Θέλουν να πιέσουν τον Πρόεδρο μέσω συμμάχων στην ελληνοκυπριακή πλευρά
Τι θα συμβεί αν αρχίσει διάλογος, αλλά δεν καταλήξει θετικά, και το τεστ ειλικρίνειας που μπορεί να θέσει ο Πρόεδρος
Στην κοινή διχοτομική γραμμή των «δύο κρατών» βρίσκονται ο νέος κατοχικός ηγέτης Τουφάν Ερχιουρμάν και ο Τούρκος Πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν. Οι ρητορείες περί ομοσπονδίας πνίγονται μέσα από τις τοποθετήσεις τους, όπως αυτές έχουν δει το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες. Ή τελικώς οι ρητορείες περί ομοσπονδίας εμφανίζονται ως μανδύας των διχοτομικών τους προθέσεων, για να κερδηθούν σύμμαχοι στην ελληνοκυπριακή πλευρά και να καταστεί πιο ευάλωτος ο Πρόεδρος στις όποιες συνομιλίες; Οι ενδείξεις αυτές υπάρχουν και αποτυπώνονται στη θετική εικόνα που τα κόμματα, και δη ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, προσφέρουν στο πρόσωπο του Ερχιουρμάν, δημιουργώντας μεγάλες προσδοκίες, τις οποίες φορτώνουν στους ώμους του Προέδρου. Όπως συναφείς πληροφορίες αναφέρουν, στην Κυβέρνηση και δη στο Προεδρικό γίνεται αντιληπτή η εν λόγω πολιτική διάσταση.
Ανοικτή η ναρκοθέτηση και το δίλημμα
Ούτως ή άλλως, αυτά συμβαίνουν, ενώ αναμένεται η συνάντηση των Ερντογάν και Ερχιουρμάν για την παραπέρα πορεία του Κυπριακού. Γι’ αυτό, άλλωστε, η Κυβέρνηση θέλει μεν να εμφανίζεται με καλή πρόθεση, αλλά είναι κουμπωμένη. Κατανοεί ότι υπάρχει πρόθεση και από την τουρκική πλευρά -το λέει άλλωστε ξεκάθαρα ο Ερχιουρμάν- καθώς και από κομματικούς κύκλους στις ελεύθερες περιοχές, να εμφανιστεί ο Πρόεδρος ανειλικρινής. Με τον τρόπο αυτό αποκτά επικοινωνιακό πλεονέκτημα ο Ερχιουρμάν και τίθεται υπό καθεστώς πίεσης ο Πρόεδρος. Πρόσθετα, με την τακτική που ακολουθείται ώς τώρα από την τουρκική πλευρά, είναι ανοικτή η προσπάθεια ναρκοθέτησης της νέας διαδικασίας με διάφορα διπλωματικά κόλπα, όπως έχουν ήδη διατυπωθεί, με φόντο την άρση του λεγόμενου εμπάργκο, που εμπλουτίζεται ήδη με διλήμματα, τα οποία είναι συναφή με το εξής: Ποια πολιτειακή μορφή διχοτόμησης θα ήταν δυνατό να δεχθεί η ελληνοκυπριακή πλευρά, κάτω από τον ισχυρισμό της «τελευταίας ευκαιρίας» και της «επανένωσης» (από την ομοσπονδία ώς τη χαλαρή ομοσπονδία και τη συνομοσπονδία). Και επειδή δεν υπάρχει σχέδιο Β, εγείρεται το συναφές ερώτημα: Τι θέλετε, να παραμείνει η κατάσταση ως έχει και να εμπεδώνεται η διχοτόμηση; Και το δίλημμα που δημιουργείται είναι το ακόλουθο: Θέλετε την υφιστάμενη διχοτόμηση χωρίς υπογραφή ή μια διχοτόμηση με πολιτειακές αλλαγές με τη δική σας υπογραφή;
Σκεπτικό Ερχιουρμάν και «εμπάργκο»
Ο Ερχιουρμάν επιμένει στον «συνιδρυτικό συνεταιρισμό», στις «χωριστές κυριαρχίες» και στα «δύο κράτη», ενώ συνδέει τη διαδικασία των συνομιλιών με χρονοδιάγραμμα και με την άρση του λεγόμενου εμπάργκο σε βάρος των Τουρκοκυπρίων ως μια μορφή πίεσης προς τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, τον οποίο έχει ήδη κατηγορήσει για ανειλικρίνεια. Γιατί; Επειδή, κατά τον ισχυρισμό Ερχιουρμάν, ο Πρόεδρος ασκεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κ. Δημοκρατίας, αγνοώντας, κατά την αντίληψη του κατοχικού ηγέτη, τους Τουρκοκυπρίους και τα «κυριαρχικά τους δικαιώματα». Τι λέει ο Ερχιουρμάν για τη λεγόμενη άρση του εμπάργκο; Εάν δεν αρθεί πριν από τις συνομιλίες, και αν αυτές δεν καταλήξουν σε λύση εντός χρονικού διαστήματος, το πρώτο βήμα που θα πρέπει να προκύψει είναι η άρση του λεγόμενου εμπάργκο, που σημαίνει το άνοιγμα του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου, του λιμανιού της Αμμοχώστου και άλλων κατεχόμενων εισόδων και εξόδων της Κυπριακής Δημοκρατίας, των οποίων σήμερα η λειτουργία είναι παράνομη.
Κυριαρχία μέσω Τύμπου
Γιατί υπάρχει παρανομία; Διότι:
Πρώτο, η μόνη αρμόδια Αρχή για το άνοιγμα και το κλείσιμο, δηλαδή τη λειτουργία εισόδων και εξόδων, είναι αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εφόσον δεν μπορεί να ασκεί αποτελεσματικό και νόμιμο έλεγχο στα κατεχόμενα, τότε δεν είναι δυνατό να επιτρέψει τη λειτουργία τους. Επί τούτου υπάρχει σχετική έκθεση της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που στηρίζεται στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο και αναφέρει ρητώς ότι: Η μόνη αρμόδια Αρχή για το άνοιγμα ή το κλείσιμο το πυλών εισόδου και εξόδου στην Κύπρο είναι αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Προσθέτει δε πως οτιδήποτε άλλο συνιστά υπόσκαψη του κράτους και της κυριαρχίας του. Εάν η νόμιμη Κυβέρνηση δώσει το πράσινο φως στο άνοιγμα των κατεχόμενων πυλών εισόδου και εξόδου, χωρίς τον δικό της έλεγχο, είναι ως να αποδέχεται χωριστή κυριαρχία στο ψευδοκράτος και μονομερή διεθνή εκπροσώπηση μέσω ελέγχου χωριστής κυριαρχίας στον αέρα και χωριστού FIR (ειδικά κυριαρχικά δικαιώματα), καθώς και μέσω ναυτιλιακών, αεροπορικών και άλλων εμπορικών και οικονομικών συναλλαγών. Πού το πάει ο Ερχιουρμάν; Είτε επιτύχει είτε όχι ο όποιος διάλογος, θέλει να είναι ο ίδιος κερδισμένος. Εάν δεν πάρει αυτό που αξιώνει στις συνομιλίες, τότε θα είναι δυνατό να το πάρει με την κατάρρευσή τους, μέσω ενός αδιεξόδου. Και εδώ είναι που θα ασκηθούν οι πιέσεις στον Πρόεδρο, που έχει, με βάση το Κραν Μοντανά, βεβαρημένο παρελθόν. Πώς θα επιστρέψει στην Κύπρο, μετά από μια δεύτερη αποτυχία σ’ ένα νέο Κραν Μοντανά, το οποίο ο ίδιος αξίωνε; Προσοχή: Είναι αφέλεια να πιστεύει κάποιος ότι, σε περίπτωση κατάρρευσης ή όποιας άλλης μορφής αδιεξόδου θα καταλογιστούν ευθύνες στην τουρκική πλευρά, ακόμη και αν φέρει την ευθύνη. Άλλωστε, όπως και στο Κραν Μοντανά, ελληνοκυπριακά κόμματα και ηγεσίες αποδίδουν ακόμη ευθύνη στον Πρόεδρο Αναστασιάδη και στον νυν Πρόεδρο, Ν. Χριστοδουλίδη, τότε ως Υπουργό των Εξωτερικών.
ΜΟΕ μέσω Αμμοχώστου και τεστ ειλικρίνειας με βάση το κεκτημένο
Δεύτερο, το υφιστάμενο λεγόμενο εμπάργκο σε βάρος των Τουρκοκυπρίων είναι αποτέλεσμα της εισβολής και της κατοχής. Ο τερματισμός του μπορεί να σηματοδοτηθεί με την έναρξη της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων επί τη βάσει χρονοδιαγράμματος. Υπάρχει ακόμη μια επιλογή, την οποία, διαδικαστικά και ουσιαστικά, θα ήταν δυνατό να θέσει ο Πρόεδρος για να ελέγξει τις τουρκικές προθέσεις. Είναι το δικό του τεστ για να εξετάσει την ειλικρίνεια του κ. Ερχιουρμάν: Να εξελιχθεί η υπόθεση της Τύμπου και της Αμμοχώστου σε ΜΟΕ λύσης στην εξής βάση: Της επανενσωμάτωσης των Τουρκοκυπρίων στην Κυπριακή Δημοκρατία και την ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει στην Αμμόχωστο και στην Τύμπου να εφαρμοστεί το Κεκτημένο όπως είναι υιοθετημένο και ενσωματωμένο στην Κυπριακή Δημοκρατία. Γιατί να μη δεχθεί μια τέτοια φόρμουλα η ΕΕ; Και γιατί να μην το δεχθεί ο Ερχιουρμάν, που δηλώνει Ευρωπαϊστής; Εάν την απορρίψει, τότε επιβεβαιώνει ότι δεν θέλει την επανένωση, αλλά την αναγνώριση του ψευδοκράτους. Ακόμη και να την θέλει, κάτι άλλο συμβαίνει. Τι; Το αυτονόητο. Είναι και αυτός υπό την εξάρτηση της Τουρκίας. Και η εξάρτηση αυτή, αφού είναι υπαρκτή τώρα, ποιος μας εγγυάται ότι δεν θα συνεχιστεί με την όποια λύση, όταν ο βορράς ακόμη και σε μια ομοσπονδία θα είναι εσαεί τουρκικός με εκ περιτροπής Προεδρία στην κεντρική Κυβέρνηση;
«Δύο κράτη» και ανειλικρίνεια
Μπορεί μεν να αναμένεται η τελική διαμόρφωση της τουρκικής πολιτικής, όμως υπάρχουν θέσεις του Ερχιουρμάν μετά τη λεγόμενη εκλογή του, που είναι συναφείς με ό,τι δήλωνε προεκλογικά. Για παράδειγμα:
- Έχει σταλεί επιστολή στα Ην. Έθνη από τον λεγόμενο μόνιμο αντιπρόσωπο του ψευδοκράτους ως απάντηση στις διαμαρτυρίες της Κυπριακής Δημοκρατίας για τις τουρκικές παραβιάσεις σε αέρα και θάλασσα. Στην επιστολή, ο εκπρόσωπος του ψευδοκράτους αναφέρει ότι δεκαετίες συνομιλιών για ομοσπονδιακή λύση «έχουν καταλήξει αποφασιστικά σε αποτυχία» και «η μόνη βιώσιμη επιλογή» είναι η αναγνώριση της «κυρίαρχης ισότητας και της ίσης διεθνούς υπόστασης». Επί τούτου προσθέτει ότι η λύση απαιτεί «αναγνώριση της πραγματικότητας επί του εδάφους» και «ειλικρινή διάλογο για μια συνεργατική σχέση μεταξύ των δύο κρατών στο νησί». Εξηγεί, δε, την πραγματικότητα, προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι: «Γι’ ακόμη μια φορά διαστρεβλώνει (εννοεί την κυπριακή Κυβέρνηση και τον Πρόεδρο) την πραγματικότητα, που αφορά το νησί, δηλαδή την ύπαρξη δύο ξεχωριστών κυρίαρχων κρατών στην Κύπρο». Ταυτοχρόνως, δε, στην επιστολή γίνεται λόγος για το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου και τα κατεχόμενα λιμάνια, με τον ισχυρισμό περί δικαιοδοσίας του ψευδοκράτους σε «χωρικά ύδατα» και στον «εναέριο χώρο», υποστηρίζοντας ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει εκεί «οποιοδήποτε δικαίωμα λόγου».
Κλίμα λύσης…
- Σε γραπτή του δήλωση στις 4 Νοεμβρίου, ο κ. Ερχιουρμάν άσκησε κριτική στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, αναφέροντας ότι από τη μια καλεί σε επανέναρξη των συνομιλιών για συνολική λύση και από την άλλη συμμετέχει σε ενέργειες που αγνοούν τους Τουρκοκυπρίους. Είπε χαρακτηριστικά: «Δεν αξιολογώ ως θετικό σημάδι, από την άποψη του τεστ ειλικρίνειας, τη συμμετοχή του κ. Χριστοδουλίδη σε πρωτοβουλίες για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Κύπρο μέσω υποθαλάσσιου αγωγού». Επανέλαβε δε και διευκρίνισε ότι οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν «έναν από τους δύο ίσους συνιδρυτές εταίρους σε αυτό το νησί». Επισήμανε, ταυτοχρόνως, ότι: «Δεν είναι δυνατόν να λαμβάνονται αποφάσεις χωρίς τη βούλησή μας σε θέματα όπως η ενέργεια και οι θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας, αγνοώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων». Και πώς εννοεί το «κλίμα λύσης»; Ότι στην ουσία δεν θα πρέπει ο Πρόεδρος να ασκεί πλήρως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είπε, χαρακτηριστικά, ότι δεν μπορεί να διαμορφωθεί τέτοιο κλίμα - δηλαδή λύσης - όταν προωθούνται πρωτοβουλίες με υψηλή αρνητική επίδραση στη σταθερότητα της περιοχής, χωρίς τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων. Στην ουσία ισχυρίστηκε ότι τα προβλήματα με το GSI - δηλαδή το καλώδιο Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ - οφείλονται στην κυπριακή Κυβέρνηση, διότι ενεργεί χωρίς να λαμβάνει υπόψη τους Τουρκοκυπρίους και τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, κατά τον ισχυρισμό τους. Εν ολίγοις, κατηγορεί την κυπριακή Κυβέρνηση και αθωώνει την Άγκυρα, υπό το πρόσχημα ότι αυτή υπερασπίζεται τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων.
Στη γραμμή Ερντογάν
Οι θέσεις Ερχιουρμάν είναι στη γραμμή Ερντογάν, όπως αυτές διατυπώθηκαν στην ομιλία του κατά την τελετή έναρξης της 41ης Συνόδου της Μόνιμης Επιτροπής Οικονομικής και Εμπορικής Συνεργασίας του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας, στις 3 Νοεμβρίου. Όπως είπε ο Τούρκος Πρόεδρος:
«Σήμερα ανάμεσά μας βρίσκονται και τα αδέλφια μας από την “Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου”. Τους καλωσορίζω, λέγοντάς τους “Καλώς ήρθατε” με όλη μου την καρδιά. Ο τουρκοκυπριακός λαός είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ισλαμικού κόσμου». Ταυτοχρόνως, αναφέρθηκε στην αδικία, την οποία, κατά τον ισχυρισμό του, υφίστανται οι Τουρκοκύπριοι λόγω του λεγόμενου εμπάργκο και γενικότερα. Συναφώς επισήμανε ότι: Πρώτο, Τουρκία και Τουρκοκύπριοι «λαμβάνουν ισχυρά μηνύματα ότι η νήσος της Κύπρου επιδιώκεται να προστεθεί στο μενού του νέου ιμπεριαλιστικού παιχνιδιού που στήνεται στην περιοχή μας». Δεύτερο, ασκούνται «άδικες πιέσεις» και υπάρχει διεθνής απομόνωση, διευκρινίζοντας ότι οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν πολιτική οντότητα με «κυριαρχικό δικαίωμα», γεγονός που παραπέμπει στη συνομοσπονδία και τα δύο κράτη. Ως εκ τούτου, τόνισε ότι ο ισλαμικός κόσμος θα πρέπει να βάλει πλάτη για τα «κυριαρχικά δικαιώματα» των Τουρκοκυπρίων και την άρση του λεγόμενου εμπάργκο.
Ως εγγυητής
Ως «εγγυητής» των Τουρκοκυπρίων και της Κύπρου, ο Ερντογάν είπε τα εξής: «Από αυτήν την άποψη θεωρώ πολύ σημαντικό να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο την αλληλεγγύη του οργανισμού μας προς τον τουρκοκυπριακό λαό. Περιμένω από εσάς να βάλετε ακόμα περισσότερο πλάτη στον αγώνα των Τουρκοκυπρίων για δικαιώματα, ελευθερία και δικαιοσύνη, στη βάση της λύσης των δύο κρατών. Αλλάχ επιτρέποντος και εμείς ως μητέρα πατρίδα και εγγυητική χώρα, δεν θα αφήσουμε ποτέ μόνο τον τουρκοκυπριακό λαό και θα είμαστε πάντα στο πλευρό του στον δίκαιο αγώνα του». Αυτά είναι δείγμα πού το πάει η Άγκυρα, η οποία διά του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών απάντησε την Τετάρτη, 5 του μήνα, στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, διευκρινίζοντας μαζί με την τουρκική Προεδρία ότι η λύση στο Κυπριακό είναι μόνο η λύση των δύο κρατών και ότι εκείνο που θα πρέπει να πράξει η ΕΕ, εάν θέλει να είναι δίκαιη, είναι ο τερματισμός του λεγόμενου εμπάργκο σε βάρος των Τουρκοκυπρίων…