Κυπριακές προσδοκίες και ελλαδοτουρκικός διάλογος

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ζήτησε εκ νέου από τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών όπως υπάρξει κοινή συνάντησή τους με τον κατοχικό ηγέτη στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα βρεθεί με τον Αντόνιο Γκουτέρες στις 22 του Σεπτέμβρη. Η Λευκωσία βλέπει την ίδια ώρα θετικές προοπτικές μετά και την επίσκεψη του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας στην Άγκυρα, με τον Πρόεδρο, ωστόσο, να μην εισέρχεται σε λεπτομέρειες. Την ίδια στιγμή, σε επιστολή που απέστειλε ο Πρόεδρος προς τον ΓΓ του ΟΗΕ θίγονται, σύμφωνα με τον Υπουργό Εξωτερικών, Κωνσταντίνο Κόμπο, τρόποι με τους οποίους μπορεί να προχωρήσει η διαπραγματευτική διαδικασία με τον διορισμό ειδικού αντιπροσώπου, υποδεικνύοντας ότι «δεν αποδεχόμαστε τίποτα άλλο πέραν του πλαισίου των ψηφισμάτων του ΟΗΕ».

Αιγαίο, Κυπριακό και Θράκη βρίσκονται στο επίκεντρο των διαφορών της νέας εποχής στα ελληνοτουρκικά. Θέματα για τα οποία οι Υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας συμφώνησαν να επενδύσουν στον διάλογο με στόχο την επίλυσή τους

Δημιουργεί προσδοκίες η Λευκωσία

Δημιουργεί προσδοκίες η Λευκωσία για κινητικότητα στο Κυπριακό εντός Σεπτεμβρίου. Ο Πρόεδρος ζητεί, με επιστολή του προς τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, να υπάρξει κοινή συνάντησή τους με τον Ερσίν Τατάρ στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Αφενός ο Πρόεδρος θέλει μέσα από αυτήν τη συνάντηση να δείξει τη βούλησή του για επανέναρξη των συνομιλιών και, αφετέρου, να καταδείξει τις εκτός πλαισίου προσεγγίσεις της Τουρκίας. Αυτό θα κάνει εξάλλου ο κατοχικός ηγέτης άπαξ και βρεθεί ενώπιον του Γενικού Γραμματέα. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο, υπάρχουν θετικές ενδείξεις για επανέναρξη των συνομιλιών μετά και την επίσκεψη του Ελλαδίτη ΥΠ.ΕΞ. στην Άγκυρα, χωρίς ωστόσο να μπαίνει σε λεπτομέρειες για το ποιες είναι αυτές οι προοπτικές. «Ενημερωθήκαμε από τον Έλληνα Υπουργό Εξωτερικών και οφείλω να αναφέρω ότι από την ενημέρωση δημιουργείται μια προοπτική, αλλά αντιλαμβάνεστε ότι όλα θα κριθούν επί των δεδομένων. Και χθες απευθύνθηκα ξανά στον ΓΓ γραπτώς, ζητώντας να προχωρήσει στο να γίνει η συνάντηση με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη», ήταν η αναφορά του Προέδρου.

Η επιστολή που εστάλη στον ΓΓ περιλαμβάνει επίσης τον τρόπο που προκρίνει η Λευκωσία για να προχωρήσει η διαπραγματευτική διαδικασία με αφετηρία πάντα τον διορισμό ειδικού αντιπροσώπου. Την ίδια στιγμή ο Υπουργός Εξωτερικών διαβεβαιώνει ότι η ε/κ πλευρά δεν συζητά οτιδήποτε είναι εκτός πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, παρά την τουρκική αδιαλλαξία και τις προσεγγίσεις εκτός αυτού του πλαισίου. «Δεν θα πάμε σε διαπραγματεύσεις απλώς και μόνο για χάρη των διαπραγματεύσεων», ήταν τα λόγια που χρησιμοποίησε ο Κωνσταντίνος Κόμπος, που ήταν καλεσμένος την Πέμπτη στην εκπομπή του «Σίγμα», «Μεσημέρι και κάτι».

Η Κύπρος και η ελλαδοτουρκική προσέγγιση

Η συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας στην Άγκυρα, αν και περισσότερο αναγνωριστική και προπαρασκευαστική ενόψει της συνάντησης Μητσοτάκη - Ερντογάν στη Νέα Υόρκη στις 18 Σεπτεμβρίου, μπορεί να στείλει και μηνύματα για το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, στο τετ-α-τετ τους, το οποίο κράτησε κάτι παραπάνω από δύο ώρες, συμφώνησαν να επενδύσουν στον διάλογο για την επίλυση των διαφορών τους. Αιγαίο, Κυπριακό και Θράκη βρίσκονται στο επίκεντρο των διαφορών της νέας εποχής στα Ελληνοτουρκικά. Όσον αφορά το Κυπριακό, ο Ελλαδίτης Υπουργός δήλωσε ότι η συζήτησή τους περιέλαβε και το Κυπριακό και επανέλαβε τη θέση για άμεση επανεκκίνηση των συνομιλιών. Ο Τούρκος Υπουργός από την πλευρά του επανέλαβε ότι οι απόψεις τους για την επίλυση του Κυπριακού είναι σαφείς.

Το κλίμα συνεργασίας ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα υπήρξε αντικείμενο σχολιασμού στον αντιπολιτευόμενο τουρκικό Τύπο. Συγκεκριμένα, άρθρο στην εφημερίδα «Τζουμχουριέτ» διερωτάται πώς και πού θα βρεθεί η χρυσή τομή για την επίλυση των διαφορών. Δικαίως, θα λέγαμε εμείς. Ο αρθρογράφος παραθέτει μερικές από τις βασικότερες διαφορές ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, όπως είναι το Κυπριακό και οι θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο. Όπως σημειώνεται, μάλιστα, «για παράδειγμα, η ελληνική λύση στην Κύπρο είναι να αγνοηθεί η ‘‘ΤΔΒΚ’’, ενώ η τουρκική λύση είναι να αναγνωριστεί η ύπαρξη της ‘‘ΤΔΒΚ’’. Είναι δυνατή μια ενδιάμεση λύση με τη νέα προσέγγιση; Ή μήπως η Αθήνα ή η Άγκυρα θα συμβιβαστεί στη θέση της άλλης;».

Σ’ αυτόν τον συλλογισμό εμείς θα προσθέσουμε και τις δηλώσεις του εκπροσώπου του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας, Ζεκί Ακτούρκ, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι «οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις συνεχίζουν να προστατεύουν τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της χώρας μας και της 'Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου' στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο χωρίς συμβιβασμούς. Συνεχίζουμε τις αμοιβαίες προσπάθειες για τη διατήρηση και την ανάπτυξη της θετικής ατμόσφαιρας που έχει διαμορφωθεί πρόσφατα με τη γειτονική μας Ελλάδα».

Άρα, δεν βλέπουμε κανένα βήμα πίσω στο θέμα της Κύπρου, και από την άλλη θετική ατμόσφαιρα με την Ελλάδα. Επί της ουσίας ο διάλογος τον οποίο επικαλούνται οι ελλαδικές ηγεσίες είναι ένας διάλογος μεταξύ της παρανομίας και της νομιμότητας, μεταξύ του αναθεωρητισμού και του Διεθνούς Δικαίου. Διερωτάται λοιπόν κανείς, θα ήταν ποτέ δυνατό να βρεθεί ελλαδική κυβέρνηση που θα «σπρώξει» τη Λευκωσία σε μια κακή διευθέτηση χάριν της ηρεμίας στο Αιγαίο; Η απάντηση θα έπρεπε να είναι προφανής. Υπάρχουν ωστόσο τοποθετήσεις όπως αυτές του Ομότιμου Καθηγητή και πρώην Υφυπουργού Εξωτερικών, Χρήστου Ροζάκη, ότι «δεν μπορούμε να περιμένουμε επ’ άπειρον να λυθεί το Κυπριακό προκειμένου να λύσουμε τα Ελληνοτουρκικά». Ο Καθηγητής έφτασε μάλιστα στο σημείο να χαρακτηρίσει μεγάλη ευκαιρία το απορριφθέν φιλοτουρκικό Σχέδιο Ανάν αλλά και το Κράν Μοντανά των αναχρονιστικών εγγυήσεων και των κατοχικών στρατευμάτων.