Ψήφος εμπιστοσύνης από Ντόναλντ Τραμπ σε Ελλάδα-Κύπρο – Ο ρόλος Ανατολικής Μεσογείου και η περίπτωση της Συρίας

Μια από τις αναπάντεχες εξελίξεις της εβδομάδας ήταν η αναδημοσίευση από τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλτν Τραμπ στο Social Truth, ενός άρθρου που αναφερόταν στον διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC) ως προέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ που θέλει να αναζωογονήσει.

To σημαντικό είναι πως στο άρθρο υπήρχαν δηλώσεις της Υφυπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου και του Υφυπουργού Μετανάστευσης της Κύπρου, Δρα Νικόλα Ιωαννίδη. Κληθείς να σχολιάσει την κίνηση του Προέδρου των ΗΠΑ, ο Δρ Ιωαννίδης τόνισε πως η θέση Τραμπ αντικατοπτρίζει τις απόψεις της κυπριακής Κυβέρνησης, υπογραμμίζοντας τον στρατηγικό ρόλο της Κύπρου ως αξιόπιστου εταίρου που προσφέρει σταθερότητα και ασφάλεια στην περιοχή. Επεσήμανε τη σημασία της αναγνώρισης αυτής από τις ΗΠΑ και ανέφερε ότι η Κύπρος μπορεί να συμβάλει σε ευρύτερα γεωπολιτικά σχέδια, όπως ο IMEC και οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

IMEC Vs Belt and Road

Ο IMEC είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο, που συνδέει την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη μέσω σιδηροδρόμων, θαλάσσιων διαδρομών και υποδομών. Ο διάδρομος περιλαμβάνει δύο κύριες διαδρομές: μιαν ανατολική θαλάσσια διαδρομή από την Ινδία προς τον Κόλπο και μια βόρεια χερσαία διαδρομή μέσω Σαουδικής Αραβίας, Ιορδανίας, Ισραήλ και ενδεχομένως προς την Ευρώπη μέσω Ελλάδας, με την Τουρκία να διεκδικεί και αυτή ρόλο.

Η Ελλάδα επιδιώκει να γίνει η βασική ευρωπαϊκή πύλη εισόδου στον νέο Οικονομικό Διάδρομο, ωστόσο, το γεγονός ότι το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, αυτό του Πειραιά, ανήκει στην κινεζική COSCO, ίσως προκαλέσει ανεπιθύμητες τριβές. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προώθησε το προηγούμενο διάστημα τα ελληνικά συμφέροντα στην Ινδία, ενώ η Γαλλία και η Ιταλία επίσης διεκδικούν τον διάδρομο.

Η υλοποίηση του ΙΜΕC καθυστέρησε τα προηγούμενα χρόνια λόγω του πολέμου Ισραήλ - Χαμάς αλλά και των εξελίξεων στη Συρία, που επηρέασαν τις διπλωματικές σχέσεις στην περιοχή. Αυτός ο διάδρομος θεωρείται ουσιαστικά από τις ΗΠΑ ως αντίβαρο στην κινεζική Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου (Belt and Road Initiative - BRI), η οποία επεκτείνει την επιρροή τής Κίνας παγκοσμίως. Με την υποστήριξη του IMEC, ο Τραμπ στοχεύει να ενισχύσει τη γεωπολιτική θέση των ΗΠΑ, μειώνοντας την εξάρτηση από κινεζικές εμπορικές και ενεργειακές οδούς και διασφαλίζοντας εναλλακτικές διαδρομές για το εμπόριο και την ενέργεια.

Στις 13 Φεβρουαρίου, Τραμπ και Ναρέντα Μόντι της Ινδίας δεσμεύτηκαν στον Λευκό Οίκο να συγκεντρώσουν εταίρους του IMEC εντός έξι μηνών για να ανακοινώσουν νέες πρωτοβουλίες το 2025. Ο Τραμπ χαρακτήρισε τον IMEC "ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά δρομολόγια στην ιστορία", δείχνοντας ισχυρή βούληση για την υλοποίησή του.

Ο ρόλος της Ανατολικής Μεσογείου

Στο πλαίσιο αυτό η Ανατολική Μεσόγειος διαθέτει σημαντικά αποθέματα φυσικού αερίου, τα οποία αποτελούν πολύτιμο πόρο για την παγκόσμια ενεργειακή αγορά. Ο IMEC προσφέρει τη δυνατότητα μεταφοράς αυτών των πόρων τόσο προς την Ευρώπη όσο και προς την Ασία, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια. Οι ΗΠΑ, ως ηγέτιδα δύναμη στην ενεργειακή βιομηχανία, έχουν συμφέρον να διασφαλίσουν τη σταθερότητα και την πρόσβαση σε αυτά τα αποθέματα, την ώρα που η Ε.Ε. αναζητά εναλλακτικές πηγές ενέργειας για να μειώσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία.

Μιλώντας στη «Σημερινή», ο γεωπολιτικός αναλυτής και διευθυντής του δικτύου Directus, Ανδρέας Μουτζουρούλιας, υπενθύμισε πως, πριν από περίπου 1,5 χρόνο, ο Νετανιάχου έδειχνε από το βήμα του ΟΗΕ δύο χάρτες. Ο πρώτος έδειχνε τον οικονομικό και εμπορικό διάδρομο που ξεκινάει από την Ινδία, περνάει από τη Μέση Ανατολή και το Ισραήλ και καταλήγει στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας.

Στη συνέχεια έδειξε έναν χάρτη με τον τίτλο «Η κατάρα», που δείχνει την ενοποίηση των συμμάχων του Ιράν σε όλη τη Μέση Ανατολή. Από τότε άλλαξαν πολλά. Πολλές χώρες, όπως η Τουρκία, ήθελαν και θέλουν να ''παγώσει'' αυτός ο Διάδρομος, ο οποίος θα αλλάξει τον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη.

«Και εδώ είναι η μεγάλη ευκαιρία του Ελληνισμού. Στη Σύνοδο Κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί, στις 9 Σεπτεμβρίου 2023, υπογράφηκε μια σημαντική συμφωνία, ως αντίμετρο στο κινεζικό BRI (Δρόμος του Μεταξιού). Ο IMEC όχι μόνο στοχεύει στη διαφοροποίηση των οδών παροχής ενέργειας και στην ενίσχυση της περιφερειακής ολοκλήρωσης, αλλά λειτουργεί και ως γεωπολιτικό αντίβαρο, προσφέροντας ένα όραμα ενός πιο πολυπολικού κόσμου, όπου η στρατηγική αυτονομία και η περιφερειακή συνεργασία μπορούν να ανθίσουν», ανέφερε.

«Η Ελλάδα και η Κύπρος επιδιώκουν να γίνουν η πύλη της Ινδίας στην Ευρώπη μέσω του Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC). Στον σχεδιασμό προβλέπεται και η Ελλάδα ως ένας βασικός σταθμός εισόδου του IMEC στην Ε.Ε.», είπε ο κ. Μουτζουρούλιας, προσθέτοντας: «Το έργο θα περιλαμβάνει την ανάπτυξη σιδηροδρόμων, ναυτιλιακών γραμμών, λιμανιών και αγωγών ενέργειας. Θα περιλαμβάνει επίσης ψηφιακή συνδεσιμότητα και υποδομές καθαρής ενέργειας, ευθυγραμμισμένες με τους παγκόσμιους στόχους βιωσιμότητας. Η Τουρκία προσπάθησε να μπει στον συγκεκριμένο σχεδιασμό ως συμβαλλόμενο μέρος για τον άξονα Ινδίας - Μέσης Ανατολής - Ευρώπης, ωστόσο δεν τα κατάφερε, καθώς το Ν. Δελχί δεν θέλει καμία ανάμειξη της Τουρκίας».

«Η Ελλάδα επιδιώκει να φτιάξει ‘‘προγεφύρωμα’’, ώστε να είναι αυτή που θα είναι η εκλεκτή των Ινδών ως η χώρα που θα βρίσκεται στο τέλος του διαδρόμου σε ό,τι αφορά την Ευρώπη. Οι Ινδοί ζήτησαν από την Ελλάδα μάλιστα μια λίστα με εν δυνάμει επενδύσεις σε λιμάνια, logistics και ναυτιλία», πρόσθεσε.

Συνεπώς, Κύπρος και Ελλάδα έχουν μπροστά τους μια τεράστια ευκαιρία πλέον! «Τα κομμάτια του παζλ βρίσκονται στη θέση τους και ο Ελληνισμός, ως συνδετικός κρίκος, θα ενώσει αυτό το μέρος του κόσμου με την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω ενός διαδρόμου που παρέχει πολιτική σταθερότητα», είπε.

Η περίπτωση της Συρίας

Η Συρία εντάχθηκε επίσημα στην Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου της Κίνας τον Ιανουάριο του 2022, επιδιώκοντας να επωφεληθεί από επενδύσεις σε υποδομές και οικονομική ανάπτυξη μετά από χρόνια σύγκρουσης. Η Κίνα έχει εκφράσει την πρόθεσή της να υποστηρίξει τις προσπάθειες ανοικοδόμησης της Συρίας, εστιάζοντας σε τομείς όπως η ηλεκτροπαραγωγή, ο τομέας του φυσικού αερίου, η τεχνολογία, το εμπόριο, η βιομηχανία, η στέγαση και η γεωργία.

Παράλληλα, για να έχουμε τη μεγάλη εικόνα, θα πρέπει να σημειωθεί πως η πτώση του καθεστώτος Άσαντ, τον Δεκέμβριο του 2024, έθεσε προκλήσεις για την κινεζική διπλωματία στη Μέση Ανατολή. Παρά τις προσπάθειες της Κίνας να ενισχύσει την επιρροή της στην περιοχή, η ανατροπή του Άσαντ ανέδειξε τα όρια της κινεζικής διπλωματίας, δημιουργώντας αβεβαιότητα σχετικά με το μέλλον της συνεργασίας Κίνας-Συρίας στο πλαίσιο της BRI.