Η Τουρκία, το διεθνές δίκαιο και οι διεθνείς συμφωνίες
Η τουρκική διπλωματία έχει μόνιμους και σταθερούς στόχους, τους οποίους συνήθως επιτυγχάνει με αξιοσημείωτη αποτελεσματικότητα. Τούτο οφείλεται πρώτο, στη μεγάλη στρατιωτική της δύναμη και στην υπεροχή έναντι των γειτόνων της. Δεύτερο, στη γεωγραφική της θέση, που την καθιστά ακαταμάχητη στην προσπάθεια προσεταιρισμού της από τις μεγάλες δυνάμεις, που ξεχνούν ακόμα και την εθνική τους αξιοπρέπεια για να εξασφαλίζουν τη συμμαχία της. Η γεωγραφική της θέση τής δίνει το προνόμιο να έχει σύνορα με τις δυνάμεις που απειλούν την παγκόσμια επικράτηση των ΗΠΑ. Από την άλλη, όμως, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι από την επικράτειά της διέρχεται η θαλάσσια οδός που ενώνει τον Εύξεινο Πόντο με τη Μεσόγειο Θάλασσα. Είναι δηλαδή ο κλειδοκράτορας της πύλης που ενώνει τις δυο θάλασσες, που είναι όχι μόνο χρήσιμη, αλλά και μοναδική για εμπορικές και στρατιωτικές διακινήσεις.
Αξιοποιώντας αυτήν την προνομιακή θέση έχει αναπτύξει μια διπλωματία, που έχει τα χαρακτηριστικά του ανατολίτικου παζαριού και την κατά το δοκούν ερμηνεία του διεθνούς δικαίου. Η Τουρκία διαβάζει το διεθνές δίκαιο μέσα από τον οθωμανικό καθρέφτη, που δίνει στις πρόνοιες του διεθνούς δικαίου εικόνα αντίθετη από την πραγματική. Αυτή η διαστρέβλωση εκνευρίζει όλες τις χώρες, αλλά εκείνες που την έχουν ανάγκη κάνουν τα στραβά μάτια, δέχονται το ανατολίτικο παζάρι και ανέχονται τις ερμηνείες τις Τουρκίας για να εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους.
Φυσικά η τουρκική διπλωματία συμμετέχει και υπογράφει διεθνείς συμφωνίες για επίλυση προβλημάτων. Αλλά έχει κι εδώ τον δικό της τρόπο και συμπεριφορά απέναντι στις πρόνοιες των συμφωνιών. Αποδέχεται και εφαρμόζει πλήρως όσα κατοχυρώνουν δικά της συμφέροντα, αλλά απορρίπτει και δεν εφαρμόζει τις πρόνοιες που εξυπηρετούν η διασφαλίζουν τα συμφέροντα των άλλων κρατών. Όταν μετέχει στη διαμόρφωση μιας συμφωνίας ή όταν χρειάζεται η δική της συναίνεση, γίνεται άριστος χρήστης των μεθόδων του ανατολίτικου παζαριού με τρόπο ανήθικο και χυδαίο, όπως συμβαίνει στα ανατολίτικα παζάρια των μεγάλων λιμανιών. Τελευταίο παράδειγμα το ανατολίτικο παζάρι με τις ΗΠΑ, για να δώσει την έγκρισή της για ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Και οι ΗΠΑ, αντί να επιβάλουν κυρώσεις, πανηγυρίζουν για την απόφαση της Τουρκίας.
Παραδείγματα για τη στάση της απέναντι στις διεθνείς συμφωνίες έχουμε τη συμπεριφορά της απέναντι στη Συνθήκη της Λωζάννης. Επιμένει σε ανούσιες και ξεπερασμένες πρόνοιες που την συμφέρουν, αλλά παραγνωρίζει τις πρόνοιες για την κυριαρχία και τα σύνορα, που είναι η κύρια πρόνοια της συμφωνίας. Έχουμε και πιο πρόσφατο παράδειγμα τη συμφωνία της Τρίτης Βιέννης για την Καρπασία. Εφάρμοσε πλήρως την πρόνοια για μετακίνηση των Τούρκων στον βορρά και καταπάτησε πλήρως την εξασφάλιση της παραμονής των Καρπασιτών στην Καρπασία. Άπειρα είναι τα παραδείγματα που μπορεί ν’ ανακαλύψει ένας μελετητής των συμφωνιών και της συμπεριφοράς της Τουρκίας.
Ανέφερα τα πιο πάνω με τη σκέψη ότι υπάρχει περίπτωση να καταλήξουν οι συνομιλίες σε συμφωνία για ΔΔΟ στο Κυπριακό. Η Τουρκία και πάλι θα βάλει την υπογραφή της, αλλά θα εφαρμόσει τις πρόνοιες που εξυπηρετούν τους στόχους και τα συμφέροντά της. Αλλά με τη συμφωνία για ΔΔΟ υπάρχει και κάτι άλλο, που αποτελεί τον πρώτο και κύριο στόχο της Τουρκίας.
Με τη συμφωνία για ΔΔΟ το πρώτο αποτέλεσμα θα είναι η κατάργηση της Κ.Δ. και η αντικατάστασή της από τα δύο συνιστώντα κρατίδια. Η Τουρκία θα εφαρμόσει με πολλή συνέπεια τον όρο της κατάργησης της Κ.Δ. Τις άλλες πρόνοιες θα τις δει μέσα στον καθρέφτη του οθωμανικού δικαίου, αν και σε αυτήν την περίπτωση δεν θα τον χρειαστεί. Γιατί, όταν καταργηθεί η Κ.Δ., η Τουρκία θα εφαρμόζει εκείνο που θέλει. Το ελληνοκυπριακό κρατίδιο θα αναζητά κηδεμόνα και η διεθνής κοινότητα θα δηλώνει ότι δεν αναμειγνύεται σε εσωτερικές διαμάχες των κρατών.
Για τούτο πρέπει η πλευρά μας να φροντίσει να διασφαλίσει εγγυήσεις για την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα και την εφαρμογή της λύσης. Επειδή στον Άδη δεν υπάρχει μετάνοια. Άμα υπογράψεις, δεν μπορείς ν’ αναιρέσεις την υπογραφή σου. Και το σημαντικότερο, που πρέπει κανείς να μην ξεχνά, είναι ότι μόνο ο λαός μπορεί με δημοψήφισμα να εγκρίνει κατάργηση της Κ.Δ.
