Οι μέλισσες των €6,7 εκατ. και οι προσπάθειες στήριξης

Στήριξη σε ένα όχι και τόσο διαδεδομένο, αλλά σίγουρα πανάρχαιο, επάγγελμα έρχεται να δώσει το ΚΕΒΕ. Αυτό της μελισσοκομίας. Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου MedBEESinessHubs, έχει εκπονηθεί ένα σχέδιο χορηγιών, που αφορά στην ανάπτυξη της Οικονομίας της Μέλισσας, με χορηγίες που φτάνουν μέχρι και τις €5.000. Σίγουρα το ποσό δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλο, αλλά μπορεί να συμβάλει στην έναρξη της δραστηριότητας νέων μελισσοκόμων ή στην επέκταση υφιστάμενων.

Η μελισσοκομία στην Κύπρο ανάγεται -όπως αναφέρουν διάφορες πηγές- στα αρχαία χρόνια και μάλιστα το κυπριακό μέλι εθεωρείτο αρκετά καλής ποιότητας, όπως επίσης και το μέλι από την Αττική. Αναφορές υπάρχουν σε εορτασμούς της θεάς Αφροδίτης, σύμφωνα με τις οποίες παρασκευαζόταν ένα γλυκό προϊόν, το οποίο είχε ως συστατικό -μεταξύ άλλων- και το μέλι. Επίσης αναφορές υπάρχουν για το μέλι από την Κυθρέα, το οποίο ήταν πολύ καλής ποιότητας. Για το κυπριακό μέλι, όπως επίσης και για το αττικό και το κρητικό, υπάρχουν αναφορές από Σικελιανούς, Ρώσους και Γερμανούς.

Σχέδιο χορηγιών

Όπως λοιπόν έχει αναφερθεί, το ΚΕΒΕ ανακοίνωσε σχέδιο χορηγιών, που αφορά στην ανάπτυξη της Οικονομίας της Μέλισσας, με χορηγίες που φτάνουν μέχρι και τις €5000. Η Οικονομία της Μέλισσας αναφέρεται στην: παραγωγή, αναπαραγωγή και επεξεργασία αγαθών που προέρχονται από τη μέλισσα, π.χ. κερί μέλισσας, μέλι, γύρη, πρόπολη, βασιλικός πολτός, δηλητήριο μέλισσας κ.λπ., καθώς και παροχή υπηρεσιών ή/και δραστηριοτήτων με θέμα τη μέλισσα. Οι χορηγίες απευθύνονται σε φυσικά πρόσωπα, μικρο-μεσαίες επιχειρήσεις και μη κυβερνητικούς οργανισμούς (NGOs), ενώ το ποσό χορηγίας κυμαίνεται από €2.000 - €5.000.

Οι χορηγίες για ενίσχυση της Οικονομίας της Μέλισσας υλοποιούνται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου MedBEESinessHubs, που συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ στο πλαίσιο του διασυνοριακού προγράμματος ENI CBC MED, με συνολικό προϋπολογισμό €1.110.609,71 και συγχρηματοδότηση €999.548,74 (90%).

Η κοινοπραξία του έργου αποτελείται από 6 οργανισμούς από Κύπρο, Αίγυπτο, Ιταλία, Λίβανο και Παλαιστίνη, ενώ συντονίζεται από το ΚΕΒΕ. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφτούν την ιστοσελίδα https://enicbcmed.eu/projects/medbeesinesshubs. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν την αίτησή τους μέχρι και τη 10η Μαΐου 2023 και ώρα 6.00 μ.μ., στην ηλεκτρονική διεύθυνση mBEEShubs@gmail.com.

Παραγωγή, εξαγωγές και εισόδημα

Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που αναφέρονται σε μελέτη που διενεργήθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου MedBEESinessHubs σε σχέση με τη μελισσοκομία στην Κύπρο. Σύμφωνα λοιπόν με τα εν λόγω στοιχεία, οι μελισσοκόμοι στην Κύπρο ανέρχονται στους 755 και ο αριθμός των κυψελών στις 58.184. Η συνολική ετήσια παραγωγή μελιού έχει υπολογιστεί κατά το 2020 στα 519.881 κιλά. Ανά κυψέλη, η παραγωγή ανερχόταν στα 8.93 κιλά. Ο μέσος αριθμός αποικιών μελισσών (colonies) ανά μελισσοκόμο έφτανε τις 77. Όπως επισημαίνεται, από τους 755 μελισσοκόμους μόνο οι 86 ήταν γυναίκες και από αυτές μόνο οι 17 είχαν πάνω από 150 κυψέλες (αριθμός που υποδηλοί ότι κάποιος είναι επαγγελματίας μελισσοκόμος).

Περιορισμένες είναι, σύμφωνα με τα στοιχεία, οι εξαγωγές του κυπριακού μελιού. Σύμφωνα με τους αριθμούς του 2018, οι εξαγωγές ανήλθαν σε 50.000 ευρώ. Γενικότερα, η παραγωγή μελιού αποτελεί ένα πολύ μικρό κομμάτι της κυπριακής οικονομίας, παρόλο που θεωρείται ως ένα από τα παραδοσιακά επαγγέλματα του τόπου και ασκείται από τα αρχαία χρόνια. Εντούτοις, μέσα στα χρόνια δεν έχει παρατηρηθεί ιδιαίτερη αύξηση ούτε στους μελισσοκόμους ούτε και στις κυψέλες μελισσών. Το συνολικό εισόδημα ολόκληρου του τομέα έχει υπολογιστεί στα 6,7 εκατ. ευρώ.

Οι περισσότεροι από τους επαγγελματίες μελισσοκόμους διατηρούν γύρω στις 2000 κυψέλες. Συνήθως εργοδοτούν μόνιμο προσωπικό, ενώ οι κυριότερες περιοχές δραστηριοποίησής τους είναι η Λάρνακα, η Λευκωσία και η Πάφος. Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες το επάγγελμα του μελισσοκόμου συνδυάζεται και με άλλες αγροτικές εργασίες, ωστόσο σε τέτοιες περιπτώσεις ο αριθμός των κυψελών που διατηρούν είναι μικρότερος (1.000-1.500).

Οι τιμές

Σημειώνεται πως, σύμφωνα με τα στοιχεία, για να θεωρείται κάποιος βιώσιμος στον κλάδο, η μονάδα του θα πρέπει να έχει απόδοση περίπου €20.000 τον χρόνο. Το ετήσιο εισόδημα ανά κυψέλη υπολογίζεται στα 115,84 ευρώ. Το συγκεκριμένο ποσό αφορά μόνο την παραγωγή μελιού, καθώς δεν έχουν υπολογιστεί τα υπόλοιπα παράγωγα των μελισσών. Όπως προκύπτει, το μέλι έχει τη χαμηλότερη τιμή ανά κιλό σε σύγκριση με τα άλλα προϊόντα της μέλισσας.

Προϊόν Μέση τιμή

Μέλι €4 - €15

Κερί €6 - €20

Γύρη €20 - €45

Πρόπολη €60 - €100

Βασιλικός πολτός €16 – €25

Δηλητήριο -------------

Σύμπλεγμα αποικιών €60 - €75

Βασίλισσες €5 - €35

Για τα 5 πρώτα προϊόντα της λίστας οι κύριοι αγοραστές είναι οι καταναλωτές, ενώ για τις αποικίες και τις βασίλισσες, κύριοι αγοραστές είναι οι ίδιοι οι μελισσοκόμοι. Τα επίσημα στοιχεία καταδεικνύουν ότι οι ποσότητες των προϊόντων πέραν του μελιού είναι ιδιαίτερα χαμηλές.

Πέραν των πιο πάνω, σημειώνεται ότι στις 3 και 10 Μαΐου αναμένεται να πραγματοποιηθούν εργαστήρια σε σχέση με το επάγγελμα της μελισσοκομίας και τα παράγωγα προϊόντα, ενώ την ίδια ώρα εκ μέρους των αρμοδίων γίνονται προσπάθειες για να αναπτυχθεί ο μελισσοτουρισμός, δηλαδή άτομα να επισκέπτονται τους χώρους όπου παράγεται το μέλι και τα άλλα προϊόντα και να τους γίνεται σχετική ξενάγηση. Σημειώνεται, επίσης,, ότι η 20ή Μαΐου έχει καθιερωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη ως η Παγκόσμια Ημέρα της Μέλισσας.