Η «δουλοφροσύνη» Γ. Βασιλείου, οι Αμερικανοί στις Bάσεις με γνώση της ΚΚ και το Αεροδρόμιο Λευκωσίας…

Τι έλεγε στους Βρετανούς ο Γιώργος Βασιλείου

Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ότι σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια του 1993 ο τέως Πρόεδρος, Γιώργος Βασιλείου, κάθε φορά που έβλεπε τους Βρετανούς αξιωματούχους ήταν πάντα επικριτικός εναντίον του Γλ. Κληρίδη, σε σημείο που το επεσήμαναν και οι ίδιοι (οι Βρετανοί). Τον κατηγορούσε στους Βρετανούς ότι απομακρυνόταν από τις «Ιδέες Γκάλι», ότι επηρεαζόταν από τους σκληροπυρηνικούς του συμβούλους, ειδικά τον Υπ. Εξωτερικών, Αλέκο Μιχαηλίδη, δεν έπρεπε ουσιαστικά να ακούει τον λαό («Vasiliou deplored the resulting tendency to make foreign policy the servant of domestic politics»). Είχε στείλει επιστολή στον Γ. Παπανδρέου με έντονη παρότρυνση να υποστηρίζει τα ΜΟΕ δίχως παρεκκλίσεις, είχε ζητήσει να δει τον Γλ. Κληρίδη πριν στείλει την επιστολή του, αλλά δεν του έδωσαν ραντεβού. Ο Βασιλείου πίστευε πως οι Τούρκοι δεν ενδιαφέρονταν για λύση, επέκρινε την αμυντική συμφωνία με την Ελλάδα, επέκρινε την τάση (εννοείται του λαού) να κατηγορείται το ΗΒ για όλα, προειδοποιούσε για αντι-βρετανικά αισθήματα, υποστήριζε Ευρωπαίο παρατηρητή αλλά με περιορισμένο ρόλο (οι Βρετανοί δεν υποστήριζαν παρατηρητή και μάλλον και ο ΓΓ του ΟΗΕ), ο Κληρίδης δεν είχε εξηγήσει τα ΜΟΕ και κανένας δεν τα είχε διαβάσει, ο κόσμος δεν εκτίμησε το πακέτο (ΜΟΕ) ότι θα είχε και κάποια λύση για το Βαρώσι…

Ο τότε πρέσβης της Ελλάδας στο Λονδίνο, Κάρολος Παπούλιας, με επιστολή του προς το Φ.Ο., διαβεβαίωσε το Λονδίνο ότι η Ελληνική Κυβέρνηση δέχθηκε τα ΜΟΕ. Και σημείωσαν στο Φ.Ο.: «Όμως δεν το ανακοίνωσαν».

Σημ. Φ.Α.: Υπενθυμίζεται η γνωμάτευση της συνταγματολόγου Κλερ Πάλλεϊ για τα ΜΟΕ, η οποία κατέληγε: «…θα θυσιαστούν όλοι οι πρόσφυγες έναντι επιστροφής μιας έρημης περιοχής, δηλ. των Βαρωσίων» (* in order to get return of a desert to which its owners are entitled, all other Greek Cypriot refugees are in practice being sacrificed - what used to be called “Famagustisation of the Cyprus problem”).

Τη γνωμάτευση είχε αποκαλύψει η γράφουσα στη «Σημερινή» στις 30.5.1994. Βλέπε ανάλυση «ΜΟΕ και… πιέσεων», 30.12.2018 (https://simerini.sigmalive.com/article/2018/12/30/metra-oikodomeses-empistosunes-kai-pieseon/).

Το ΗΒ ο μεγαλύτερος εταίρος των Τ/κ μετά την Τουρκία

Σε έγγραφά τους οι Βρετανοί έλεγαν ότι το 1992 ο Πρόεδρος Βασιλείου ήθελε τον Μπούτρος Γκάλι (ΓΓ του ΟΗΕ) να προχωρεί δίχως καθυστέρηση, γιατί αν έχανε στις εκλογές (ο Βασιλείου) δεν θα είχε καιρό για συμβιβασμό. Το 1993 (ΟΗΕ και Βρετανοί) δούλευαν στη βάση των Ιδεών του ΓΓ («Ιδέες Γκάλι»), ενώ οι συνομιλίες στη Νέα Υόρκη τον Μάρτιο και Μάιο επικεντρώθηκαν στα ΜΟΕ για επαν-άνοιγμα του Βαρωσιού και του Αεροδρομίου Λευκωσίας, αμφότερα κάτω από τον έλεγχο των ΗΕ. Ο Ντενκτάς δεν επέστρεψε στη Νέα Υόρκη στις 14 Ιουνίου και παραιτήθηκε από «διαπραγματευτής», αλλά παρέμεινε «Πρόεδρος της ΤΔΒΚ». Ο ΓΓ στις 14 Σεπτεμβρίου στην έκθεσή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας έγραψε ότι «η τουρκο-κυπριακή πλευρά δεν έδειξε καλή θέληση» και στην έκθεσή του στις 22 Νοεμβρίου επέρριψε ευθύνη και στις δύο πλευρές. Το Ηνωμένο Βασίλειο (έγραψαν) δέχθηκε κριτική από τους Ελληνοκυπρίους και ο Πρόεδρος Κληρίδης αναγκάστηκε να γράψει επιστολή στον Βρετανό Πρωθυπουργό για να ικανοποιήσει τα πιο σοβινιστικά μέλη του κυβερνώντος συνασπισμού του. Δεν πίστευαν τον Βασιλείου ότι ο Κληρίδης απομακρυνόταν από τις «Ιδέες Γκάλι» και η στάση του ήταν ελιγμός ώστε να προσπεράσει τις εσωτερικές του δυσκολίες. Ο Κληρίδης είχε προτείνει αποστρατιωτικοποίηση αλλά απορρίφθηκε από τον Ντενκτάς, την είχε προτείνει και ο Σπ. Κυπριανού παλαιότερα…

Έβρισκαν ότι οι «Τουρκοκυπριακές Δυνάμεις Ασφαλείας» ήταν 4.000, ο τουρκικός στρατός περίπου 28.000, με 250 τανκς και 200 στοιχεία Πυροβολικού (κανόνια). Επιπλέον υπήρχαν 21.000 έφεδροι Τουρκοκύπριοι.

Το 1991 το ΗΒ ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής αγαθών και υπηρεσιών προς την Κύπρο μετά τη Γαλλία, με τον αριθμό (της Γαλλίας) να αυξάνεται λόγω αμυντικών αγορών (από την ΚΔ). Η βρετανική κοινότητα στην Κύπρο υπολογιζόταν στις 22.000, περιλαμβανομένων Βρετανών πολιτών με κυπριακή καταγωγή, και οι Βρετανοί τουρίστες στις 600.000. Εκτός της Τουρκίας το ΗΒ ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Τουρκοκυπρίων.

Αναφέρονται και στη διαμάχη τότε του Εισαγγελέα των Βάσεων με θέσεις του Λουκή Λουκαΐδη για το «κυρίαρχο» των Βάσεων, σε άρθρο του μ. Λουκή Παπαφιλίππου για τις Βάσεις, σε άρθρο της δημοσιογράφου Μαρίας Παναγιώτου στις «Σελίδες» «Οι βρετανοί έφυγαν για να μείνουν», και άλλα…

Ετοιμάζονταν σε συνεργασία με τον Πρόεδρο Κληρίδη για την επικείμενη επίσκεψη της Βασίλισσας Ελισάβετ στην Κύπρο και σε σχέση με την ασφάλεια και ελαχιστοποίηση των αντιδράσεων εναντίον τους…Ο Γλ. Κληρίδης τούς είπε ότι είχε επικοινωνήσει με τις εφημερίδες που «επηρέαζαν», ζητώντας τους να κατεβάσουν τους τόνους και σύστησε στους Βρετανούς να μην κάνουν και εκείνοι απολύσεις προσωπικού εκείνο το διάστημα, γιατί είχε παραστάσεις από συντεχνίες…

Επιστολές βροχή!

Στη νέα αποδέσμευση υπάρχουν δεκάδες επιστολές από ομογενείς στο Ην. Βασίλειο και οργανώσεις από Κύπρο, που επέκριναν τη βρετανική πολιτική, περιλαμβανομένης της τότε δήλωσης της Υφυπουργού, βαρόνης Λίντα Τσόκερ, η οποία, μετά από συνάντηση με τον Ραούφ Ντενκτάς, είχε δηλώσει ότι «υπάρχουν και άλλες λύσεις από την ομοσπονδία». Το Φόρεϊν Όφις έδιδε την ίδια στερεότυπη απάντηση, ότι υποστηρίζει τη λύση της ΔΔΟ, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΟΗΕ, και στην περίπτωση της Λίντα Τσόκερ ότι… παρεξηγήθηκε η δήλωσή της. Αντιδράσεις ομογενών επίσης υπήρχαν και για ένα ντοκιμαντέρ τότε του BBC για την Κύπρο…

Επίσης, ενώ το Φ.Ο. γνώριζε πολύ καλά το θέμα του εποικισμού με αριθμούς, σε σχετικές απαντήσεις επιστολών αρνιόταν γνώση ακόμα και στον ΄Υπ. Αρμοστή της ΚΔ στο Λονδίνο…

Ευαίσθητο θέμα - κλειστό μέχρι 2042

Το 2019 αναθεωρήθηκε και η περίπτωση αποδέσμευσης σχετικού φακέλου επί καιρώ αποικιοκρατίας (δεκαετία του 1950), ο οποίος αναφερόταν ουσιαστικά σε ανθρώπους που συνεργάστηκαν με την κυβέρνηση της αποικιοκρατίας (και αστυνομικούς). Υπήρχαν δύο απόψεις και επιβλήθηκε τελικά η πλευρά που πίστευε ότι είναι ενωρίς γιατί υπάρχουν είτε ζώντες είτε συ-σχετιζόμενα τρίτα πρόσωπα. Ανέβαλαν την αποδέσμευση του φακέλου για την 1.1.2042.

Retained Sites - Αεροδρόμιο Λευκωσίας

Το 1993 το Λονδίνο ήθελε να επιστρέψει στην ΚΔ τις περιοχές του Αεροδρομίου Λευκωσίας, που κράτησε ως «Retained Sites», γιατί δεν τις χρειαζόταν πλέον. Όμως «αυτό είναι προβληματικό (η περιοχή ως επί το πλείστον βρίσκεται εντός της Προστατευόμενης Περιοχής του ΟΗΕ) και πολιτικά ευαίσθητο (οι Τουρκοκύπριοι αναμφίβολα θα φέρουν ένσταση στην επιστροφή της γης στην ΚΔ)… Εν πάση περιπτώσει, για να κάνουμε αυτό, χρειαζόμαστε να κάνουμε σίγουρο ότι η ΚΚ καταλαβαίνει καθαρά πως η περιουσία αυτή, καθώς επιστρέφει στη δική της ιδιοκτησία, θα έχει το ίδιο στάτους κβο όπως άλλες περιοχές της ‘‘νεκρής ζώνης’’ (Buffer Zone) (δηλαδή στη πράξη δεν θα έχουν πρόσβαση σ’ αυτή). Πρέπει πρώτα να συμφωνήσουμε γι’ αυτό με τα Ηνωμένα Έθνη. Ήδη ενημερώσαμε εμπιστευτικά τον αντιπρόσωπο του ΓΓ του ΟΗΕ κ. Φεϊζέλ….», έγραψαν.

Αμερικανοί στις Βρετανικές Βάσεις με συμφωνίες - με γνώση της ΚΚ

Τα έγγραφα για το 1993 επιβεβαιώνουν την παρουσία Αμερικανών (Eagle Flight) στις Βρετανικές Βάσεις με χάρτη των υποστατικών όπου διέμεναν, με Συμφωνία δύο/τριών ετών, η οποία ανανεωνόταν. Με τους Αμερικανούς να πληρώνουν ενοίκιο στο ταμείο της RAF Akrotiri επί καθημερινής βάσεως. Το 1993 έμενε στο Ακρωτήρι προσωπικό της Eagle Flight και θα πλήρωναν για ανακαινίσεις των υποστατικών όπου διέμεναν.

Το Eagle Flight ήταν απόσπασμα του Αμερικανικού Στρατού UB60 Blackhawk helicopters, το οποίο βρισκόταν στη RAF Ακρωτηρίου για λόγους ασφάλειας. Ο ρόλος του ήταν να εκτελεί αποστολές από το Διεθνές Αεροδρόμιο της Λάρνακας εις υποστήριξη της αμερικανικής πρεσβείας στη Βηρυτό. Οι πτήσεις ήταν φανερές με την πλήρη γνώση της Κυπριακής Κυβέρνησης. Τον χρόνο εκείνο οι Βρετανοί συζητούσαν να προσέφεραν Συμφωνία για τρία χρόνια με ημερομηνία λήξης, αλλά με προοπτική ανανέωσης. Προηγήθηκε προηγούμενη Συμφωνία για δύο χρόνια με την επιχείρηση Olive Harvest… Έπρεπε αυτές οι συμφωνίες «να γίνονται σύμφωνα με τις υποχρεώσεις που έχουμε βάσει της Συνθήκης που επιτρέπει τη χρήση των Βρετανικών Κυρίαρχων Περιοχών από τρίτο μέρος με αυστηρό έλεγχο … Παρόλο που αμφότερες οι περιπτώσεις επιχειρήσεων γίνονται με την πλήρη γνώση της Κυπριακής Κυβέρνησης, πρέπει να αποφεύγουμε την εντύπωση ότι τα αμερικανικά αποσπάσματα στις ΒΚΠ επεκτείνονται επί μονίμου βάσεως…», τονιζόταν σε έγγραφο, 29 Σεπτέμβριου 1993, προς τον Διοικητή των ΒΚΒ.

Η απάντηση 22 Νοεμβρίου 1993: Συμφωνήθηκε επί αυτής της βάσεως η παροχή ενοικιάσεως (lease) δύο ετών, για προσωρινές διευκολύνσεις με επιπρόσθετη πληρωμή…