Η γνήσια Μεσογειακή δίαιτα

Η εύκολη στην εφαρμογή Μεσογειακή δίαιτα (ΜεσΔίαιτα), με πρότυπο την ελληνική παραδοσιακή δίαιτα των αγροτικών περιοχών της δεκαετίας του 1950, ήταν υγιεινή, χαμηλού κόστους και προστατευτική εναντίον χρόνιων παθήσεων.

Ο κύριος όγκος των φαγητών ήταν ακατέργαστα φυτικά τρόφιμα (νηστίσιμα) με λιγοστή χρήση ζωικής προέλευσης τροφών από ζώα ελευθέρας βοσκής. Ήταν επίσης εύκολη στην εφαρμογή. Τα παιδιά μάθαιναν από τους γονείς τους χωρίς ειδικές οδηγίες. Η σκληρή δουλειά ήταν στην παραγωγή των τροφίμων. Παρόλα τα πλεονεκτήματά της, η ΜεσΔίαιτα εγκαταλείφθηκε ραγδαία. Από πηγή εθνικής περηφάνιας έγινε εθνική ντροπή.

Οι αρμόδιες Αρχές άλλαξαν το νόημα της λέξης δίαιτα σε τρόπο ζωής, δημιούργησαν μια παραποιημένη πυραμίδα ΜεσΔίαιτα και ένα μοντέρνο Εβδομαδιαίο Διαιτολόγιο, όπου:

• Συστήνουν μοντέρνα διαιτολόγια αστικών περιοχών με σημαντική αύξηση κατανάλωσης κρέατος, τυριού και ψαριού και μείωση οσπρίων και πατατών αλλά η χρήση ζάχαρης κυριαρχεί στο Εβδομαδιαίο Διαιτολόγιο που συστήνουν!
• Υιοθετούν τη λανθασμένη και παραπλανητική ορολογία του μοντέρνου μάρκετινγκ.
• Αγνοούν το γνήσιο, νόστιμο και υγιεινό ψωμί των γιαγιάδων.
• Αναφέρουν ότι η παραποιημένη πυραμίδα δίαιτας του Ανωτάτου Ειδικού Εθνικού Συμβουλίου Υγείας (ΑΕΕΣΥ) είναι συμβατή με την επίσης παραποιημένη πυραμίδα του Harvard, ΗΠΑ. Όμως μια πιο έγκυρη σύγκριση θα ήταν με την πρότυπη παραδοσιακή ελληνική ΜεσΔίαιτα όπως ήταν σε εφαρμογή πριν από τη δεκαετία του 1950.
• Αγνοούν ότι ο τρόπος ζωής της παραδοσιακής δίαιτας (που ήδη εγκαταλείφθηκε) επηρεαζόταν από τα τρόφιμα της εποχής και τον τρόπο παραγωγής και χρησιμοποίησης τους και ότι η υιοθέτηση του όρου τρόπος ζωής είναι ανώφελη χωρίς την καταγραφή της γνήσιας παραδοσιακής δίαιτας.

Η ΜεσΔίαιτα είναι πολύ περισσότερο από λίστες φαγητών, πυραμίδες διατροφής και εβδομαδιαία διαιτολόγια. Χρειάζονται:

Α) Λεπτομέρειες πρακτικής εφαρμογής, όπως ετοιμασίας και συνδυασμού τροφίμων καθώς και οδηγίες επεξεργασίας και ετοιμασίας ειδικών φαγητών όπως ψωμί, ελιές, ελαιόλαδο, πετιμέζι και τραχανάς.

Β) Καταξιωμένοι ερευνητές να ηγηθούν της δημιουργίας Οδηγού Πρακτικής Εφαρμογής της γνήσιας ΜεσΔίαιτας. Άλλωστε, επιφανείς επιστήμονες/ερευνητές συστήνουν, ‘‘παγκόσμια διαιτολογική αναγέννηση με στόχο την επιστροφή της γνήσιας Μεσογειακής δίαιτας’’. Δηλώνουν επίσης ότι, ‘‘το ψωμί που τρώμε σήμερα δεν είναι το ψωμί των παππούδων μας’’.

Ο Ακαδημαϊκός φορέας, μαζί με τις αρμόδιες Αρχές και τα Ευεργετικά Ιδρύματα, καλούνται να ηγηθούν σ’ αυτή την προσπάθεια. Η Εκκλησία, μπορεί να βοηθήσει στις συνεντεύξεις με τους γεροντότερους για τη συλλογή των απαραίτητων στοιχείων. Ακολούθως μπορούν να ενημερώσουν το κοινό ότι περισσότερα οφέλη θα προέλθουν από τον τρόπο ζωής όπως π.χ. μεσημεριάτικος ύπνος και οικογενειακά γεύματα.

Με την παραδοσιακή τους δίαιτα η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να ηγηθούν της διεθνούς προσπάθειας αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και πρόληψης εναντίον της μοντέρνας επιδημίας χρόνιων παθήσεων.

Έστω και την ενδεκάτη, οι Αρχές, ο Ακαδημαϊκός φορέας και τα Ευεργετικά/Κοινωφελή Ιδρύματα καλούνται να καταγράψουν την πρακτική εφαρμογή αυτού του εθνικού θησαυρού ενόσω ζουν οι τελευταίοι γνώστες και να ηγηθούν της δημιουργίας Οδηγού Πρακτικής Εφαρμογής της Μεσογειακής δίαιτας.

*Ο Μάρκος Δυμιώτης γεννήθηκε στον Αγρό της Κύπρου και μεγάλωσε με την παραδοσιακή δίαιτα. Δίδαξε για τα βασικά της στοιχεία σε κολέγιο της Μελβούρνης, αρθρογράφησε, έγραψε κείμενα αξιολογημένα από ομότιμους και έκανε αρκετές παρουσιάσεις. Υπήρξε Επίτιμος Συνεργάτης Ερευνητής του La Trobe University, Μελβούρνη.