Σεξουαλική διαπαιδαγώγηση: Ένα μάθημα δίκοπο μαχαίρι

Η κυπριακή κοινωνία βοά! Εδώ και αρκετό καιρό οι αρχές με τις οποίες γαλουχήθηκαν οι προηγούμενες γενιές εκλείπουν, με αποτέλεσμα να επικρατούν φαινόμενα που σοκάρουν, ακόμη και άτομα νεαρότερων ηλικιών.

Ποιος, όμως, φταίει;

Η ανακοίνωση της ένταξης του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία έσπειρε τον πανικό.

Τι ακριβώς θα διδάσκεται αλλά και από ποιούς θα διδάσκεται είναι ερωτήματα που απαιτείται να απαντηθούν.

Οι ισορροπίες είναι λεπτές, πολύ εύκολα θα μπορούσε το μάθημα αντί να ευεργετήσει μια ολόκληρη γενιά παιδιών να τα οδηγήσει σε περίεργες ατραπούς.

Οι αριθμοί των περιστατικών βίας στα σχολεία, ενδοοικογενειακής βίας, χρήσης ναρκωτικών ουσιών από ανηλίκους αλλά και η σεξουαλική κακοποίηση ανάμεσά τους ή και από ενήλικες είναι μια σκοτεινή μεν, αλλά υπαρκτή εικόνα στην κοινωνία μας.

Η Υπουργός Παιδείας Αθηνά Μιχαηλίδου επανειλημμένα έχει υποστηρίξει πως το μάθημα θα βοηθήσει τους νέους να αντιμετωπίσουν καταστάσεις δυσάρεστες, όπως το πότε δέχονται σεξουαλική παρενόχληση.

Σε συνέντευξη Τύπου η Αναστασία Παπαδοπούλου, με παράδειγμα που έδωσε, κατέδειξε την ανάγκη και τη χρησιμότητα του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Τα παιδιά από μικρή ηλικία κοινωνικοποιούνται μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και κάπου εκεί παραμονεύει ο κίνδυνος.

Σύμφωνα με την Υπουργό, αποτελεί αδήριτη ανάγκη το μάθημα να επεκταθεί στο Λύκειο και στις Τεχνικές Σχολές, δίνοντας έμφαση στην ενημέρωση των εφήβων, πράγμα που από τη νέα σχολική χρονιά θα γίνεται άλλωστε.

Το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης φαίνεται πως διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην καταδίκη ατόμων, όπως το παράδειγμα που έδωσε η κ. Παπαδοπούλου, όταν παιδί σε δημοτικό σχολείο αποκάλυψε την κακοποίησή του μετά που ο δάσκαλος δίδαξε τον κανόνα του εσωρούχου.

Ο συγκεκριμένος δάσκαλος όπως αναφέρθηκε ήταν εκπαιδευμένος, αλλά τι θα συμβεί αν ο δάσκαλος δεν γνωρίζει; Πώς θα εκπαιδεύονται οι συγκεκριμένοι εκπαιδευτικοί και τι προσόντα θα πληρούν, είναι μόνο ορισμένα από τα ερωτήματα που μπορεί ένας γονιός να σκεφτεί. Ωστόσο πρόθεση του Υπουργείου φαίνεται να είναι η κατάρτιση των εκπαιδευτικών στο συγκεκριμένο θέμα.

Αξίζει να σημειωθεί πως το μάθημα διδάσκεται στα σχολεία από τη σχολική χρονιά 2010-2011, με τη μόνη διαφορά να εντοπίζεται, όπως αναφέρουν Υπουργείο και γονείς, στο γεγονός ότι από 1η Σεπτεμβρίου 2023 η διδασκαλία του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης επεκτείνεται και στα Λύκεια και τις Τεχνικές Σχολές.

Αυτό που μένει να ξεκαθαρίσει, σύμφωνα με τα εμπλεκόμενα μέρη, είναι ποιες ώρες θα διδάσκεται, καθώς και ο αριθμός των εκπαιδευτικών που θα το διδάσκουν.

Οι οργανωμένοι Γονείς Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης δηλώνουν ικανοποιημένοι από τις διευκρινίσεις στις οποίες προχώρησε την προηγούμενη εβδομάδα και στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου η Υπουργός Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου, σε ό,τι αφορά το μάθημα, τις θεματικές αλλά και τον τρόπο διδασκαλίας της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης από την Προδημοτική, μέχρι και το Λύκειο.

Τι λέει ο ψυχολόγος

Ο κλινικός ψυχολόγος Στυλιανός Κωνσταντίνου εξηγεί στη «Σ» τις επιπτώσεις, θετικές ή αρνητικές, που θα μπορούσε να έχει το συγκεκριμένο μάθημα στους μαθητές, αλλά και τις συνθήκες υπό τις οποίες θα ήταν καλύτερα να διδάσκεται.

«Στο μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης ενδεχομένως να είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι ατομικές διαφορές του κάθε μαθητή, όπως επίσης και το αναπτυξιακό του στάδιο.

»Ίσως να είναι χρήσιμο η διδασκαλία του μαθήματος να είναι προσαρμοσμένη στον κάθε μαθητή και να γίνεται στον κατάλληλο χρόνο (όταν ο μαθητής είναι έτοιμος να διδαχτεί το συγκεκριμένο μάθημα). Πρόκειται για μάθημα το οποίο πιθανώς να ‘‘προαπαιτεί’’ τη δέουσα σοβαρότητα πριν και κατά τη διδασκαλία του, χωρίς να αγνοούνται τα πιο πάνω.

»Ο τρόπος διδασκαλίας του μαθήματος ίσως να είναι χρήσιμο να είναι σύμφωνος με τις ανάγκες του κάθε μαθητή, και το μάθημα να διδάσκεται στους μαθητές κατόπιν ολοκληρωμένης, λεπτομερούς και πλήρους αξιολόγησης της κάθε πτυχής του θέματος.

»Αν ακολουθηθούν τα σωστά βήματα για τη διδασκαλία του συγκεκριμένου μαθήματος ίσως να δίνεται στον μαθητή η δυνατότητα απόκτησης γνώσεων από το συγκεκριμένο μάθημα, το οποίο προ-απαιτεί σωστό χειρισμό.

»Επιπλέον, εφόσον η διδασκαλία γίνεται ή/και θα γίνεται από δασκάλους, αυτό πιθανώς να είναι χρήσιμο για τους μαθητές αφού πρόκειται για καταρτισμένους επαγγελματίες στον τομέα της διδασκαλίας, εκτός εάν η διδασκαλία του εν λόγω μαθήματος απαιτεί συγκεκριμένη εκπαίδευση από πλευράς εκπαιδευτικών.

»Αν υπάρχει σχέση αυτού του μαθήματος με την κοινωνία, μπορεί να απαντηθεί εφόσον διερευνηθεί η πιθανή μεταξύ τους σχέση. Κατά τη διερεύνηση χρειάζεται να ληφθούν υπόψη ποιες πτυχές αφορούν το μάθημα (π.χ.. τρόποι διδασκαλίας, επίτευξη μαθησιακών στόχων, κλπ) σε σχέση με τις πτυχές που αφορούν την κοινωνία και οι οποίες θα διερευνηθούν, όπως επίσης και σε ποιους συγκεκριμένους πληθυσμούς της κοινωνίας θα εστιάσει η έρευνα (π.χ. σε ενήλικες, γονείς, κ.λπ), όπου οι ατομικές διαφορές του κάθε συμμετέχοντος ίσως να παίξουν ρόλο.

»Όσον αφορά τη σχέση του συγκεκριμένου μαθήματος με την εγκληματικότητα, για να απαντηθεί αν υπάρχει μεταξύ τους σχέση χρειάζεται επίσης να διερευνηθεί η συγκεκριμένη σχέση, σε συγκεκριμένους πληθυσμούς της κοινωνίας (π.χ. ενήλικες, άντρες, γυναίκες, κ.λπ), όπου ενδέχεται να παίξουν ρόλο και οι ατομικές διαφορές του κάθε συμμετέχοντος στην έρευνα».

Νόημα και περιεχόμενο

Σύμφωνα με το Υπουργείο Παιδείας, το νόημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης μαθαίνει στα παιδιά να θέτουν τα όριά τους αλλά και ποια είναι αυτά. Τους διδάσκει τα δικαιώματά τους και τις υποχρεώσεις τους έναντι των άλλων.

Αρχές και βάσεις που οφείλουμε να θέσουμε από μικρή ηλικία, ώστε όταν κοινωνικοποιηθούν, πράγμα που σήμερα γίνεται από πολύ νωρίς λόγω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, να μπορούν ν’ ανταποκριθούν σε όσα θα προκύψουν.

Οι ρυθμοί της ζωής επιβάλλουν νέους κανόνες, νέα αντιμετώπιση των γεγονότων.

Αν όντως το μάθημα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης δώσει όσα υπόσχεται να δώσει στους μαθητές, ίσως να έχουμε ακόμη ελπίδα.

Αρκεί μια ματιά γύρω μας για να καταλάβουμε προς τα πού οδεύει η νεολαία μας και στο χέρι μας είναι να τους προστατέψουμε από τον γκρεμό που τους έχουμε ρίξει, νομίζοντας πως τους προσφέρουμε μια καλύτερη ζωή από αυτήν των παππούδων μας.