Το Διεθνές Δίκαιο ως συντελεστής ισχύος για τα μικρά κράτη

Ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος (ΠΔΣ) διοργάνωσε στις 18 Νοεμβρίου 2025 στη Λεβέντειο Πινακοθήκη στη Λευκωσία, υψηλού επιπέδου διάλεξη με θέμα «Μικρά Κράτη και ο Ρόλος του Διεθνούς Δικαίου», με κύρια ομιλήτρια τη διεθνώς διακεκριμένη νομικό, ελληνικής καταγωγής, κα Christina Hioureas, Συνέταιρο στην δικηγορική εταιρεία Foley Hoag LLP, με έδρα τις ΗΠΑ.

Η εκδήλωση συγκέντρωσε διακεκριμένους προσκεκλημένους, νομικούς, ακαδημαϊκούς και διπλωμάτες.

Στο καλωσόρισμά του, ο Πρόεδρος του ΠΔΣ κ. Μιχάλης Βόρκας τόνισε ότι για μικρά κράτη όπως η Κύπρος, «το διεθνές δίκαιο δεν είναι μια αφηρημένη έννοια, αλλά ένα ζωτικό πλαίσιο που διασφαλίζει την κυριαρχία, προάγει τη σταθερότητα και προσφέρει μηχανισμούς δικαιοσύνης και λογοδοσίας». Υπενθύμισε, επίσης, τις πρόσφατες πρωτοβουλίες του Συλλόγου για την ενίσχυση της γνώσης επί του διεθνούς δικαίου, όπως το διήμερο Επιστημονικό Συνέδριο του Ιουλίου του 2024 με αφορμή τη συμπλήρωση των 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή και την πρόσφατη διάλεξη του Καθηγητή Διεθνούς Δικαίου Sir Malcolm Evans.

Στην κεντρική της ομιλία, η Christina Hioureas παρουσίασε μια βαθιά και στρατηγική ανάλυση για το πώς τα μικρά κράτη μπορούν να αξιοποιήσουν το διεθνές δίκαιο ως μοχλό προστασίας των δικαιωμάτων και συμφερόντων τους. Μέσα από χαρακτηριστικά παραδείγματα, στα οποία η ίδια και η ομάδα της είχαν συμμετοχή — όπως η υπόθεση των Φιλιππίνων εναντίον της Κίνας για την Νότια Σινική Θάλασσα, η πολύ-επίπεδη στρατηγική του Μαυρικίου για την επιστροφή του Αρχιπελάγους Τσάγκος από το Ηνωμένο Βασίλειο και οι πρόσφατες διαδικασίες γνωμοδοτήσεων για την κλιματική αλλαγή — ανέδειξε πώς η μεθοδική νομική στρατηγική, η τεκμηριωμένη επιχειρηματολογία και η επιλογή των κατάλληλων διεθνών φόρουμ μπορούν να ανατρέψουν άνισες ισορροπίες και να επιφέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα.

Τόνισε ότι το διεθνές δίκαιο λειτουργεί ως «πολλαπλασιαστής ισχύος για τα μικρά κράτη», μετατρέποντας τον πολιτικό λόγο σε δεσμευτική νομική πραγματικότητα, δημιουργεί διεθνείς συμμαχίες και καλλιεργεί πολιτική και διπλωματική δυναμική ακόμη και απέναντι σε πολύ ισχυρότερους δρώντες. Παρουσίασε επίσης μια πρακτική «Εργαλειοθήκη Μικρών Κρατών», επισημαίνοντας τα διαθέσιμα εργαλεία προσφυγής σε τομεακά καθεστώτα — όπως η πολιτική αεροπορία, οι ταχυδρομικές υπηρεσίες και το δίκαιο ανθρωπίνων δικαιωμάτων — στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής σε περιπτώσεις παράνομης κατοχής, διάκρισης ή καταναγκαστικών πρακτικών.

Η κα Chioureas τόνισε ότι «το κράτος δικαίου δεν είναι πολυτέλεια. Για τις μικρές χώρες, είναι ο δρόμος προς την ασφάλεια, την αξιοπρέπεια και την ευημερία. Οι υποθέσεις που συζητήσαμε σήμερα αποδεικνύουν ότι όταν οι μικρές χώρες επιλέγουν αυτόν τον δρόμο με προσοχή, σαφήνεια και θάρρος, η διεθνής κοινότητα —και το ίδιο το δίκαιο—κινούνται μαζί τους.»

Ακολούθησε συζήτηση με την κα Chioureas η οποία συντονίστηκε από την Γραμματέα της Επιτροπής Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου του ΠΔΣ, κα Ελένη Γερασούδη.

Στην καταληκτική του παρέμβαση, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Κερύνειας κ. Νικόλας Κωνσταντινίδης ευχαρίστησε θερμά την ομιλήτρια, υπογραμμίζοντας τη βαθιά συνάφεια του μηνύματός της με τον συνεχιζόμενο αγώνα της Κύπρου απέναντι στην παράνομη τουρκική κατοχή. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η συνεχιζόμενη κατοχή του βόρειου τμήματος της πατρίδας μας υπενθυμίζει καθημερινά ότι η κυριαρχία δεν είναι δεδομένη—είναι κάτι που πρέπει να προασπίζεται, να διεκδικείται και να αποκαθίσταται. Η δικαιοσύνη δεν προσφέρεται αυτόματα—χρειάζεται να την απαιτήσεις, να την επιχειρηματολογήσεις και να την υποστηρίξεις ενώπιον δικαστηρίων και διεθνών οργάνων». Τόνισε επίσης ότι «το μέλλον μας στηρίζεται στην ακούραστη προσπάθεια όσων πιστεύουν στον νόμο, στη δικαιοσύνη και στις πανανθρώπινες αρχές που μας ενώνουν ως παγκόσμια κοινότητα».

Η εκδήλωση εντάσσεται στο ευρύτερο έργο του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου, με στόχο την ενίσχυση της νομικής παιδείας, την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας και την έμπρακτη υποστήριξη του κράτους δικαίου ως πυλώνα προστασίας των μικρών εθνών και, πρωτίστως, της ίδιας της Κύπρου.

Η εκδήλωση παρουσιάστηκε από την Πρόεδρο της Επιτροπής Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου του ΠΔΣ, Δρ. Σαλώμη Γιάλλουρου.