Αναλύσεις

Αποκαλύπτουμε το «διπλωματικό ναρκοπέδιο» του Σουλτάνου στις προτάσεις του Προέδρου και τις «σανίδες σωτηρίας»

Τι έχει μεταφέρει η Άγκυρα στην Ε. Ένωση για την εμπλοκή της στο Κυπριακό και ο προβληματισμός της ΕΕ - Πώς οι Τούρκοι χρησιμοποιούν τους κατηγόρους του Προέδρου, πώς αποσυνδέουν το Κυπριακό από την ενταξιακή τους πορεία και πώς ο Πρόεδρος οικοδομεί την πολιτική του πρόταση στην ΕΕ και στον ΟΗΕ και πού αποσκοπεί

Βάζει μπρος τις μηχανές η Τουρκία και προχωρεί σε μια δική της εκστρατεία, στρώνοντας «διπλωματικό ναρκοπέδιο» στην πρόταση του Προέδρου για την εμπλοκή της ΕΕ στη λύση του Κυπριακού και τη μορφή της διευθέτησης του ζητήματος. Θέλει να βυθίσει με βολές από το παρασκήνιο και το προσκήνιο τις προτάσεις του Προέδρου και να αναδείξει τις δικές του στην επιφάνεια, χρησιμοποιώντας εύηχες λέξει-κλειδιά όπως: «Διάλογος», «λύση» και «ειρήνη». Την ίδια στιγμή, ο Πρόεδρος ψάχνει για σανίδες σωτηρίας στην ΕΕ και στον ΟΗΕ.

Τι σημαίνει ο εποικισμός της Δερύνειας για το εδαφικό και την Αμμόχωστο
Πώς οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι η ΕΕ «τροφοδοτεί την αδιαλλαξία των Ε/κ»
Πώς η Τουρκία κτίζει «εποικιστική ασπίδα» στη Δερύνεια και πώς επηρεάζεται η Αμμόχωστος
Πώς χρησιμοποιούνται οι Ελληνοκύπριοι για δικαίωση των τουρκικών ισχυρισμών

Τουρκικές θέσεις και λύση

Διπλωματικές πηγές από τις Βρυξέλλες αναφέρουν ότι η τουρκική πλευρά έχει ενημερώσει την ΕΕ για τη δική της στάση στο Κυπριακό επί τη βάσει των εξής σημείων:

  1. Η Τουρκία πάντα επιδιώκει λύση, αλλά η προηγούμενη διαδικασία έχει αποτύχει λόγω της ελληνοκυπριακής στάσης, από την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν ώς το Κραν Μοντανά. Μάλιστα, όπως αναφέρεται από τις ίδιες διπλωματικές πηγές, χρησιμοποιείται από την τουρκική πλευρά η αντιπαράθεση μεταξύ των Ελληνοκυπρίων για το Κραν Μοντανά και οι φωνές που καταλογίζουν ευθύνες στον τέως Πρόεδρο Αναστασιάδη και στον τότε ΥπΕξ και νυν Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη ότι έχουν ευθύνη για την κατάρρευση της διαδικασίας. Επισημαίνεται, δε, ότι τα ίδια συνέβησαν και στο σχέδιο Ανάν.
  2. Η τουρκοκυπριακή πλευρά είναι έτοιμη για διάλογο εφόσον γίνει δεκτή η «κυριαρχική ισότητα» των Τουρκοκυπρίων, μια εξέλιξη που θα κατοχυρώσει την ύπαρξη του ψευδοκράτους και την αναγνώρισή του ως νέου πολιτειακού συνεταίρου στη λογική μιας συνομοσπονδίας δύο κρατών.
  3. Η ΕΕ δεν μπορεί να έχει την εμπλοκή που θέλει η ελληνοκυπριακή πλευρά στην ΕΕ. Σύμφωνα με όσα έχει διαβιβάσει στις Βρυξέλλες η τουρκική διπλωματία, η στάση της ΕΕ δεν ήταν η ορθή και δεν μπορεί να την εμπιστεύεται η Άγκυρα και οι Τουρκοκύπριοι, διότι το 2004, ενώ οι Τουρκοκύπριοι είπαν ναι στο Σχέδιο Ανάν, το οποίο προωθούσαν οι Βρυξέλλες, τελικώς τιμωρήθηκαν, καθότι όπως η τουρκική διπλωματία ισχυρίζεται: Α) Το εμπάργκο σε βάρος των Τουρκοκυπρίων συνεχίζεται. Β) Ανταμείφθηκαν οι Ελληνοκύπριοι για το «όχι», εντάχθηκαν μονομερώς στην ΕΕ, χωρίς δηλαδή τους Τουρκοκυπρίους, τους οποίους κρατούν σε απομόνωση.

Η «απομόνωση» των Τ/κ και η ΕΕ

Το θέμα για τη λεγόμενη «απομόνωση» των Τουρκοκυπρίων παραπέμπει στην πρόταση του Προέδρου για άρση του εμπάργκο, το οποίο επιβάλλει η Άγκυρα επί των πλοίων και των αεροσκαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας, από τη μια, και στο άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου από την άλλη. Ταυτοχρόνως, ο Πρόεδρος υπόσχεται να διευκολύνει τα δύο ζητήματα που εκκρεμούν για την Άγκυρα εντός της ΕΕ: Το ένα είναι η κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους πολίτες και το άλλο είναι η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης. Η Λευκωσία δεν συνδέει τα ζητήματα αυτά μόνο με το θέμα της άρσης του εμπάργκο σε βάρος των πλοίων και των αεροσκαφών της, αλλά και με την επανέναρξη των συνομιλιών. Η Τουρκία έχει ήδη διευκρινίσει στην ΕΕ ότι η δική της πορεία δεν μπορεί να συνδέεται με τις εξελίξεις στο Κυπριακό και ότι στο θέμα της άρσης του λεγόμενου εμπάργκο σε βάρος των Τουρκοκυπρίων υπάρχει πρόταση από τους ίδιους, που αφορά στο άνοιγμα του αεροδρομίου της Τύμπου με ταυτόχρονη λειτουργία του λιμανιού της Αμμοχώστου αλλά με αποδοχή της ύπαρξης του ψευδοκράτους ως χωριστής οντότητας. Τονίζεται, μάλιστα, από τους Τούρκους ότι η πρόταση αυτή έχει απορριφθεί από την «ελληνοκυπριακή Κυβέρνηση του Νότου» και ότι υπάρχει ανειλικρίνεια, που τροφοδοτείται από τη στάση της ΕΕ!

Το ερώτημα για τον απεσταλμένο

Υπό αυτές τις συνθήκες η τουρκική πλευρά είναι αρνητική, όπως τονίζεται, για τον διορισμό απεσταλμένου της ΕΕ στο Κυπριακό. Προβάλλεται ο ισχυρισμός της έλλειψης εμπιστοσύνης και, ως εκ τούτου, το βάρος της απόδειξης περί του αντιθέτου, όπως μεταβιβάζει η Άγκυρα στην ΕΕ, το φέρουν οι Ελληνοκύπριοι και η ΕΕ που τους καλύπτει. Συνεπώς, η Άγκυρα προβάλλει τη θέση ότι, εφόσον η βάση των συνομιλιών δεν αλλάζει και δεν γίνεται δεκτή η «ισότιμη κυριαρχία» ή αλλιώς «κυριαρχική ισότητα», δεν θα υπάρξει πρόοδος στο Κυπριακό λόγω της ανειλικρίνειας των Ελληνοκυπρίων και, ως εκ τούτου, για να υπάρξει πρόοδος η ΕΕ θα πρέπει να σταματήσει να τους στηρίζει. Επί του παρόντος, δεν έχει γίνει επίσημη, αλλά ανεπίσημη, κρούση από τις Βρυξέλλες στην Τουρκία για το θέμα του ειδικού απεσταλμένου τής ΕΕ, διότι το όλο θέμα βρίσκεται στα αρχικά στάδια. Υπάρχουν, δε, φωνές στην ΕΕ που προβάλλουν τον εξής προβληματισμό: Ποια θα ήταν η σημασία του ειδικού απεσταλμένου εάν δεν γίνει δεκτός από την Τουρκία;

Εποικισμός, Δερύνεια και Αμμόχωστος

Η Άγκυρα αρχίζει να προβάλλει και τη λέξη «διάλογος» και τη λέξη «λύση» όπως η ίδια τις αντιλαμβάνεται στη λογική της ισότιμης κυριαρχίας και των δύο κρατών εφόσον έχει κατοχυρώσει την προηγούμενη δική της θέση περί δύο ισότιμων συνιστώντων κρατών με πολιτική ισότητα. Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι η προηγούμενη τουρκική θέση έχει καταστεί σημαία συμβιβασμού για τη Λευκωσία και την Αθήνα. Ενώ, μάλιστα, ο Τούρκος Πρόεδρος μιλά για διάλογο υπό όρους, προχωρεί σε νέα τετελεσμένα στην περιοχή της Αμμοχώστου και δη στην κατεχόμενη Δερύνεια με την οικοδόμηση ολόκληρης πόλης και τη μεταφορά εποίκων. Η κίνηση αυτή έχει πολλαπλές σκοπιμότητες, όπως:

  1. Παρεμβολή μεταξύ των ελεύθερων περιοχών και της Αμμοχώστου μιας νέας πόλης εποίκων, ακόμη και επί ελληνοκυπριακών περιουσίων. 2. Η δημιουργία αποθαρρυντικών συνθηκών για την επιστροφή των Ελληνοκυπρίων ακόμη και σε αυτήν την «περίκλειστη πόλη», διότι θα είναι εγκλωβισμένοι στους εποίκους. 3. Οι έποικοι θα είναι απειλή και για τις ελεύθερες περιοχές και εργαλεία μιας ελεγχόμενης από την Άγκυρα ανάπτυξης, στη λογική της ενσωμάτωσης της περιοχής της Αμμοχώστου και των κατεχομένων στην Τουρκία. Η πολιτική αυτή είναι: Α) Συνέχεια του «αγωγού της ειρήνης» για τη μεταφορά νερού από την Τουρκία στα κατεχόμενα. Β) Συναφής με την ηλεκτρική σύνδεση του ψευδοκράτους με την Τουρκία, και Γ) με τον ευρύτερο σχεδιασμό για την ανάπτυξη της πόλης και επαρχίας Αμμοχώστου. 4. Ο τουρκικός σχεδιασμός έχει εκτός των άλλων στρατιωτική πτυχή, αφού μεταξύ Αμμοχώστου και ελεύθερων περιοχών θα παρεμβάλλεται μια νέα πόλη, η οποία θα είναι ασπίδα σε μια υποθετική περίπτωση κρίσης, που θα δίνει δυνατότητας προώθησης των δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς.

Το εδαφικό και τα 23 κριτήρια

Η δημιουργία των τετελεσμένων είναι συνδεδεμένη με τις συνομιλίες και δη με το εδαφικό. Αφού η τουρκική πλευρά έχει κερδίσει την πλειοψηφία επί του πληθυσμού και την απώλεια ψήφου σε όσους εκ των Ελληνοκυπρίων θελήσουν και τους επιτραπεί να επιστρέψουν, προχωρεί μέσω τετελεσμένων στην πλειοψηφία επί του εδάφους. Επί τη βάσει μάλιστα των 23 κριτηρίων, που προνοούν οι συγκλίσεις και το συμφωνημένο πλαίσιο, καθώς και η παρουσία των εποίκων, θα αναγκάσει τους Ελληνοκυπρίους να πωλούν όσο - όσο τις περιουσίες τους για να απαλλαγούν από τις δαιδαλώδεις και χρονοβόρες ομοσπονδιακές διαδικασίες.

Η πρόταση του Προέδρου

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προσπαθεί να εξηγήσει στους Ευρωπαίους εταίρους την πρότασή του για την επανέναρξη των συνομιλιών και την αναγκαιότητα του διορισμού ενός ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ. Μιας δηλαδή διεθνούς προσωπικότητας, η οποία θα έχει επιρροή επί της Τουρκίας, αλλά θα είναι και από αυτήν αποδεκτή. Στόχος του Προέδρου είναι: 1. Να πείσει τους Ευρωπαίους και διεθνή παράγοντα ότι θέλει λύση. 2. Να βάλει στο παιχνίδι την ΕΕ και να πείσει εσωτερικά ότι δημιουργεί κινητικότητα στο Κυπριακό. 3. Εάν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, να βρεθεί η Τουρκία σε δύσκολη θέση και να θεωρηθεί ακόμη και αυτή η ΕΕ υπεύθυνη ή συνυπεύθυνη επειδή δεν θα πράξει όσα θα πρέπει για να επαναρχίσουν οι συνομιλίες. Εκ των πραγμάτων, ο Πρόεδρος εμπλέκει στο παιχνίδι τον ΓΓ του ΟΗΕ, τον οποίο είχε ενημερώσει την περασμένη Πέμπτη για τις προσπάθειες που καταβάλλει για την επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά. Είναι πρόδηλον ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης κατανοεί πως ο Τούρκος Πρόεδρος ναρκοθετεί τη δική του πρόταση για επανέναρξη των συνομιλιών και επιδιώκει να βρει σανίδες σωτηρίας στην ΕΕ και στον ΟΗΕ, του οποίου όμως ο ΓΓ εκ της φύσεώς του διατηρεί την ουδετερότητά του.

Διαβάστε ακόμα: Εμμονή Ερντογάν με δύο κράτη - Μια ιστορία 20 χρόνων

Τι δεν είπε ο Πρόεδρος στο Στρασβούργο και η παγίδα του Ερντογάν

Η πολιτική του Προέδρου έχει και επικοινωνιακό και ουσιαστικό χαρακτήρα. Επιμένει, όπως και οι προκάτοχοί του, στην εξευμενιστική πολιτική, υποστηρίζοντας ότι θα δώσει οφέλη στην Τουρκία, χωρίς να προσδιορίζει ποια θα είναι τα οφέλη για την Κυπριακή Δημοκρατία. Και εδώ είναι που ο Πρόεδρος, ενώ αναφέρεται από τη μια σε αποτροπή, από την άλλη διευκολύνει την Τουρκία, αφού από του βήματος της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:

Πρώτο, δεν ζήτησε την ενεργοποίηση του άρθρου 42,7 των Συνθηκών, που προνοεί ότι αν δεχθούμε νέα επίθεση από την Τουρκία, θα βρει μπροστά της ολόκληρη την ΕΕ και τα κράτη μέλη της. Αυτή είναι μια αποτρεπτική διπλωματική κίνηση. Εκτός και αν ο Πρόεδρος θεωρεί ότι δεν τελούμε υπό κατοχή και ότι δεν υπάρχει απειλή. Δεύτερο, δεν αναφέρθηκε σε επιβολή στρατιωτικού εμπάργκο σε βάρος της Τουρκίας εφόσον συνεχίζει να κατέχει την Κύπρο. Μια θέση την οποία υιοθετεί το ΕΛΚ (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα) και όχι ο Δημοκρατικός Συναγερμός. Και να την έχει υιοθετήσει, δεν την προβάλλει. Τρίτο, δεν ζητά να λάβει η ΕΕ την ίδια στάση και ανάλογες αποφάσεις με εκείνες που έλαβε για την Ουκρανία. Και, επί τούτου, το θέμα δεν είναι μόνο η επιβολή κυρώσεων, αλλά κάτι άλλο: Ενώ η ΕΕ αναφέρεται σε σεβασμό της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας, ο Πρόεδρος ορθώς τάσσεται εναντίον της διχοτόμησης και των δύο κρατών, πλην, όμως, την ίδια στιγμή υιοθετεί την προηγούμενη τουρκική θέση περί των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών με πολιτική ισότητα και με την απώλεια δικαιώματος ψήφου για τους Ελληνοκυπρίους στον βορρά, που σημαίνει ότι: Α. Δεν θα είναι η πατρίδα τους. Διότι η πατρίδα είναι συναφής με το δικαίωμα της ψήφου. Β. Θα είναι ο βορράς όπως κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα, όπου θα μπορούν να κινούνται, να κατοικούν και να εργάζονται, αλλά δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου. Αυτό δεν έχει σχέση με το δικαίωμα του ετεροδημότη. Γιατί; Διότι ο ετεροδημότης επιλέγει πού θα ψηφίζει, ενώ, στη δική μας περίπτωση, μας αφαιρούν το δικαίωμα της ψήφου στον βορρά επειδή είμαστε Έλληνες και επειδή ο βορράς θα πρέπει να μείνει εσαεί τουρκικός. Ερώτημα, λοιπόν: Χωρίς δικαίωμα ψήφου στον βορρά, με εφαρμογή της εκ περιτροπής Προεδρίας, με νομιμοποίηση των θεσμών του ψευδοκράτους και με ισοϋψή σχέση των τριών συνταγμάτων της ομοσπονδίας, καθώς και με το κατάλοιπο εξουσίας να ανήκει στα κρατίδια, θα είναι ή όχι η λύση της ομοσπονδίας, που έχει ως σημαία του ο Πρόεδρος, όπως και οι προκάτοχοί του, διχοτομικού χαρακτήρα; Έχει στήσει πολύ έξυπνα το σκηνικό ο Ερντογάν. Μας έχει παγιδέψει…

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων