Το Πογκρόμ της Πόλης και ο ρόλος των Βρετανών

Sir Ivone Kirkpatrick. Adnan Menderes. Sir Anthony Eden.

Τα γνωστά γεγονότα (Πογκρόμ) της 6ης Σεπτεμβρίου 1955 στην Κωνσταντινούπολη εναντίον των Ελλήνων τυχαία έλαβαν χώραν στις 6 του μηνός. Είχαν σχεδιαστεί για τις 9 Σεπτεμβρίου, για να συνέπιπταν με την τελική άλωση της Σμύρνης το 1922. Σχετικό κεφάλαιο στο βιβλίο μου «Από την Ένωση στην Κατοχή», που εξέδωσα το 1995 στη Λευκωσία, με χρηματοδότηση και πρόλογο του αείμνηστου μ. Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου Α’. Τότε ακόμα δεν θυμάμαι να υπήρχαν επιβεβαιωμένες πληροφορίες για τον ρόλο των Βρετανών, πιστεύω ήμουν η πρώτη που είχε μιλήσει και γράψει σχετικά…

Τα γεγονότα διαδραματίστηκαν με τις οδηγίες του Τούρκου τότε Πρωθυπουργού σε κρυφή συνεννόηση με τους τότε Πρωθυπουργό και Υπ. Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου.

Τέλος Αυγούστου 1955 σκηνοθετήθηκε στο Λονδίνο πονηρά από τον πρωτεργάτη διχοτόμο της Κύπρου, Sir Ivone Kirkpatrick, η «Τριμερής» διάσκεψη για να επαναφέρουν την Τουρκία ως ενδιαφερόμενο μέρος στο Κυπριακό, παραβιάζοντας τη Συνθήκη της Λωζάννης 1923. Σ’ αυτό βοήθησαν και προσωπικότητες στην Ελλάδα, που έπεισαν το Παλάτι όσο και τον τότε Υπ. Εξωτερικών της Ελλάδας, Στ. Στεφανόπουλο, να δεχόντουσαν... Έγραψε ο Βρετανός πρέσβης στην Αθήνα, Sir Charles Peake:

«…Ο Έλληνας Υπ. Εξωτερικών είναι γνήσια αποφασισμένος να προσπαθήσει να εξασφαλίσει επιτυχημένο αποτέλεσμα…Έτσι, και νοουμένου ότι θα τον χειριστείτε με προσοχή, πολύ πιθανό να μην αποδειχθεί αδιάλλακτος σχετικά με τη συμμετοχή της Τουρκίας στις συνομιλίες…».

Οι λόγοι για την όλη σκευωρία:

1. Να φοβόντουσαν οι Έλληνες και να ενέδιδαν στην επαναφορά της Τουρκίας ως ενδιαφερόμενου μέρους στο Κυπριακό για να έβαζαν μπροστά τα διχοτομικά τους σχέδια.
2. Να τρομοκρατούσαν τους παρανοϊκούς αντι-κομμουνιστές Αμερικανούς και το ΝΑΤΟ για δήθεν ελληνο-τουρκικό πόλεμο και αποσταθεροποίηση της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ.

Εξ ου και οι ανησυχίες του Αμερικανού ΥΠΕΞ καθόλου δεν συγκίνησαν τον Harold Macmillan (ΥΠΕΞ), που στις 23 Σεπτεμβρίου 1955 του έγραψε: «Αν αφήσουμε τα πράγματα μόνα τους, όλα θα πάνε καλά».

Έγραψε η «New York Times», 29.6.1956, που κράτησε στον χρόνο: «…Εκείνες οι ταραχές για τις οποίες η Βρετανία πρέπει να φέρει μέρος της ευθύνης… Η ανεύθυνη συμπεριφορά της Τουρκίας επιβάλλει μια σε βάθος αναθεώρηση του ρόλου της Τουρκίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όσον αφορά την ασφάλεια του ελεύθερου κόσμου».

Στις δε 28 Ιουνίου 1956, μια μέρα νωρίτερα, ο Ray Alan έγραψε στο περιοδικό «Reporter» για την «Τριμερή»: «Ο Sir Anthony Eden σκοπίμως έφερε μέσα την Τουρκία, σε μια υπόθεση που αφορούσε αυστηρώς την Ελλάδα και τη Βρετανία… Ούτε οι Τούρκοι, ούτε κανένας άλλος είχε ποτέ ισχυριστεί πως η τουρκική μειονότητα θα υπέφερε σε μια ελληνο-κυβερνούμενη Κύπρο».

Οι ηθικοί αυτουργοί κράτησαν την επικοινωνία τους αυστηρώς απόρρητη και σε πρωθυπουργικά επίπεδα… Ο Βρετανός Πρωθυπουργός ζητούσε κάποιος να φίμωνε τους Βρετανούς διπλωμάτες που σκάλιζαν με τις εκθέσεις τους… «για να αφεθεί το φάρμακο να κάνει τη δουλειά του».

Credit to any thorough-going barbarian

Με κάθε λεπτομέρεια κατέγραψαν οι Βρετανοί διπλωμάτες τις τουρκικές βαρβαρότητες. «Αυτά έγιναν με μέθοδο και αποφασιστικότητα που θα δικαίωνε κάθε καθώς πρέπει βάρβαρο» (credit to any thorough-going barbarian), έγραψε ο Michael Stewart.

«…Το επεισόδιο της Θεσσαλονίκης τούς έδωσε την ευκαιρία που αναζητούσαν, για να εκφράσουν με έναν περίεργα βάρβαρο και αχρείαστο τρόπο το μίσος τους εναντίον των Ελλήνων...».

«…Το σχέδιο ήταν το ίδιο και στη Σμύρνη… επιθέσεις εναντίον των Ελλήνων αξιωματικών στο αρχηγείο του ΝΑΤΟ. Το ελληνικό Προξενείο, η κύρια ελληνική Εκκλησία, οι ελληνικοί δρόμοι, ιδιωτικά σπίτια και καθετί το ελληνικό είχαν υποστεί επίθεση, καεί ή καταστραφεί…».

Κομμουνιστές και ο σύνδεσμος «Η Κύπρος είναι τουρκική»

«…Το να φορτώσουμε το βάρος στους κόκκινους πράκτορες φαίνεται πολύ εύκολο και καθόλου πειστικό… ελάχιστοι κομμουνιστές υπάρχουν στη χώρα και σχεδόν ανίκανοι για οτιδήποτε… Το πιο πιθανό είναι ο σύνδεσμος ‘‘Η Κύπρος είναι Τουρκική’’. Ο σύνδεσμος πρέπει να ευθύνεται…», Michael Stewart.

Ο σύνδεσμος, και ο αρχηγός του, Hikmet Bill, χρηματοδοτείτο από την τουρκική κυβέρνηση, ενώ παράλληλα και το Φόρεϊν Όφις γνώριζε γι’ αυτόν τουλάχιστον από τον Ιούλιο του 1955 και είχε δώσει οδηγίες να τον διευκόλυναν με επαφές που ήθελε να κάνει με βουλευτές στο Λονδίνο όπως τον William Yates…

Οι Βρετανοί αποτρέπουν έρευνα του ΝΑΤΟ

Στις 9 Σεπτεμβρίου 1955 ο Λόρδος Ismay (πρώτος ΓΓ της Συμμαχίας) κάλεσε έκτακτη συνεδρία του ΝΑΤΟ κατόπιν επικοινωνίας που είχε μαζί του ο Αμερικανός Στρατηγός A. Gruenther, ο οποίος έμαθε από τον Ναύαρχο Fechteler για τις τουρκικές επιθέσεις στα ελληνικά σπίτια στη Σμύρνη… Όμως το Λονδίνο δεν επέτρεψε έρευνα του ΝΑΤΟ…

«…Από την ακροαματική διαδικασία πέντε χρόνια αργότερα στη δίκη της Πλάτης αποδείχθηκε η προβοκάτσια της τουρκικής κυβέρνησης… Το άτομο που τοποθέτησε τη βόμβα στη Θεσσαλονίκη ήταν ο Οκτάι Ενγκίν, τότε Έλληνας υπήκοος και αργότερα νομάρχης στην πόλη Νεφσεχίρ…» («Ελευθεροτυπία Κύπρου, 12.4.1994).

Αμφότεροι Φ. Ζορλού και Α. Μεντερές, ΥΠΕΞ και Πρωθυπουργός της Τουρκίας, εκτελέστηκαν. Οι τελευταίες λέξεις του Ζορλού ήταν «Ζήτω η Τουρκία».

Πηγές – Βρετανικό Εθνικό Αρχείο βιβλίο Φ.Α. «Από την Ένωση στην Κατοχή».

Προηγούμενη δημοσίευση, 15.9.2015 https://simerini.sigmalive.com/article/2019/9/15/to-pogkrom-tes-poles-kai-o-rolos-ton-bretanon/

Τρία από τα κυριότερα βιβλία για τις τουρκικές βαρβαρότητες τον Σεπτέμβριο του 1955:

«The Mechanism of Catastrophe: The Turkish Pogrom Of September 6-7, 1955, And The Destruction Of The Greek Community Of Istanbul», 2005, του Σπύρου Βρυώνη.

«Riots against the Non-Muslims of Turkey: 6/7 September 1955 in the context of demographic engineering», 2011, της Τουρκάλας ακαδημαϊκού Guven Dilek.

(Στα Ελληνικά «Εθνικισμός, Κοινωνικές Μεταβολές και Μειονότητες».

Το δίγλωσσο βιβλίο (ελληνικό και αγγλικό) «Αιματηρή αλήθεια – Bloody Truth» της Κίνησης για Ελευθερία και Δικαιοσύνη στην Κύπρο, που εκδόθηκε το 2009 στη Λευκωσία και είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο.

Ο Λόρδος Ismay καλεί έκτακτη συνεδρία του ΝΑΤΟ.

«Άστε το φάρμακο να ενεργήσει. Το ελληνικό διάβημα να μην απαντηθεί».

Η αναφορά για «Credit to any thorough-going barbarian».