Το Λεμεσιανό Καρναβάλι επέστρεψε

Κορυφώνονται σήμερα οι εκδηλώσεις για το Λεμεσιανό Καρναβάλι 2023, με τη διοργάνωση της Μεγάλης Καρναβαλίστικης Παρέλασης στους δρόμους της πόλης. Το 10ήμερο πάρτι που στήθηκε στη Λεμεσό ολοκληρώνεται με τον καλύτερο τρόπο στην πόλη όπου δικαιωματικά εδώ και χρόνια χτυπά η καρδιά του Καρναβαλιού. Για 10 μέρες η πόλη γέμισε με μασκαράδες, χορούς, τραγούδια, διαγωνισμούς, παρελάσεις και τους Κανταδόρους, που μας θυμίζουν «Εδώ Λεμεσός». Άλλωστε, το Λεμεσιανό Καρναβάλι αποτελεί ένα από 10 καλύτερα Καρναβάλια παγκοσμίως.

Πώς γεννήθηκε το Καρναβάλι

Οι ρίζες του Καρναβαλιού είναι πάρα πολύ βαθιές και στενά συνδεδεμένες με την ιστορία του Ελληνισμού, φαίνεται δε πως σαν γιορτή έχει σχέση με την αρχαιότητα, τα αρχαία Διονύσια, κατά τα οποία γίνονταν οι δραματικοί αγώνες των τριών κορυφαίων της εποχής, των τραγικών μορφών της ιστορίας μας, Αισχύλου, Σοφοκλή και Ευριπίδη.

Φυσικά η λέξη Καρναβάλ έχει γαλλική και ιταλική πρoέλευση και σημαίνει την άρση ή, αν θέλετε, το τέλος της κρεατοφαγίας. Είναι για μας τους Έλληνες αυτό που λέμε Αποκριά, η οποία γιορτάζεται μεγαλόπρεπα απ’ όλες τις τάξεις του λαού μας, ανεξάρτητα από κοινωνική ή άλλη υπόσταση. Ένας νόμος σιδερένιος, συνεπής από ψυχολογική άποψη προς τη βαθύτερη φύση που δίνει την ευκαιρία στον άνθρωπο να σπάζει τα όρια ενός συμβατικού καθωσπρεπισμού, να αφήνεται ξέγνοιαστος στους πόθους και τις επιθυμίες του και να συμπεριφέρεται όπως ο ίδιος θέλει, ανεξάρτητα από ηλικία και φύλο. Είναι μια άνεση ψυχικής ηρεμίας και υγείας, ένας εξαερισμός μιας απόμερης σκοτεινής γωνιάς του υποσυνείδητου, που τον βοηθάει να συνεχίσει ξάλαφρος και ατάραχος τον καθημερινό αγώνα για την επιβίωσή του.

Με δυο λόγια, θα λέγαμε πως οι Αποκριές είναι μια καλή, σοφή ψυχολογική εισαγωγή στην περίοδο της νηστείας και προετοιμασίας για τη μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανοσύνης, του Πάσχα, που έρχεται σε ενάμιση περίπου μήνα αργότερα. Με τη διαδικασία της Απόκρεω, ο άνθρωπος βρίσκει διέξοδο στην ελεύθερη, ασυντόνιστη και σχεδόν ασυγκράτητη έκφρασή του, είναι γι' αυτόν μια ευκαιρία να εκτονωθεί, ώστε να είναι έτοιμος να αρχίσει τη διαδικασία της νηστείας που ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα. Έτοιμος ψυχικά και σωματικά για την παρακολούθηση του Θείου Πάθους και της Μεγάλης Εβδομάδας που ακολουθεί.

Από την αρχαιότητα στο σήμερα

Πώς γιόρταζαν όμως στην αρχαιότητα και πώς γιορτάζουν σήμερα τα Καρναβάλια οι άνθρωποι, είναι ένα ερώτημα που ίσως απασχολεί όλους.

Αν προστρέχαμε στο παρελθόν θα βλέπαμε πως οι Ρωμαίοι παρέλαβαν από τους Έλληνες τις γιορτές του Καρναβαλιού, γιορτάζοντας έτσι τα Σατουρνάλια, δηλαδή τα Κρόνια που ήταν γι' αυτούς ο θεός - προστάτης της σποράς. Στη μεγάλη αυτή γιορτή των Ρωμαίων, το φαγοπότι και οι αμφιέσεις ήταν σε πρώτη διάταξη.

Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους τα Καρναβάλια γιορτάζονταν με κάποιες παραλλαγές, σε αυτά δε δεν λαμβάνονταν υπόψη οι συμβατικοί, κοινωνικοί περιορισμοί, οι οποίοι ίσχυαν σε όλες τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου.

Συνοπτικά οι Αποκριές διατηρούν από την αρχαιότητα έναν όχι απλώς εύθυμο, αλλά ενθουσιαστικό χαρακτήρα, πρόκειται για μια κινητοποίηση της ευθυμίας και του μεγάλου κεφιού απ’ όλες τις μάζες του πληθυσμού και σε κάθε χώρα του κόσμου. Ιδιαίτερα για μας τους Έλληνες είναι μια γιορτή όχι συνηθισμένη, αλλά αντίθετα θα λέγαμε στενά συνδεδεμένη με τη θρησκεία μας. Γι' αυτό ακριβώς και απωθήσαμε τις εκδηλώσεις της αρχαίας Αποκριάς, διατηρώντας όμως ατόφια όλα τα υπόλοιπα στοιχεία της.

Περιγράφοντας το Καρναβάλι οι πρόγονοί μας έλεγαν ότι τα πρωτεία διατηρούσε η Ρώμη, αργότερα στο προσκήνιο βρέθηκε η Βενετία, ακολούθησε η Νίκαια και η Πάτρα, για να καταλήξουμε στο Ρίο και στη μικρή μας Κύπρο.

Στη Βενετία άνδρες, γυναίκες, παιδιά ήταν στο διάστημα της Αποκριάς μεταμφιεσμένοι όπου και αν πήγαιναν, όπου και αν βρίσκονταν. Ο πατρίκιος (Ρωμαίος ευγενής πολίτης) κατέβαινε στο επίπεδο του αστού, ο λαϊκός ανέβαινε σε εκείνο του πατρικίου, ο πλούσιος γινόταν ισότιμος του επαίτη (ζητιάνος) και ο ευπατρίδης (αριστοκράτης) του χειρώνακτου (εργάτη). Η προσωπιδοφορία στη Βενετία άρχιζε από τη Δευτέρα των Χριστουγέννων και διαρκούσε μέχρι την Πέμπτη, της τελευταίας εβδομάδας της Αποκριάς.

Κατά τον μεσαίωνα στη Γαλλία γελωτοποιοί με μάσκες στα πρόσωπα έπαιρναν μέρος σε διάφορες εκδηλώσεις, τις οποίες επιχορηγούσαν ακόμη και οι εκκλησιαστικές Αρχές. Λέγεται μάλιστα ότι κάποιος αρχιεπίσκοπος το 1308 "δάνεισε" τα ιερατικά του άμφια σε γελωτοποιό, ο οποίος υποδύθηκε τον ρόλο του Αρχιεπισκόπου. Επίσης αναφέρεται ότι μερικοί Αρχιεπίσκοποι και άλλοι Ιερωμένοι αφαιρούσαν τα άμφιά τους και φορούσαν τη στολή του γελωτοποιού, πράγμα που εκείνη την εποχή ήταν κάτι που αν περιήρχετο σε γνώση της Εκκλησίας, σίγουρα θα δημιουργούσε σκάνδαλο.

Από πολλά χρόνια τώρα το Καρναβάλι γιορτάζεται σε όλα τα μέρη του κόσμου με την ίδια διάθεση και ενδιαφέρον από όλους τους ανθρώπους. Πιο γνωστά σε όλους μας είναι τα Καρναβάλια της Βενετίας, της Νίκαιας, της Πάτρας και ασφαλώς του Ρίο, που κατέχει αυτήν τη στιγμή τα σκήπτρα, αφού εκεί η ατμόσφαιρα που δημιουργείται τις μέρες του Καρναβαλιού είναι πανοραμική, φαντασμαγορική και δικαιολογημένα αλησμόνητη.

Κάνοντας μια παρένθεση, θα υπογραμμίζαμε πως στο Ρίο Ντε Ζανέιρο ο κόσμος ζει για ένα και μόνο σκοπό. Για το Καρναβάλι και μόνο το Καρναβάλι. Γι' αυτό αναπνέει, γι' αυτό εργάζεται ολόχρονα και γι' αυτό κάνει αμέτρητες θυσίες χωρίς να φείδεται κόπων, μόχθων και εξόδων. Υπάρχουν εκεί ακόμη και Σχολές όπου διδάσκονται και μαθαίνονται τα μυστικά της μεγάλης αυτής γιορτής. Σε κάθε γειτονιά, σε κάθε σπίτι το πρώτο που συναντά κανείς είναι το Καρναβάλι. Με τη σκέψη του κοιμούνται και με τη σκέψη του ξυπνούν και όταν έρθει η μεγάλη στιγμή ξεχύνονται κατά χιλιάδες στους δρόμους για να γλεντήσουν, να χαρούν τη σάμπα, το μπολέρο και κάθε λογής γνωστούς και άγνωστου σε μας χορούς, εκπροσωπώντας τη γειτονιά τους, τον τόπο που γεννήθηκαν. Και όταν τελειώσει το "πανηγύρι" αρχίζουν δουλειά για την επόμενη χρονιά. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που σαν πει κανείς Ρίο ο νους του ασυναίσθητα πηγαίνει αμέσως στο Καρναβάλι, χωρίς να ξέρει το γιατί, χωρίς να είναι σε θέση να δώσει μια πρέπουσα και λογική εξήγηση.

Το Καρναβάλι της Λεμεσού

Το Καρναβάλι της Λεμεσού είναι, όπως και να το κάνουμε, μια γιορτή που την περιμένουμε όλοι με αγωνία και πολλή λαχτάρα. Άρχισε από παλιά να γιορτάζεται οργανωμένα, όταν ομάδες γλεντζέδων απ’ όλα τα κοινωνικά στρώματα της πόλης διοργάνωναν στα σπίτια τους συγκεντρώσεις με μοναδικό στόχο τη διασκέδαση. Και όταν το κρασί τούς άναβε το κέφι, κατά δεκάδες έβγαιναν στους δρόμους για να οργανώσουν αυτοσχέδιες παρελάσεις με γαϊδούρια, άμαξες, καρότσες και ποδήλατα.

Οι άνθρωποι εκείνης της εποχής ένιωθαν απέραντη ικανοποίηση να βλέπουν συνανθρώπους τους ντυμένους μάσκες να σατιρίζουν πράγματα, άτομα και καταστάσεις που είχαν άμεση ή έμμεση σχέση με την καθημερινή ζωή και την τότε πραγματικότητα.

Αυτού του είδους οι καρναβαλίστικες εκδηλώσεις θα μπορούσαμε να λέγαμε πως χάθηκαν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό με το πέρασμα του χρόνου, εξαιτίας κυρίως του αδυσώπητου νόμου της εξέλιξης και με τις ευκαιρίες που δίνονται για συνεχή 24ωρη διασκέδαση σε κλειστούς, αλλά και ανοικτούς χώρους. Οι άνθρωποι είναι γεγονός πως άλλαξαν σήμερα, ο τρόπος ζωής τους διαφοροποιήθηκε, ακολούθησε με δυο λόγια τον σκληρό δρόμο της μηχανικής προόδου, ενώ ο ρομαντισμός έκανε μια σημαντική οπισθοχώρηση.

Φυσικά το Καρναβάλι συνεχίστηκε και θα συνεχιστεί διά μέσου των αιώνων, πέτυχε σίγουρα να γίνει πιο εντυπωσιακό, πιο φανταχτερό και γενικά οι όλες εκδηλώσεις του οργανώνονται πια μέσα στο αντίστοιχο πνεύμα της εποχής. Οι σημερινές κοινωνικές συνθήκες με τα μεγάλα προβλήματα και τις έγνοιες έκαναν τον άνθρωπο να χάσει κάπως την παλιά του διάθεση και το χιούμορ, το οποίο πάντα τον χαρακτήριζε. Γι' αυτό και το Καρναβάλι παρουσιάζεται σήμερα με περισσότερες ομάδες και άρματα που έχουν μεγαλύτερο καλλιτεχνικό, παρά σατιρικό χαρακτήρα.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο στην ιστορία του Λεμεσιανού Καρναβαλιού είναι παραδεκτό από όλους ότι αποτελούσαν πάντα οι Κανταδόροι με τις κιθάρες και τα μαντολίνα τους. Που γύριζαν τους δρόμους με τα πόδια, στεκόντουσαν κάτω από τα μπαλκόνια των συμπολιτών τους και με τις καντάδες τους μάγευαν νέες και γέρους, άνδρες και παιδιά. Σήμερα η πόλη μεγάλωσε, οι αποστάσεις έγιναν ατέλειωτες, όμως οι Κανταδόροι δεν εγκατέλειψαν την προσπάθειά τους. Γυρίζουν τους δρόμους ντυμένοι στα χρυσαφένια και πολύχρωμα κοστούμια τους, καθισμένοι πάνω στα μηχανοκίνητα άρματά τους, ή πεζοί κατά ομάδες και μας ψυχαγωγούν, θυμίζοντας μας τις παλιές καλές εκείνες εποχές.

Όσο για τους χορούς, αυτοί πια δεν γίνονται στα σπίτια και στις αίθουσες των κινηματογράφων, αλλά στα μεγάλα και απέραντα σαλόνια των ξενοδοχείων, γιατί απλούστατα αυτό απαιτεί η αλλαγή του τρόπου ζωής του σημερινού ανθρώπου. Ο Δήμος Λεμεσού, πάντα πρωτοπόρος, προσπάθησε από τα παλιά τα χρόνια να διατηρήσει και να συνεχίσει όσο περισσότερο μπορούσε τον ίδιο παραδοσιακό τρόπο γιορτασμού των Καρναβαλιών. Χωρίς να φεισθεί κόπων, μόχθων και εξόδων, έστω και αν είχε να αντιμετωπίσει δύσκολους καιρούς και καταστάσεις που πέρασε και περνά μαζί με όλο τον κόσμο του νησιού μας.

Το λεμεσιανό πνεύμα δεν πέθανε και δεν θα πεθάνει ποτέ, αντίθετα θα διατηρήσει ολοζώντανες μερικές από τις πιο πανάρχαιες συνήθειες. Τα παιδιά της νεότερης γενιάς μας έμαθαν να αγαπούν και να προσμένουν το Καρναβάλι. Και από την αγάπη τους αυτή γεννήθηκε και η ιδέα, μοναδική στο είδος της για την καθιερωμένη πια στην πόλη μας μεγάλη παιδική παρέλαση. Που ξεκίνησε δειλά - δειλά με τη συμμετοχή μιας εκατοντάδας παιδιών για να φθάσει σήμερα τις χιλιάδες που με ωραίες ιδέες, πλούσια αμφίεση και πολύ κέφι κάνουν ακόμη και τους μεγάλους να τους παρακολουθούν με ενδιαφέρον, να τους καμαρώνουν και να τους χειροκροτούν. Το Λεμεσιανό Καρναβάλι, όποια και αν είναι τα προβλήματά του, όσες δυσκολίες και αν βρίσκει στο δρόμο του, ζει και θα ζει πάντα, υπάρχει και θα υπάρχει για πάντα, γιατί αυτό μας δίδαξαν οι παλαιότεροι, γιατί αυτό διδάσκουμε και εμείς στους νεότερους.

Η Μεγάλη Καρναβαλίστικη Παρέλαση

Σήμερα, λοιπόν, Κυριακή, 26 Φεβρουαρίου 2023, θα πραγματοποιηθεί η Μεγάλη Καρναβαλίστικη Παρέλαση της Λεμεσού. Η εκκίνηση θα γίνει από τον Κυκλοφοριακό Κόμβο Αγίου Νικολάου και θα καταλήξει στα φώτα τροχαίας Πολεμιδιών (Fairways). Στη 1 το μεσημέρι θα γίνει η έναρξη της παρέλασης, της οποίας θα προηγηθούν η Φιλαρμονική του Δήμου Λεμεσού, οι Μαζορέτες του Σώματος Κυπρίων Οδηγών, οι Κανταδόροι, η ομάδα κρουστών Batukinio και οι Μαζορέτες Λεμεσού. Η παρέλαση, όπως πάντα, γίνεται με επικεφαλής τον Βασιλιά της φλόγας του Λεμεσιανού Καρναβαλιού και τη συνοδεία του, με άρματα και ομάδες πεζών. Τα εντυπωσιακά άρματα του Δήμου Λεμεσού θα εμπλουτίσουν τη φετινή παρέλαση. Κατά τη διάρκεια της καρναβαλίστικης παρέλασης ο Δήμος Λεμεσού θα τιμήσει συμπολίτες μας για την πολύτιμη προσφορά τους στο Λεμεσιανό Καρναβάλι.

Για διευκόλυνση της ομαλής διεξαγωγής της διοργάνωσης, σήμερα, μεταξύ των ωρών 6:00π.μ - 10:00μ.μ, καλούνται οι οδηγοί να μη σταθμεύσουν τα οχήματά τους στη Λεωφόρο Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’, από τα φώτα Εναερίου μέχρι τα φώτα Συμιλλίδη, τόσο για την ταξινόμηση, όσο και για την διακίνηση των αρμάτων που θα συμμετάσχουν στη Μεγάλη Καρναβαλίστικη Παρέλαση. Οι παρευρισκόμενοι μπορούν να χρησιμοποιούν δωρεάν τους χώρους στάθμευσης του ΤΕΠΑΚ, τον χώρο στάθμευσης έναντι Δημοτικού Πολιτιστικού Κέντρου «Πάνος Σολομωνίδης» και όλους τους δημοτικούς χώρους. Παρακαλούνται οι οδηγοί όπως συμμορφώνονται με τα σήματα τροχαίας καθώς και με τις οδηγίες των αστυνομικών και των τροχονόμων και όπου είναι δυνατό να χρησιμοποιούν εναλλακτικά δρομολόγια, για αποφυγή ταλαιπωρίας.

Μετά το πέρας της παρέλασης το πάρτι θα συνεχιστεί στους δρόμους της πόλης και στις 9 το βράδυ θα αποχαιρετήσουμε το Λεμεσιανό Καρναβάλι με τον πανηγυρικό υπαίθριο καρναβαλίστικο χορό των μασκαρεμένων με μουσική από το συγκρότημα Los Carnavalos. Ο χορός θα πραγματοποιηθεί στην πλατεία του παλιού λιμανιού, ενώ θα περιλαμβάνει επίσης χορευτικό πρόγραμμα με DJ, διαγωνισμό «Πελλόμασκας» και «Έξυπνης Μάσκας», όπου θα απονεμηθούν βραβεία για τις τρεις καλύτερες αμφιέσεις.

Κορυφώνονται οι εκδηλώσεις για το Καρναβάλι Αμμοχώστου

Με τη συμμετοχή πάνω από δύο χιλιάδων καρναβαλιστών σε ομάδες και άρματα και με χιλιάδες επισκέπτες αναμένεται να κορυφωθούν οι εκδηλώσεις για το Καρναβάλι Αμμοχώστου, που φιλοξενείται από τον Δήμο Παραλιμνίου.

Η κορύφωση θα γίνει με τη μεγάλη Καρναβαλίστικη Παρέλαση, η οποία σήμερα στις 2 το μεσημέρι θα ξεκινήσει από το Β’ Δημοτικό Παραλιμνίου (χώρος συγκέντρωσης ομάδων και αρμάτων) και θα διέλθει διαμέσου της λεωφόρου Πρωταρά και της πλατείας Αγίου Γεωργίου. Περισσότεροι από δύο χιλιάδες καρναβαλιστές με πεζοπόρες ομάδες και άρματα θα συμμετάσχουν, ενώ αναμένεται μεγάλος αριθμός επισκεπτών. Την παρέλαση θα ανοίξει ομάδα κανταδόρων αποτελούμενη από τη Μαντολινάτα Δήμου Παραλιμνίου και στη συνέχεια το άρμα του Βασιλιά και της Βασίλισσας με θέμα “Musical Carnival”. Το φετινό «βασιλικό ζεύγος» αποτελείται από τη χοροδιδάσκαλο Χριστιάνα Σιοπαχά, η οποία εκπροσωπεί την Κοινότητα Φρενάρους, και τον μουσικό και ερμηνευτή Κώστα Φλουρέντζου, ο οποίος εκπροσωπεί την Κοινότητα Αγίου Γεωργίου Αχερίτου – Βρυσούλλων.

Ο Δήμος Παραλιμνίου ενημερώνει ότι όλοι οι δημοτικοί χώροι στάθμευσης θα διατίθενται για δωρεάν στάθμευση από το κοινό, ενώ ενημερώνονται οι συμμετέχοντες ότι θα πρέπει να προσέλθουν στον χώρο συγκέντρωσης και εκκίνησης (Β’ Δημοτικό Σχολείο Παραλιμνίου) το αργότερο μέχρι τις 12:30 το μεσημέρι. Παράλληλα, ενημερώνεται το κοινό ότι η λεωφόρος Πρωταρά, η οδός Αγίου Γεωργίου και τμήματα των οδών Μακαρίου Γ, Γρίβα Διγενή και Ακροπόλεως θα είναι κλειστά για την τροχαία κυκλοφορία από τις 12 το μεσημέρι μέχρι και τη λήξη της παρέλασης. Οι εκδηλώσεις διοργανώνονται από την Οργανωτική Επιτροπή του Καρναβαλιού Αμμοχώστου, ενώ φιλοξενούνται από τον Δήμο Παραλιμνίου.