Τρομοκρατημένη η ΕΕ από τον Τραμπ (ΒΙΝΤΕΟ)

• Πατά σε κινούμενη άμμο η Ντι Κάρλο ενόψει Πενταμερούς
• Ποιος να πιέσει την Τουρκία: ο Τραμπ ή η ΕΕ;

Τρομοκρατημένη είναι η ΕΕ -και πλείστα των κρατών - μελών- από τον Αμερικανό Πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, τόσο για το θέμα της Γροιλανδίας όσο για τα θέματα της ασφάλειας, δηλαδή του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας, καθώς και για τους δασμούς που απειλεί να επιβάλει σε βάρος ευρωπαϊκών προϊόντων και δη επί των αυτοκινητοβιομηχανιών. Σε αυτά προστίθεται η πρόταση του Αμερικανού Προέδρου για τη μετατροπή της Γάζας σε Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής, αφού η περιοχή περιέλθει στην ιδιοκτησία των ΗΠΑ! Σε ένα διεθνές περιβάλλον, που μοιάζει με κινούμενη άμμο, φτάνει στην Κύπρο τις επόμενες ώρες η αναπληρώτρια ΓΓ του ΟΗΕ, για να βρει τον κοινό βηματισμό για την Πενταμερή, που προσδοκάται ότι θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο.

Τραυματική εμπειρία

Διπλωματικές πληροφορίες αναφέρουν ότι, κατά την τελευταία σύνοδο Αρχηγών Κρατών και Κυβερνήσεων της περασμένης Δευτέρας, διαπιστώθηκε ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν αστειεύεται σε αυτά που λέει και ότι ακόμη και αν δεν πραγματοποιήσει 100% τις απειλές του, θα έχει τη δυνατότητα σκληρού παζαριού και διαπραγματευτικού βάθους. Η Δανή Πρωθυπουργός, Μέτε Φρεντέρικσεν, εξομολογήθηκε στους συναδέλφους της τη συνομιλία της με τον Πρόεδρο των ΗΠΑ για τη Γροιλανδία και ήταν πραγματικά ανήσυχη, αν όχι τρομοκρατημένη. Αφού τα όσα ελέχθησαν, μάλλον, επρόκειτο περί τραυματικής εμπειρίας. Και αυτό, διότι ο Πρόεδρος Τραμπ επέμενε, προφανώς με «τον δικό του τρόπο», ότι είτε θα του πωληθεί η Γροιλανδία είτε θα την θέσει υπό τον έλεγχό του.

Γροιλανδία και ΕΕ

Το πρόβλημα της Γροιλανδίας είναι συναφές με τα εμπορικά και στρατιωτικά δρομολόγια και με τους εξής πυλώνες:

Πρώτο: Της γεωπολιτικής αντίληψης που θεωρεί τη διάσταση της θάλασσας ως σημαντική για την κυριαρχία των μεγάλων δυνάμεων. Όποιος ελέγχει τις θάλασσες, ελέγχει το διεθνές σύστημα. Και εφόσον λιώνουν οι πάγοι, τα δρομολόγια αυξάνονται και είναι συμφέρουσες επιλογές λιγότερου κόστους λόγω μικρότερων αποστάσεων: Α) Οι Ρώσοι αυξάνουν την επιρροή τους στον Πορθμό της Βεριγγείου Θαλάσσης. Β) Οι Κινέζοι έχουν ήδη επενδύσει στη Γροιλανδία, όπου όμως οι ΗΠΑ διαθέτουν από το ’60 διαστημική και στρατιωτική Βάση. Είχαν ακόμη και πυρηνικά.

Οι λογαριασμοί του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας

Δεύτερο: Της ασφάλειας, αφού οι ΗΠΑ θεωρούν ότι η Ρωσία επανέρχεται με τη διεξαγωγή ασκήσεων στη Βερίγγειο Θάλασσα και την ενίσχυσή της στην περιοχή σε συνεργασία με την Κίνα. Το ζήτημα της ασφάλειας σχετίζεται: i) Με το θέμα του ΝΑΤΟ. Η Δανία, στην οποία ανήκει η Γροιλανδία, είναι κράτος – μέλος της Συμμαχίας. Το ερώτημα είναι εάν θα έρθουν σε σύγκρουση δυο χώρες του ΝΑΤΟ, δηλαδή ΗΠΑ και Δανία. Με τι δυνατότητες η Δανία θα αντισταθεί εάν προχωρήσουν οι Αμερικανοί σε τετελεσμένα; Τα τελευταία πυροβόλα που διέθετε, τα έδωσε στην Ουκρανία. Και πώς θα αντιδράσουν οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι είτε είναι εντός είτε εκτός ΝΑΤΟ; Θα στραφούν οι Ευρωπαίοι στρατιωτικά εναντίον των ΗΠΑ, των οποίων όμως η ασφάλεια εξαρτάται από τους Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ και όταν το ΝΑΤΟ εξαρτάται από τις ΗΠΑ και υπάρχει πλέον η ρωσική απειλή; ii) Με τις πιέσεις του Τραμπ επί των κρατών μελών του ΝΑΤΟ να πληρώνουν 5% από το ΑΕΠ τους για τη Συμμαχία, διότι οι Αμερικανοί δεν επιθυμούν να καλύπτουν το 68% των δαπανών. Ο μέσος όρος που προσφέρουν τα κράτη μέλη στο ΝΑΤΟ είναι 2%. Οι ΗΠΑ, όμως, προσφέρουν τρομερά ποσά σε πραγματικούς αριθμούς. Η Ελλάδα ποσοστιαία είναι τρίτη με 3,1%, οι ΗΠΑ δεύτερες με 3,49% και η Πολωνία πρώτη με 3,90%. Η Δανία προσφέρει μόνο 1,69%. Εντάχθηκε, δε, στην Κοινή Άμυνα και Εξωτερική Πολιτική της ΕΕ το 2022, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αντιλαμβανόμενη τους κινδύνους που υπήρχαν. iii) Με την πρόθεση των ΗΠΑ να τερματίσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία, διότι θέλουν αποκατάσταση σχέσεων με τη Ρωσία, αφού θεωρούν ως κύρια απειλή για τα οικονομικά και γεωπολιτικά τους συμφέροντα την Κίνα. Έτσι όμως κινδυνεύει ένα ολόκληρο «νικηφόρο αφήγημα», που οικοδομήθηκε από τους ηγέτες της ΕΕ και στοιχίζει δις ευρώ στους πολίτες της. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΕ, από την έναρξη του πολέμου έως πρόσφατα η ΕΕ και τα κράτη της έχουν προσφέρει 134 δις ευρώ για τη στήριξη της Ουκρανίας.

Ασφάλεια ΝΑΤΟ και Αυτονομία

Υπό αυτές τις συνθήκες, τι φοβούνται οι ηγέτες της ΕΕ, αν όχι όλοι, όσοι ήταν υπέρμαχοι του πολέμου στην Ουκρανία χωρίς όρια και της προηγούμενης πολιτικής των Δημοκρατικών του Μπάιντεν; Οι Ευρωπαίοι: Πρώτο, θα αναγκαστούν να πληρώσουν περισσότερα για το ΝΑΤΟ απ’ ό,τι πληρώνουν, προκειμένου να έχουν ασφάλεια. Ήδη, γίνεται λόγος για συμβιβασμό με τις ΗΠΑ, ώστε τα ευρωπαϊκά κράτη να πληρώνουν 3% επί του ΑΕΠ, ενώ ο Τραμπ μιλά για 5%.

Δεύτερο, θα ήθελαν μια πιο αυτόνομη άμυνα. Αν όχι όλοι, αρκετοί. Και το θέμα αυτό είναι πάντα επίκαιρο. Γι’ αυτό άλλωστε απασχόλησε και το τελευταίο Συμβούλιο. Όμως, υπάρχουν σημαντικά προβλήματα, όπως: 1) Το θεσμικό. Η ΕΕ είναι συνδεδεμένη με το ΝΑΤΟ. Για την αλλαγή των Συνθηκών και την αυτονόμηση απαιτείται ομοφωνία σε όλα τα επίπεδα. 2) Εμπιστοσύνη. Υπάρχουν κράτη μέλη που δεν εμπιστεύονται την πρακτική εφαρμογή της αυτονομίας της ΕΕ, ειδικώς την αποσύνδεση από το ΝΑΤΟ. Γιατί; Διότι αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια κάτω από τα φτερά των Αμερικανών. 3) Ο χρόνος. Η αμυντική αυτονομία της ΕΕ θα πάρει χρόνο και θα χρειαστούν, εκτός από την αύξηση των δαπανών, και τη δημιουργία επιτελείων και του ελέγχου τους, και το ερώτημα είναι από ποιους; Ήδη, για παράδειγμα, γίνεται λόγος μέσω της οικονομίας και των θεσμών ότι υπάρχει μια Γερμανική Ευρώπη αντί μια Ευρωπαϊκή Γερμανία. Εάν αυξηθούν οι δαπάνες των Γερμανών για την άμυνα, τι θα συμβεί; Θα υπάρχει και μια στρατιωτικά Γερμανική Ευρώπη; Εάν δε καταργηθεί το βέτο στα θέματα της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής, σημαίνει ότι τμήμα της κυριαρχίας των κρατών θα μεταφερθεί στα χέρια των ισχυροτέρων. Το συναφές ερώτημα έχει ως εξής: Θα επιτρέψουν οι ΗΠΑ τον τερματισμό της δικής τους στρατιωτικής κηδεμονίας, που ισχύει από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επί της Γερμανίας;

Ο πόλεμος της φαιντανύλης

Το είπε και το έκανε ο Τραμπ με την επιβολή δασμών επί του Καναδά και του Μεξικού έως και 25%. Όμως, όταν διαπίστωσε την πρόθεση των δυο χωρών να συνεργαστούν μαζί του, ανακοίνωσε το πάγωμα των «κυρώσεων» για ένα μήνα. Ειδικώς ο Καναδάς αποφάσισε να δαπανήσει 1,3 δις δολάρια για τη φύλαξη των συνόρων του με τις ΗΠΑ και διόρισε τον «Τσάρο της Φαιντανύλης» για την καταπολέμηση των ναρκωτικών με τη δημιουργία ενός «Task Force» μεταξύ των δυο χωρών. Το 2023 70 χιλιάδες Αμερικανών έχασαν τη ζωή τους από τα ναρκωτικά και οι ΗΠΑ κατηγορούν την Κίνα ότι αυτή προσφέρει τις δραστικές ουσίες για τη φαιντανύλη.

Ο ιός του «spill over»

Σειρά προφανώς στις σκληρές διαπραγματεύσεις θα πάρει η ΕΕ, την οποία ο Αμερικανός Πρόεδρος απειλεί με δασμούς, λόγω του ανισοζυγίου εμπορικών συναλλαγών, που είναι προς όφελος των Ευρωπαίων. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του 2023, οι εξαγωγές αγαθών των κρατών μελών της ΕΕ προς τις ΗΠΑ έφτασαν τα 503,8 δις ευρώ και οι εισαγωγές τους τα 347,1 δις. Το εμπορικό πλεόνασμα ανέρχεται σε 157 δις ευρώ για τους 27 της ΕΕ. Για το 2024, το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ ανεβάζει το πλεόνασμα στα 201,6 δις δολάρια, δηλαδή στα 193,5 δις, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο Δεκέμβριος. Ο Τραμπ υποστηρίζει ότι είτε τα κράτη μέλη της ΕΕ θα αποφασίσουν την αύξηση των εισαγωγών τους από τις ΗΠΑ και δη σε φυσικό αέριο είτε θα επιβληθούν δασμοί σε προϊόντα από την ΕΕ και δη επί των αυτοκινήτων που συνιστούν την ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας. Εκείνοι που ανησυχούν ιδιαίτερα είναι οι Γερμανοί, αφού εξήγαγαν το 2023, 95.151 BMW και 57.484 Mercedes. Εάν τεθούν οι δασμοί, προβάλλεται η εκτίμηση ότι η αύξηση στις τιμές των αυτοκινήτων θα φτάσει τις 3000 έκαστο. Οι επιπτώσεις θα είναι αλυσιδωτά αρνητικές. Με βάση τη θεωρία του «spill over», η αρνητική οικονομική κατάσταση στη Γερμανία θα κτυπήσει ως ιός ολόκληρη την Ευρώπη. Γιατί; Διότι, με βάση τη θεωρία του «spill over», όταν η Γερμανία βαίνει οικονομικώς καλά, ο δικός της πλούτος και άλλων διαχέεται στους φτωχότερους. Όταν, όμως, στεγνώνει η Γερμανία, τότε τα προβλήματα διαχέονται στους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Ήδη, οι Ευρωπαίοι φαίνεται ότι είναι έτοιμοι να μπουν σε συνομιλίες με τον Πρόεδρο Τραμπ για να εξευρεθεί μια χρυσή τομή, εάν μπορεί να υπάρξει.

Το πόκερ της Γάζας

Η Ευρωπαίοι δεν ανησυχούν μόνο για τα του οίκου τους, αλλά και για όσα συμβαίνουν στη Μέση Ανατολή και για την ιδέα του Τραμπ να μετατρέψει τη Γάζα σε Ριβιέρα, εξορίζοντας του Παλαιστινίους στην Αίγυπτο και την Ιορδανία. Κατά γενικήν, όμως, ομολογία είναι απόντες. Ούτε οι Παλαιστίνιοι έχουν πρόθεση να φύγουν, ούτε η Ιορδανία και η Αίγυπτος θα τους δεχθούν, διότι, εκτός των άλλων, θα θεωρηθεί προδοσία και ταυτοχρόνως θα εισάγουν νέα προβλήματα στις χώρες τους. Προφανώς, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ θέτει μιαν ακραία πρόταση στο τραπέζι, για να βοηθήσει τον εαυτό του αλλά κυρίως τους Ισραηλινούς σε σχέση με τις όποιες επαφές θα γίνουν για τη διευθέτηση του Παλαιστινιακού. Με την κίνηση αυτή τι λέει ο Πρόεδρος Τραμπ στους ίδιους τους Παλαιστινίους, στους άλλους Μουσουλμάνους και Άραβες καθώς και στο Ιράν; Ή θα μαζέψετε της Χαμάς (και ευκαιρίας δοθείσης τη Χεζμπολάχ) ή υπάρχουν και άλλα σενάρια, που θα είναι χειρότερα για σας. Συνεπώς, τους καλεί να αναλάβουν και τις δικές τους ευθύνες.

Η Πενταμερής και το τουρκικό αποτύπωμα…

Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αύριο Δευτέρα φτάνει στην Κύπρο η Βοηθός του ΓΓ του ΟΗΕ, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, για να έχει επαφές με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τον κατοχικό ηγέτη. Ακολούθως θα μεταβεί σε Αθήνα και Άγκυρα. Στόχος της είναι όπως προετοιμαστεί η Πενταμερής, που προσδοκάται να λάβει χώραν περί τον Μάρτιο. Ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, φαίνεται να συνδυάζει την Πενταμερή με την παρουσία του στην Ευρώπη και δη με επίσκεψή του στις Βρυξέλλες και στην ΕΕ. Εκείνο, όμως, που δεν διαφαίνεται είναι αλλαγή τουρκικής στάσης. Ότι δηλαδή Τατάρ και Ερντογάν δεν πρόκειται να εγκαταλείψουν τη θέση τους περί της λύσης των δυο κρατών, η οποία εκδηλώνεται μέσω της ισότιμης κυριαρχίας. Η Άγκυρα δεν έχει λόγο να υποχωρήσει ειδικώς με όσα συμβαίνουν: 1) Στις σχέσεις Κίνας, Ρωσίας και ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι η Τουρκία μπορεί να συνεργαστεί για την ανάσχεση και της Ρωσίας και της Κίνας στην Ασία και στη Μαύρη Θάλασσα. 2) Στη Συρία, που επιβεβαιώνεται ό,τι είχαμε γράψει προ μηνός περίπου. Ότι, δηλαδή, η Συρία μετατρέπεται σε Βάση της Τουρκίας. Την Κύπρο την θεωρεί προ καιρού ως τέτοια. Τώρα θέλει τίτλο ιδιοκτησίας. Και, όπως ισχυρίζεται ο κ. Τατάρ, θα αφήσουν τόσο ο ίδιος όσο και η Άγκυρα, την αξίωσή τους αυτή στο τραπέζι της Πενταμερούς. Και ποιος άραγε μπορεί να πιέσει την Τουρκία με αυτήν τη διαπλοκή συμφερόντων; Ο Τραμπ ή η ΕΕ;