ΙΩΝΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Ασπίδα προστασίας σε πληροφοριοδότες
Θα απαγορεύονται τα "αντίποινα" σε εργαζομένους που συμβάλλουν σε έρευνες για διαφθορά
Σάββατο 16 Ιαν 2016
«Ανακλήθηκαν εκατοντάδες άδειες οπλοκατοχής κατά το 2015»
Προστασία από κάθε μορφή αντιποίνων, επιεική μεταχείριση, αλλά και ξεκάθαρη ενημέρωση σε σχέση με τις συνέπειες των αποκαλύψεών τους θα έχουν πλέον οι πληροφοριοδότες από τις ανακριτικές Αρχές, σύμφωνα με τις πρόνοιες νέου νομοσχεδίου που προωθεί το Υπουργείο Δικαιοσύνης, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του για αποτελεσματικότερη πάταξη της διαφθοράς.
Σε συνέντευξη στη «Σημερινή» ο Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Ιωνάς Νικολάου ανέφερε ότι το νομοσχέδιο έχει πρόσφατα αποσταλεί στη Νομική Υπηρεσία και αφότου ολοκληρωθεί ο νομοτεχνικός έλεγχος, θα προωθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο για έγκριση, προτού καταλήξει στη Βουλή για συζήτηση με στόχο την ψήφισή του σε νόμο.
Σύμφωνα με τον Ιωνά Νικολάου, η νέα νομοθεσία αναμένεται να λειτουργήσει ως ασπίδα προστασίας για οποιοδήποτε πρόσωπο κατέχει πληροφορίες και στοιχεία που πιθανόν να συμβάλουν στη στοιχειοθέτηση υποθέσεων διαφθοράς στον δημόσιο, αλλά και στον ιδιωτικό τομέα. Μεταξύ άλλων, θα αποτρέπεται η δυσμενής μεταχείριση πληροφοριοδοτών - εργαζομένων από τους προϊσταμένους τους, όπως απολύσεις, μειώσεις
απολαβών και μεταθέσεις, εκτός εάν αιτιολογηθεί επαρκώς πως τα πειθαρχικά μέτρα δεν σχετίζονται με τη καταγγελία του πληροφοριοδότη.
Στην κρίση του Εφόρου η συνδρομή Φαλτσιανί
Ερωτηθείς κατά πόσον η Κυβέρνηση θα ζητήσει τη συνδρομή του Γαλλο-ιταλού πληροφοριοδότη για το θέμα της φοροδιαφυγής Ερβέ Φαλτσιανί, ο οποίος πριν από ένα μήνα αποκάλυψε σε συνέντευξη στη «Σημερινή» ότι κατέχουμε μόνο το 1/3 των ονομάτων Κυπρίων πελατών της HSBC, θέτοντας τον εαυτό του στη διάθεση των Αρχών, ο Ιωνάς Νικολάου απάντησε ότι το θέμα εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Εφόρου Φορολογίας, ο οποίος διερευνά τη λίστα Λαγκάρντ. Επιπρόσθετα, στο ενδεχόμενο που αρχίσουν έρευνες για άλλης φύσεως ποινικά αδικήματα, πέραν της φοροδιαφυγής, τότε μπορεί να του ληφθεί κατάθεση από την Αστυνομία, εφόσον κριθεί απαραίτητο από τον Γενικό Εισαγγελέα.
Εξάλλου, ο κ. Νικολάου δήλωσε πως το υπουργείο του προχωρεί στην υλοποίηση και άλλων μέτρων που έχουν ως στόχο την αντιμετώπιση της διαφθοράς, με σημαντικότερο αυτό της χάραξης εθνικής στρατηγικής, που θα καλύπτει τόσο την πρόληψη, όσο και την αντιμετώπιση του φαινομένου. «Η δημιουργία αυτής της στρατηγικής», είπε ο υπουργός, «βασίζεται στα πρότυπα και άλλων ευρωπαϊκών χωρών που έχουν ιδιαίτερες ευαισθησίες στο θέμα της διαφθοράς».
Αναφερόμενος στο οργανωμένο έγκλημα και στους δύο πρόσφατους φόνους που σημειώθηκαν κατά το 2015 με θύματα φρουρούς ασφαλείας, ο κ. Νικολάου είπε ότι η Αστυνομία βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση, διερευνά την κάθε πληροφορία και παρακολουθεί την κάθε κίνηση των εγκληματικών στοιχείων. Για τις πρόσφατες υποθέσεις πατροκτονίας και παιδοκτονίας, ο υπουργός επισήμανε πως έχουν διαπιστωθεί και ψυχολογικές αιτίες σε σχέση με διάπραξη αυτών των εγκλημάτων και έχουν ειδοποιηθεί σχετικά και άλλες αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους για να μελετήσουν μέτρα αντιμετώπισης. Αναφερόμενος στο θέμα της οπλοκατοχής, ο υπουργός υπογράμμισε πως η Αστυνομία κατόπιν διερεύνησης πληροφοριών, έχει ανακαλέσει εκατοντάδες άδειες κατοχής όπλου κατά το 2015. Ακολουθεί αυτούσια η συνέντευξη με τον Υπουργό Δικαιοσύνης.
Αποτελεσματική η νομοθεσία, αλλά....
Πόσο αποτελεσματική είναι η νομοθεσία για πάταξη της διαφθοράς και ποια τα κενά/αδυναμίες που θα πρέπει να καλυφθούν;
Μπορώ να πω ότι η κυπριακή νομοθεσία είναι αρκετά αποτελεσματική. Συνάδει πλήρως με όλες τις ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις. Καλύπτει όλο το φάσμα του νομοθετικού πλαισίου για τα ποινικά αδικήματα που σχετίζονται με τη διαφθορά. Ας μην ξεχνάμε ότι για χρόνια είχαν διερευνηθεί ελάχιστες υποθέσεις διαφθοράς. Πλέον αυτό έχει αλλάξει. Υπήρξαν καταδίκες για αδικήματα διαφθοράς και δωροδοκίας, όπως για παράδειγμα η υπόθεση ΣΑΠΑ, ενώ βρίσκονται υπό διερεύνηση και αρκετές άλλες υποθέσεις, οι οποίες προέκυψαν στη βάση πληροφοριών ή εκθέσεων από θεσμούς, όπως του Γενικού Ελεγκτή.
Υπάρχουν δε κάποιες βελτιώσεις που μπορούν να εφαρμοστούν, όπως για παράδειγμα στο θέμα της προστασίας των πληροφοριοδοτών.
Ετοιμάζετε νέο νομοσχέδιο για την προστασία των πληροφοριοδοτών. Ποιες οι σημαντικότερες αλλαγές που θα επιφέρει;
Διαπιστώσαμε πως προκύπτει μια ανάγκη για ενθάρρυνση της παραχώρησης πληροφοριών, που είναι χρήσιμες για σκοπούς διερεύνησης υποθέσεων διαφθοράς. Το νέο νομοσχέδιο θα προστατεύει αποτελεσματικότερα όσους εργάζονται στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα και επιθυμούν επώνυμα να δώσουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν συγκεκριμένες καταγγελίες. Μεταξύ άλλων, θα αποτρέπεται η δυσμενής μεταχείριση πληροφοριοδοτών - εργαζομένων από τους προϊσταμένους τους, όπως απολύσεις, μειώσεις απολαβών και μεταθέσεις, εκτός εάν αιτιολογηθεί επαρκώς πως τα πειθαρχικά αυτά μέτρα δεν σχετίζονται με την καταγγελία του πληροφοριοδότη.
Το νομοσχέδιο στοχεύει στην ενεργοποίηση των ίδιων των πολιτών και της κοινωνίας με σκοπό να ασκήσει από μόνη της, μέσα από την πληροφόρηση που μπορεί να δώσει στις διωκτικές Αρχές, έναν έλεγχο λογοδοσίας στα πρόσωπα που ασκούν εξουσία. Να σημειώσω σε αυτό το σημείο πως ο νόμος αφορά τόσο πρόσωπα που δεν εμπλέκονται σε υποθέσεις διαφθοράς, όσο και πρόσωπα που έχουν διαπράξει αδικήματα και επιθυμούν να συνεργαστούν. Για τους τελευταίους, η συνεισφορά τους θα λαμβάνεται υπόψη από τον Γενικό Εισαγγελέα, όταν θα αποφασίσει για το ποιοι θα είναι οι κατηγορούμενοι και ποιοι οι μάρτυρες κατηγορίας στην περίπτωση που η υπόθεση οδηγηθεί ενώπιον του δικαστηρίου.
Για την ανάκριση του Ερβέ Φαλτσιανί
Πάντως υπάρχει ήδη ένας πληροφοριοδότης που βρίσκεται στη Γαλλία, ο Ερβέ Φαλτσιανί, ο οποίος πριν από ένα μήνα, σε συνέντευξη στη «Σ», εξέφρασε προθυμία να βοηθήσει τις κυπριακές Αρχές στην εξασφάλιση και άλλων Κύπριων υπόπτων για περιπτώσεις φοροδιαφυγής... Γιατί ακόμη δεν έχει επικοινωνήσει κανείς μαζί του;
Η διερεύνηση της λίστας Λαγκάρντ εμπίπτει κυρίως στις αρμοδιότητες του Εφόρου Φορολογίας. Οπόταν αυτός θα κρίνει εάν θα χρειαστεί οποιαδήποτε βοήθεια τον κ. Φαλτσιανί. Επίσης, εάν διαπιστωθούν άλλης φύσεως αδικήματα προς διερεύνηση, πέραν των φορολογικών, τότε είναι στην κρίση του Γενικού Εισαγγελέα αν θα ληφθεί κατάθεση από τον συγκεκριμένο πληροφοριοδότη.
Πέραν του νομοσχεδίου για τους πληροφοριοδότες, ποια άλλα μέτρα προωθεί το υπουργείο σας για την πάταξη της διαφθοράς;
Το βασικότερο είναι η δημιουργία μιας νέας εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Η στρατηγική αυτή θα καλύψει ολιστικά το θέμα της διαφθοράς σε ό,τι αφορά την πρόληψη, εκπαίδευση και αποτροπή. Θα εστιάζεται στην ευαισθητοποίηση και αλλαγή της συμπεριφοράς και αντίληψης της κοινωνίας επί του προβλήματος. Επιδιώκουμε, επίσης, αυξημένη συμμόρφωση σε κανόνες χρηστής διοίκησης και ενισχυμένη λογοδοσία από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Στην Αστυνομία έχει ήδη συσταθεί ομάδα παρακολούθησης θεμάτων διαφθοράς, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου που ρυθμίζει τις αρμοδιότητες της Μονάδας Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης (ΜΟ.Κ.Α.Σ).
Η στρατηγική που διαμορφώνουμε είναι στα πρότυπα άλλων χωρών, όπως οι ΗΠΑ, η Αγγλία και η Αυστραλία, οι οποίες επιδεικνύουν ιδιαίτερη ευαισθησία στο θέμα της διαφθοράς. Στο πλαίσιο της συνεργασίας μας με άλλες χώρες, την ερχόμενη Τρίτη θα έχω επαφές στην Αθήνα με τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Νικόλαο Παρασκευόπουλο, τον Αναπληρωτή Υπουργό Δικαιοσύνης, αρμόδιο για θέματα διαφθοράς κ. Δημήτρη Παπαγγελόπουλο και τον Αναπληρωτή Υπουργό Προστασίας του Πολίτη κ. Νικόλαο Τόσκα.
Τον τελευταίο καιρό έχουν σημειωθεί δύο φόνοι φρουρών, τους οποίους η Αστυνομία συνδέει με άτομα του οργανωμένου εγκλήματος. Είναι μια κατάσταση που σας ανησυχεί;
Βρισκόμαστε σε συνεχή εγρήγορση. Η Αστυνομία διερευνά την κάθε πληροφορία και παρακολουθεί την κάθε κίνηση αυτών των στοιχείων. Πρέπει να νιώθουν τη συνεχή πίεση των Αρχών γιατί διαφορετικά οι δραστηριότητές τους θα αναπτυχθούν. Το έγκλημα δεν μπορεί να εξαλειφθεί πλήρως, μπορεί όμως να περιοριστεί σημαντικά. Έτσι, αυξάνουμε συνεχώς τα μέτρα που λαμβάνουμε.
Για παράδειγμα, στο πλαίσιο πάταξης του τζόγου, έχουμε περιορίσει τον αριθμό των υποστατικών στα 25 από τα 170 περίπου που λειτουργούσαν όταν ανέλαβα ως Υπουργός Δικαιοσύνης. Καταφέραμε να αυξήσουμε τον αριθμό αλλά και την αποτελεσματικότητα των αστυνομικών επιχειρήσεων.
Ανάκληση αδειών οπλοκατοχής
Ωστόσο, σημειώθηκαν συνταρακτικά εγκλήματα τον χρόνο που πέρασε και θα παραθέσω τα τραγικά παραδείγματα του πατέρα που σκότωσε το παιδί του, του παιδιού που σκότωσε τον πατέρα του και του νεαρού που μαχαίρωσε θανάσιμα τρεις άλλους νεαρούς.
Ναι, όντως είχαμε και άλλους φόνους που μας προκαλούν ανησυχία. Υπήρξαν υποθέσεις πατροκτονίας, παιδοκτονίας και φόνοι αντιζηλίας, οι οποίοι είχαν και ψυχολογικά αίτια. Γι' αυτό έχουμε ενημερώσει σχετικά τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους. Αξίζει να σημειωθεί πως η Αστυνομία έχει ανακαλέσει εκατοντάδες όπλα (κυνηγετικά και στρατιωτικά) κατά το 2015, κατόπιν διερεύνησης πληροφοριών ότι τα πρόσωπα αυτά ήταν ακατάλληλα να οπλοφορούν.
