Να προλάβουμε τον επόμενο Μιχάλη…

Ατελείωτος μοιάζει ο κύκλος της ατέρμονης τυφλής οπαδικής βίας… Τελευταίο αποτέλεσμα αυτής η δολοφονία ενός 29χρονου φίλου της ΑΕΚ Αθηνών έξω από το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας. Τα όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας και το γεγονός ότι καθαρά από τύχη δεν έχουμε θρηνήσει κάποιον νεκρό πρέπει να τεθούν εκ νέου στο μικροσκόπιο επενδύοντας επιτέλους στην πρόληψη και όχι στην καταστολή.

Με αφορμή και την έναρξη των επίσημων ποδοσφαιρικών διοργανώσεων και με τη μνήμη της δολοφονικής επίθεσης έξω από το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας εξαιρετικά νωπή, τίθεται εκ νέου το ερώτημα: Πόσο απέχουμε από τον επόμενο Μιχάλη Κατσουρή; Πόσο προετοιμασμένοι είμαστε και πού έχει δοθεί έμφαση για την πάταξη παρόμοιων φαινομένων; Ώς πότε το μίσος, σερβιρισμένο με τον μανδύα του οπαδισμού και της αγάπης για την ομάδα, θα ντύνει οικογένειες στα μαύρα; Θα διώχνει οικογένειες και παιδιά από τα γήπεδα; Θα μετατρέπει μια γιορτή του αθλητισμού σε πεδίο μάχης; Ας δούμε όμως τα γεγονότα και τις δράσεις με τη σειρά.

Το χρονικό της δολοφονικής επιδρομής και η εξοργιστική ολιγωρία της ΕΛ.ΑΣ.

Η ΑΕΚ Αθηνών ετοιμαζόταν για την επάνοδό της στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, με το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας να ετοιμάζεται να φορέσει -την Τρίτη, 8 Αυγούστου- τα γιορτινά του. Μια γιορτή που, σε λιγότερο από 24 ώρες πριν από τη σέντρα, μετατράπηκε σε μία οργανωμένη δολοφονική επίθεση, που συγκλόνισε το πανελλήνιο. Ομάδα 100-120 οργανωμένων οπαδών της Ντιναμό έφτασαν οδικώς στην Ελλάδα, παρά την απαγόρευση της μετακίνησης φιλάθλων από την Κροατία, για τον αγώνα με την ΑΕΚ, στο γήπεδο ΟΠΑΠ Arena. Οι Κροάτες φαίνεται ότι έδρασαν βάσει οργανωμένου σχεδίου, καθώς φτάνοντας στην Αττική Οδό, τα αυτοκίνητά τους σκορπίστηκαν και μεγάλος αριθμός κατευθύνθηκε στον σταθμό του ΗΣΑΠ Ειρήνη, όπου συναντήθηκαν με οπαδούς άλλης ομάδας και μαζί επιβιβάστηκαν στο τρένο και κατέβηκαν στον σταθμό Πευκάκια και με τα πόδια κατευθύνθηκαν προς τη Νέα Φιλαδέλφεια. Εκεί, λίγο μετά τις 11:00 το βράδυ, οι οπαδοί της Ντιναμό Ζάγκρεμπ, που, σύμφωνα με την Αστυνομία, είχαν συμπράξει με Έλληνες χούλιγκαν, προκάλεσαν επεισόδια, εντόπισαν τους οπαδούς της ΑΕΚ που εκείνη τη στιγμή βρίσκονταν έξω από το γήπεδο και τους επιτέθηκαν με πέτρες, με καδρόνια, με βόμβες μολότοφ, με ναυτικές φωτοβολίδες αλλά και με μαχαίρια. Αποτέλεσμα ήταν ο θανάσιμος τραυματισμός του 29χρονου Μιχάλη, που μαχαιρώθηκε, ο οποίος μπόρεσε να διανύσει κάποια μέτρα, έφτασε σε ένα κοντινό περίπτερο, ζήτησε βοήθεια, διεκομίσθη με ασθενοφόρο του ΕΚΑΒ στο νοσοκομείο, ωστόσο λίγη ώρα μετά κατέληξε. Η τραγική ολιγωρία της ΕΛ.ΑΣ. σε όλο της το μεγαλείο, αφού ενώ γνώριζε περισσότερο από 48 ώρες προηγουμένως για την κάθοδο των οργανωμένων οπαδών των Κροατών και χωρίς να αποτρέψει το παραμικρό, έφτασε έξω από τη Νέα Φιλαδέλφεια περίπου 40 λεπτά μετά την έναρξη της επίθεσης, για να μαζέψει τα… ασυμμάζευτα. Συνολικά, στα επεισόδια τραυματίστηκαν 10 άνθρωποι, πέντε Έλληνες και πέντε Κροάτες, ενώ 105 άτομα συνελήφθησαν.

Μπαράζ συσκέψεων και ανακοινώσεις - Λουκέτο στους συνδέσμους φιλάθλων

Η Πολιτεία απέδειξε τα αργά της αντανακλαστικά καταφέρνοντας πλήγμα σε έναν από τους ισχυρούς πυλώνες της διακυβέρνησης ΝΔ & Κυριάκου Μητσοτάκη, την ασφάλεια του πολίτη. Ο ίδιος ο Έλληνας Πρωθυπουργός είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο της ΟΥΕΦΑ, κ. Τσεφέριν, ενώ κάλεσε στο Μαξίμου και τους ισχυρούς άνδρες των τεσσάρων μεγάλων ΠΑΕ (ΟΣΦΠ, ΠΑΟ, ΑΕΚ, ΠΑΟΚ). Το κεντρικό μήνυμα και συμπέρασμα του μπαράζ συναντήσεων δεν ήταν άλλο από την άμεση πάταξη της τυφλής οπαδικής βίας, με τον Έλληνα Πρωθυπουργό να εξαγγέλλει σειρά αυστηρών μέτρων. Μεταξύ άλλων, προανήγγειλε το κλείσιμο των λεσχών των οργανωμένων οπαδών με διατήρηση ενός μόνο συνδέσμου στην έδρα κάθε ΠΑΕ και τον έλεγχο πλέον της εισόδου των οργανωμένων στις θύρες από την Αστυνομία, ενώ ζήτησε από τις ομάδες τη χρήση καμερών στα γήπεδα. Σε περίπτωση που τα μέτρα δεν αποδώσουν, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε κλείσιμο των θυρών, ενώ θα υπάρξει αποκλεισμός των ελληνικών ομάδων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις. Όπως είπε ο πρωθυπουργός, «φαινόμενα αδράνειας δεν θα γίνουν ανεκτά. Δεσμεύομαι ότι δεν θα διαιωνίσουμε παθογένειες αλλά θα τις διαλύσουμε[…] Υπάρχουν και άλλα μέτρα στη φαρέτρα μας. Το κλείσιμο, ενδεχομένως, των θυρών οργανωμένων οπαδών, προφανώς στο πλαίσιο το οποίο υπάρχει για την τιμωρία των ομάδων και τους αγώνες κεκλεισμένων των θυρών[…] Ελπίζω πραγματικά να μην απαιτηθεί από τις εξελίξεις, το κράτος να ενεργοποιήσει το ύστατο μέτρο το οποίο έχει στη διάθεσή του, το οποίο δεν είναι άλλο από τον προσωρινό αποκλεισμό ελληνικών ομάδων απ’ όλες τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις».

Άκρατη ωμή βία και χουλιγκανισμός - Η ψυχολογία… της αγέλης

Ψάχνοντας τα κίνητρα ή έστω μία λογική εξήγηση -αν μπορεί να χαρακτηριστεί έτσι- αναφορικά με το τι «οπλίζει» τα χέρια των σεσημασμένων χουλιγκάνων και εξ αφορμής των όσων έγιναν έξω από το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας, ο ψυχίατρος Χρίστος Λιάπης έδωσε τη δική του εκδοχή. «Για να φτάσεις να σκοτώσεις τον άλλον ή να χτυπήσεις τον άλλον, να επιτεθείς στον άλλον απλώς και μόνο επειδή φοράει ένα διαφορετικό χρώμα οπαδικής φανέλας ή κασκόλ, σημαίνει ότι η σχέση σου με τον εαυτό σου είναι πρώτα απ’ όλα διαταραγμένη, χωρίς αυτό σε καμία περίπτωση να αποτελεί ελαφρυντικό», δήλωσε μιλώντας στην ελληνική κρατική τηλεόραση, προσθέτοντας πως θεωρεί καταλυτική την απουσία ενσυναίσθησης αλλά και βασικών σταθερών σε ό,τι αφορά την οικογένεια, αλλά και τον κύκλο που κάθε άνθρωπος δημιουργεί και προσπαθεί μέσα σε αυτόν να ισορροπήσει. «Μέσα από αυτού του τύπου τα κενά έρχονται συγκεκριμένες κλίκες, συγκεκριμένες ιδεολογίες, όπου έχουμε πρόσμιξη συγκεκριμένων ιδεολογιών με την υποστήριξη συγκεκριμένων ομάδων και δημιουργούνται τέτοια φαινόμενα», ανέφερε, ενώ προσπαθώντας να καταδείξει τη ρίζα του προβλήματος, υπογράμμισε πως «η βία και η τοξικότητα φορτίζεται και φαίνεται στα γκράφιτι και στα ποσταρίσματα». Επιπλέον τόνισε πως για να σταματήσουν αυτά τα περιστατικά ακραίας βίας θα πρέπει να ληφθούν μέτρα που να ξεκινούν από την οικογένεια και την εκπαίδευση και να φτάνουν μέχρι και την κορυφή της κρατικής πυραμίδας και της επιβολής του νόμου.

Μπαράζ επεισοδίων με την επιστροφή των οργανωμένων στα κυπριακά γήπεδα

Η κατάσταση και εδώ στην Κύπρο μοιάζει να έχει εκτροχιαστεί, αφού η απόφαση για επιστροφή των οργανωμένων στα γήπεδα έχει δημιουργήσει ένα ντόμινο επεισοδίων -τα οποία δεν περιορίζονται στο ποδόσφαιρο και ούτε καν μόνο στους αγωνιστικούς χώρους- έχοντας θορυβήσει την Κυβέρνηση. Συγκεκριμένα, και χωρίς απαραίτητα να τοποθετούνται με χρονική σειρά, επεισόδια ντροπής είδαμε στο μνημόσυνο του Γρίβα με πετροβολισμούς μεταξύ οπαδών του ΑΠΟΕΛ και του Απόλλωνα, ενώ σοβαρά επεισόδια με διαφορετικούς αρνητικούς πρωταγωνιστές είχαμε και στο «Αντώνης Παπαδόπουλος» μεταξύ Ανορθωσιατών και Απολλωνιστών. Οι οπαδοί ΑΠΟΕΛ και Απόλλωνα είχαν βρεθεί σώμα με σώμα και στην ποδοσφαιρική αναμέτρηση των δύο ομάδων στη Λεμεσό, ενώ όλοι θυμόμαστε τον τραυματισμό δημοσιογράφου σε αγώνα φούτσαλ. Μεγάλος ντόρος ξέσπασε επίσης για τις «ασχημίες» μεταξύ φίλων της ΑΕΚ Λάρνακας και της Νέας Σαλαμίνας, ενώ τον γύρο του διαδικτύου έκανε το βίντεο με στιούαρτ στο ΓΣΠ να προτάσσει μαχαίρι στον αγώνα ΑΠΟΕΛ-Καρμιώτισσα. Η μετάβαση από το Τσίρειο στάδιο στο «Άλφαμεγα» δεν πραγματοποιήθηκε με τον καλύτερο τρόπο, αφού στο τελευταίο λεμεσιανό ντέρμπι πριν από την… μετακόμιση, χούλιγκαν έσπασαν τις κερκίδες και τα μπετόν του γηπέδου σε μιαν αναμέτρηση που δεν άρχισε ποτέ. Η συνάντηση στο νέο γήπεδο ΑΕΛ και Απόλλωνα έφερε νέα έκτροπα, την ώρα που στο μυαλό επανέρχεται η περίπτωση 21χρονου που έπαιρνε βόλτα τον σκύλο του έξω από το «Αντώνης Παπαδόπουλος» -χωρίς να σχετίζεται με την αναμέτρηση ή τα επεισόδια- και υπέστη σοβαρά εγκαύματα αφού φέρεται να πάτησε μολότοφ με αποτέλεσμα να διασωληνωθεί, φέροντας εγκαύματα στο 45% του σώματός του. Αποκορύφωμα δε ήταν η μεταφορά της βίας εκτός ποδοσφαίρου -αλλά και εκτός αγωνιστικού χώρου- με τον ημιτελικό του Κυπέλλου καλαθόσφαιρας μεταξύ Ανόρθωσης και Απόλλωνα να διακόπτεται στο ημίχρονο λόγω σοβαρών επεισοδίων, τα οποία εκκίνησαν από τις κερκίδες του «Τάσσος Παπαδόπουλος ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» και κατέληξαν σε οδομαχίες στους παρακείμενους δρόμους, με τους ανεγκέφαλους να καίνε μέχρι και λυόμενο υποστατικό του ΟΣΕΛ.

Μέτρα ναι, προς τη σωστή όμως κατεύθυνση;

Οι αντιδράσεις των εμπλεκομένων ήρθαν αλυσιδωτά, με τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να διαμηνύει πως είναι επιτακτική η εύρεση λύσεων για παύση του φαινομένου. Λίγες ώρες αργότερα και διά στόματος της νέας Υπουργού Δικαιοσύνης, Άννας Προκοπίου-Κουκκίδη και μετά από σύσκεψή της με τον Αρχηγό Αστυνομίας, προέδρους και υπηρεσιακούς παράγοντες ΚΟΑ, ΚΟΠ, ΚΟΚ, εκπροσώπους της Αρχής Αδειοδότησης Σταδίων, του ΠΑΣΠ και του Διευθυντή του ΓΣΠ, ανακοινώθηκε δέσμη μέτρων για πάταξη του χουλιγκανισμού. Μεταξύ αυτών η συγκρότηση μόνιμης αντιοχλαγωγικής ομάδας, η αλλαγή νομοθεσίας για διεξαγωγή αλκοτέστ και ναρκοτέστ, εντατικοποίηση σωματικού ελέγχου και επιτήρηση μετακινήσεων οργανωμένων συνόλων από την Αστυνομία. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στην προώθηση εγκατάστασης κλειστού κυκλώματος σε όλα τα στάδια για αποτελεσματικότερη εφαρμογή της κάρτας φιλάθλου και τροποποίηση του νόμου για εμπλοκή της Αστυνομίας στον έλεγχο εφαρμογής της. Δίνοντας ισχύ στην Αστυνομία προωθείται ώστε να καταστεί δεσμευτική οποιαδήποτε σύσταση για απαγόρευση μετακίνησης φιλάθλων ή ακόμα και απαγόρευση διεξαγωγής των αγώνων. Οι τελευταίοι δύο πυλώνες αφορούν την αύξηση ποινής αποκλεισμού από αθλητικούς χώρους μέχρι και 10 έτη και την επαναξιολόγηση αρωγής της πολιτείας προς τα αθλητικά σωματεία.

Με την έναρξη λοιπόν της τρέχουσας ποδοσφαιρικής περιόδου στη χώρα μας έχει ήδη θεσπιστεί η ισχυρή ενίσχυση των ελέγχων που αφορά τις εισόδους των σταδίων/γηπέδων. Παράλληλα έχει συσταθεί η νέα αντιοχλαγωγική ομάδα της Αστυνομίας, που αναμένεται να αποτελέσει το κομβικότερο κομμάτι στον τομέα της καταστολής ενδεχόμενων επεισοδίων που μπορεί να προκύψουν σε αθλητικούς χώρους. Πρόκειται για μέλη της Μηχανολογικής Μονάδας Άμεσης Δράσης, τα οποία πέρασαν από διάφορα στάδια εκπαίδευσης με επίκεντρο τους χούλιγκαν και θα βρίσκονται πλέον στην πρώτη γραμμή αντιπαράταξης και επεισοδίων. Οι δύο αυτές δράσεις αποτελούν κομμάτι μιας σειράς (9) μέτρων, τα οποία αποφασίστηκαν τον προηγούμενο Μάρτιο, μετά τα όσα θλιβερά εκτυλίχθηκαν στον διακοπέντα ημιτελικό Κυπέλλου καλαθόσφαιρας. Αρκετές από τις υπόλοιπες εξαγγελθείσες δράσεις φέρονται να έχουν λάβει το πράσινο φως και βρίσκονται ενώπιον της Νομικής Υπηρεσίας. Είναι, όμως, αρκετές; Θα μπορέσουν να κλείσουν τον κύκλο της τυφλής οπαδικής βίας; Θα δημιουργήσουν μία νέα οπαδική κουλτούρα; Θα νιώθει ο κάθε οικογενειάρχης ασφαλής να πάρει τα παιδιά του στο γήπεδο; Θα εντοπίζονται και θα τιμωρούνται άμεσα και παραδειγματικά οι παρανομούντες; Ή θα περιμένουμε τον επόμενο Μιχάλη, τον επόμενο Άλκη;

Τα «μυλλοσφοτζιήσματα» της Πολιτείας & Οι ευθύνες των διοικήσεων και οι οργανωμένοι οπαδοί

Έχει καταντήσει κουραστικό μετά από κάθε τραγικό συμβάν να ακούγονται βαρύγδουπες δηλώσεις, εξαγγελίες και υποσχέσεις. Ο αθλητισμός στη χώρα μας δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί μια μικρογραφία της ευρύτερης κοινωνίας. Θα ήταν πιο συνετό να παραδεχθούν οι αρμόδιοι -αφού είναι ίσως οι μόνοι που συνεχίζουν να ζουν στο περιβάλλον άρνησης- ότι η κάρτα φιλάθλου αποτελεί φιάσκο και έχει αποτύχει παταγωδώς. Όχι γιατί η κάρτα φιλάθλου από μόνη της δεν μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα ισχυρό εργαλείο στο φάσμα πρόληψης και καταστολής, αλλά γιατίν όπως και πολλά άλλα σε αυτήν τη χώρα, αποτελεί… μυλλοσφότζιησμα. Ελάχιστα είναι τα γήπεδα στα οποία λειτουργεί κανονικά το κλειστό κύκλωμα, ενώ έχει αναφερθεί κατά κόρον πως η απουσία ταξιθέτη -και παράλληλα παιδείας- οδηγεί τον καθένα να κάθεται όπου θέλει καθιστώντας την ταυτοποίηση αδύνατη. Σε πρόσφατη συζήτηση με υψηλά ιστάμενο πρόσωπο του ΚΟΑ αναφορικά με το γιατί δεν υπάρχουν σε όλα τα γήπεδα κλειστά κυκλώματα παρακολούθησης, μου αναφέρθηκε πως, βάσει νομοθεσίας, υποχρεούνται να έχουν κλειστό κύκλωμα αυτά που η χωρητικότητά τους ξεπερνά τις 2 χιλιάδες. Ο πρόσφατος τραυματισμός κάμερα μαν σε αγώνα φούτσαλ στο «Τάσσος Παπαδόπουλος ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», χωρίς να γίνει μετέπειτα καμία σύλληψη, έφερε εκ νέου το ερώτημα: Πού είναι το κλειστό κύκλωμα του «Ελευθερία»; Δεν ξέρω αν είναι για γέλια ή για κλάματα το γεγονός ότι ο εν λόγω αρμόδιος επέμενε αρχικά ότι η χωρητικότητα του γηπέδου είναι κάτω των 2 χιλιάδων (η χωρητικότητα είναι 6(!) χιλιάδες), όμως αφού… «πείστηκε», μου ανέφερε πως δεν επιτρέπεται η είσοδος σε πάνω από 2.000 σε κάθε αγώνα. Κοινώς… γελούμε του εαυτού μας.

Οι οργανωμένοι δεν είναι το πρόβλημα. Αποτελούν ένα από τα πιο ζωντανά κύτταρα σε έναν αθλητικό οργανισμό. Για να μην τσουβαλιάζουμε και βάζουμε όλους στο ίδιο καζάνι. Είναι στην πλειοψηφία τους άτομα που αγαπούν -ίσως και παθολογικά- μια ομάδα, ή τα ιδεώδη και τις αξίες που αυτή πρεσβεύει. Που σπαταλούν χρόνο και χρήμα, μεράκι γι’ αυτήν τους την αγάπη. Υπάρχουν όμως και αυτοί που παρεισφρέουν με τον μανδύα του οπαδισμού, εμποτίζοντας με το φαρμάκι του φανατισμού και τα μυαλά νεαρότερων, που θεωρούν πως με αυτόν τον τρόπο ανήκουν σε μια ομάδα, σε μια παρέα όντας οι «εύκολοι στόχοι». Για να είμαστε όμως δίκαιοι, πέραν της Πολιτείας και των αρμοδίων φορέων τη μεγαλύτερη ευθύνη έχουν και οι ομάδες. Οι διοικήσεις, που, αντί να απομονώσουν αυτά τα στοιχεία, λειτουργούν σαν «φτερούγα» προστασίας, αφού γνωρίζουν πολύ καλά ποιοι είναι και τι κάνουν, προτιμούν να πληρώνουν αβέρτα-κουβέρτα πρόστιμα και τιμωρίες από το να τεθούν αντιμέτωποι με αυτούς. Ακούτε πολύ συχνά τους όρους «σοβαρά επεισόδια», «πετροπόλεμος», «ρίψη φωτοβολίδας με πιστόλι», όμως ελάχιστοι είναι αυτοί που αντιλαμβάνονται πως καθαρά από τύχη δεν έχουμε θρηνήσει έναν Κύπριο Άλκη, έναν Κύπριο Μιχάλη. Όταν ρίχνεις πέτρες ή φωτοβολίδες με πιστόλια, δεν είναι οχλαγωγία, είναι τουλάχιστον απόπειρα πρόκλησης βαριάς σωματικής βλάβης, απόπειρα δολοφονίας. Όσο αυτές δεν βρίσκουν στόχο σφυρίζετε αδιάφορα, όταν όμως βρου