Συνεργασία γιατρών και ΟΚΥπΥ και όχι συγκρουσιακή σχέση

Η λειτουργία του ΓεΣΥ σημαδεύτηκε από την ευθυγράμμιση δυο αστέρων, που του προσδίδουν την πνοή της επιτυχίας και της ανθρωποκεντρικής του φιλοσοφίας. Το ένα αστέρι είναι η μονοασφαλιστική του ιδιότητα και η καθολική συμμετοχή με την υποχρεωτική περικοπή εισφοράς από όλα τα εισοδήματα. Το δεύτερο αστέρι είναι ο αλληλέγγυος χαρακτήρας του με την παροχή ιατρικών υπηρεσιών σε όλους, ανεξάρτητά από το εισόδημα ή την εισφορά τους.

Μια άλλη προϋπόθεση, που είχε τεθεί εξαρχής, ήταν η αυτονόμηση των δημόσιων νοσηλευτηρίων, που έπρεπε να γίνει πριν από την έναρξη της λειτουργίας του. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε. Και, όπως φαίνεται, ουδέποτε θα γίνει. Έτσι τα δημόσια νοσηλευτήρια παρέμειναν κρατικά και το κράτος καλύπτει τα μεγάλα ελλείμματα που παρουσιάζονται κάθε χρόνο.

Το κράτος μεταβίβασε την ιδιοκτησία και την ευθύνη της λειτουργίας στον ΟΚΥπΥ, στον ημικρατικό οργανισμό που ιδρύθηκε για τον σκοπό αυτό. Ο ΟΚΥπΥ παρέλαβε ως ενεργητικό τα κτήρια, τον εξοπλισμό και τις υποδομές των κρατικών νοσοκομείων. Αλλά παρέλαβε και ένα μεγάλο παθητικό. Τη νοοτροπία και τη γραφειοκρατία της δημόσιας υπηρεσίας και, το χειρότερο, κληρονόμησε και παρέλαβε ως εργοδότης τους δημοσίους υπαλλήλους, που εργάζονταν στα κρατικά νοσηλευτήρια. Φυσικά, οι λειτουργοί αυτοί διατήρησαν την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου, τα σχέδια υπηρεσίας και το ωράριο του Δημοσίου, τους όρους ανέλιξης και προαγωγής και όλες τις υποχρεώσεις που είχε το κράτος. Όλα αυτά παρέμειναν αναλλοίωτα και τσιμεντωμένα, εκτός από τους μισθούς. Αυτοί αυξάνοντα και προστίθενται σ’ αυτούς εκατομμύρια ευρώ, οριζοντίως και καθέτως, ως κίνητρα για παραμονή των γιατρών, για αύξηση της παραγωγικότητας και συναγωνισμό του ιδιωτικού τομέα.

Ο ΟΚΥπΥ δεν μπόρεσε ν’ αλλάξει τη νοοτροπία και τη γραφειοκρατία που ενδημεί στα δημόσια νοσηλευτήρια και για τούτο έχασε ένα μεγάλο μέρος της πελατείας των δημόσιων νοσηλευτηρίων. Δεν μπορούσε ούτε ν’ αλλάξει τα ωράρια των λειτουργών και τη νοοτροπία, που τους είχε εμφυτεύσει η δημόσια υπηρεσία. Για τους πιο πάνω λόγους η αυτονόμηση ακολουθεί καθοδική πορεία. Πολλοί φοβούνται ότι, αντί αυτονόμηση, θα έχουμε μιαν άλλη ανεπιθύμητη εξέλιξη.

Το μεγάλο λάθος ήταν που η Κυβέρνηση κληροδότησε στον ΟΚΥΠΥ τους δημοσίους υπαλλήλους. Αν ήθελε να γίνει σε σύντομο διάστημα η αυτονόμηση, έπρεπε να δηλώσει ότι τερματίζει τις ιατρικές υπηρεσίες ως εργοδότης και να πληρώσει τις υπό του νόμου καθορισμένες αποζημιώσεις στους δημόσιους λειτουργούς, που θα έχαναν την εργασία τους. Έτσι ο ΟΚΥΠΥ θα μπορούσε να προκηρύξει τις θέσεις και να προσλάβει δικούς του υπαλλήλους με τα δικά του σχέδια υπηρεσίας. Αντί τούτου προσπαθεί, ματαίως, να διαχειριστεί δημοσίους υπαλλήλους για να αντιμετωπίσει τον συναγωνισμό του ιδιωτικού τομέα.

Η σχέση ΟΚΥπΥ και συντεχνιών των γιατρών είναι τις περισσότερες φορές συγκρουσιακή και σπανίως αποκτά μορφή συνεργασίας και κοινής προσπάθειας. Η λύση είναι ν’ αντιστραφεί αυτή η σχέση και να μεταβληθεί σε σχέση συνεργασίας για βελτίωση των κρατικών νοσηλευτηρίων και της ποιότητας των υπηρεσιών τους. Έτσι θα εξασφαλισθεί και η βιωσιμότητά τους μετά την αυτονόμηση.

Το εμπόδιο στις σχέσεις αυτές είναι οικονομικό. Ο ΟΚΥπΥ προσπαθεί να περιορίσει τις δαπάνες του για να πετύχει την αυτονόμηση και να μπορεί να συναγωνιστεί επί ίσοις όροις τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια. Για να το πετύχει αυτό πρέπει όμως να βελτιώνει συνεχώς τις απολαβές των γιατρών με την παροχή κινήτρων, ώστε αυτοί να παραμείνουν στον Οργανισμό, για να μπορεί ο ΟΚΥπΥ να προσφέρει ποιοτικές και συναγωνιστικές υπηρεσίες.

Ο δρόμος είναι μόνο ένας. Στα δημόσια νοσηλευτήρια πρέπει να δημιουργηθεί μια νέα νοοτροπία και ένας νέος τρόπος αντιμετώπισης των ασθενών. Η παλιά νοοτροπία των δημόσιων νοσηλευτηρίων, ο τρόπος λειτουργίας των, η διαχείριση, η διοίκηση και η διεύθυνσή τους, όπως και ο χειρισμός των προβλημάτων και των θεμάτων υγείας πρέπει να αλλάξει ριζικά. Πρέπει ν’ αποκτήσει έναν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα στη συμπεριφορά και κυρίως στην ποιότητα των υπηρεσιών.

Ο ΟΚΥπΥ πρέπει να αναβαθμίσει τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό τους για αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας. Οι γιατροί πρέπει να είναι οι κύριοι συνεργάτες του ΟΚΥπΥ, ώστε τα δημόσια νοσηλευτήρια να προσελκύσουν δικαιούχους να επανέλθουν και να αυξηθούν. Με τον τρόπο αυτό θα αυξηθούν τα έσοδα του ΟΚΥπΥ, θα μπορέσει να αυτονομηθεί και θα μπορεί να αντικρίζει θετικά τα κίνητρα που θα ζητούν οι γιατροί. Η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και η ανθρωποκεντρική αντιμετώπιση των δικαιούχων θα συμβάλει στην αγαστή συνεργασία και στην επίλυση πολλών προβλημάτων. Τα δημόσια νοσηλευτήρια πρέπει να παραμείνουν η ραχοκοκκαλιά της δημόσιας υγείας και ο φύλακας άγγελος της δημόσιας υγείας.