Πραγματικότητες και νέες εξελίξεις
Κυπριακές εταιρείες στη ρωσική διεθνή φορολογική νομολογία
Σάββατο 04 Μάι 2019
Δεδομένου του γεγονότος ότι η Κύπρος είναι δημοφιλής προορισμός για τις εταιρείες ρωσικών συμφερόντων, έχουν υπάρξει πολλαπλές περιπτώσεις αμφισβήτησης των συναλλαγών μεταξύ ρωσικών και κυπριακών εταιρειών, κυρίως επειδή η κυπριακή εταιρεία θεωρήθηκε ότι δεν ήταν ο τελικός πραγματικός δικαιούχος του εισοδήματος. Αυτό είναι γνωστό ως η έννοια του «πραγματικού δικαιούχου», η οποία απαιτεί την ύπαρξη οικονομικής υπόστασης και ουσίας σε μια συναλλαγή, έτσι ώστε να μη θεωρείται ως «εικονική συναλλαγή».
Προκειμένου να εφαρμοστεί η απαλλαγή διπλής φορολογίας (ΔΦ) στο πλαίσιο της συμφωνίας ΔΦ μεταξύ Κύπρου-Ρωσίας, ο πραγματικός αποδέκτης του εισοδήματος πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξει ότι είναι ο «τελικός πραγματικός δικαιούχος» αυτών των εισοδημάτων, όπως για παράδειγμα αποδεικνύοντας ότι είναι «ενεργή» οντότητα με υπόσταση και έχει το δικαίωμα να κατέχει και να διαθέτει τα έσοδα χωρίς περιορισμούς.
Η νομολογία έχει αναπτυχθεί από την εφαρμογή του “de-offshorisation”: οι Ρώσοι φορολογούμενοι έπρεπε να υποστηρίξουν τη θέση τους ενάντια στις ρωσικές φορολογικές Αρχές και, μέχρι σήμερα, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι φορολογούμενοι απέτυχαν. Παρακάτω, και για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, παρατίθενται 3 περιλήψεις περιπτώσεων που προσέλκυσαν μεγάλο ενδιαφέρον στα ρωσικά Μέσα το τελευταίο διάστημα:
Περίπτωση 1
Severstal Ltd («ο Ρώσος φορολογούμενος») vs ρωσική φορολογική Αρχή (No. ?40-113217/16):
Οι ρωσικές φορολογικές Αρχές αμφισβήτησαν την προσέγγιση της Severstal Ltd να εφαρμόσει συντελεστή φορολογίας 5% στα μερίσματα που πληρώθηκαν σε εταιρείες της Κύπρου (όπως προβλέπονται από το άρθρο 10 (2) της ΔΦ μεταξύ Κύπρου - Ρωσίας), με το επιχείρημα ότι οι κυπριακές εταιρείες ήταν στην πραγματικότητα εταιρείες χωρίς υπόσταση. Οι ρωσικές φορολογικές Αρχές έλαβαν υπόψη, μεταξύ άλλων, τα εξής:
· Από τις οικονομικές καταστάσεις των κυπριακών εταιρειών προέκυψε ότι δεν υπήρχαν άλλα περιουσιακά στοιχεία εκτός από τις μετοχές του Ρώσου φορολογούμενου.
· Το καταστατικό των κυπριακών εταιρειών περιείχε διατάξεις που περιόριζαν τις εξουσίες των διοικητικών συμβούλων (ΔΣ) τους. Για παράδειγμα, οι ΔΣ δεν είχαν δικαίωμα να λαμβάνουν οποιεσδήποτε αποφάσεις σχετικά με τη μεταβίβαση μετοχών.
· Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις των κυπριακών εταιρειών, τα κέρδη τους αποτελούνταν αποκλειστικά από μερίσματα προερχόμενα από τη Ρωσία.
Αν και ο Ρώσος φορολογούμενος υπέβαλε έγγραφα τα οποία επιβεβαίωναν ότι οι κυπριακές εταιρείες ήταν οι πραγματικοί ιδιοκτήτες των περιουσιακών στοιχείων και κερδών, και ότι τα μερίσματα που εισπράττονταν, χρησιμοποιήθηκαν για την αποπληρωμή δανείου, ωστόσο το δικαστήριο τελικά αποφάσισε υπέρ των ρωσικών φορολογικών Αρχών.
Σε ό,τι αφορά το δάνειο, το δικαστήριο έλαβε τη θέση ότι αυτό χρησιμοποιήθηκε για την αγορά των μετοχών του Ρώσου φορολογούμενου, οπότε δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα.
Περίπτωση 2
Aktiv Rus Ltd («ο φορολογούμενος») vs ρωσική φορολογική Αρχή (No. 62-3777/2017):
Οι ρωσικές φορολογικές Αρχές αμφισβήτησαν την προσέγγιση του φορολογουμένου να εφαρμόσει την απαλλαγή στους τόκους που καταβάλλονται σε εταιρεία της Κύπρου (όπως προβλέπεται από το άρθρο 11 (1) της ΔΦ μεταξύ Κύπρου - Ρωσίας), με το επιχείρημα ότι η κυπριακή εταιρεία ήταν στην πραγματικότητα εταιρεία «χωρίς υπόσταση». Αυτό που αξίζει να σημειωθεί στην περίπτωση αυτή είναι ότι οι ρωσικές φορολογικές Αρχές χρησιμοποίησαν το γεγονός ότι η κυπριακή εταιρεία δεν κατέβαλλε έκτακτη αμυντική εισφορά στην Κύπρο.
Η κυπριακή εταιρεία στις οικονομικές της καταστάσεις παρουσιαζόταν ως μια «βιομηχανική εταιρεία», ωστόσο οι ρωσικές φορολογικές Αρχές ισχυρίστηκαν ότι εάν η εταιρεία ήταν όντως μια «βιομηχανική εταιρεία», που είχε εμπορικές δραστηριότητες εκτός των χρηματοδοτικών δραστηριοτήτων, τότε οι τόκοι που ελάμβανε θα είχαν χαρακτηριστεί ως «παθητικό εισόδημα» και θα είχε καταβάλει έτσι έκτακτη αμυντική εισφορά στην Κύπρο.
Οι ρωσικές φορολογικές Αρχές αναπτύσσουν συνεχώς την προσέγγισή τους προκειμένου να επεκτείνουν το πεδίο εφαρμογής των φορολογουμένων που εμπίπτουν κάτω από τους νέους κανόνες. Για παράδειγμα, όχι μόνο αμφισβητούν πλέον την ουσία των κυπριακών εταιρειών σε ό,τι αφορά την έννοια του «πραγματικού δικαιούχου», αλλά το κάνουν και από την άποψη της «διαχείρισης και ελέγχου».
Περίπτωση 3
Onexim Ltd («ο φορολογούμενος») vs ρωσική φορολογική Αρχή (No. 40-142855/18-115-4029):
Ο Ρώσος φορολογούμενος παρείχε υπηρεσίες σε μια κυπριακή εταιρεία και σύμφωνα με τον ρωσικό φορολογικό νόμο δεν χρέωσε ΦΠΑ, καθώς οι υπηρεσίες παρασχέθηκαν σε πρόσωπο που βρίσκεται εκτός Ρωσίας, οπότε δεν ενέπιπταν στο πεδίο εφαρμογής του ρωσικού ΦΠΑ. Οι ρωσικές φορολογικές Αρχές αμφισβήτησαν αυτήν την προσέγγιση με το επιχείρημα ότι στην πραγματικότητα η διαχείριση και ο έλεγχος της κυπριακής εταιρείας γίνονταν από τη Ρωσία και κατά συνέπειαν έπρεπε να χρεωθεί ΦΠΑ. Οι Αρχές προέβαλαν τα ακόλουθα επιχειρήματα:
· Όλα τα επίσημα έγγραφα (π.χ. ψηφίσματα, συμβάσεις) έγιναν στη Ρωσία.
· Η κυπριακή εταιρεία δεν είχε προσωπικό, ούτε έξοδα μίσθωσης/ενοικίων ή άλλα διοικητικά έξοδα που να αποδεικνύουν επιχειρηματική δραστηριότητα.
· Η κυπριακή εταιρεία είχε την ίδια διεύθυνση IP με τη ρωσική εταιρεία.
Από τα πιο πάνω εξάγεται το συμπέρασμα ότι οι ρωσικές φορολογικές Αρχές παρουσιάζονται πλέον αμείλικτες, συχνά αμφισβητώντας την οικονομική υπόσταση των διεθνών δραστηριοτήτων των ρωσικών εταιρειών, οι οποίες πραγματοποιούν συναλλαγές με ξένες εταιρείες. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στη δραστηριότητα των ξένων εταιρειών, οι οποίες έχουν εμπορικές δραστηριότητες και συναλλαγές με ρωσικές εταιρείες και, αν δεν υπάρχει επαρκής υπόσταση, τότε πιθανόν να προκύψουν αρνητικές φορολογικές επιπτώσεις.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ
asofocleous@kpmg.com
Διοικητικός Σύμβουλος,
KPMG Limited.
Τηλ. 25 869 223
