Η αλλαγή κανόνων πολέμου στην Ουκρανία και αντίμετρα της ΕΕ

Ενώ η Τουρκία και οι κατοχικές «αρχές» απειλούν με παράνομο δημοψήφισμα στα κατεχόμενα στο μοντέλο των ρωσικών που διενεργούνται στην Ουκρανία, η Μόσχα επιδιώκει την αλλαγή των κανόνων του πολέμου. Σε έγγραφα της ΕΕ, που αξιολογούν και εκτιμούν τη νέα κατάσταση στην Ουκρανία, μετά την ανακοίνωση του Προέδρου Πούτιν να προκηρύξει δημοψηφίσματα σε τέσσερεις περιοχές της Ουκρανίας, με απώτερο στόχο να τις ενσωματώσει στη Ρωσία, καταγράφονται τα εξής:

Στο θέμα της ρωσικής πολιτικής και επιστράτευσης:

1. Οι 300 χιλιάδες ρωσικού στρατού που επιστρατεύτηκαν, θα αναπτυχθούν, όσοι εξ αυτών θα αναπτυχθούν, μέσα σε διάστημα ενός με ενάμισι μήνα.
2. Τα δημοψηφίσματα θα έχουν διαφορετικό ερώτημα στη Ζαπορίζια και Χερσώνα, από εκείνα στο Ντόνετσκ και Λουγκάνσκ. Πρέπει οι δυο πρώτες περιοχές να αποσχιστούν πρώτα, ν’ αποτελέσουν ανεξάρτητες οντότητες και να έρθουν σε συμφωνία με τη Μόσχα. Στο Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ, η Ρωσία τις έχει ήδη αναγνωρίσει. Το δημοψήφισμα στηρίζεται στην αυτοδιάθεση και την αποκατάσταση της ιστορίας.
3. Η διαδικασία θα περατωθεί σύντομα και, σύμφωνα με σημειώματα της ΕΕ, η όλη διαδικασία θα είναι έτοιμη ώς τις 7 Οκτωβρίου, όταν ο Πούτιν έχει γενέθλια, κλείνοντας τα 70 του χρόνια.
4. Η Ρωσία επεκτείνει παράνομα τα εδάφη της εντός της Ουκρανίας και αλλάζει το σκηνικό και τους κανόνες υπό την εξής έννοια: (Α) Ο πόλεμος θα εμφανίζεται από τη Μόσχα ως αμυντικός αντί όπως την κατηγορούν σήμερα ως επιθετικό. (Β) Τα ρωσικά σύνορα θα φτάνουν στα όρια των τεσσάρων επαρχιών που διενεργούν δημοψηφίσματα για ένωση. Οι περιοχές αυτές δεν έχουν τεθεί ακόμη από τον πλήρη έλεγχο της Ρωσίας, οπότε τώρα η Μόσχα θα ισχυρίζεται ότι διεξάγει απελευθερωτικό αντί επιθετικό και κατακτητικό πόλεμο.
5. Οι βομβαρδισμοί θα συνεχιστούν στις υποδομές της Ουκρανίας και οι πυρηνικές εγκαταστάσεις θα συνεχίσουν να αποτελούν στόχο. Σε πρώτη φάση, στόχος της ανάπτυξης νέων δυνάμεων είναι να περιοριστεί και να σταματήσει η ουκρανική αντεπίθεση και εν συνεχεία να προχωρήσει η Μόσχα σε νέες επιχειρήσεις για την επέκτασή της εκεί όπου θα χαραχθούν τα νέα σύνορά της μετά τα δημοψηφίσματα.

Πώς η Δύση έχει διαβρώσει το ηθικό της πλεονέκτημα

Γιατί είναι τυχερός ο Ερντογάν που δεν ζει ο Κολοκοτρώνης

Πώς η ΕΕ επιδιώκει να εξουδετερώσει τα δημοψηφίσματα

Αντίδραση της ΕΕ

1. Κοινή θέση των 27 και συνοχή με τοποθετήσεις και ότι δεν θα γίνουν αποδεχτά τα ρωσικά δημοψηφίσματα ως παράνομα.
2. Σχετική απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ότι δεν γίνονται δεκτά τα δημοψηφίσματα και ότι πρόκειται για παράνομη απόσχιση, που δεν γίνεται δεκτή. Το Σ. Ασφαλείας δεν μπορεί να αντιδράσει λόγω του ρωσικού βέτο. Άρα, δεν υπάρχει περίπτωση τιμωρητικών μέτρων.
3. Προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο για το θέμα των παράνομων δημοψηφισμάτων.
4. Όπως αναφέρεται σε σημείωμα της ΕΕ, είναι σημαντικό να τονιστεί σε διεθνές επίπεδο ο σεβασμός της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών.
5. Την επιβολή νέων κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας και την οικονομική στήριξη προς την Ουκρανία. Το πρώτο στην παρούσα φάση ποσό έχει εγκριθεί και φτάνει τα 5,5 δις ευρώ.
6. Κατάργηση της βίζας Σένγκεν για Ρώσους πολίτες. Ως προς την εφαρμογή του μέτρου αυτού υπάρχει επιφύλαξη της Γαλλίας και άλλων χωρών, που ισχυρίζονται ότι πρέπει η ΕΕ να δείξει πιο πολύ τον ανθρωπισμό της.

Η εκδίκηση και η δυτική αντίληψη

Το ΝΑΤΟ κέρδισε το 1999 τον πόλεμο σε βάρος της Σερβίας στο Κοσσυφοπέδιο. Αλλά σήμερα «εκδικείται» μέσω του πολέμου της Κριμαίας και των δημοψηφισμάτων που εξήγγειλε ο Πρόεδρος Πούτιν σε τέσσερεις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας (Ντόνετσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσόνα). Η Δύση είχε τροχοδρομήσει στην πρώην Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία μετά τη Βοσνία Ερζεγοβίνη, την Κροατία και τη Σλοβενία, την απόσχιση του Κοσσυφοπεδίου, που ήταν αυτόνομη περιοχή της Σερβίας, στο πλαίσιο ενός ομοσπονδιακού πολιτειακού συστήματος και αργότερα του Μαυροβουνίου. Και η ομοσπονδία της Γιουγκοσλαβίας διαλύθηκε. Πολυτεμαχίστηκε. Ποτέ, όμως, η Σερβία δεν αναγνώρισε το Κοσσυφοπέδιο. Ούτε η Κύπρος, ούτε η Ελλάδα, ούτε η Ισπανία, για ευνόητους η κάθε χώρα λόγους.

Η αντίδραση της Δύσης, δηλαδή των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ και των περισσότερων κρατών της ΕΕ, στηρίχθηκε στην εξής αντίληψη:

Στο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, που κατοχυρώνεται στο άρθρο 1, παράγραφος 2 του Χάρτη των Ην. Εθνών. Πρόκειται για το δικαίωμα των λαών και των εθνών ν’ αποφασίζουν μόνοι τους και ελεύθερα για την τύχη τους και το μέλλον τους. Και το δικαίωμα αυτό απονέμεται σε λαούς και εθνότητες που κατοικούν σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο για αιώνες και έχουν αναπτύξει γλώσσα, θρησκεία, πολιτισμό και διοίκηση. Η εφαρμογή του γίνεται μέσω δημοψηφίσματος. Και όταν αυτό δεν γίνεται αναιμάκτως, τότε επέρχεται αιματηρώς, με απελευθερωτικό αγώνα, όπως στην περίπτωση της ΕΟΚΑ σε βάρος του Άγγλου κατακτητή. Νόμιμη βία δηλαδή! Αλλιώς πώς θα οδηγούνταν οι λαοί στην ελευθερία. Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης εισήχθη στη διεθνή πολιτική σκηνή με τον πιο επίσημο τρόπο από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Γούντροου Γουίλσον το 1918 και μετά αποτέλεσε θεμελιώδη αρχή της Χάρτας του ΟΗΕ. Ιδεολογικά στηρίζεται στον φιλελεύθερο εθνικισμό του 19ου αιώνα, που είναι συναφής με τον αντιαποικιοκρατικό εθνικισμό. Συνεπώς, στην περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας το Κοσσυφοπέδιο οδηγήθηκε στην ανεξαρτησία και απόσχιση με την επίκληση της αυτοδιάθεσης, αλλά η απελευθέρωσή του ήταν αποτέλεσμα ξένου στρατού, δηλαδή του ΝΑΤΟ, χωρίς ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, λόγω ρωσικού βέτο. Για τους μεν Δυτικούς ήταν υποχρέωσή τους να επέμβουν για να σώσουν τους «φτωχούς Αλβανούς» από τις σε βάρος τους βιαιοπραγίες από το καθεστώς Μιλόσεβιτς στη λογική της «Αποστολικής Διπλωματίας». Για τους δε Σέρβους, η δράση του ΝΑΤΟ ήταν εισβολή ξένου στρατού σε βάρος της δικής τους κυριαρχίας και των συνόρων τους, αφού η αυτόνομη περιοχή του Κοσσυφοπεδίου ήταν τμήμα της Σερβίας και λίκνο του πολιτισμού και της θρησκείας της, ειδικότερα η πόλη Πετς.

Διάλυση της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας, το Κοσσυφοπέδιο και οι Σέρβοι της Βοσνίας

Στην περίπτωση του Μαυροβουνίου η απόσχιση από τη Νέα Γιουγκοσλαβική Ομοσπονδία διενεργήθηκε ομαλά μέσω δημοψηφίσματος. Το ίδιο όμως δεν συνέβη και με τους Σέρβους της Βοσνίας. Εκεί η Δύση ανάγκασε τους Σέρβους να προχωρήσουν σε μια τρικέφαλη ομοσπονδία, συνομοσπονδιακού χαρακτήρα. Δεν τους αναγνώρισαν την αυτοδιάθεση όπως τους Αλβανούς στο Κοσσυφοπέδιο. Τους την αφαίρεσαν. Και δεν τους επέτρεψαν να ενωθούν όπως επιθυμούσαν με τη Σερβία. Στην περιοχή υπάρχει ανοιχτή πληγή. Δεν είναι η μόνη. Οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου, από μειονότητα στο σύνολο της Σερβίας ως πολιτειακής μονάδας της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας, μετατράπηκαν σε πλειοψηφία στο Κόσοβο και οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου σε μειονότητα υπό διωγμόν με την ανοχή της Δύσης.

Μετά τη στρατιωτική επίθεση της Μόσχας στις 27 Φεβρουαρίου του 2014 και την εγκατάσταση στην περιοχή φιλορωσικής Κυβέρνησης, στις 16 Μαρτίου διενεργήθηκε δημοψήφισμα. Το επιχείρημα των Ρώσων ήταν ιστορικό και νομικό.

1) Η περιοχή ήταν ανέκαθεν ρωσική, που δόθηκε ως δώρο το 1954 από τον Χρουστσόφ στους Ουκρανούς ομοεθνείς του.

2) Ασκήθηκε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης, άρθρο 1, παράγραφος 2 του ΟΗΕ, διά του οποίου αποκαταστάθηκε η νομιμότητα και η ιστορική τάξη. Το 97,4% ψήφισαν προσάρτηση στη Ρωσία. Για την Ουκρανία ήταν εισβολή και απώλεια εδάφους με τη χρήση και τη βία των όπλων. Συνεπώς, δεν αναγνώρισε, όπως και η Δύση, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Η Ρωσία, όμως, είχε ισχύ! Η φιλοδυτική κυβέρνηση στο Κίεβο αδύνατη και η ΕΕ και το ΝΑΤΟ δεν είχαν αποτροπή, ούτε πρόθεση να μπουν σε πόλεμο με τη Ρωσία. Είχαν και αυτοί τις ενοχές τους. Διότι το 2008 επεδίωξαν ν’ ανοίξουν τον δρόμο στην ένταξη της Γεωργίας και της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, απειλώντας τη Ρωσία στην αυλή της και ξυπνώντας τη «Λευκή Αρκούδα» και την αναθεωρητική της πολιτική. Και τι λέει η Μόσχα στη Δύση; «Σοβαρά, στο Κοσσυφοπέδιο χωρίς καν δημοψήφισμα, με τα δικά σας όπλα και χωρίς να έχετε ιστορικό επιχείρημα αποσχίσατε μια ολόκληρη περιοχή από τη Ρωσία και αφαιρείτε το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης μέσω δημοψηφίσματος στους ομοεθνείς μου στην Ουκρανία; Αυτή είναι η δημοκρατία σας; Όταν σας συμφέρει έτσι και όταν όχι αλλιώς;». Και μετά, στις 24 Φεβρουαρίου του 2022 ήρθε η εισβολή στην Ουκρανία και τώρα τα δημοψηφίσματα σε περιοχές με ρωσόφωνους ή ρωσικούς πληθυσμούς. Και πάλι το ίδιο επιχείρημα προβάλλουν οι Ρώσοι προς τους Δυτικούς: «Μιλάτε εσείς, που εκεί ενεργήσατε έτσι και εδώ αλλιώς».

Δημοψηφίσματα και η κατεχόμενη Κύπρος

Η Τουρκία έβαλε στην εξίσωση των ρωσικών δημοψηφισμάτων και την πιθανότητα ανάλογου δημοψηφίσματος στα κατεχόμενα. Ήγειρε, μάλιστα, το εξής ερώτημα: Πώς αποκλείετε διεθνώς τους ηγέτες των ρωσόφωνων περιοχών της Ουκρανίας και τους λέτε παράνομους, όταν δέχεστε τους ηγέτες του ψευδοκράτους της Κύπρου να συνομιλούν με τον ΓΓ του ΟΗΕ και να επισκέπτονται τις Βρυξέλλες; Εδώ, το χαστούκι δεν αφορά μόνο τη Δύση, δηλαδή ΗΠΑ, ΕΕ και ΝΑΤΟ, αλλά και την Κύπρο, καθώς και την Ελλάδα ως εγγυήτρια χώρα, που ανέχθηκαν και συνέβαλαν σε αυτήν τη διολίσθηση που οδήγησε μέσω της ομοσπονδίας των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών και της πολιτικής ισότητας στα δύο κράτη και στην ισότιμη κυριαρχία. Με άλλα λόγια, κι εμείς και η Δύση έχουμε χάσει το ηθικό και δημοκρατικό πλεονέκτημα και τώρα δεν υπάρχει ανάλογο επιχείρημα για ν’ αντιμετωπιστεί ο Πούτιν. Διότι, αυτά που κάνει σήμερα η Ρωσία στην Ουκρανία, τα πράττει η Τουρκία επί σειράν ετών στην Κύπρο και τα ανεχόμαστε και εμείς και η διεθνής κοινότητα και δη η Δύση. Συναφώς τονίζουμε τα εξής:

1. Η περίπτωση της Κύπρου δεν είναι η ίδια με αυτήν του Κοσσυφοπεδίου και της Κριμαίας ή τώρα των ανατολικών περιοχών της Ουρανίας, για τους εξής λόγους: Α) Στην κατεχόμενη Κύπρο το 82% του νόμιμου πληθυσμού και πέραν του 82% των περιουσίων ανήκουν στους Έλληνες του νησιού, που βιαίως έχουν εκδιωχθεί από τον τουρκικό στρατό κατοχής. Β) Ούτε οι Τουρκοκύπριοι ούτε έποικοι συνιστούν νόμιμο πληθυσμό στον βορρά. Ούτε κράτος έχουν ούτε Αρχές, οι οποίες, με βάση την Τέταρτη Διακρατική Προσφυγή, είναι υποτελείς στον τουρκικό στρατό, όπως ήταν το «κινεζικό» κράτος του Ματσούκουο του Που Γι κάτω από τον έλεγχο της Ιαπωνίας πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Γι’ αυτό, άλλωστε, έχουν εκδοθεί τα ψηφίσματα 541 και 550 του Σ. Ασφαλείας, που απαγορεύουν διεθνώς την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Αυτό θα πρέπει να τονίζεται διότι υπάρχει ο κίνδυνος της διοργάνωσης στα κατεχόμενα δημοψηφίσματος από τις κατοχικές «αρχές» για την ένωση με την Τουρκία στο πρότυπο της Κριμαίας και των ανατολικών περιοχών της Ουκρανίας. Κανένα δημοψήφισμα στη βάση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης δεν έχει νομική λογική εφόσον ο πληθυσμός στα κατεχόμενα δεν είναι νόμιμος, μεγάλη μερίδα του είναι έποικοι, δηλαδή προϊόν εγκλήματος πολέμου, οι Αρχές είναι υποτελείς στον τουρκικό στρατό και άρα υπάρχει κατοχή. Ούτε πολιτισμό έχουν αναπτύξει αιώνες όπως οι Ρώσοι στην Κριμαία ή στα ανατολικά της Ουκρανίας. Είναι κατακτητές στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, οπότε οι Τουρκοκύπριοι και οι έποικοι δεν έχουν δικαίωμα δημοψηφίσματος στη βάση της αρχής της αυτοδιάθεσης. Δεν είναι ούτε πραγματικοί κάτοικοι και ιδιοκτήτες του βορρά. Ούτε, ως εκ τούτου, συνιστούν λαό για έχουν το νόμιμο, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, δικαίωμα αυτοδιάθεσης και δημοψηφίσματος. Προσοχή, αυτό μπορεί να συμβεί εάν το ενιαίο κράτος διαλυθεί και μετεξελιχθεί σε ομόσπονδο πολιτειακό σύστημα, τότε οι σημερινοί παράνομοι κάτοικοι του βορρά θα γίνουν νόμιμοι και οι νόμιμοι Ελληνοκύπριοι θα μετατραπούν σε τουρίστες, αφού δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου, όπως οι συγκλίσεις των συνομιλιών αναφέρουν. Και, υπό αυτές τις συνθήκες, οι Τούρκοι θα μας απειλούν εάν δεν τους κάνουμε τα χατίρια με απόσχιση και δημοψήφισμα στη βάση του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης. Θα έχουν με την ομοσπονδία τη νομιμότητα που δεν έχουν σήμερα. Δηλαδή: α) τον πληθυσμού και λαό αφού όπως έχει συμφωνηθεί, οι εξουσίες θα πηγάζουν εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, χωρίς αναφορά σε ενιαίο λαό. Έτσι, ανοίγουν παραθυρόπορτες για ερμηνείες περί δύο λαών και μιας μεν κυριαρχίας με διπλή πηγή, που σημαίνει διχοτόμηση. β) Την Αρχή και Διοίκηση σε χωριστό κρατίδιο. γ) Έδαφος. δ) Εξουσία.
2. Επειδή χάσαμε το ηθικό και δημοκρατικό πλεονέκτημα, αφού έχουμε προσαρμοστεί με την τουρκική λύση της ομοσπονδίας ως προηγούμενο στάδιο των δυο κρατών και της πλήρους τουρκοποίησης της Κύπρου, πώς ενεργεί ο Ερντογάν: Υβρίζει την ελληνική ιστορία και αναφέρεται σε σφαγή του Κολοκοτρώνη στην Τριπολιτσά και στέκεται, ταυτοχρόνως, από του βήματος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και ζητά την αναγνώριση του ψευδοκράτους και την κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ην. Εθνών. Μετά την ελληνική ιστορία υβρίζει τον ΟΗΕ στο ίδιο του το σπίτι. Γιατί; Διότι το πνεύμα και το γράμμα του άρθρου 2, παράγραφος 4 του Χάρτη του ΟΗΕ αναφέρει ότι κράτη, Αρχές ή οντότητες που προέκυψαν από τη χρήση και τη βία των όπλων δεν μπορούν να αναγνωριστούν. Η αρχή αυτή προέρχεται από το Δόγμα Στίμσον και το κράτος του Ματσούκουο. Και εφόσον ο ΓΓ του ΟΗΕ, που είναι ο θεματοφύλακας του διεθνούς δικαίου, διά της σιωπής του δεν υπερασπίζεται τις δημοκρατικές αρχές και αξίες του Οργανισμού, επιτρέπει στον Ερντογάν να αλωνίζει. Και να μας ξεφτιλίζει και να καθιστά τον ΟΗΕ αναξιόπιστο. Χωρίς διεθνή υπόληψη. Ερώτημα: Όταν η Δύση και ο ΟΗΕ επιτρέπουν στον εισβολέα και κατακτητή Ερντογάν να συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο, τι θα πουν στον Πούτιν, του οποίου η χώρα είναι υπερδύναμη και μέλος του Σ. Ασφαλείας; Πώς θα είναι πειστικοί περί του ηθικού και δημοκρατικού επιχειρήματος όταν δεν εφαρμόστηκε, αλλού και δη στην Κύπρο; Αποδέχονται το δίκαιο του ισχυρού, το οποίο εφαρμόζουν και οι ίδιοι. Σ’ εμάς στέλνουν το μήνυμα ότι εάν δεν προχωρήσουμε σε συμμαχίες και αμυντική θωράκιση με δέσιμο συμφερόντων δεν θα έχουμε την τύχη της εφαρμογής δικαίου αλλά την ατυχία της υποταγής μας στον κατακτητή. Όσο, δε, για την Τριπολιτσά, είναι τυχερός ο σουλτάνος που δεν έχουμε σήμερα έναν Κολοκοτρώνη!

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων