Το φύλλο συκής της διχοτόμησης και ο «διάολος»... στις νομικές ερμηνείες

Μέρες Σχεδίου Ανάν, με συνιδρυτική πράξη ακόμη και επιδιαιτησία καθώς και πρόταξη των ΜΟΕ με άσκηση δικής του διεθνούς κυριαρχίας έχει στο μυαλό του ο νέος κατοχικός ηγέτης Τουφάν Ερχιουρμάν, δηλώνοντας ταυτοχρόνως έτοιμος να βάλει δύσκολα στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη. Όχι μόνο δεν θα συγκρουστεί με την Άγκυρα, αλλά θα είναι σε πλήρη ταύτιση μαζί της περί της διχοτομικής λύσης στο Κυπριακό και περί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής.

Όροι και πιέσεις

Πρόσφατα: Πρώτο, ο Οζντίλ Ναμίρ, που ανήκει στο τ/κ ρεπουμπλικανικό κόμμα του κ. Ερχιουρμάν, είναι στο πλευρό του και έχει πείρα στις συνομιλίες λόγω του ρόλου του ως διαπραγματευτή. Στο πλαίσιο συνέντευξης στον νομικό - δικηγόρο Χριστόφορο Χριστοφή, ο Ναμίρ επισήμανε ότι το Κυπριακό έχει συζητηθεί επί μακρόν και ότι θα τεθούν στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη οι εξής συναφείς όροι: Α) Οι συνομιλίες, εάν αρχίσουν, θα έχουν χρονοδιάγραμμα. Β) Δεν θα είναι ανοικτή (open ended) η διαδικασία, αλλά εάν οι δυο πλευρές δεν καταλήξουν, τότε θα προκύψει επιδιαιτησία. Με άλλα λόγια, οι λευκές σελίδες θα συμπληρωθούν από κάποιον τρίτο, τον ΓΓ του ΟΗΕ και τους συνεργάτες του, όπως συνέβη με το Σχέδιο Ανάν. Δεύτερο, ο ίδιος ο Ερχιουρμάν, μιλώντας με συνεργάτες και φίλους του, είπε ότι δεν θα απολέσει «την κυριαρχία του» και το «δικαίωμά του να ενεργεί διεθνώς και δη μονομερώς» και ότι δεν πρόκειται να υποχωρήσει, αντιθέτως, θα ζητήσει από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη να γίνει δεκτή εκ των προτέρων - στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας - «η αναγνώριση {του σημερινού ψευδοκράτους} ως ισότιμου συνεταιρικού κράτους». Αυτήν την αξίωση την συνδέει: α) με την ακόλουθη δημόσια δήλωση, «η Τουρκία είναι φυσιολογικό να υποστηρίζει την ιδέα των δυο κρατών, το μοντέλο που περιλαμβάνει ένα ελληνοκυπριακό και ένα τουρκοκυπριακό κράτος» , β) με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ περί πολιτικής ισότητας, κατανομής των εξουσιών, του κατάλοιπου εξουσίας, που υπάρχει στις συγκλίσεις, και ανήκει στα κρατίδια αντί στην κεντρική Κυβέρνηση, καθώς και με μια μορφή «συνιδρυτικής πράξης» και πολλά άλλα, όπως πχ. η διατήρηση των εγγυητικών δικαιωμάτων της Τουρκίας. Δηλαδή χρησιμοποιεί τον όρο Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία (ΔΔΟ) για να βάλει φύλλο συκής στην συνομοσπονδιακή του φόρμουλα και να δώσει άλλοθι: 1) Είτε στον Πρόεδρο είτε σε όσους θέλουν να καλύψουν στις ελεύθερες περιοχές μια διχοτομική λύση κάτω από την ετικέτα μιας ομοσπονδίας. 2) Είτε, εάν ο Πρόεδρος προβάλει αντιστάσεις, να βρει ο Ερχιουρμάν και η Τουρκία στήριξη σε κόμματα στην ελληνοκυπριακή πλευρά, που θα ασκήσουν πίεση στον Πρόεδρο, κατηγορώντας τον, όπως συνέβη και στο Κραν Μοντανά, ότι αυτός ευθύνεται που δεν θα υπάρξει λύση και ότι οδηγεί την Κύπρο στη διχοτόμηση.

Διαβάστε επίσης: Η γυμνή αλήθεια δια χειρός Ερχιουρμάν

Πολιτείες και κράτη… και χωριστές κυριαρχίες

Σημειώνονται επί τούτου από νομικής άποψης με βάση την πολιτειολογία, το συνταγματικό κα διεθνές δίκαιο τα ακόλουθα: Στην αγγλική γλώσσα δεν υπάρχει διαφορετική λέξη μεταξύ κράτους και πολιτείας. Και στις δυο περιπτώσεις γίνεται αναφορά μόνο σε «state» ή «states». Τονίζεται αυτό, διότι στην ελληνική γλώσσα, η έννοια κράτος και πολιτεία δεν έχει νομικές διαφορές, τις οποίες εάν κάποιος θέλει να βρει θα ανατρέξει πολύ περισσότερο στην ιστορία της πολιτειολογίας από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη. Και εκεί θα διαπιστώσει ότι η νομική έννοια της πολιτείας από τότε ώς σήμερα δεν υστερεί από πλευράς νομοθετικών ρυθμίσεων και εξουσιών από εκείνην του κράτους (κραταιός - ισχυρός). Οι εν λόγω επισημάνσεις γίνονται διότι υπάρχουν και αυτοί οι οποίο ισχυρίζονται ότι, εφόσον ο Ερχιουρμάν μιλά για ομοσπονδία, δεν αναφέρεται σε ισότιμο συνεταιρικό κράτος, αλλά σε πολιτεία. Και τι αλλάζει όταν θα είναι ισότιμη π.χ. και συνεταιρική, και όταν οι εξουσίες της θα είναι πρωτογενείς και κυρίαρχες. Διότι το λέει και αυτό ο κατοχικός ηγέτης: Ότι, δηλαδή, διατηρεί την κυριαρχία του και τη χωριστή διεθνή εκπροσώπηση. Αλλά και αν δεν την διατηρεί φραστικά τη διεθνή εκπροσώπηση, την διχοτομεί σε όλα τα επίπεδα και την εφαρμόζει στην πράξη. Πώς; Από τη Γερουσία, όπου θα είναι 50% η εκπροσώπηση (αλλά θα είναι στην ουσία 47 οι Ελληνοκύπριοι, αφού μεταξύ των 50 π.χ., θα υπάρχουν ένας Μαρωνίτης, ένας Αρμένιος και ένας Λατίνος), ώς την εκ περιτροπής Προεδρία. Τι θα συμβεί με την εκ περιτροπής Προεδρία; Θα υπάρξει και εσωτερική και εξωτερική διχοτόμηση της εκτελεστικής κρατικής - πολιτειακής εξουσίας, μεταξύ π.χ. Ερχιουρμάν και Χριστοδουλίδη, ή μεταξύ του οποιουδήποτε Ερχιουρμάν και Χριστοδουλίδη; Και αυτή η θεωρητική πρακτική διχοτόμηση είναι, μεταξύ άλλων, συναφής με το κατάλοιπο εξουσίας και τους δυο, χωριστούς, λαούς στους οποίους αναφέρεται ο κ. Ερχιουρμάν.

Κατάλοιπο εξουσίας και σχέδιο Ανάν

Τι είναι το κατάλοιπο εξουσίας; Πριν από το Σχέδιο Ανάν, το Εθνικό Συμβούλιο υποστήριζε, και ήταν θέση του, ότι το κατάλοιπο εξουσίας θα πρέπει να ανήκει στην Κεντρική Κυβέρνηση και όχι στα κρατίδια, κράτη, πολιτείες όπως θέλει ας τα ονομάσει κάποιος. Γιατί; Διότι ήταν συνομοσπονδιακό χαρακτηριστικό, όπως και οι δυο λαοί. Σήμερα έχει γίνει δεκτό από την ελληνοκυπριακή πλευρά ότι, όσες εξουσίες δεν ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση, ανήκουν, πρωτογενώς, δηλαδή με χωριστή κυριαρχία, στα κρατίδια, πολιτείες, κράτη. Συναφές είναι και το κενό που αφέθηκε στην κοινή δήλωση Αναστασιάδη - Έρογλου: Ότι, δηλαδή, η κυριαρχία θα πηγάζει εξίσου από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Καμιά αναφορά σε έναν και μόνο λαό. Ως εκ τούτου, καλύπτοντας το κενό αυτό, οι Τουρκοκύπριοι ισχυρίζονται ότι είναι χωριστός λαός με κυριαρχικά δικαιώματα, που προκύπτουν από την πολιτική ισότητα και τον ισότιμο συνεταιρισμό, καθώς και από τα χωριστά δημοψηφίσματα, που παραπέμπουν σε χωριστή αυτοδιάθεση (άρθρο 1, παρ. 2 του Χάρτη του ΟΗΕ) και παρθενογένεση με αυθύπαρκτη πλέον κυριαρχία στον βορρά.

Συνεταιρισμός…

Εδώ είναι που υπάρχει άλλο ένα μπλέξιμο. Ποιο είναι αυτό; Στις ελεύθερες περιοχές προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι: Μα και η Ζυρίχη ήταν συνεταιρισμός… Η Ζυρίχη, όμως, δεν ήταν σύνθετο πολιτειακό σύστημα. Τα πολιτειακά συστήματα χωρίζονται σε ενιαία και σύνθετα. Τα ενιαία αποτελούνται από μία ενιαία ΠΟΛΙΤΕΙΑ (κράτος) και τα σύνθετα, δηλαδή οι ομοσπονδίες και οι συνομοσπονδίες, από πέραν της μίας ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ (κράτη). Στο ενιαίο κράτος, στην ενιαία πολιτεία, δεν υπάρχει αμφιβολία περί της μίας κυριαρχίας και διεθνούς εκπροσώπησης. Αντιθέτως, στα ομοσπονδιακά ή/και συνομοσπονδιακά πολιτειακά συστήματα ο τελικός του χαρακτήρας είναι αποτέλεσμα της κατανομής των εξουσιών μεταξύ της Κεντρικής Κυβέρνησης και των εξουσιών που αυτή έχει με τα περιφερειακά κράτη (ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ). Στη δική μας περίπτωση το κατάλοιπο εξουσίας: Α) Δημιουργεί πρωτογενώς δίκαιο και συνιστά μορφή χωριστών κυριαρχιών - εφόσον άλλωστε έχουμε ισότιμο συνεταιρισμό και εφόσον κανένα από τα ΤΡΙΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ που θα υπάρχουν ΥΠΕΡΙΣΧΥΕΙ ΤΟΥ ΑΛΛΟΥ. Ένα κοινό και δυο για κάθε πολιτεία - κρατίδιο. Δηλαδή θα έχουμε πολιτειακή διχοτομική ισοτιμία, καθώς και συνταγματική και θεσμική, μεταξύ δυο λαών. Αυτό μας λέει ο Ερχιουρμάν πατώντας πάνω σε συγκλίσεις. Β) Παραπέμπει στη λογική και πρακτική εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας στην ΕΕ, που αναφέρει ότι, όσες εξουσίες δεν ανήκουν στην ΕΕ, ανήκουν στα κράτη - μέλη. Γιατί; Διότι η ΕΕ δεν έχει δική της αυθύπαρκτη κυριαρχία, την οποία διαθέτουν μόνο τα κράτη μέλη.

Προϊόν της εισβολής…

Υπάρχει και μια άλλη διάσταση. Τι εννοεί ο Ερχιουρμάν ως αναγνώριση ενός ισότιμου συνεταιρικού κράτους (ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ); Από πού προκύπτει; Προφανώς από την εισβολή. Δηλαδή η δική του Συνεταιρική Πολιτεία θα είναι το σημερινό ψευδοκράτος. Θα έχει μια τέτοια πολιτειακή μορφή λύσης εφόσον θα έχει γη, αέρα, θάλασσα και οι υφιστάμενες παράνομες κρατικές εξουσίες θα νομιμοποιηθούν. Τα στοιχεία αυτά τα έχουν τα «κράτη» είτε είναι ομοσπονδίες είτε συνομοσπονδίες είτε ενιαία κράτη, όπως η Κυπριακή Δημοκρατία, που θα διχοτομηθεί εδαφικά, διοικητικά και πληθυσμιακά επί τη βάσει εθνολογικών και ρατσιστικών κριτηρίων, εφόσον δεν θα ισχύει η αρχή ένας άνθρωπος μία ψήφος και εφόσον δεν θα έχουν δικαίωμα οι Ελληνοκύπριοι να ψηφίσουν στην τ/κ Συνιστώσα Πολιτεία, παρότι θα έχουν νόμιμη κατοικία ή παρότι αυτή ήταν η καταγωγή τους προ του ’74. Άλλο κράτος, δηλαδή. Αυτή είναι δεκτή σύγκλιση, τμήμα του λεγόμενου κεκτημένου των συνομιλιών.

Αναγκαστικό δίκαιο… και εγγυητικά δικαιώματα

Στην παρούσα φάση το ψευδοκράτος δεν αναγνωρίζεται, διότι είναι προϊόν της χρήσης και της βίας των όπλων. Άρα, τι θα συμβεί σε μια ΔΔΟ; Αυτό το προϊόν της βίας και της χρήσης των όπλων, που δεν μπορεί σήμερα να αναγνωριστεί, είτε είναι οντότητα είτε κράτος είτε Αρχή είτε πολιτεία, θα επιτύχει τελικά την αναγνώρισή του με τη δική μας συναίνεση και υπογραφή. Εμείς δηλαδή θα δεχθούμε την παράκαμψη του άρθρου 2, παράγραφος 4 του ΟΗΕ, που έχει χαρακτήρα υποχρεωτικού διεθνούς δικαίου (jus cogen). Επί τούτου υπάρχει σχετική νομοθεσία του Διεθνούς Δικαστηρίου. Σημειώνουμε, δε, τα ακόλουθα: Πρώτον, με βάση αυτήν τη νομική λογική και πρακτική του άρθρου 2, παρ. 4 εξουδετερώνεται το νομικό επιχείρημα της μονομερούς επέμβασης της Τουρκίας στο 1974, και της επίκλησης του άρθρου 2 παρ. 4. Το όποιο εγγυητικό δικαίωμα που εκδηλώθηκε, και δη μονομερώς με τη χρήση όπλων, και το οποίο επέβαλε και γέννησε το ψευδοκράτος, δεν μπορεί να υπερισχύσει του άρθρου 2, παρ. 4 του Χάρτη των Ην. Εθνών ως ρήτρας αναγκαστικού διεθνούς δικαίου. Επί τούτου δε είναι που στηρίζονται τα ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας, που θεωρούν ότι ούτε το ψευδοκράτος ούτε οι θεσμοί του μπορούν να αναγνωριστούν από τη Διεθνή Κοινότητα, διότι προήλθε από τη βία και τη χρήση των όπλων. Αυτή η παρανομία θα νομιμοποιηθεί στο πλαίσιο ενός διχοτομικού πολιτειακού συστήματος ομοσπονδίας ή συνομοσπονδίας ή δυο χωριστών κρατών. Πώς, λοιπόν, η υπό συζήτηση λύση θα είναι με βάση το διεθνές δίκαιο και τις αρχές και αξίες της ΕΕ, όταν με την ομοσπονδία παρακάμπτεται αναγκαστικός κανόνας του διεθνούς δικαίου και ψηφίσματα του Σ. Ασφαλείας για να νομιμοποιηθεί η παρανομία των όπλων;

Το κεκτημένο της ΕΕ και η αναγνώριση

Ερώτημα, λοιπόν: Γιατί δεν θέτει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως βάση λύσης τα αυτονόητα; Ποια είναι αυτά; Το Πρωτόκολλο 10, επί τη βάσει του οποίου εντάχθηκε ολόκληρη η Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ με αναστολή του κεκτημένου στο βόρειο κατεχόμενο τμήμα. Διότι εκεί δεν μπορεί να λειτουργήσει η Κυπριακή Κυβέρνηση ως νόμιμη Αρχή. Υπάρχει κατοχή, και την ευθύνη φέρει ο τουρκικός στρατός και η Άγκυρα. Αυτό αναφέρεται στις αποφάσεις του ΕΔΑΔ τόσο στην Τέταρτη Διακρατική Προσφυγή όσο και σε εκείνην της Τιτίνας Λοϊζίδου. Εάν λοιπόν θέλει λύση, και δη ευρωπαϊκή, ο Ερχιουρμάν, αντί να αξιώνει αναγνώριση συνεταιρικού κράτους (ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ), γιατί δεν υιοθετεί ό,τι η αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2025 αναφέρει: Για να προχωρήσει η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας θα πρέπει να αναγνωρίσει το ενιαίο κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας πρώτα, που εντάχθηκε ως τέτοιο με βάση το Πρωτόκολλο 10. Αντί, δηλαδή, να μας ζητά εμάς να αναγνωρίσουμε το μόρφωμα της κατοχής ως συνεταίρο, γιατί να μην προχωρήσει αυτός στην αναγνώριση όσων το Πρωτόκολλο 10 αναφέρει περί Κυπριακής Δημοκρατίας για ν’ ανοίξει και ο δρόμος για την εφαρμογή του κεκτημένου στο βόρειο τμήμα της Κύπρου; Και με τον τρόπο αυτό να κινηθούν οι διαδικασίες για την αναθεώρηση του Συντάγματος υπό την εποπτεία της ΕΕ για ένα πολιτειακό σύστημα που θα είναι μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά δεν θα έχει τα διχοτομικά στοιχεία και τον χαρακτήρα που προκύπτει μέσα από την κατανομή συνταγματικών, διοικητικών και άλλων δομών χωριστής εξουσίας.

Γιατί να μην πάμε σε συνομιλίες;..

Συνεπώς, το ερώτημα δεν είναι μόνο εάν θα πάμε σε συνομιλίες. Γιατί να μην πάμε; Αλλά ποια θα είναι η βάση των συνομιλιών; Θα είναι διχοτομική ή θα επανενσωματώνει τους Τουρκοκύπριους στην Κυπριακή Δημοκρατία, χωρίς να την διαλύει και να την διχοτομεί σε δυο ισότιμες συνεταιρικές ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ, που ακόμη και αν ονομάσουν το πολιτειακό σύστημα ομοσπονδία, δεν θα είναι τέτοιο παρά μόνο μια συγκεκαλυμμένη συνομοσπονδία. Το φύλλο συκής της διχοτόμησης…