Τι κρύβουν «οι δύο ηγέτες»;

Στις 16 Δεκεμβρίου 2019 ο Όμιλος Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας οργάνωσε ένα «δικοινοτικό» εκπαιδευτικό Συνέδριο στο Σπίτι της Συνεργασίας στη Λευκωσία. Υποστηρίχθηκε από τη Δικοινοτική Τεχνική Επιτροπή για την Εκπαίδευση και από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ.

Παρών στο Συνέδριο ήταν δύο άνδρες που έχουν ονομαστεί από την Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ως «οι δύο ηγέτες» των «δύο κοινοτήτων», δηλαδή ο Νίκος Αναστασιάδης, ο εκλεγμένος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ), και ο Μουσταφά Ακιντζί, ο «de facto» επικεφαλής της παράνομης διοίκησης της Τουρκίας στα κατεχόμενα εδάφη της ΚΔ.

«Δικοινοτικό» προεδρικό όραμα

Στον «Χαιρετισμό» του, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επικεντρώθηκε στους «Ελληνοκύπριους» και «Τουρκοκύπριους», αντί στο λαό ή στους πολίτες και νόμιμους κάτοικους της ΚΔ. Μίλησε για «πραγματική και ειλικρινή συνεργασία μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων», για «μαθήματα ελληνικής γλώσσας για τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας», για «μαθήματα τουρκικής γλώσσας σε Ελληνοκύπριους» και για «τις επαφές μεταξύ Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων εκπαιδευτικών και παιδιών».

Ο Πρόεδρος πρόσθεσε ότι «αυτή η εικόνα που βλέπουμε σήμερα εδώ, είναι η εικόνα που οραματιζόμαστε για το μέλλον στον τόπο μας: Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, χωρίς ιδεολογικούς φραγμούς, χωρίς εθνοτικούς και κοινωνικούς αποκλεισμούς, να συζητούν για τον ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος σε μια επανενωμένη Κύπρο».

Ολοκληρώνοντας, ο Πρόεδρος ανακοίνωσε:

«Φίλε Μουσταφά: Δεν υπάρχει άλλη επιλογή ή εναλλακτική παρά να φέρουμε την ειρήνη στον τόπο μας… Αυτό που ζητούμε είναι επιτέλους οι Κύπριοι, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, να αναλάβουν την τύχη αυτής της χώρας δημιουργώντας τις συνθήκες ειρηνικής συμβίωσης, δημιουργίας και μέλλοντος».

Προφανώς, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είναι πεπεισμένος ότι υπάρχουν δύο και μόνο δύο είδη «Κυπρίων»: «Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι». Μάλιστα, στο Συνέδριο, δεν αναγνώρισε ρητώς ότι στην ΚΔ σήμερα υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες πολίτες και νόμιμοι κάτοικοι με αρμένικη, μαρωνίτικη, λατινική, βρετανική, ρουμανική, βουλγαρική, φιλιππινέζικη ή άλλη καταγωγή που δεν είναι ούτε ελληνική ούτε τουρκική. Αυτοί αποτελούν θύματα του «δικοινοτισμού» και του «θεσμικού ρατσισμού». Τι είναι αυτά; Θα εξηγήσω.

«Δικοινοτισμός»

Στο πλαίσιο της Νήσου Κύπρου, ο «δικοινοτισμός» προέρχεται από τον αυστηρό κορανικό διαχωρισμό των «πιστών» από τους «μη πιστούς». Επομένως, την οθωμανική εποχή στη Νήσο Κύπρο, οι «μη πιστοί» ανήκαν σε ξεχωριστή και κατώτερη «κοινότητα» («μιλέτ»).

Στην περίοδο 1878-1960, οι Βρετανοί διατήρησαν το διαχωρισμό. Για παράδειγμα, το βρετανικό εκλογικό Διάταγμα («Order») της 6ης Φεβρουαρίου 1925 αναγνώρισε δύο χωριστούς αρσενικούς εκλογικούς καταλόγους στην τότε Αποικία της Κύπρου – για «μη μωαμεθανούς» (δηλαδή «μη πιστούς») και «μωαμεθανούς» (δηλαδή «πιστούς») αντίστοιχα. (Πηγή: The Cyprus Gazette, 1 May 1925, pp. 249-261.) Κατά τη δεκαετία του 1950, οι Βρετανοί ουσιαστικά μετονόμασαν τους «μη μωαμεθανούς» σε «Ελληνοκύπριους» και τους «μωαμεθανούς» σε «Τουρκοκύπριους».

Άρα, ο «δικοινοτισμός» αποτελεί παρακλάδι του κοινοτισμού, Οθωμανισμού και Ισλαμισμού. Είναι η αντιδημοκρατική δογματική πηγή του «δικοινοτικού» συνταγματικού διαχωρισμού από το 1960, της «de facto» γεωγραφικής «διζωνικής» διχοτόμησης από το 1974 και της προτεινόμενης «δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας» («ΔΔΟ»).

Ως δόγμα σήμερα στηρίζεται σε τρεις αμφίβολες προτάσεις. Οι «Κύπριοι» είναι διαιρεμένοι σε «δύο κοινότητες». Οι «δύο κοινότητες» είναι αυτόνομες. Η Κύπρος θα «επανενωθεί» (δηλαδή θα επαναδιαιρεθεί) ως «ΔΔΟ».

«Διαθρησκευτικό» προεδρικό όραμα

Από το 1960, σύμφωνα με το Άρθρο 2 του Συντάγματος της ΚΔ, το οποίο αντανακλά την τουρκική στρατηγική και επιβλήθηκε χωρίς δημοψήφισμα, κάθε πολίτης ανήκει στην «ελληνικήν κοινότητα», που περιλαμβάνει πολίτες της ΚΔ που ανήκουν στην «Ελληνικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν», ή στην «τουρκικήν κοινότητα», που περιλαμβάνει πολίτες που «είναι μωαμεθανοί». (Δείτε: www.cylaw.org/nomoi/arith/syntagma.pdf)

Συνεπώς, παρά τα επίσημα εθνοτικά ονόματα των «δύο κοινοτήτων», είναι, στην ουσία, νεο-οθωμανικές θρησκευτικές «κοινότητες». Ως μορφωμένος δικηγόρος, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα τα ξέρει αυτά. Μάλιστα, στις 29 Σεπτεμβρίου 2015, 29 Οκτωβρίου 2018 και 20 Δεκεμβρίου 2018 αποκάλυψε ότι οραματίζεται «μια διευθέτηση» ή «λύση» που «θα μετατρέψει την Κύπρο σε ένα λαμπρό παράδειγμα εθνοτικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής και γλωσσικής συνεργασίας μεταξύ των χριστιανικών και μουσουλμανικών κοινοτήτων».

Εάν πραγματοποιηθεί αυτό το «διαθρησκευτικό» όραμα, τι ρόλο θα παίξουν οι πολίτες της «ΔΔΟ» που ακολουθούν τον Βουδισμό, Ινδουισμό, Ιουδαϊσμό ή κάποιαν άλλη θρησκεία; Μήπως θα έχουν υποδεέστερο καθεστώς ως μέλη «θρησκευτικών ομάδων», όπως συνέβη μετά το 1960 με τους πολίτες της ΚΔ με αρμένικο, μαρωνίτικο και λατινικό υπόβαθρο; Ή θα σχηματίσουν δική τους «κοινότητα» με αυτονομία, ειδικά δικαιώματα, αυξημένες εξουσίες, ξεχωριστές «ζώνες» κ.λπ., όπως θα έχουν οι «δύο» υπάρχουσες «κοινότητες» στην προτεινόμενη «ΔΔΟ»;

Αυτές οι υποθετικές ερωτήσεις υπογραμμίζουν μια γυμνή αλήθεια. Ο «δικοινοτισμός» είναι ασυμβίβαστος με την ιδέα τού ενός λαού που σέβεται τον πλουραλισμό σε μία και μόνο μία ενσωματωμένη, κοσμική, ευρωπαϊκή και δημοκρατική κοινωνία.

«Θεσμικός ρατσισμός»

Ο «θεσμικός ρατσισμός» («institutional racism») ήρθε στο προσκήνιο στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1999. Τότε, ερμηνεύτηκε από τον Sir William Macpherson, έναν Σκωτσέζο δικαστή, σε μια λεπτομερή διερευνητική έκθεση που εξέτασε τις συστημικές αποτυχίες της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου μετά τη ρατσιστική δολοφονία του μαύρου Βρετανού, Stephen Lawrence, το 1993. Κάπως ειρωνικά, το θύμα γεννήθηκε το 1974.

Σύμφωνα με τον Sir William Macpherson, στην παράγραφο 6.34 της έκθεσής του, ο «θεσμικός ρατσισμός» ανακύπτει από οποιαδήποτε «συλλογική αποτυχία ενός οργανισμού να παρέχει κατάλληλη και επαγγελματική υπηρεσία σε ανθρώπους, λόγω του χρώματός τους, του πολιτισμού τους ή της εθνοτικής τους προέλευσης».

Ο Sir William Macpherson εξήγησέ ότι ο «θεσμικός ρατσισμός» μπορεί «να παρατηρηθεί ή να ανιχνευθεί σε διαδικασίες, συμπεριφορές και διαγωγές που ισοδυναμούν με διακρίσεις ακούσιας προκατάληψης, άγνοιας, απερισκεψίας και ρατσιστικών στερεοτύπων που θέτουν σε μειονεκτική θέση τις εθνοτικές μειονότητες».

Πρόσθεσε:

«Εμμένει [ο «θεσμικός ρατσισμός»], λόγω της αποτυχίας της οργάνωσης να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει ανοιχτά και επαρκώς την ύπαρξη και τις αιτίες του και λόγω της έλλειψης πολιτικής, υποδείγματος και ηγεσίας. Χωρίς αναγνώριση και δράση, με στόχο την εξάλειψη αυτού του ρατσισμού, μπορεί να επικρατήσει ως μέρος του ήθους ή του πολιτισμού της οργάνωσης. Είναι μια διαβρωτική ασθένεια». (Πηγή: www.gov.uk/government/publications/the-stephen-lawrence-inquiry).

Διάκριση

Όπως υπονόησα προηγουμένως, η ΚΔ πάσχει από «θεσμικό ρατσισμό». Παρακάτω, παραδίδω πρόσθετες ενδείξεις.

Πρώτον, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Συντάγματος της ΚΔ του 1960, ο Πρόεδρος της ΚΔ «είναι Έλλην» εκλεγόμενος «υπό της ελληνικής … κοινότητος της Κύπρου». Έτσι, το Σύνταγμα χτίστηκε επάνω στον «θεσμικό ρατσισμό» και στη διάκριση εις βάρος του κάθε μη Έλληνα πολίτη της ΚΔ.

Δεύτερον, το 1974, η Τουρκία χρησιμοποίησε ωμή βία κατά των Ελλήνων της ΚΔ, επειδή ήταν Έλληνες. Κατά συνέπεια, η Τουρκία εθνο-καθάρισε τα κατεχόμενα και προετοίμασε το έδαφος για την προτεινόμενη «ΔΔΟ». Έτσι, τόσο τα κατεχόμενα όσο και η προτεινόμενη «ΔΔΟ» είναι προϊόντα του «θεσμικού ρατσισμού» και της διάκρισης εις βάρος του κάθε Έλληνα πολίτη της ΚΔ.

Τρίτον, όποτε συναντιούνται οι «δύο ηγέτες» πίσω από κλειστές πόρτες για «διαπραγματεύσεις», ο αυτονόητος στόχος του κάθε «ηγέτη» είναι να υπερασπίσει τα μέλη της «κοινότητάς» του, και όχι τα μέλη της άλλης. Έτσι, αυτή η μυστική «δικοινοτική» διαδικασία είναι ικανή να τροφοδοτήσει τον «θεσμικό ρατσισμό» και τη διάκριση εις βάρος όλων των πολιτών της ΚΔ.

Τέταρτον, όταν ο Νίκος Μεταξάς απήγαγε και δολοφόνησε πέντε ξένες γυναίκες, συν δύο ξένα κορίτσια, η Αστυνομία της ΚΔ αρχικά επέδειξε αδιαφορία, προφανώς εξ αιτίας του «θεσμικού ρατσισμού». Τελικά, ο Μεταξάς καταδικάστηκε τον Ιούνιο του 2019.

Ναζιστικός «δικοινοτισμός»

Τελειώνοντας, επιστρέφω στο πρόσφατο «δικοινοτικό» Συνέδριο και σημειώνω ότι χρηματοδοτήθηκε από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας. (Πηγή: ΟΗΕ: https://twitter.com/UN_CYPRUS/status/1206518815561068545).

Αυτή η πράξη αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης γερμανικής υποστήριξης για τον «δικοινοτισμό», κάτι που πάει κόντρα στα διδάγματα της γερμανικής ιστορίας. Ειδικά μετά το 1934, όταν ο Καγκελάριος Χίτλερ διορίστηκε «Ηγέτης» της «Κοινότητας του Λαού», η Γερμανία υλοποίησε μιαν ακραία ναζιστική μορφή του «δικοινοτισμού». Στόχος ήταν ο διαχωρισμός των «Αρίων» από τους «μη Άριους». Ακολούθησε η δίωξη, η γκετοποίηση, ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, το Ολοκαύτωμα και ούτω καθεξής.

Συνοψίζοντας, λοιπόν, ο «δικοινοτισμός» είναι συνώνυμος με τον διαχωρισμό και το «θεσμικό ρατσισμό». Είναι αιτία της ανισότητας, διάκρισης και αδικίας. Δεν συμβιβάζεται με τις αξίες της δημοκρατίας, όπως την ισονομία και την αξιοκρατία. Ακόμη χειρότερα, επειδή ο «δικοινοτισμός» είναι μια παραλλαγή του κοινοτισμού, έχει τη ενδημική δυνατότητα να προκαλέσει αυτονομισμό, ηγετισμό, φανατισμό, βία, δολοφονία, γενοκτονία και άλλες καταστροφικές συνέπειες.

*Επίκουρος Καθηγητής στη Νομική Σχολή, Πανεπιστημίου UCLan Cyprus. Οι απόψεις του είναι προσωπικές