Οι πρωτοτυπίες της προεκλογικής

Σήμερα που ο λαός έχει τον λόγο, όλα όσα έγιναν τους προηγούμενους μήνες στο πλαίσιο της προεκλογικής, μοιάζουν μακρινά και σε κάποιον βαθμό άνευ σημασίας. Όμως, η προεκλογική που ολοκληρώθηκε ουσιαστικά από την ώρα που άνοιξαν οι κάλπες -επισήμως από την Παρασκευή τα μεσάνυχτα-, είχε μια σειρά πρωτόγνωρων πολιτικών ηθών και ιδιαιτεροτήτων.

Και, ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων, μάλλον θα μείνει στην ιστορία και γι’ αυτές τις ιδιαιτερότητες…

Πρόκειται για την πιο μακροχρόνια προεκλογική, με τις περισσότερες δημοσκοπήσεις, που το βασικό της πεδίο εκδήλωσης ήταν το διαδίκτυο, τα Social Media, τα podcasts και λιγότερο τα παραδοσιακά μέσα όπως η τηλεόραση, τα ραδιόφωνα και τα έντυπα…

Ρεκόρ υποψηφίων

Πρώτα απ’ όλα, οι εκλογές που διεξάγονται σήμερα, με τους 14 διεκδικητές της Προεδρίας, πήραν το ρεκόρ από τις εκλογές 2013, που είχαν 11 υποψηφίους. Μάλιστα, λίγες εβδομάδες πριν κλειδώσει το ψηφοδέλτιο, οι διαφαινόμενοι διεκδικητές της Προεδρίας ήταν 16 (!) αλλά, εν τέλει, οι κύριοι Ηλιάδης και Πρωτοπαπάς δεν έθεσαν υποψηφιότητα.

Το ρεκόρ των υποψηφιοτήτων ίσως να οφείλεται, μεταξύ άλλων, και στην κρισιμότητα της εκλογικής αναμέτρησης, αφού, όπως έχει επισημανθεί πολλάκις, πρόκειται για τις εκλογές που θα αναδείξουν τον Πρόεδρο μιας πενταετίας κρίσιμης και καθοριστικής για το μέλλον του τόπου, με δεδομένες τις πλανητικές ανακατατάξεις αλλά και την αναδιαμόρφωση του σκηνικού στη δική μας γεωπολιτική γειτονιά.

Για την ιστορία, την τρίτη θέση στο βάθρο με το ρεκόρ υποψηφιοτήτων έχουν οι εκλογές του 2003, με 10 υποψηφίους.

Πραγματικός μαραθώνιος

Ποτέ πριν στο παρελθόν η διάρκεια της προεκλογικής περιόδου δεν διήρκεσε σχεδόν έναν ολόκληρο χρόνο! Ήδη πριν από 11 μήνες κάποιες υποψηφιότητες είχαν ανακοινωθεί, ενώ το κάδρο των υποψηφιοτήτων είχε σχεδόν συμπληρωθεί, επίσημα ή ανεπίσημα, ήδη από τον Μάιο του 2022.

Πάντως το γεγονός αυτό έχει διπλή ανάγνωση. Αφενός είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η μακρά διάρκεια ωφέλησε πολίτες και επιτελεία για να «γνωριστούν καλύτερα»: τους μεν να ακούσουν, να «χωνέψουν» αυτά που άκουσαν και να διαμορφώσουν άποψη, και τους δε να ακουστούν και να παρουσιάσουν τις απόψεις τους αναλυτικά και σε εύρος. Αφετέρου είναι αρκετοί που υποστηρίζουν πως τελικά η τόσο μακρά προεκλογική δεν ωφέλησε ούτε τους πολίτες ούτε τους πολιτικούς και τελικά αυτό που πέτυχε, είναι να… κουράσει.

Τηλεσαφάρι και η απουσία των «πρωτοκλασάτων» στελεχών

Η μακρά διάρκεια του μαραθώνιου προεκλογικού αγώνα είχε ως αποτέλεσμα να υπάρξουν και πολλά άλλα, «πρωτόγνωρα» για τα κυπριακά δεδομένα, πολιτικά ήθη.

Εξ αυτών είναι και οι 40 (!) περίπου δημοσκοπήσεις που παρουσιάστηκαν από την περασμένη άνοιξη μέχρι και πριν από δέκα ημέρες που μπήκε σε ισχύ το «απαγορευτικό». Επιπλέον είναι οι δεκάδες τηλεμαχίες, στις οποίες οι υποψήφιοι -με διαφορετική σύνθεση κάθε φορά-, διασταύρωσαν τα ξίφη τους και ήρθαν αντιμέτωποι με τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων - παρουσιαστών.

Αλλά και πέρα από τις τηλεμαχίες, οι υποψήφιοι, τουλάχιστον οι πλείστοι εξ αυτών, επιδόθηκαν σε ένα τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό «σαφάρι» εμφανίσεων και παρεμβάσεων.

Και μαζί με τους υποψηφίους και οι επιτελείς, αρκετοί εκ των οποίων μάς συστήθηκαν είτε για πρώτη φορά είτε καλύτερα, ακριβώς λόγω της ιδιότητάς τους, ως στενοί συνεργάτες των διαφόρων διεκδικητών της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Πρόκειται για άλλη μια ιδιαιτερότητα της προεκλογικής που μας πέρασε: Οι εκπρόσωποι των υποψηφίων που βγήκαν μπροστά, και τράβηξαν μάλλον το περισσότερο κουπί, για πρώτη φορά δεν ήταν κομματικά στελέχη «πρώτης γραμμής». Βουλευτές και βετεράνοι του κάθε κόμματος πέρασαν μάλλον την πιο «ξεκούραστη» προεκλογική στην ιστορία της Δημοκρατίας…

Η κυριαρχία του διαδικτύου

Αν στις δύο τουλάχιστον προηγούμενες προεκλογικές αναμετρήσεις του 2013 και του 2018 το ίντερνετ είχε διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο και απειλούσε την κυριαρχία των παραδοσιακών μέσων, σε αυτήν που μόλις ολοκληρώθηκε, χωρίς αμφιβολία κατέκτησε τη μερίδα του λέοντος σε ό,τι αφορά τις προεκλογικές εκδηλώσεις και τους αγωγούς προπαγάνδας κάθε επιτελείου.

Για πρώτη φορά στην ιστορία των κυπριακών προεδρικών εκλογών, οι υποψήφιοι και τα επιτελεία τους είχαν τόσο μεγάλη παρουσία σε χρόνο και σε όγκο, στις διάφορες πλατφόρμες κοινωνικών δικτύων.

Η μορφή συνεντεύξεων podcast κυριάρχησε. Podcaster, youtuber και γενικώς άτομα που έχουν έντονη παρουσία στο διαδίκτυο τα τελευταία χρόνια, «αντικατέστησαν» σε μεγάλο βαθμό παραδοσιακούς δημοσιογράφους και παρουσιαστές.

Έχοντας μάλιστα και τα πλεονεκτήματα του διαδικτύου με το μέρος τους, μάλλον κατάφεραν να πετύχουν μεγαλύτερη «τηλεθέαση» από τα παραδοσιακά μέσα, ειδικότερα σε ό,τι αφορά τις νέες γενιές.

Η «τιμητική» της κυπριακής διαλέκτου

Τα podcasts και γενικώς το διαδίκτυο, όμως, έχουν τους δικούς τους «νόμους». Και μερικοί εξ αυτών απαντώνται στην ελαφρότερη και πιο ανοιχτή συζήτηση με χαλαρότερους υφολογικούς και ρητορικούς όρους. Τόσο που καμιά φορά δινόταν η εντύπωση πως οι συζητήσεις με τους υποψηφίους διεξάγονταν σε κάποια καφετερία ή σε γήπεδο, είτε λόγω περιεχομένου είτε λόγω υφολογίας είτε λόγω και των δύο… Και μέσα σ’ όλο αυτό, η κυπριακή μας διάλεκτος είχε την «τιμητική» της. Είναι η πρώτη φορά που ακούσαμε σε τόσο μεγάλο εύρος υποψηφίους να καταφεύγουν στην κυπριακή μας διάλεκτο νομίζοντας (μάλλον) πως έτσι θα πετύχουν τη σμίκρυνση των αποστάσεων και την οικειότητα με το εκλογικό σώμα.

Γεγονός που είτε οι ίδιοι οι υποψήφιοι είτε υποστηρικτές τους ερμήνευσαν ως «υπέρβαση της ξύλινης γλώσσας»… Κάποιοι άλλοι όμως το ερμήνευσαν ως ρητορική αδυναμία και εργαλειοποίηση της υπέροχής μας διαλέκτου.