στην Αφρική. Δεν χρησιμοποιείται ευρέως γιατί δεν υπάρχει εξάπλωση και είναι ευτυχώς δύσκολη η εξάπλωσή του. Όσο για τα άλλα νοσήματα δεν είναι θανατηφόρα, αλλά μπορούν να επιφέρουν διάφορες άλλες επιπλοκές, όπως μικροκεφαλία. Ο ιός Ζίκα και ο πυρετός του Δυτικού Νείλου μεταδίδονται μέσω κουνουπιών, ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής».

Ανησυχεί η «νέα» γρίπη

Η επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί στενά την εμφάνιση νοσημάτων. Αυτό που ενδεχομένως να προκαλεί κάποια ανησυχία, σύμφωνα πάντα με τον επιδημιολόγο, είναι οι μεταλλάξεις και οι παραλλαγές του ιού της γρίπης. Ένας ιός που μπορεί να «έκανε» στην άκρη λόγω πανδημίας, όμως ενδέχεται να επιστρέψει εντελώς ανανεωμένος. «Μπορεί να έχουμε εμβόλιο αλλά κάθε χρόνο θα πρέπει να χορηγείται γιατί υπάρχουν παραλλαγές κάθε χρόνο. Αυτό που προσωπικά με ανησυχεί είναι για το ότι δεν θα χρησιμοποιούμε σε ευρεία κλίμακα τις μάσκες πλέον και είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα έχουμε μια έξαρση της γρίπης».

Όσο για τον Covid-19, ο Δρ Βωνιάτης ανέφερε ότι θα εξαρτηθεί η πορεία του από την εμφάνιση μιας νέας παραλλαγής ή μιας νέας μετάλλαξης. «Προς το παρόν φαίνεται να υποχωρεί το έκτο κύμα και έτσι δεν αναμένουμε περαιτέρω έξαρση. Ελπίζουμε ότι θα έχουμε καλά εμβόλια, τα οποία θα προστατεύουν και από αυτές τις παραλλαγές που περάσαμε, ώστε να μην έχουμε έξαρση των κρουσμάτων τον χειμώνα».