Η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, η ισότητα, η ισονομία και η ισοπολιτεία

Ο πρόεδρος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας στην Κύπρο, Νικόλας Τρύφων, μιλάει στη «Σημερινή» για την Πορεία Υπερηφάνειας, που φέτος έχει ως σύνθημά της «Γάμος Για ούλλους», διεκδικώντας την ισότητα, την ισονομία, την αποδοχή. Απαραίτητη η εκπαίδευση της κοινωνίας, η τεκνοθεσία, ο γάμος, αφού η αγάπη δεν έχει φύλο, επισημαίνει η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, που προσδοκά σε μια κοινωνία όπου δεν θα χρειάζονται παρελάσεις υπερηφάνειας για τα αυτονόητα.

Τι πρεσβεύει η Παρέλαση Υπερηφάνειας; Θεωρείτε πως εν έτει 2022 χρειάζεται ακόμη να γίνεται η συγκεκριμένη παρέλαση;

Η Πορεία Υπερηφάνειας είναι ένας παγκόσμιος θεσμός, που γιορτάζει και θρηνεί ταυτόχρονα τους αγώνες και τις μάχες που πραγματοποιήθηκαν μέχρι σήμερα. Θεωρούμε πως η πορεία είναι σημαντικό να γίνεται αφού η καταπάτηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η καταδίωξη ανθρώπων συνεχίζεται, και όσο υπάρχει ανισότητα μεταξύ ομάδων της κοινωνίας, πόσω μάλλον όταν αυτή η ανισότητα αφορά ευάλωτες ομάδες. Είναι κοινή γραμμή της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας καθώς και των συμμάχων της, ότι η κάθε πορεία υπερηφάνειας χρειάζεται όχι μόνο για θέμα ορατότητας, που είναι σημαντική, αλλά γιατί μέσω της πορείας υπερηφάνειας μπορεί η κοινότητα να απαιτήσει από την κοινωνία ισότητα, ισονομία και ισοπολιτεία.

Τι ζητάτε από το κυπριακό κράτος όπως και από την κυπριακή κοινωνία, που αν γινόταν δεν θα χρειαζόταν να υπάρχει η Παρέλαση Υπερηφάνειας; Ποιες είναι οι θέσεις της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας;

Τι ζητάμε και ποιες είναι οι θέσεις μας στα ανθρώπινα δικαιώματα:

Νομοθεσία:

1. Πολιτικός Γάμος με πλήρη και ίσα δικαιώματα συμπεριλαμβανομένων:

α) της από κοινού τεκνοθεσίας,

β) της δυνατότητας κηδεμονίας του παιδιού από τον/τη σύντροφο του βιολογικού ή νόμιμου γονέα,

γ) της επέκτασης της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στα ομοφυλόφιλα ζευγάρια.

1. Πλήρης απαγόρευση Θεραπειών Μεταστροφής συμπεριλαμβανομένων των μη επαγγελματιών υγείας (π.χ. πνευματικοί καθοδηγητές) κι ακόμη κι όταν υπάρχει συναίνεση.
2. Επιτέλους ψήφιση του πολυσυζητημένου και καθυστερημένου νομοσχεδίου που προβλέπει τη Νομική Αναγνώριση Ταυτότητας Φύλου για τα τρανς άτομα.
3. Δημιουργία και εφαρμογή εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα που να δεσμεύει την εκάστοτε Κυβέρνηση. Ενώ υπάρχει Εθνική Στρατηγική που περιλαμβάνει τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, χρειάζεται να γίνει Σχέδιο Δράσης βασισμένο στην ανωτέρω Εθνική Στρατηγική.
4. Δημιουργία αντιρατσιστικού νόμου για τη ρητορική μίσους και διακρίσεων, κατά τα πρότυπα ευρωπαϊκών χωρών, που να περιλαμβάνει και τα ΜΜΚ. Αυτήν τη στιγμή ισχύει ο ανεπαρκής νόμος της ρητορικής μίσους του 2016, αφού η ρητορική μίσους πρέπει να γίνει δημόσια και να υποκινεί σε μίσος ή βία, πράγματα που δύσκολα αποδεικνύονται. Έτσι ο νόμος αυτός είναι στην ουσία ανεφάρμοστος και πρακτικά άχρηστος.

Παιδεία:

1) Υποχρεωτική εφαρμογή του «Κώδικα Συμπεριφοράς κατά του Ρατσισμού στα Σχολεία και του Οδηγού Διαχείρισης και Καταγραφής Ρατσιστικών Περιστατικών», μέσω αυστηρών οδηγιών και παρακολούθησης από το ΥΠΑΝ. Σημειώνεται ότι ο εν λόγω Οδηγός, ενώ είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΣ, στην πράξη είναι προαιρετικός. Σύμφωνα με το ΥΠΑΝ, το 2022 τον εφαρμόζουν 31 σχολεία από τα 450 περίπου δημόσια σχολεία της Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης.

2) Συγγραφή και διανομή ενός και μόνο έντυπου Βασικού Εγχειριδίου Αγωγής Ζωής για κάθε τάξη, όπως γίνεται και για τα υπόλοιπα μαθήματα. Στη Δημοτική Εκπαίδευση, το εν λόγω εγχειρίδιο να αναφέρεται ξεκάθαρα στην ομοφοβία και τρανσφοβία. Στο Γυμνάσιο/Λύκειο, να περιέχει κεφάλαια που να αναφέρονται στον Σεξουαλικό Προσανατολισμό και Ταυτότητα Φύλου.

3) Υποχρεωτική επιμόρφωση Επιθεωρητών και Διευθυντών σε θέματα Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Ταυτότητας Φύλου σε πρώτο στάδιο αλλά και όλων των εκπαιδευτικών σε κατοπινό στάδιο.

4) Έναρξη προαιρετικής επιμόρφωσης Γονέων σε σχολική βάση σε θέματα Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Ταυτότητας Φύλου.

Υγεία:

1) Για τα τρανς άτομα:

α) Εκπαίδευση ενδοκρινολόγων στην ορθή και ασφαλή ορμονοθεραπεία των τρανς ατόμων από το Υπουργείο Υγείας.

β) Περαιτέρω εκπαίδευση χειρουργών στις χειρουργικές επεμβάσεις στήθους (top surgery) και έναρξη εξειδίκευσής τους στις χειρουργικές επεμβάσεις των αναπαραγωγικών οργάνων (bottom surgery), αφού οι τελευταίες δεν προσφέρονται στην Κύπρο.

γ) Αλλαγή του προϋποθέσεων που ανακοίνωσε ο ΟΑΥ για την ένταξη των «κύριων επεμβάσεων» στο ΓεΣΥ.

2) Εκπαίδευση ψυχιάτρων/ψυχολόγων/ψυχοθεραπευτών σε θέματα Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Ταυτότητας Φύλου.

3) Εισαγωγή των PreP (pre-exposure prophylaxis) στην Κύπρο.

4) Εκπόνηση Σχεδίου Δράσης για την προφύλαξη των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων από το ChemSex.

5) Δημιουργία περισσότερων sex clinics στην Κύπρο πέρα από τη Γρηγόριο στη Λάρνακα.

Προστασία & Δικαιοσύνη:

1. Εκπαίδευση αστυνομίας

Α) Για τα αδικήματα που γίνονται εις βάρος των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων.

Β) Για τον τρόπο διαχείρισης των ΛΟΑΤΚΙ εν δυνάμει ‘θυμάτων’

1. 1. 1. Π.χ. Συμπεριφορές ή λεκτικά προς αποφυγήν.
      2. Ενδεικτικοί χειρισμοί.
2. Εκδηλώσεις και υλικό ενημέρωσης προς ΛΟΑΤΚΙ άτομα και φίλους

Α) Όσον αφορά τα αδικήματα που αφορούν τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα αλλά και τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν για την καταγγελία τέτοιων περιστατικών.

Β) Όσον αφορά ψυχολογική ή άλλη υποστήριξη μετά από κάποιο έγκλημα μίσους, ενδοσχεσιακή βία, διάκριση ή άλλο σχετικό με ΛΟΑΤΚΙ θέματα αδίκημα.

1. Ένταξη Αστυνομίας στον πανευρωπαϊκό οργανισμό “LGBT Police Association”.
2. Διορισμό προσώπου/γραφείου/τμήματος εξειδικευμένου και καταρτισμένου για ΛΟΑΤΚΙ σχετικά αδικήματα στο πλαίσιο της Αστυνομίας.

Ποια είναι τα δικαιώματά σας, τα οποία θεωρείτε ότι παραβιάζονται;

- Το δικαίωμα στον πολιτικό γάμο και τα κοινωνικά/οικονομικά προνόμια που πηγάζουν απ’ αυτόν.

- Το δικαίωμα στην τεκνοθεσία, η δυνατότητα πρόσβασης στην Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, η δυνατότητα κηδεμονίας του παιδιού από τον/τη σύντροφο του βιολογικού ή νόμιμου γονέα και γενικά το οικογενειακό δίκαιο να περιλαμβάνει και τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.

- Το δικαίωμα στην εργασία χωρίς διακρίσεις, π.χ. γνωρίζουμε ότι είναι εξαιρετικά σπάνιο να προσλαμβάνονται τρανς άτομα σε θέσεις 1ης γραμμής εξυπηρέτησης πελατών.

- Το δικαίωμα της ίσης και δίκαιης αντιμετώπισης στην προσφυγή στην Αστυνομία και Δικαιοσύνη.

- Το δικαίωμα στη μη υποβολή σε μεθόδους βασανιστηρίων, όπως είναι οι θεραπείες μεταστροφής και το δικαίωμα στην υγιή ψυχολογική στήριξη χωρίς προκαταλήψεις από την πλευρά του επαγγελματία ψυχικής υγείας.

- Το δικαίωμα στην παιδεία χωρίς εκφοβισμούς είτε από άλλα παιδιά είτε από παραλείψεις, λάθη ή ομοφοβία εκπαιδευτικών.

- Το δικαίωμα στην εκπαίδευση πάνω σε σημαντικά θέματα που προλαμβάνουν την ομοφοβία και τρανσφοβία και προωθούν κουλτούρα σεβασμού και συμπερίληψης. Τέτοια είναι η ξεκάθαρη ονομασία και διδασκαλία στον ομοφοβικό εκφοβισμό και στα θέματα διαφορετικότητας, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, η έκφραση, η ταυτότητα φύλου και οι εναλλακτικές μορφές οικογένειας.

- Το δικαίωμα στην υγεία: για τρανς άτομα (ασφαλείς ορμονοθεραπείες και χειρουργικές επεμβάσεις), για άτομα εθισμένα σε εξαρτησιογόνες ουσίες, για θέματα αφροδίσιων νοσημάτων και πρόληψης από τον HIV.

- Δικαίωμα σε αξιοπρεπή και ασφαλή τρόπο ζωής μέσω του αντιρατσιστικού νόμου.

- Δικαίωμα στην ορατότητα, στο να κρατώ το χέρι του/της συντρόφου μου, πρόσκληση και συμμετοχή ομόφυλων ζευγαριών και πολύχρωμων οικογενειών σε τραπέζια κι εκδηλώσεις χωρίς φόβο.

- Άρση δυσκολιών και διακρίσεων στην ανέλιξη ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων στην πολιτική σκακιέρα.

Το σύνθημά σας φέτος είναι «Γάμος Για Ούλλους». Τι είναι αυτό που ζητάτε βασικά;

Το σύνθημά μας φέτος είναι «Γάμος Για Ούλλους», το οποίο συνάδει με τον βασικό στόχο της 8ης Πορείας Υπερηφάνειας, που είναι η πλήρης εξίσωση όλων των πολιτών της κυπριακής κοινωνίας όσον αφορά τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον πολιτικό γάμο. Η πολιτική συμβίωση, η οποία ψηφίστηκε το 2015, ήταν το πρώτο βήμα στις προσπάθειές μας να ενσωματωθεί η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα στη κοινωνία, όμως αποκλείει ξεκάθαρα την τεκνοθεσία από τα άτομα που συνάπτουν πολιτική συμβίωση, γι’ αυτό και θεωρούμε πως θα συμβάλει καθοριστικά στη θεσμοθέτηση του πολιτικού γάμου για όλους του πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας ανεξαρτήτως σεξουαλικού προσανατολισμού και φύλου.

Η τεκνοθεσία αποτελεί μείζον ζήτημα για τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια. Σε τι διαδικασίες βρίσκεστε σχετικά με αυτό το ζήτημα;

Σε εμβρυικό, αν όχι ανύπαρκτο στάδιο. Ενώ πολύχρωμες οικογένειες υπάρχουν στην Κύπρο και αποτελούν και ομάδα της Αccept, εντούτοις για το κράτος είναι ανύπαρκτες. Θύμα της κατάστασης αυτής είναι κυρίως το παιδί των ομόφυλων οικογενειών. Αντιμετωπίζει εκφοβισμό, κοροϊδίες, στέρηση του ενός γονέα, μη αναγνώριση του ενός γονέα σε διάφορους δημόσιους φορείς και πολλές άλλες κακοποιητικές διακρίσεις (στη νοσηλεία του, στο σχολείο, στα επίσημα χαρτιά του, κ.λπ). Μέχρι τώρα, κανένα κόμμα δεν έκανε πρόταση νομοσχεδίου για πολιτικό γάμο με το οικογενειακό δίκαιο να περιλαμβάνεται.

Ποιες αποφάσεις πάρθηκαν στη συζήτηση με την Επίτροπο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα;

Συζητήθηκε η άρνηση παροχής ασύλου σε gay άτομα που έρχονται από χώρες όπου η ομοφυλοφιλία αποτελεί ποινικό αδίκημα. Αυτό αποτελεί παραβίαση του "Περί Προσφύγων Τροποποιητικού Νόμο του 2007", που προνοεί την πολιτική προστασία ατόμων που κινδυνεύουν στη χώρα τους λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου από το ίδιο το κράτος. Πήγαμε εκεί με gay άτομο που απορρίφθηκε η αίτηση ασύλου του και ζητήσαμε τη βοήθεια της Επιτρόπου για ανάκληση της απόφασης, αφού σε περίπτωση επιστροφής των ατόμων αυτών στη χώρας τους, η δολοφονία τους είναι δεδομένη. Παράλληλα, ζητήσαμε από την Επίτροπο έμπρακτη στήριξη στον στόχο μας για τον πολιτικό γάμο και οικογενειακό δίκαιο. Τέλος, ζητήσαμε εφαρμογή, από πλευράς της Επιτρόπου, του νόμου περί Διακρίσεων του 2004, όταν άτομα υφίστανται διάκριση λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, όπως π.χ. έγινε με την περίπτωση του gay φιλιού σε club.

Πώς απαντάτε σε όσους θεωρούν πως οι παρελάσεις υπερηφάνειας προκαλούν και γίνονται χωρίς να υπάρχει ουσιαστικός λόγος;

Κατ’ αρχήν να πούμε ότι ο κόσμος συγχέει τους τρανς με τους gay. Όταν βλέπει ένα τρανς άτομο στο Pride νομίζει ότι είναι άντρας ντυμένος γυναίκα για να προκαλέσει. Ενώ το άτομο αυτό είναι τρανς. Δηλαδή είναι γυναίκα! Τώρα, όσον αφορά τους λόγους που γίνεται η πορεία, νομίζουμε ότι δώσαμε πολλούς. Πολλαπλή καταπάτηση δικαιωμάτων και διακρίσεων. Γενικά, όμως, καλό είναι να ξέρουμε ότι η κάθε πορεία γίνεται για έναν κύριο σκοπό και για να πετύχει κάποιο συγκεκριμένο στόχο, άρα πάντα υπάρχει ουσιαστικός λόγος. Ακόμα και η ορατότητα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, που είναι μια ευάλωτη ομάδα της οποίας τα δικαιώματα υστερούν σε σχέση με άλλες ομάδες της κοινωνίας, είναι ουσιαστικός λόγος.

Τι θέλετε να πείτε στον κόσμο;

Ως οργάνωση προσδοκούμε σε μια κοινωνία όπου η ισότητα, ισονομία και ισοπολιτεία θα έχουν ως αποτέλεσμα να μη χρειάζονται πορείες και συζητήσεις για τα αυτονόητα. Μέχρι τότε καλούμε όλους τους φίλους και συμμάχους της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας να συμμετέχουν στην Πορεία Υπερηφάνειας, για να μας βοηθήσει στη προσπάθειά μας να εκπαιδεύσουμε και μετεξελίξουμε την κοινωνία, με στόχο ένα καλύτερο μέλλον για τις γενιές που έρχονται.