Ένας καθηγητής κτυπά την πόρτα

Παίρνω τις τελευταίες ημέρες απανωτά μηνύματα από Γυμνάσια και Λύκεια, για αυξημένη φιλοκρόταλη δράση αυτών που αποκαλούνται παραβατικοί μαθητές, ενόψει του Πάσχα, στο πλαίσιο του εποχικού εθίμου της χρήσης κροτίδων. Εκρήξεις ξεσηκώνουν τον σχολικό πληθυσμό, διευθυντικά στελέχη και καθηγητές καλούν την Αστυνομία να σώσει το σχολείο από τους επικίνδυνους βομβιστές.
Το Πάσχα που έρχεται, είναι ακόμα μια, θα έλεγα, ιδανική ευκαιρία για τους εφήβους με προβλήματα πειθαρχίας, επίδοσης και επικοινωνίας στο σχολικό περιβάλλον, να μεταφέρουν πιο εύγλωττα το εκρηκτικό τους μήνυμα - ότι θέλουν ν' ακουστούν από τους άλλους. Οι άλλοι, βέβαια, ακούν τις εκρήξεις των κροτίδων τους. Αλλά, ελάχιστοι ακούν τους ίδιους.
Μου έρχονται τώρα στο μυαλό τα ονόματα του Νίκου Ράγκου και του Κωστή Αχνιώτη.
Την τριετία 1999-2002, ο τότε Διευθυντής του Γυμνασίου Γερίου, Νίκος Ράγκος, εφάρμοσε στο σχολείο του, που μαστιζόταν από την παραβατικότητα και τη βία, ένα πρόγραμμα διάσωσης μαθητών «υψηλού κινδύνου», που μάλιστα υιοθετήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας ως πιλοτικό και εφαρμόστηκε για ένα διάστημα σε άλλα 11 Γυμνάσια και Λύκεια σε όλη την Κύπρο. (Έχω την εντύπωση ότι διακόπηκε και εγκαταλείφθηκε τα επόμενα χρόνια).
Χάρη στις καινοτομίες και τις τολμηρές πρωτοβουλίες Ράγκου, 37 παιδιά διασώθηκαν από βέβαιη αποτυχία και εκδίωξη από το σχολείο. Το πρόγραμμα περιελάμβανε ένα πρωτοφανές σχέδιο βιωματικής μάθησης, με στόχο να ενταχθούν στο σχολείο ακόμα και τρεις μαθητές της τρίτης τάξης, που εθεωρούντο ανεπίδεκτοι βελτίωσης, είχαν γνωρίσει τη στασιμότητα και την απόρριψη και ήταν ύποπτοι για διάπραξη αξιόποινων πράξεων. Οι όροι για τη συμμετοχή τους ήταν να σηκώνονται νωρίς όπως τα άλλα παιδιά, να φορούν τη στολή τους και να πηγαίνουν με τον υπεύθυνο του προγράμματος, καθηγητή Χημείας Κωστή Αχνιώτη, να κάνουν μάθημα και την κατ' οίκον εργασία, έξω από το σχολείο. Παρέμειναν συνδεδεμένοι με το σχολείο μέχρι το τέλος της χρονιάς, που πήραν απολυτήριο. Ο Κωστής Αχνιώτης περιέγραψε την εμπειρία του:

«Μια από τις δουλειές μου ήταν να πηγαίνω κάθε πρωί να κτυπώ την πόρτα και να ξυπνώ κάποιους μαθητές που δεν ξυπνούσαν από μόνοι τους για να πάνε στο σχολείο. Κάποιοι γονείς μού άφηναν το κλειδί στην πόρτα, πριν φύγουν νωρίτερα για τη δουλειά τους. Μερικούς μαθητές τούς έβρισκα ακόμα και το πουκάμισό τους και τους έντυνα. Κάποτε δεν έβρισκα πουκάμισο καθαρό να τους φορέσω, γιατί η μητέρα τους δούλευε για πολλές ώρες σε δυο-τρεις δουλειές και δεν προλάβαινε να τους πλύνει τα ρούχα τους. Έπρεπε να βρω κάτι που θα κέντριζε το ενδιαφέρον τους, αλλιώς θα έφευγαν από το σχολείο. Για παράδειγμα, το μάθημα της Χημείας που αφορούσε τα μεταλλεία της Κύπρου, το κάναμε μέσα σ' ένα κενό μεταλλείο, επιτόπου. Για το μάθημα για τη δορυφορική επικοινωνία, πήγαμε στον δορυφορικό σταθμό της Χοιροκοιτίας..
»Δημιούργησα με τα παιδιά μια σχέση αγάπης, που έμεινε. Είμαι σίγουρος ότι κάτι μού άφησαν μετά από αυτήν την ιστορία, νομίζω, όμως, πως κάτι τους άφησα κι εγώ. Σε κάθε περίπτωση, κάθε μαθητής έχει ανάγκη ν' αντιμετωπίζεται ως μοναδικότητα και σε προσωπικό επίπεδο, από το σχολείο του».