ΕΑΣ: Έρευνες για την πρόληψη εξαρτητικών συμπεριφορών από τα τυχερά παιχνίδια - Τι κατέδειξαν

Βάσει των ευρημάτων από έρευνες, που διενεργούνται κατά καιρούς από την Εθνική Αρχή Στοιχημάτων, παρατηρείται ότι ένα σημαντικό ποσοστό Κυπρίων συμμετέχουν στο στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια. Η συντριπτική πλειοψηφία ασχολούνται κοινωνικά με τα τυχερά παιχνίδια χωρίς να παρουσιάζουν προβληματικές συμπεριφορές, όμως ένας μικρός αριθμός ατόμων εκδηλώνουν παθολογικές συμπεριφορές ενασχόλησης με αυτά.

Η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων αποτελεί την αρμόδια Αρχή για την αδειοδότηση, τη ρύθμιση, την εποπτεία και τον έλεγχο της στοιχηματικής δραστηριότητας στη Δημοκρατία. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της εκπονεί προγράμματα και πρωτοβουλίες για την πρόληψη παθολογικών συμπεριφορών και διενεργεί έρευνες για την ενίσχυση της εμπειρογνωμοσύνης και καλύτερη κατανόηση του φαινομένου στην Κύπρο. Σε αυτό το πλαίσιο και στη βάση του στρατηγικού της σχεδιασμού εκπόνησε το τελευταίο διάστημα τρεις έρευνες, με στόχο να καταγράψει τις συνήθειες των Κυπρίων σε σχέση με τα τυχερά παιχνίδια, ώστε να αναπτύξει δράσεις και προγράμματα για την αντιμετώπιση των επιβλαβών συνεπειών από την παθολογική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια.

Ειδικότερα, η ΕΑΣ ανέθεσε στην κοινοπραξία IMR/University of Nicosia - GREO Evidence Insights τη διεξαγωγή παγκύπριας ποσοτικής έρευνας επιπολασμού, για την καταγραφή του ποσοστού συμμετοχής στα τυχερά παιχνίδια στη χώρα μας, τη μελέτη του προφίλ και των χαρακτηριστικών των παικτών και συγκεκριμένα όσων κατηγοριοποιούνται ως προβληματικοί παίκτες. Η έρευνα ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2022. Ακόμη, η ΕΑΣ προχώρησε στη διενέργεια και δεύτερης ποσοτικής έρευνας, για να καταγράψει τον βαθμό ενασχόλησης και τις συνήθειες των γυναικών σε ό,τι αφορά το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια. Η έρευνα διενεργήθηκε τον Μάιο του 2022 σε δείγμα 1000 γυναικών.

Την περίοδο μεταξύ Απριλίου και Μαΐου 2023 διενεργήθηκε για λογαριασμό της Αρχής και τρίτη ποσοτική έρευνα, επίσης μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων, σε δείγμα 1000 συνολικά ατόμων με θέμα τη διαφήμιση για το αθλητικό στοίχημα. Στόχος της έρευνας ήταν η διερεύνηση του βαθμού αποτελεσματικότητας της ρυθμισμένης διαφήμισης, η συχνότητα και τα μέσα προβολής της διαφήμισης, καθώς και η διερεύνηση του βαθμού προτροπής των διαφημίσεων για το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια. Στη βάση της συγκεκριμένης έρευνας, η Αρχή ανακοίνωσε δημόσια διαβούλευση για τη βελτίωση του Κώδικα Διαφήμισης, με στόχο την ενίσχυση της προστασίας των παικτών. Εντός του έτους, όπως προανήγγειλε μιλώντας στη «Σημερινή» η πρόεδρος της ΕΑΣ, κυρία Ιωάννα Φιάκκου, η Αρχή θα διενεργήσει και τέταρτη έρευνα, που θα επικεντρώνεται στη στοιχηματική δραστηριότητα και στις συνήθειες των νέων και ανηλίκων σε σχέση με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια.

Ένα σημαντικό ποσοστό Κυπρίων συμμετέχουν στο στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια, με τη συντριπτική πλειοψηφία να ασχολούνται κοινωνικά με αυτά χωρίς να παρουσιάζουν προβληματικές συμπεριφορές – Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός ατόμων εκδηλώνουν παθολογικές συμπεριφορές ενασχόλησης με αυτά

Αποτελέσματα έρευνας επιπολασμού

Ανάμεσα στους 2.950 ερωτηθέντες, το 55,3% δήλωσαν ότι εντός του 2022 έχουν παίξει τουλάχιστον ένα τυχερό παιχνίδι. Το εν λόγω ποσοστό είναι συγκρίσιμο με άλλες χώρες, όπως η Αυστραλία (56,9%), ενώ η Ιρλανδία κινήθηκε στο 49% και η Γαλλία στο 45,6%.

Οι περισσότεροι απ’ όσους δήλωσαν ότι συμμετείχαν σε ένα ή περισσότερα τυχερά παιχνίδια ήταν άντρες ηλικίας 18-34 ετών, με πλέον δημοφιλές παιχνίδι το λαχείο με 49,5%, ενώ ακολούθησαν το αθλητικό στοίχημα με 10,2%, η τόμπολα με 7,4%, τα παιχνίδια καζίνο με 4,1%, τα φρουτάκια με 3,3%, ποσοστό 2,8% δήλωσαν ότι έπαιξαν ιδιωτικά στοίχημα με μέλη της οικογένειας και φίλους, 1,5% στοιχημάτισαν σε ιπποδρομίες και 0,8% σε virtual sports.

Σημαντικό στοιχείο, που αντανακλά τις συνήθειες των Κυπρίων σε σχέση με τα τυχερά παιχνίδια, αποτελεί το γεγονός ότι το 73,5% όσων έπαιξαν τυχερά παιχνίδια, το έπρατταν τουλάχιστον μία φορά τον μήνα. Παράλληλα, μεταξύ αυτών που δήλωσαν ότι παίζουν αθλητικό στοίχημα, ποσοστό 64,6% δήλωσαν ότι στοιχηματίζουν διαδικτυακά, σε αντίθεση με το 35,4% που στοιχηματίζουν σε πρακτορεία στοιχημάτων. Το 14,1% του συνόλου των παικτών τυχερών παιχνιδιών στοιχημάτισαν διαδικτυακά.

Τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν ότι το 1,5% των Κυπρίων εμφανίζουν χαρακτηριστικά προβληματικής ενασχόλησης με το στοίχημα, σύμφωνα με το διεθνώς αναγνωρισμένο εργαλείο Problem Gambling Severity Index (PGSI). Συγκριτικά, στη Γαλλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 1,6% και στην Αυστραλία 1,2%, ενώ στην Ιρλανδία μόλις 0,3%. Με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία, τα ποσοστά προβληματικής ενασχόλησης παγκοσμίως, κυμαίνονται διαχρονικά μεταξύ 0,4%-8,1%.

Σύμφωνα με το εργαλείο PGSI, η έρευνα κατέγραψε ότι το 2,6% του πληθυσμού της Κύπρου αποτελούν παίκτες υψηλού κινδύνου, οι οποίοι κατά 92% είναι άντρες, ενώ 41,4% είναι ηλικίας μεταξύ 18-34. Αξίζει να σημειωθεί ότι, οι εν λόγω παίκτες ήταν πιο πιθανό να αναφέρουν ότι καπνίζουν ή καταναλώνουν αλκοόλ και ότι είναι λιγότερο χαρούμενοι ή αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας, συγκριτικά με τους μη προβληματικούς παίκτες.

Τα πιο δημοφιλή είδη τυχερών παιχνιδιών για τους παίκτες υψηλού κινδύνου ήταν το αθλητικό στοίχημα σε ποσοστό 75,3%, το λαχείο με 72% και οι παιγνιομηχανές καζίνο και τα φρουτάκια σε ποσοστό 33%, ενώ το 61,7% των εν λόγω παικτών δήλωσαν ότι έπαιξαν διαδικτυακά τυχερά παιχνίδια. Μεταξύ των μη προβληματικών παικτών, τα πιο δημοφιλή παιχνίδια ήταν το λαχείο σε ποσοστό 92,3%, η τόμπολα στο 12,6% και το αθλητικό στοίχημα στο 33,3%.

Γυναίκες και τυχερά παιχνίδια

Η έρευνα της ΕΑΣ για τις γυναίκες κατέδειξε ότι, μόλις το 12% των γυναικών δεν έχουν παίξει ποτέ στοίχημα, ενώ ποσοστό 88% έχουν παίξει έστω και μία φορά στη ζωή τους. Επίσης, ποσοστό 45% δήλωσαν ότι έχουν παίξει στοίχημα ή τυχερό παιχνίδι πριν από τα 18 τους έτη και 30% μεταξύ 18-24 ετών.

Ποσοστό 26% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι παίζουν τυχερά παιχνίδια μόνες, 49% με φίλους και 28% με τους συντρόφους τους.

Αναφορικά με τους λόγους συμμετοχής στα τυχερά παιχνίδια, ποσοστό 56% των γυναικών που παίζουν τυχερά παιχνίδια δήλωσαν ότι συμμετέχουν για διασκέδαση, 45% για να κερδίσουν χρήματα, 8% για σκοπούς κοινωνικής συναναστροφής, 8% από περιέργεια και για να δοκιμάσουν την τύχη τους, 4% από βαρεμάρα και 2% από συνήθεια ή λόγω παράδοσης.

Σύμφωνα με την κλίμακα αξιολόγησης της ενασχόλησης με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια του South Oaks Gambling Screen (SOGS), ποσοστό 21,1% των παικτριών έχουν επιδείξει συμπτώματα πιθανής προβληματικής συμπεριφοράς.

Η αξιολόγηση των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα με το εργαλείο SOGS κατέδειξε ότι το ποσοστό παθολογικής ενασχόληση με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια ανάμεσα στις γυναίκες παίκτριες ανέρχεται στο 1,2%.

Πρόεδρος ΕΑΣ: Επικείμενη έρευνα για ανηλίκους

Μιλώντας στη «Σημερινή», η πρόεδρος της ΕΑΣ δήλωσε ότι, στο πλαίσιο των στρατηγικών επιδιώξεων της Αρχής είναι η διενέργεια εντός του έτους νέας έρευνας, με επίκεντρο τους ανηλίκους και τη σχέση τους με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια. «Οι έρευνες είναι ένα πολύτιμο επιστημονικό εργαλείο για την Αρχή, στη βάση του οποίου αναπτύσσουμε τεκμηριωμένα προγράμματα και δράσεις με στόχο την πρόληψη της προβληματικής ενασχόλησης με το στοίχημα και τα τυχερά παιχνίδια».

Προγράμματα προστασίας του κοινού με βάση τα ευρήματα ερευνών διαμορφώνει η Εθνική Αρχή Στοιχημάτων

Όπως εξήγησε η κ. Φιάκκου, με βάση τα ευρήματα της έρευνας για τις γυναίκες, η ΕΑΣ σε συνεργασία με την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ) και τον Σύνδεσμο για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Βίας στην Οικογένεια (ΣΠΑΒΟ), προχωρούν στην υλοποίηση του προγράμματος «Γυναίκες και Τυχερά Παιχνίδια: Ενδυναμώνουμε τις γυναίκες, γεφυρώνουμε το χάσμα». «Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πρακτικά εργαλεία και δράσεις για την έγκαιρη παρέμβαση και εντοπισμό των ευάλωτων γυναικών και την παραπομπή τους στις αρμόδιες υπηρεσίες της Δημοκρατίας και ομάδα στόχος είναι οι γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια που εξυπηρετούνται σε δομές και προγράμματα στήριξης οικογένειας και παιδιών και σε δομές που αφορούν περιστατικά βίας. Φιλοδοξία μας είναι να δημιουργήσουμε αποτελεσματικούς μηχανισμούς ενδυνάμωσης των γυναικών και ειδικά των ευάλωτων και να διαχειριστούμε πιο αποτελεσματικά και ολιστικά τις περιπτώσεις των γυναικών που αντιμετωπίζουν διαταραχές τυχερών παιχνιδιών, ούτως ώστε να επιτευχθούν οι μακροχρόνιοι στόχοι μας για προστασία του κοινωνικού συνόλου».