Μεγάλος ο προβληματισμός για την αποτυχία του Σχεδίου «ΕΣΤΙΑ»

Eνώ απομένουν τρεις βδομάδες για την ολοκλήρωση της περιόδου υποβολής αιτήσεων για το σχέδιο «Εστία», ο αριθμός των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί μέχρι στιγμής έχει φτάσει τις 1.600, με τα αποτελέσματα να κρίνονται ως απογοητευτικά.

Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, από τις 1.588 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί, μόνο 4 στις 10 είναι πλήρως συμπληρωμένες, ενώ ο συνολικός αριθμός των αιτήσεων είναι αυξημένος κατά 318 σε σχέση με δύο βδομάδες προηγουμένως.

Ειδικότερα, και βάσει των στοιχείων, από το σύνολο των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί οι 621 είναι πλήρως συμπληρωμένες και μπορεί να αρχίσει η εξέτασή τους από τις τράπεζες, ενώ για τις υπόλοιπες 967 υπολείπονται κάποια δικαιολογητικά που είναι απαραίτητα για να αρχίσει η εξέτασή τους και αναμένεται ότι μετά από ενημέρωση των δανειοληπτών θα καταβληθεί προσπάθεια για υποβολή τους.

Απογοήτευση και προβληματισμός

Τα έως τώρα δεδομένα κρίνονται απογοητευτικά, αφού η πλειοψηφία των δυνητικά δικαιούχων του Σχεδίου «ΕΣΤΙΑ» δεν έχουν προβεί ακόμη στις απαραίτητες διαδικασίες για να υποβάλουν την αίτησή τους.

Την ίδια ώρα, προβληματισμός επικρατεί στις τράπεζες ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης της επόμενης μέρας του Σχεδίου. Δηλαδή, τι θα γίνει με τους εν δυνάμει δικαιούχους που δεν υπέβαλαν αίτηση, καθώς και με όσους θα υποβάλουν αίτηση, αλλά τελικά θα κριθούν ως μη βιώσιμοι και θα μείνουν εκτός του «ΕΣΤΙΑ».

Πάντως, στις πρόσφατες δηλώσεις του στη Βουλή, ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνος Ηροδότου, είχε τονίσει πως, «με βάση τα ώς τώρα απογοητευτικά ευρήματα, οι τράπεζες οφείλουν να εξετάσουν τον τρόπο χειρισμού όσων ενδεχομένως μείνουν εκτός Εστία», σημειώνοντας ότι η ΚΤΚ θα αναμένει την πρόταση των τραπεζών μέσω του τριετούς τους πλάνου για τη διαχείριση των ΜΕΧ αλλά και τον χειρισμό τους γι’ αυτό ειδικά το χαρτοφυλάκιο δανείων, που θα παρουσιάσουν στους επόπτες.

Καμία πρόθεση για παράταση

Προβληματισμός υπάρχει και για το κατά πόσον αν δοθεί νέα παράταση θα εκδηλωθεί περισσότερο ενδιαφέρον ή όχι. Σε πρόσφατη ωστόσο συνάντηση που είχαν τα αρμόδια Υπουργεία -Εργασίας και Οικονομικών- με εκπροσώπους της Κομισιόν τονίστηκε ότι η Κυβέρνηση δεν κάνει καμία σκέψη για περαιτέρω παράταση του Σχεδίου.

Με αυτήν τη θέση φαίνεται πως συμφωνούν και οι τράπεζες, αφού θεωρούν ότι ο χρόνος που έχει δοθεί, μαζί με την παράταση, είναι επαρκής, καθώς και ότι, εάν κάποιος δανειολήπτης-δυνητικά δικαιούχους του Σχεδίου ήθελε πραγματικά να υποβάλει αίτηση θα το έπραττε μέχρι στιγμής ή θα κινούσε όλες τις διαδικασίες για έγκαιρη υποβολή της αίτησής του.

Συνεπώς, άπαντες -κυβέρνηση και τράπεζες- αναμένουν την ολοκλήρωση της περιόδου υποβολής των αιτήσεων για να διαφανεί ακριβώς πόσοι θα υποβάλουν αίτηση και πόσοι από αυτούς θα κριθούν βιώσιμοι, για να αποφασιστούν και τα περαιτέρω βήματα αναφορικά με το θέμα αυτό.

Πότε αναμένονται οι πρώτες πληρωμές

Σύμφωνα με το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα, το οποίο δόθηκε από την Κυβέρνηση τον Νοέμβριο, η υποβολή των αιτήσεων θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος του έτους, με την αξιολόγηση από τους οργανισμούς που συμμετέχουν στο «ΕΣΤΙΑ» να τρέχει ταυτόχρονα μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου 2020.

Βάσει του νέου χρονοδιαγράμματος, οι οργανισμοί που συμμετέχουν στο Σχέδιο θα προσφέρουν λύσεις αναδιάρθρωσης στους αιτητές μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2020 και ταυτόχρονα οι αιτήσεις θα επιθεωρηθούν και θα εγκριθούν από την Κυβέρνηση, με την όλη διαδικασία να αναμένεται να ολοκληρωθεί περί τα μέσα Μαΐου 2020, ενώ η πρώτη πληρωμή της κρατικής επιδότησης αναμένεται να γίνει μεταξύ Δεκεμβρίου 2019 και Ιουνίου 2020.

Ανησυχούν οι Moody’s

Υπενθυμίζεται ότι ο οίκος αξιολόγησης Moody’s αναφέρθηκε πρόσφατα στην περιορισμένη επιτυχία του σχεδίου «Εστία», προειδοποιώντας τις τράπεζες.

Συγκεκριμένα, ο οίκος σημείωσε ότι στις 28 Νοεμβρίου ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου αποκάλυψε τις χαμηλότερες από τις αναμενόμενες αιτήσεις για το «Εστία», που χρηματοδοτείται από την Κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των ΜΕΔ.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου, οι αιτήσεις για το «Εστία» θα παραμείνουν κάτω από το 20% των προηγούμενων αιτήσεων και το πρόγραμμα θα έχει περιορισμένο αντίκτυπο στη μείωση των ΜΕΔ, κάτι που είναι αρνητικό για τις τράπεζες. «Αρχικά αναμέναμε ότι το Εστία θα υποστηρίξει τις αναδιαρθρώσεις των δανείων και θα βοηθήσει στην επανέναρξη των πληρωμών με τουλάχιστον ένα επιπλέον δις στο τραπεζικό σύστημα», σημειώνει ο οίκος.

«Εξακολουθούμε να αναμένουμε ότι μέχρι το τέλος του 2020 θα διατεθούν περισσότερα από €4 δις από τα σημερινά αποθέματα ΜΕΔ του κυπριακού τραπεζικού συστήματος ύψους €10 δις, μέσω άμεσων πωλήσεων ή μέσω τιτλοποίησης προβληματικών δανείων, τα οποία θα μειώσουν τον δείκτη ΜΕΔ κάτω του 20% από 30% τον Ιούνιο του 2019», τονίζει ο οίκος.

«Ωστόσο», προστίθεται, «δεν περιμένουμε πλέον το ‘Εστία’ να είναι ο πρωταρχικός παράγοντας που μειώνει τα ΜΕΔ πιο κοντά στο 10% το 2021 και έπειτα».

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου, περίπου το ήμισυ των επιλέξιμων ΜΕΔ του «Εστία» κατέχονται από το τραπεζικό σύστημα της χώρας, κυρίως από την Τράπεζα Κύπρου, την Ελληνική Τράπεζα και τον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεως Στέγης.

Οι μη τραπεζικές οντότητες, κυρίως η ΚΕΔΙΠΕΣ, κατέχουν το υπόλοιπο.

Ο ΟΧΣ είναι η πιο πληγείσα τράπεζα, επειδή κατέχει περίπου €200 εκ. δυνητικά επιλέξιμων ΜΕΔ του «Εστία», που περιλαμβάνουν περίπου το ένα τρίτο των συνολικών δανείων του.

Παρόλο που η Τράπεζα Κύπρου κατέχει €830 εκ. δυνητικά επιλέξιμων ΜΕΔ, αυτά αντιπροσωπεύουν το 6% των ακαθάριστων δανείων της. Η τράπεζα έχει λάβει αιτήσεις για περίπου €120 εκ. δυνητικά επιλέξιμων ΜΕΔ ή 14% των αρχικών εκτιμήσεών της.

Η Ελληνική Τράπεζα, η οποία κατέχει €290 εκ. δυνητικά επιλέξιμων ΜΕΔ ή 4% των ακαθάριστων δανείων της, έλαβε μόνο 100 αιτήσεις, περίπου 8% των δανειοληπτών που προσδιορίστηκαν ως δυνητικά επιλέξιμοι.

Η ΚΕΔΙΠΕΣ πιθανόν να έχει λάβει το χαμηλότερο ποσοστό των αιτήσεων σε σύγκριση με τις δύο τράπεζες που ανακοίνωσαν τις αιτήσεις που έλαβαν.

Ο ρυθμός των αιτήσεων του «Εστία» επιταχύνεται καθώς λήγει η προθεσμία τέλος του έτους, αλλά αναμένονται αιτήσεις κάτω των €500 εκ., ή λιγότερο από 20% των αρχικών εκτιμήσεων.

«Παρόλο που οι ακριβείς λόγοι για τις περιορισμένες αιτήσεις δεν έχουν εντοπιστεί από τις τράπεζες, πολλοί δανειολήπτες που είναι επιλέξιμοι για το ‘Εστία’ είναι πιθανό να μην είναι πρόθυμοι επειδή θεωρούν τα δάνεια ως μη βιώσιμα, ακόμη και από τις μειωμένες επιβαρύνσεις πληρωμών του Εστία», υποστηρίζουν οι Moody’s.

Άλλοι δανειολήπτες δεν θέλουν να αποκαλύψουν πρόσθετες πληροφορίες σχετικά με το σημερινό εισόδημα και πλούτο τους, συμπεριλαμβανομένων πολλών δανειοληπτών που μπορεί να έχουν τους πόρους αλλά δεν επιθυμούν να πληρώσουν με την ελπίδα καλύτερων όρων αποπληρωμής του δανείου. Άλλοι λόγοι περιλαμβάνουν την ανεπαρκή χρηματοοικονομική ικανότητα, την έλλειψη κατανόησης των οφελών του Εστία ή την αδυναμία να ολοκληρωθεί η επίπονη και γραφειοκρατική διαδικασία εφαρμογής παρά την τραπεζική στήριξη.

Ο οίκος υποστηρίζει ότι για τους δυνητικά επιλέξιμους δανειολήπτες που δεν ενταχθούν στο «Εστία», οι τράπεζες θα διερευνήσουν το ενδεχόμενο εκποιήσεων των κύριων κατοικιών τους. Ωστόσο, υπογραμμίζει, αυτό παραμένει ένα δύσκολο ζήτημα στην Κύπρο και είναι κοινωνικά και πολιτικά ευαίσθητο.

Το «Εστία» θα βοηθήσει να εντοπιστούν οι πελάτες που δεν μπορούν να εξοφλήσουν ακόμη και μετά την αναδιάρθρωση, για τους οποίους οι τράπεζες μπορούν να επιδιώξουν εναλλακτικές λύσεις αναδιάρθρωσης.