Οι σύμμαχοι αξίζουν για σένα όσο εσύ αξίζεις γι’ αυτούς. Πόσο η Κύπρος αξίζει για τις ΗΠΑ;

Ωμά και ρεαλιστικά: Για τα μικρά κράτη, καλή πολιτική είναι η τέχνη να υπηρετείς για να δικαιούσαι να εξυπηρετείσαι. Κανένας δυνατός και καμία ξένη δύναμη δεν σέβονται κάποιον που δεν σέβεται το κράτος του, δεν διεκδικεί τα εθνικά συμφέροντά του και δεν είναι αξιόπιστος συνομιλητής, συνεπής και σοβαρός στις δεσμεύσεις και στις υποχρεώσεις του, ώστε να είναι συμμέτοχος και ομοτράπεζος των ισχυρών. Η μικρή Κύπρος, ημικατεχόμενη από την εισβολική Τουρκία και απειλούμενη με τουρκοποίηση, διά της διζωνικής τερατογένεσης, επιδιώκει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αυτήν τη διαχρονική υπόθεση προωθεί αίφνης ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Για πολλά χρόνια ήταν θέση που προέτασσε ο Δημοκρατικός Συναγερμός, αλλά… Ο επί 10ετίαν Πρόεδρος Αναστασιάδης και επίσης επί 10ετίαν, προηγουμένως, ο Γλ. Κληρίδης, ούτε καν στον προθάλαμο του ΝΑΤΟ (Συνεταιρισμός για την Ειρήνη), επιδίωξαν να εντάξουν την Κύπρο.

Τις τελευταίες ημέρες διεξάγεται μεγάλη συζήτηση αν η Κύπρος πρέπει να ενταχθεί, αν θα επηρεάσει αρνητικά πιθανή επίλυση του Κυπριακού και ποια σοβαρά ανταλλάγματα η Τουρκία ενδέχεται να απαιτήσει για να συναινέσει. Μετά από δημοσίευμα («Καθημερινή», 24/11/2024) δόθηκε η εντύπωση ότι οι Αμερικανοί ενθουσιάστηκαν (!) από το «καλά μελετημένο σχέδιο» Χριστοδουλίδη. Όμως, ο Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Κ. Κόμπος, με ομιλία του στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Λεμεσού (29/11/2024), αναφέρθηκε σε «συνθήματα». Επισήμανε ότι «η μετάβαση από το σύνθημα στην προσπάθεια υλοποίησης της ιδέας έχει τεράστια απόσταση. Η δημόσια συζήτηση επί της κατάληξης και της πολιτικής πτυχής (για ένταξη στη Συμμαχία) θεωρώ είναι πρόωρη».

Δικαιολογημένα κάθε πολίτης διερωτάται εξίσου: Δεν είναι πρόωρη και η ανακίνηση της πιθανότητας ένταξης από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη που, εμφανώς, συνθηματολογεί αλλά δεν σοβαρολογεί; Όπως και στην περίπτωση της στράτευσης των γυναικών, έτσι και τώρα με το ΝΑΤΟ, τότε ο Πάλμας, σήμερα ο Κόμπος τρέχουν να συμμαζέψουν τα ασυμμάζευτα ενός προεκλολογούντος Προέδρου. Παρά τις φανφαρόνικες διακηρύξεις Χριστοδουλίδη και ΥπΕξ, ότι, τάχα, η πρόθεση για ένταξη στο ΝΑΤΟ θα ενισχύσει τις αμυντικές δυνατότητες της Κύπρου, έρευνα που δημοσίευσε η «Σημερινή» (1.12.2024), τεκμηριώνει όσα και ο γράφων κατά καιρούς έχει επισημάνει: Μόνο το 0,3% - 0,5% του ΑΕΠ διοχετεύεται στην άμυνα!

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ΕΕ κάλεσε τα κράτη-μέλη να διαθέσουν το 2%, τουλάχιστον, του ΑΕΠ τους για την άμυνα. Η Ελλάδα, η Πολωνία και η Γερμανία έχουν ξεπεράσει το πιο πάνω ποσοστό σε εξοπλισμούς. Η Κύπρος, όπως μόλις πρόσφατα είπε ο Υπουργός Άμυνας, ΘΑ φτάσει το 2% σε ακτίνα πενταετίας, δηλ. μέχρι το 2028, ώστε και οι εξοπλισμοί να αξιοποιηθούν για προεκλογικούς σκοπούς. Επιβεβαιώνεται ακόμα μια φορά ότι η άμυνα της Κύπρου και η διασφάλισή της έναντι της τουρκικής αρπακτικότητας δεν είναι στις σοβαρές προτεραιότητες σχεδόν καμίας κυβέρνησης. Η Λευκωσία – όπως και η Αθήνα – δεν έχει συνειδητοποιήσει τον μέγιστο κίνδυνο που αντιμετωπίζει η Κύπρος εξαιτίας της αταλάντευτης τουρκικής απειλής.

Ο σημερινός Πρόεδρος, όπως και οι προκάτοχοί του, δεν έχει σχέδιο Β’, σε περίπτωση μη επίλυσης του Κυπριακού. Είναι τόσο επικίνδυνη η εμμονή του στο σχέδιο Α΄, που αρνείται να σχεδιάσει ανακοπή της τουρκικής επιχείρησης επανάκτησης και τουρκοποίησης της νήσου. Ειδικοί, διεθνολόγοι, ακαδημαϊκοί, άριστοι γνώστες της τουρκικής πολιτικής προειδοποιούν ότι οι στόχοι της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδος και της Κύπρου είναι αμετάβλητοι και οσημέραι πιο επιθετικοί. Ο Παναγιώτης Κονδύλης, ένα από τα λαμπρότερα ελληνικά μυαλά, είχε προειδοποιήσει σχετικά πριν από 30 σχεδόν χρόνια. Στο διακεκριμένο βιβλίο του, «Θεωρία του Πολέμου» (εκδόσεις Θεμέλιο, 1997, σελ. 385-390), υπογράμμιζε για την Ελλάδα αλλά σε πλήρη συνάρτηση προς την Κύπρο:

«Στην περίπτωση μικρών ή μεσαίων Δυνάμεων το γεωπολιτικό τους δυναμικό έχει ουσιώδη σημασία ως προς τον προσδιορισμό των σχέσεών τους με πλανητικές Δυνάμεις, οι οποίες αναζητούν περιφερειακούς δορυφόρους, τοποτηρητές ή εταίρους. Έμμεσα, έτσι, η μικρή ή μεσαία Δύναμη γίνεται παράγοντας της πλανητικής πολιτικής και, ανεξάρτητα από την πρωτογενή της ενέργεια, το γεωπολιτικό της δυναμικό αυξομειώνεται ανάλογα με την πλανητική σπουδαιότητα του ευρύτερου χώρου όπου εκδιπλώνει  την ενέργεια αυτή. Από την άποψη αυτή, η Τουρκία διαθέτει αξιολογότατα πλεονεκτήματα απέναντι στην Ελλάδα.  

»Για ποικίλους λόγους, η Κεντρική Ασία (συμπεριλαμβανομένης της Καυκασίας και της Κασπίας) και η Σιβηρία θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στις πλανητικές εξελίξεις του 21ου αιώνα. Όπως φαίνεται, οι Ηνωμένες Πολιτείες το αντιλήφθηκαν αυτό σχετικά γρήγορα, και αντίστοιχη σημασία αποδίδουν στην Τουρκία ως χώρα με ιστορικές και πάντα λίγο-πολύ ζωντανές ρίζες στην αχανή τούτη έκταση. Η ελληνική πλευρά πρέπει να κατανοήσει έμπρακτα, κι όχι μόνον λεκτικά, ότι η αξία μιας συμμαχίας για ένα μέλος της καθορίζεται από το ειδικό βάρος του τελευταίου μέσα στο σύνολο της συμμαχίας. Πιο λιανά: Οι σύμμαχοι αξίζουν για σένα τόσο, όσο αξίζεις εσύ γι’ αυτούς. Καμιά συμμαχία και καμιά προστασία δεν κατασφαλίζει όποιον βρίσκεται μαζί της σε σχέση μονομερούς εξάρτησης».

Η Κύπρος είναι μικρός τόπος. Το γεωπολιτικό εκτόπισμά της δεν είναι ισόποσο της Τουρκίας ή άλλων γειτονικών χωρών. Έχει μεν αξία και σημασία, αλλ’ είναι ένας εταίρος των ΗΠΑ, των οποίων οι ανησυχίες στρέφονται προς την Κίνα και τη Ρωσία. Το διεθνές σύστημα είναι ακόμα πιο πολύ άναρχο εξαιτίας των πολέμων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, της ραγδαίας ανακατανομής ισχύος μεταξύ διαφόρων δρώντων, της εντεινόμενης δράσης μη κρατικών, τρομοκρατικών οργανώσεων, του κυβερνοπολέμου, της κλιματικής αλλαγής και της ανάδυσης μεσαίων δυνάμεων που διεκδικούν ρόλο με τις πλανητικές δυνάμεις.

Πόσο αξίζει η Κύπρος για τις ΗΠΑ σήμερα και πόσο θα αξίζει στο προβλεπτό μέλλον; Με απλά λόγια, όπως προφητικά σημείωνε ο Π. Κονδύλης: Προς το παρόν, η Κύπρος αξίζει όσο εξυπηρετεί τα συμφέροντά των ΗΠΑ ή και άλλων δυνάμεων, που θα μεθοδεύσουν κλείσιμο των Ελληνοτουρκικών και του Κυπριακού, να ηρεμήσει η ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ και η Μέση Ανατολή. Με ποιες συναλλαγές και ανταλλάγματα, ειδικά προς την Τουρκία; Ο Ν. Χριστοδουλίδης έχει μίαν ύψιστη προτεραιότητα: Να διεκδικήσει με αταλάντευτη επιμονή και να πετύχει την απελευθέρωση από τον Τούρκο Αττίλα, όχι να ονειρεύεται ένταξη στο ΝΑΤΟ. Αυτό δεν θα γίνει με παραλυτική αγκίστρωση στη διζωνική, που θα παραδώσει την Κύπρο αύτανδρη σε μια νέα τουρκοκρατία.