Έστειλε μηνύματα το εκλογικό σώμα;
Οι ευρωεκλογές τελείωσαν με ένα αναπάντεχο αποτέλεσμα. Ένας άγνωστος και απολιτικός νέος, 24 ετών, χωρίς καμιάν ανάμειξη στην πολιτική και χωρίς πολιτικό πρόγραμμα ή έστω μια διακήρυξη, πήρε τέτοιο αριθμό ψήφων, ώστε να αποτελεί την τρίτη πολιτική δύναμη στην Κύπρο. Το αποτέλεσμα αυτό είναι ένας πολιτικός σεισμός. Οι μετασεισμικές δονήσεις συνεχίζονται καθημερινά και θα ανεβάσουν την έντασή τους, όταν η πολιτική ζωή μπει στη συνηθισμένη της ρουτίνα.
Κύρια αναφορά όλων, ιδιαίτερα των ΜΜΕ, είναι ότι το εκλογικό σώμα έστειλε προς τα κόμματα ένα σαφές μήνυμα. Και ακόμα όλοι ισχυρίζονται ότι κατάλαβαν το σαφές μήνυμα, εκτός από τα κόμματα, που απέκτησαν μιαν αλαζονεία και μιαν απραγία. Δεν ξέρουν τι να κάμουν και πώς να απαντήσουν, ή να αντικρούσουν το μήνυμα.
Το εκλογικό σώμα σε όλες τις χώρες με την ψήφο του εγκρίνει ή απορρίπτει τις πολιτικές των κομμάτων και των ατόμων, που είναι υποψήφιοι. Στις χώρες με πολιτική παράδοση και με δυο ή τρία μεγάλα πολιτικά κόμματα, κερδίζουν ή χάνουν τις εκλογές, ανάλογα με τη μετακίνηση των ψηφοφόρων, που εγκρίνουν ή απορρίπτουν μια πολιτική που εφαρμόστηκε ή μια πολιτική που τους προτείνεται για λύση των προβλημάτων τους. Οι συνήθεις πολιτικές που βρίσκονται υπό κρίση έχουν σχέση με τη διακυβέρνηση, την οικονομία, την ανεργία, τα κοινωνικά μέτρα για διάφορες τάξεις εργαζομένων, για τη φορολογία και ακόμα για τη διαφάνεια ή τη διαπλοκή και τη διαφθορά. Συνήθως με τη μετακίνηση ψηφοφόρων τιμωρούνται τα κόμματα για την πολιτική που εφάρμοσαν ή κερδίζουν τα κόμματα, που προτείνουν λύσεις των προβλημάτων της χώρας και του λαού. Αυτή η πρακτική δεν έχει μεγάλη εφαρμογή στις ευρωεκλογές, αλλά στις βουλευτικές εκλογές. Όμως και οι ευρωεκλογές δίνουν την ευκαιρία στο εκλογικό σώμα για μια ενδιάμεση κρίση της Κυβέρνησης και της πολιτικής της.
Στην Κύπρο έγιναν ευρωεκλογές για την ανάδειξη έξι ευρωβουλευτών. Το αποτέλεσμα ήταν σχεδόν γνωστό, ως προς την κατάληξη των εδρών. Έτσι υπήρχε μεγάλη αδιαφορία για το αποτέλεσμα, που ενδιέφερε κυρίως τους κομματικά ενεργοποιημένους. Προβλεπόταν μια μεγάλη αποχή. Το αποτέλεσμα ήταν απρόσμενο, επειδή ένας ανεξάρτητος και απολιτικός νέος συγκέντρωσε το 20% περίπου των ψήφων. Έτσι διαφοροποιήθηκαν προς τα κάτω τα ποσοστά των παραδοσιακών κομμάτων, παρόλο που οι ψήφοι των δυο μεγάλων κομμάτων, όπως και του ΕΛΑΜ, σε απόλυτους αριθμούς αυξήθηκαν. Πού είναι λοιπόν τα πολιτικά μηνύματα, που όλοι τα βλέπουν ολοκάθαρα, ενώ τα κόμματα δεν μπορούν ή δεν θέλουν να τα δουν; Προσωπικά βλέπω απαξιωτική ψήφο για τα κόμματα, ψήφο για τον χαβαλέ, αλλά δεν μπορώ να δω τιμωρητική ή ψήφο ενάντια σε πολιτική ή άλλη δραστηριότητα των κομμάτων, περιλαμβανομένης της διαπλοκής και της διαφθοράς. Οι πελατειακές ψήφοι έμειναν σιδεροκέφαλες για κόμματα που έχουν τη δύναμη να χειρίζονται και να χρησιμοποιούν την πελατειακή σχέση.
Τα δυο μεγάλα κόμματα αύξησαν τον αριθμό των ψήφων σε σύγκριση με προηγούμενες εκλογές. Επομένως, δεν υπάρχει καμιά τιμωρητική ψήφος γι’ αυτά. Ούτε για την πτώχευση του κράτους και το κούρεμα των καταθέσεων υπήρχε ψήφος μομφής εναντίον κομμάτων. Για τη διαπλοκή και τη διαφθορά, που την καταδίκαζαν όλοι και που είναι σε όλους γνωστό ποιοι την εκπροσωπούν, ποιοι τιμωρήθηκαν; Τα κόμματα που απώλεσαν ψήφους ήταν το ΔΗΚΟ, η ΔΗΠΑ, η ΕΔΕΚ και οι Οικολόγοι από τα παραδοσιακά κόμματα. Αυτούς τιμώρησαν οι ψηφοφόροι για τη διαφθορά; Το ΔΗΚΟ τιμωρήθηκε, επειδή το 2020 προξένησε πολιτικό πρόβλημα, όταν απαίτησε την έρευνα για τη διαφθορά στα διαβατήρια, απειλώντας να καταψηφίσει τον προϋπολογισμό. Τότε κανένας δεν το επαίνεσε, αλλά πολλοί διαμαρτυρήθηκαν γιατί κινδύνευαν οι συντάξεις. Και τώρα το απαξίωσαν, μειώνοντας τα ποσοστά του. Το εκλογικό σώμα τιμώρησε την ΕΔΕΚ και τους Οικολόγους, αλλά κανένας δεν μας είπε ποιο ήταν το αμάρτημά τους.
Για τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών, την ακρίβεια, τον πληθωρισμό, τα ακριβά ενοίκια και τα καύσιμα, τα δάνεια και τα επιτόκια η ευθύνη, αν υπάρχει, είναι για όλα τα κόμματα. Σε ποιο κόμμα, λοιπόν, το εκλογικό σώμα έστειλε απαξιωτικό μήνυμα;
Η δική μου άποψη είναι ότι μεγάλη μάζα ψηφοφόρων απαξιώνουν και εξισώνουν όλα τα κόμματα. «Όλοι είναι οι ίδιοι», είναι η επικρατούσα άποψη για τα κόμματα. Και ο κάθε πολίτης, που δεν του έκαμαν κάποιο ρουσφέτι, ή που αγανακτεί για το ύψος των ενοικίων, την τιμή της βενζίνης και του ηλεκτρισμού, τη γενική ακρίβεια, δείχνει την αγανάκτηση και την απαξίωσή του για όλα τα κόμματα, λέγοντας «όλοι είναι οι ίδιοι». Και αυτή η γενική απαξίωση μεταφράζεται συνήθως σε αποχή, ενώ στις τελευταίες εκλογές σε ψήφο χαβαλέ προς τον Φειδία. Μακάρι να μπορέσει ο Φειδίας να ικανοποιήσει τα αιτήματα των αγανακτισμένων ψηφοφόρων.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ξεκίνησε μια πολιτική κρίση. Ποια θα είναι άραγε η συνέχεια; Θα αλλάξει η πολιτική ζωή; Θα τερματιστεί η πελατειακή σχέση ή θα αποκτήσει νέα και διαφορετική έκφραση και δυναμική;