Εμπλοκή στην έρευνα Οδυσσέα

Πέραν των 700 ΠΕΠ δεν εξυπηρετούσαν τα δάνειά τους, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν καθυστερήσεις €90 εκατ. Τα συνολικά «κόκκινα» δάνεια, τα οποία συνδέονται με ΠΕΠ στη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα, αγγίζουν τα €130 εκατ., ενώ διεγράφησαν και δάνεια €10 εκατ.
Σχολιάζοντας το γεγονός πως βουλευτές δεν απάντησαν στα ερωτήματα της έρευνας της «Σημερινής» της περασμένης Κυριακής για τη διαφάνεια «α λα καρτ», ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως ο ίδιος πιστεύει ότι «οι πολιτικοί, θα έπρεπε για τους εαυτούς τους, αν όχι και για τους συγγενείς τους, να εκθέτουν τα προσωπικά τους δεδομένα σε δημόσια θέα»
Εμπλοκή προέκυψε στην πολύκροτη έρευνα του Γενικού Ελεγκτή για το φαγοπότι €130 εκατ. στον Συνεργατισμό από Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα (ΠΕΠ), προτού καν αυτή αρχίσει. Υψώνονται ουσιαστικά νομικά εμπόδια στη λήψη των στοιχείων, σε βαθμό που δημιουργείται κίνδυνος ακόμη και για ματαίωση του ελέγχου στους «αμαρτωλούς» δανεισμούς, με όλες τις δυσμενείς συνέπειες που αυτό συνεπάγεται.
Την αρνητική αυτή εξέλιξη αποκαλύπτει ο ίδιος ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, σε αποκλειστικές δηλώσεις του στη «Σημερινή» της Κυριακής.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία είχε εξαγγείλει πρόσφατα ότι αρχές Απριλίου θα ξεκινούσε έλεγχο στην πρώην Συνεργατική, ο οποίος, θα αφορούσε, μεταξύ άλλων, τα δάνεια των ΠΕΠ και ειδικότερα κατά πόσον έχουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και αν έτυχαν ευνοϊκών αναδιαρθρώσεων ή/και διαγραφών.
Ο Γενικός Ελεγκτής είχε εξηγήσει ότι οι περιορισμοί που η πλειοψηφία της Βουλής είχε θέσει το 2016 στην πρόσβαση από την Ελεγκτική Υπηρεσία σε τραπεζικά δεδομένα του Συνεργατισμού ως Αδειοδοτημένου Πιστωτικού Ιδρύματος (ΑΠΙ), ήρθησαν αυτόματα στις 3.9.2018, όταν ο Συνεργατισμός έχασε την άδεια ως ΑΠΙ.
Τα εμπόδια της Βουλής και τα νομικά ερωτήματα
Ωστόσο, όπως δηλώνει στη «Σ» ο κ. Μιχαηλίδης, «η Κυπριακή Εταιρεία Διαχείρισης Περιουσιακών Στοιχείων (ΚΕΔΙΠΕΣ) έχει εγείρει νομικά ερωτήματα και αμφιβολίες κατά πόσον μετά τις 3.9.2018 η Ελεγκτική Υπηρεσία μπορεί να έχει πρόσβαση σε στοιχεία τραπεζικού απορρήτου, που τηρούνταν πριν από την ημερομηνία αυτή», επικαλούμενη τους περιορισμούς στον σχετικό νόμο, όπως αυτός έχει τροποποιηθεί πλειοψηφικά από τα πολιτικά κόμματα το 2016.
Προσθέτει πως «η ΚΕΔΙΠΕΣ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν αρνείται την παραχώρηση των στοιχείων, τα οποία έχει ήδη ετοιμάσει, πλην όμως ζητά κάλυψη με γνωμάτευση που θα δοθεί από τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας ώστε να θωρακιστούν από το ενδεχόμενο ποινικών διαδικασιών κατόπιν παραπόνων, που μπορεί να υποβληθούν από Πολιτικά Εκτεθειμένα Πρόσωπα, αν θεωρήσουν ότι έχει παραβιαστεί το τραπεζικό απόρρητο».
Ερωτηθείς για τους κινδύνους που δημιουργούνται για τη διεξαγωγή της έρευνας, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης είπε πως «σε περίπτωση θετικής γνωμάτευσης, όπως εγκύρως πληροφορούμαστε, δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Αν, όμως, η γνωμάτευση είναι αρνητική, τότε όλο το εγχείρημα ελέγχου των ΠΕΠ θα εγκαταλειφθεί οριστικά. Σε μια τέτοια αρνητική περίπτωση, θα παραμένει ανοικτό το ενδεχόμενο τροποποίησης της νομοθεσίας ώστε να καταργηθεί εντελώς η προβληματική πρόνοια που εισήχθη το 2016 για να περιορίσει τις εξουσίες της Ελεγκτικής Υπηρεσίας».
Σύμφωνα με στοιχεία της Μονάδας Εσωτερικής Επιθεώρησης της ΣΚΤ, πέραν των 700 ΠΕΠ δεν εξυπηρετούσαν τα δάνειά τους, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν καθυστερήσεις €90 εκατ. Τα συνολικά «κόκκινα» δάνεια, τα οποία συνδέονται με ΠΕΠ στη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα, αγγίζουν τα €130 εκατ., ενώ διεγράφησαν και δάνεια €10 εκατ. Στα τέλη Ιουνίου ο συνολικός δανεισμός των ΠΕΠ από τον Συνεργατισμό ήταν €250 εκατ.
«Σε κοινή θέα τα δεδομένα των βουλευτών»
Αναφερόμενος στην έρευνα της «Σημερινής» της περασμένης Κυριακής για τα κενά στην πολιτική διαφάνεια και το θέμα της σύγκρουσης συμφερόντων βουλευτών με μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ο Γενικός Ελεγκτής εκφράζει τη θέση πως όντως υπάρχουν κενά και ελλείψεις, τόσο στις δηλώσεις Πόθεν Έσχες, αλλά και στους κανονισμούς της Βουλής.

Σχολιάζοντας το γεγονός πως βουλευτές δεν απάντησαν στα ερωτήματα της «Σημερινής» σε σχέση με το αν κατέχουν ή αν είναι εγγυητές σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ο κ. Μιχαηλίδης είπε πως ο ίδιος πιστεύει ότι «οι πολιτικοί και τα πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα, θα έπρεπε για τους εαυτούς τους, αν όχι και για τους συγγενείς τους, να εκθέτουν τα προσωπικά τους δεδομένα σε δημόσια θέα».
Στις δηλώσεις Πόθεν Έσχες που υποβάλλουν οι βουλευτές, με βάση τον νόμο του 2004, είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν, ανά τριετία, τα περιουσιακά τους στοιχεία καθώς και τα δάνειά τους.

Ο Γενικός Ελεγκτής διαπιστώνει, ωστόσο, κενά στην όλη διαδικασία.
Σύμφωνα με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, στις δηλώσεις δεν περιλαμβάνονται τα δάνεια στα οποία οι βουλευτές είναι εγγυητές και όχι πρωτοφειλέτες. Επίσης, αν κατά τη διάρκεια της τριετίας ισχύος του Πόθεν Έσχες τύχει αναδιάρθρωσης ή/και κουρέματος ένα δάνειο, τότε αυτό δεν δηλώνεται αυτόματα για να διερευνηθεί.
Όπως εξήγησε, με βάση τον Νόμο, η Ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή μπορεί να αρχίσει τη διεξαγωγή έρευνας σχετικά με το περιεχόμενο δήλωσης, αν συντρέχει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(α) Όταν υπάρχει ενώπιόν της ένορκη γραπτή καταγγελία ότι ο Πρόεδρος ή ο συγκεκριμένος υπουργός ή βουλευτής έχει άμεσο ή έμμεσο ή συγκαλυμμένο περιουσιακό όφελος, το οποίο όπως εύλογα πιστεύει ο καταγγέλλων, δεν έχει περιληφθεί στη δήλωσή του.
(β) Όταν από τη δήλωση εμφαίνεται ότι έχουν περιληφθεί σ’ αυτήν αναληθή στοιχεία ή όταν από την αμέσως προηγούμενη δήλωση εμφαίνεται ότι υπάρχει αύξηση της περιουσίας του Προέδρου, του υπουργού ή του βουλευτή, του/της συζύγου τους, χωρίς ταυτόχρονα να υπάρχει στη δήλωση επαρκής αιτιολόγηση της συγκεκριμένης αύξησης με αναφορά στον τρόπο αύξησης και στην προέλευσή της.
«Επίσης, ακόμη και στην περίπτωση που βουλευτής παραλείπει να καταθέσει δήλωση εντός της προθεσμίας που καθορίζεται στον Νόμο ή υποβάλλει ψευδή δήλωση, οι συνέπειες της παράλειψης ρυθμίζονται από Κανονισμό της Βουλής των Αντιπροσώπων, που ακόμη όμως δεν έχει συνταχθεί ή ψηφιστεί, 15 χρόνια μετά την ψήφιση του Νόμου. Άρα, ουσιαστικά, καμία συνέπεια δεν υφίσταται”, είπε ο κ. Μιχαηλίδης.
«Οφείλουν να δηλώνουν τη σύγκρουση συμφέροντος»
O Γενικός Ελεγκτής ανέφερε ότι ο Κανονισμός 44 της Βουλής προβλέπει ότι όταν ένα μέλος μιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής έχει άμεσο προσωπικό συμφέρον με το θέμα που εξετάζει η Επιτροπή, οφείλει να δηλώσει την ύπαρξη ενδιαφέροντος.

Ο Γενικός Ελεγκτής εξέφρασε αμφιβολία κατά πόσον ισχύει αναφορά που καταγράφεται στην έκθεση της GRECO για την Κύπρο, ότι σήμερα υπάρχει πρακτική για την αποκάλυψη τυχόν προσωπικού συμφέροντος στην Ολομέλεια της Βουλής.
Ανέφερε ότι το προσωπικό συμφέρον που υπάρχει στον κανονισμό της Βουλής θα πρέπει να καλύπτει όχι μόνο τον βουλευτή, αλλά να επεκτείνεται στη σύζυγό του και σε συγγενείς πρώτου βαθμού και συνεταίρους του βουλευτή. Πρόσθεσε ότι θεωρεί λάθος ο βουλευτής, που έχει προσωπικό συμφέρον, να παραμένει στη συζήτηση του θέματος, και στη συνέχεια να συμμετάσχει στην ψηφοφορία του ίδιου θέματος σε Κοινοβουλευτικές Επιτροπές.
«Αυτοί που έχουν σύγκρουση συμφέροντος κατά τη συζήτηση σε μια Επιτροπή της Βουλής θα πρέπει να το δηλώνουν και να αποχωρούν», ανέφερε, προσθέτοντας σε σχέση με την Ολομέλεια ότι η όποια σύγκρουση συμφέροντος θα πρέπει να αποκαλύπτεται χωρίς να επιβάλλεται αποχώρηση του Βουλευτή από τη συζήτηση και ψηφοφορία. Αυτές οι αλλαγές, είπε, θα πρέπει να ρυθμιστούν με κανονισμό που να είναι σαφής και ρητός και όχι στη βάση «μίας άτυπης κοινοβουλευτικής πρακτικής».
Η έρευνα της «Σ» για τη διαφάνεια «α λα καρτ»
Την έρευνα της «Σ» για τις γκρίζες ζώνες, το έλλειμμα διαφάνειας και τα ζητήματα τάξης και ενδεχόμενης σύγκρουσης συμφερόντων βουλευτών σχολίασε την περασμένη Δευτέρα και ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο οποίος ανέφερε πως η δήλωση περιουσιακών στοιχείων ή του Πόθεν Έσχες από τους πολιτικούς είναι επιβεβλημένη νομικά στον καθένα. «Συνεπώς, εάν και εφόσον παρατηρηθεί ότι ελλείπουν κάποια στοιχεία από την υποχρέωση των πολιτικών να προβαίνουν σε σχετικές δηλώσεις, νομίζω να γίνει διορθωτική παρέμβαση, έτσι ώστε να ξεπεραστούν αυτά τα προβλήματα», είπε ο Πρόεδρος.
Η έρευνα έγινε υπό τη μορφή ερωτηματολογίου, το οποίο στάλθηκε ηλεκτρονικά σε όλους τους βουλευτές, οι οποίοι κλήθηκαν ν’ απαντήσουν κατά πόσον οι ίδιοι ή μέλη της οικογένειάς τους ή πρώτου βαθμού συγγενείς τους (σύζυγοι, παιδιά, γονείς), διατηρούσαν/διατηρούν, κατά τη βουλευτική τους θητεία, μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε οποιοδήποτε πιστωτικό ίδρυμα της Κύπρου. Ρωτήθηκαν, επίσης, αν τους έγινε αναδιάρθρωση και αν είναι εγγυητές σε «κόκκινα» δάνεια.

Στις ερωτήσεις της «Σ» απάντησαν συνολικά 30 βουλευτές, απ' όλα τα κόμματα. Ένας βουλευτής διευκρινίζει ότι είχε συμφωνήσει σε αναδιάρθρωση δανείου, προτού όμως εκλεγεί. Σε μια περίπτωση δεν απαντάται εάν είχε στο παρελθόν ΜΕΔ ή εάν προέβη σε αναδιάρθρωση. Τρεις βουλευτές απαντούν ότι μέλη της οικογένειάς τους διατηρούν ΜΕΔ. Πέντε βουλευτές είναι εγγυητές σε ΜΕΔ. Έξι βουλευτές απαντούν ότι συγγενικά τους πρόσωπα 1ου βαθμού είναι εγγυητές σε δάνεια. Σε μια περίπτωση δηλώνεται ότι τα συγγενικά πρόσωπα είναι εγγυητές σε δάνεια και οι υποθέσεις έχουν πάρει τον δρόμο της Δικαιοσύνης. Τέσσερεις δεν απάντησαν σε αυτό το ερώτημα.